1. ¿Kema uelis ouij tijmatisej tijtekipanosej toTeotsij?

UELIS timotlajtlanijtok: “¿Kema nimoiljuia ouij nijtekipanos Jehová? ¿Kema nikixnamiki kuesoli o kema nimoiljuia kuali niitstok?”. Kema tikixnamikij kuesoli nima tikiljuiaj Jehová ma techpaleui. Uan ¿tlake tijchiuaj kema amo tikixnamikij yon se kuesoli? ¿Tikilkauaj moneki tijtekipanosej toTeotsij? Jehová kiniljuik israeleuanij ueliskia kinpanos ni tlamantli (Deut. 6:10-12).

2. ¿Kenijkatsa techpaleuia tlen kichijki Asa?

² Tlauel techpaleuis tlen kichijki tlanauatijketl Asa pampa nochipa motemachik ipan Jehová. Ya amo san kitekipanok toTeotsij kema kipixki kuesoli, nojkia kema itstoya ika tlaseuilistli. Yeka, Biblia kiijtoua “nejnenki ika iyolo kuali iixpa toTeko nochi iyolis” (1 Rey. 15:14). Kiampa kinextik kema kinejki san toTeotsij ma kiueyichiuakaj ipan Judá. Biblia kiijtoua Asa “kinijkuinik nochi nopa tlaixpamitl kampa kintlatiliyayaj tlakajkaualistli nopa tlaixkopinkayomej ipan tepetinij. Kintlapanki nochi nopa teteyomej” (2 Crón. 14:3, 5). Uan nojkia “kikixtilik iueyinana, Maaca, itekiuejkayo tlen kipiayaya keja nopa tenansiuatlanauatijketl pampa kichijtoya se tlaketsali” (1 Rey. 15:11-13).

3. ¿Tlake tikitasej ipan ni tlamachtili?

³ Asa amo san kichijki ayokmo ma kinueyichiuakaj sekinok teotsitsij. Nojkia kinpaleuik judáeuanij sampa ma kiueyichiuakaj Jehová. Yeka, Jehová kiteochijki uan kichijki ipan tlali  Judá ma onka “tlaseuilistli”. * Kema Asa tlanauatiyaya kipixkej tlaseuilistli ipan nopa altepetl se matlaktli xiuitl (2 Crón. 14:1, 4, 6). Ipan ni tlamachtili tikitasej tlake kichijki Asa ipan nopa tonali. Teipa tikitasej tlake kichijkej Cristo itokilijkauaj tlen achtoui siglo, katli sanse kej Asa, kuali kitekiuijkej nopa tonali kema itstoyaj ika “tlaseuilistli”. Uan teipa tijnankilisej ni tlajtlanili: ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj kampa tiitstokej nojua techkauaj ma titlaueyichiuakaj?

4. Kej kiijtoua 2 Crónicas 14:2, 6, 7, ¿tlake kichijki Asa kema itstoyaj ika “tlaseuilistli”?

⁴ (Xijpoua 2 Crónicas 14:2, 6, 7). Asa kiniljuik judáeuanij Jehová kichijtoya ma kipiakaj “tlaseuilistli”. Maske kuali itstoyaj, amo moiljuiyaya kichiuaskia san tlen ika moyolpakiltiskia. Ya mosentlalik kichijchiuas altepemej, tepamitl, torres uan kaltemitl. Asa kiniljuik nochi katli itstoyaj ipan Judá monekiyaya tekitisej pampa itstoyaj ika tlaseuilistli. Kiampa kiijtok pampa ininkualankaitakauaj amo kinteuiskiaj uan yeka amo majmauiskiaj kema kichijchiuaskia tlen moiljuijtoyaj. Yeka, kiniljuik ipan nopa tonali ma kichiuakaj kampeka tlauel tekitisej.

5. ¿Tlake kichijki Asa, uan kenke?

⁵ Nojkia ipan nopa tonali Asa kisentilik miak tlamantli tlen kitekiuiaj tlateuianij (2 Crón. 14:8). ¿Kichijki ni tlamantli pampa amo motemachiyaya ipan Jehová? Amo. Asa motemachiyaya ipan Jehová, uan pampa ya eliyaya nopa tlanauatijketl, monekiyaya kinkualchijchiuas maseualmej uan kiampa kiixnamikiskiaj tlen panoskia teipa. Kimatiyaya nopa “tlaseuilistli” tlen kipixtoyaj amo uejkauaskia, uan kiampa panok.

6. ¿Tlake kichijkej Cristo itokilijkauaj tlen achtoui siglo kema itstoyaj ika “tlaseuilistli”?

⁶ Maske Cristo itokilijkauaj kintlatsakuiltiyayaj, kemantika itstoyaj ika tlaseuilistli. ¿Tlake kichiuayayaj kema kuali itstoyaj? Nochi tlakamej uan siuamej kichiuayayaj kampeka tlauel tlajtolmoyauasej. Biblia kiijtoua Cristo itokilijkauaj nojua tlauel kuali tlaneltokakej, uan pampa tlauel tlajtolmoyauayayaj nojua “momiakiliyayaj”. Jehová tlauel kinteochijki pampa tlajtolmoyajkej ika pakilistli ipan nopa tonali kema itstoyaj ika “tlaseuilistli” (Hech. 9:26-31).

7, 8. ¿Tlake kichijkej apóstol Pablo uan sekinok Cristo itokilijkauaj pampa kinekiyayaj nojua tlauel tlajtolmoyauasej?

⁷ Cristo itokilijkauaj tlen achtoui siglo nochipa kinkamanaljuiyayaj maseualmej tlen toTeotsij. Se neskayotl, apóstol Pablo kinejki mokauas ipan Éfeso, pampa kiitak tlauel monekiyaya tlajtolmoyauas nopaya uan kinpaleuis sekinok nojkia ma elikaj Cristo itokilijkauaj (1 Cor. 16:8, 9).

⁸ Pablo uan sekinok Cristo itokilijkauaj nojua tlauel tlajtolmoyajkej ipan xiuitl 49 y.u.J., kema kimatkej tlake kichiuasej ika nopa circuncisión (Hech. 15:23-29). Kema tlayakananij kinmatiltijkej sekinok tlaneltokanij tlake monekiyaya kichiuasej, Cristo itokilijkauaj kichijkej kampeka nojua tlauel tlajtolmoyauasej (Hech. 15:30-35). ¿Tlake panok pampa kiampa kichijkej? Biblia kiijtoua toikniuaj nojua kuali tlaneltokayayaj uan “mojmostla toTeko kinmiakiliyaya” (Hech. 16:4, 5).

9. ¿Tlake nojua ueli tijchiuaj ipan ni tonali, uan tlake moneki timotlatsintokisej?

⁹ Nama, ipan se keski altepemej nojua techkauaj ma titlajtolmoyauakaj. Tlaj kampa tiitstokej tlanauatianij nojua techkauaj ma titlaueyichiuakaj, ma timotlatsintokikaj: “¿Nijchiua kampeka tlauel nitlajtolmoyauas?”. Pampa tiitstokej ipan itlamia tonali, toTeotsij itlanechikol tlauel mosentlalijtok tlajtolmoyauas kampa ueli uan kinmachtis sekinok (Mar. 13:10). Yeka, ipan ni tonali onka miak tlamantli tlen uelis tijchiuasej ipan toTeotsij itlanechikol.

10. Kej kiijtoua 2 Timoteo 4:2, ¿tlake moneki tijchiuasej?

¹⁰ ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj ipan ni tonali tijpiaj tlaseuilistli? (Xijpoua 2 Timoteo 4:2). Moneki tikitasej tlaj nojua uelis tlauel titlatekipanosej. Ma tikitakaj tlaj tojuantij o se tlen tochampoyouaj uelis nojua tlauel tlajtolmoyauas o mochiuas precursor. Amo ma timosentlalikaj tlauel titlatominpiasej o titlapijpiasej. ¿Kenke? Pampa ipan nopa ueyi tlaijiyouilistli, nochi nopa tlamantli amo techpaleuis (Prov. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Juan 2:15-17).

11. ¿Tlake kichijtokej se keski toikniuaj pampa nojua kinekij tlauel tlajtolmoyauasej?

¹¹ Miakej toikniuaj momachtijtokej seyok tlajtoli uan kiampa nojua tlajtolmoyauaj uan kinmachtiaj miakej maseualmej. ToTeotsij itlanechikol kichijchiua amatlajkuiloli ipan miak tlajtoli uan kiampa kinpaleuia. Se neskayotl, ipan xiuitl 2010 san onkayaya amatlajkuiloli ipan 500 tlajtoli, uan nama tijpiaj ipan kipano 1,000 tlajtoli.

12. ¿Kenijkatsa kiyolmatij maseualmej kema tikinkamanaljuiaj ipan inintlajtol? Xikijto se neskayotl.

¹² ¿Tlake kiyolmatij maseualmej kema kikakij se tlamachtili ipan inintlajtol? Ma tikitakaj tlen kipanok se tosiuaikni katli yajki ipan se ueyi tlanechikolistli tlen mochijki ipan Memphis (Tennessee, Estados Unidos). Nopa ueyi tlanechikolistli mochijki ipan tlajtoli kiniaruanda. Ni tlajtoli kamanaltij ipan Ruanda, República Democrática del Congo uan Uganda. Kema tlanki nopa ueyi tlanechikolistli, tosiuaikni  kiijtok: “Kipia 17 xiuitl niitstok ipan Estados Unidos, uan amo kema tlauel nechyolasitoya se tlamachtili”. Nopa tlamachtili asik ipan iyolo pampa kikajki ipan itlajtol. Tlaj tiuelij, ¿uelis tijyekosej seyok tlajtoli uan kiampa tikinmachtisej maseualmej? Tlauel kuali eliskia tlaj kiampa tijchiuasej, pampa uelis maseualmej nojua tlauel kuali techtlakakilisej pampa tikinkamanaljuiaj ipan inintlajtol.

13. ¿Tlake kichijkej toikniuaj tlen Rusia kema itstoyaj ika “tlaseuilistli”?

¹³ Ipan se keski altepemej tekichiuanij amo kinkauaj toikniuaj ma tlajtolmoyauakaj uan ma tlaueyichiuakaj, kej toikniuaj katli itstokej ipan Rusia. Maske ipan miak xiuitl tlauel kintlatsakuiltijkej, ipan marzo 1991 kinkajkej ma tlaueyichiuakaj. Ipan nopa tonali san itstoyaj se 16,000 toikniuaj, uan kema panok 20 xiuitl itstoyaj kipano 160,000 toikniuaj. Nopa kinextia toikniuaj tlauel kuali kitekiuijkej nopa tonali kema itstoyaj ika “tlaseuilistli”. Uan maske nopa “tlaseuilistli” tlanki uan ayokmo kinkajkej ma tlaueyichiuakaj kej achtouia, inijuantij nojua kitekipanouaj toTeotsij ika pakilistli uan nojua kichiuaj kampeka kiampa kichiuasej.

14, 15. ¿Kenijkatsa Jehová kipaleuik Asa?

¹⁴ Sampa ma tikitakaj tlen panok kema itstoya Asa. Maske kipixtoyaj “tlaseuilistli”, teipa ayokmo kiampa elki pampa se millón tlateuianij katli euaj Etiopía yajkej kinteuitoj. Inintlayakanka Zera motemachijtoya kintsontlamiltis judáeuanij, maske kiampa moiljuijtoya, Asa motemachiyaya ipan Jehová, yeka kiiljuik: “Xinechpaleui toTeko Dios, ta tlen toTeko, pampa tojuantij timosiajkauaj ipan ta. Ika motekitikayo ta tiauij tikinteuitij ni miak soldados pampa ipan ta timotemachijtokej” (2 Crón. 14:11).

 ¹⁵ Maske tlauel miakej eliyayaj nopa tlateuianij tlen Etiopía uan judáeuanij amo, Asa motemachiyaya Jehová ueliyaya kichiuas ma tlatlanikaj, uan kiampa kichijki. Jehová kintsontlamiltik nochi nopa tlateuianij tlen Etiopía (2 Crón. 14:8-13).

16. ¿Kenijkatsa tijmatij amo nochipa tiitstosej ika “tlaseuilistli”?

¹⁶ Maske amo tijmatij tlake techpanos sejse tlen tojuantij, kena tijmatij asis tonali kema nopa “tlaseuilistli” tlen nama tijpiaj, tlamis. ¿Kenke? Pampa Jesús kiijtok ipan itlamia tonali “tlakamej tlen nochi tlaltinij” techkualankaitaskiaj (Mat. 24:9). Pablo nojkia kej nopa kiijtok: “Nochi tlaneltokanij tlen kinekij monejnemiltisej keja Cristo Jesús kineki, kinpantisej tlakamej tlen kintlaijiyouiltisej” (2 Tim. 3:12). Nojkia, Satanás tlauel kualantok, yeka amo moneki timoiljuisej amo kema kinteuis toTeotsij itekipanojkauaj (Apoc. 12:12).

17. ¿Kema monekis tijnextisej kuali titlaneltokaj?

¹⁷ Teipa, sejse Cristo itokilijka monekis kinextis tlaj nelnelia kuali tlaneltoka. ¿Kenke? Pampa nechka “onkas se ueyi tlaijiyouilistli”, uan Biblia kiijtoua “axkema onkatok hasta kema pejki Tlaltipaktli. Uan axkema onkas seyok kej ni” (Mat. 24:21). Ipan nopa tonali, uelis sekij tlen tochampoyouaj nojkia techkualankaitasej uan tekichiuanij ayokmo techkauasej ma titlaueyichiuakaj (Mat. 10:35, 36). Ma timotlatsintokikaj: “¿Nijchiuas kej Asa uan nimotemachis Jehová nechpaleuis uan nechmokuitlauis?”.

18. Kej kiijtoua Hebreos 10:38, 39, ¿tlake techpaleuis ma tikijiyouikaj tlen nechka mochiuas?

¹⁸ Jehová kineki ma timokualchijchiuakaj ipan ni tonali, yeka techmakatok miak tlamantli tlen ika techpaleuia nojua kuali ma titlaneltokakaj. Ya kitekimakatok nopa “tlalnamijkatlatekipanojketl tlen nelia temachtli” uan kiampa techmaka tlamachtili tlen techpaleuia (Mat. 24:45). Maske techmakatok nochi ni tlamantli, sejse tlen tojuantij moneki tijchiuasej kampeka timouampojchiuasej iuaya Jehová (xijpoua Hebreos 10:38, 39).

19, 20. Kej kiijtoua 1 Crónicas 28:9, ¿tlake moneki timotlatsintokisej uan kenke?

¹⁹ Kej kichijki tlanauatijketl Asa, moneki timotemachisej ipan Jehová (2 Crón. 14:4; 15: 1, 2). Pejki timotemachiaj ipan ya kema timomachtijkej uan kema timoatsonpoliuiltijkej. Yeka, tijchiuaj kampeka nojua kuali timouampojchiuasej iuaya. Tlaj tijnekij tijmatisej tlaj nelia kiampa tijchiuaj, ma timotlatsintokikaj: “¿Nijchiua kampeka nochipa nias tlanechikoli?”. Kema tiauij ipan tlanechikoli techpaleuiaj nojua kuali ma tijtekipanokaj Jehová uan tiyolpakij tiitstosej ininuaya toikniuaj (Mat. 11:28). Nojkia uelis timotlatsintokisej: “¿Nijchiua kampeka nimomachtis noselti?”. Tlaj tiitstokej ininuaya tochampoyouaj, ¿tijchiuaj kampeka nochipa timomachtisej? Tlaj amo tiitstokej ininuaya, ¿toselti timomachtiaj? ¿Tijchiua kampeka nochipa titlajtolmoyauasej uan tikinmachtisej sekinok?

²⁰ ¿Kenke moneki timotlatsintokisej ni tlamantli? Biblia kiijtoua Jehová “kitlachilia” toyolo uan kimati ipan tlake timoiljuiaj, yeka tojuantij nojkia moneki kiampa tijchiuasej (xijpoua 1 Crónicas 28:9). Moneki tikiljuisej Jehová ma techpaleui tlaj monekis tijpatlasej tlen timosentlalijtokej tijchiuasej, kej tielij o tlen timoiljuiaj. Pampa teipa tikixnamikisej miak tlamantli, moneki timokualchijchiuasej ipan ni tonali. Tlaj kampa tiitstokej nojua tijpiaj “tlaseuilistli”, ma tijchiuakaj kampeka tlauel timotekiuijtosej ipan toTeotsij itlanechikol.