1. ¿Tlake kichiua se akajya katli temachtli?

 SE AKAJYA katli temachtli kichiua kampeka kichiuas tlen kitenkaua uan kiijtoua tlen melauak (Sal. 15:4). Uan sekinok kimatij uelis motemachisej ipan ya. Tijnekij toikniuaj ma techitakaj tielij titemachmej. ¿Tlake techpaleuis?

2. ¿Kenijkatsa uelis tijnextisej tielij temachmej?

² Amo uelis tijchiualtisej se akajya ma motemachi ipan tojuantij, moneki tijnextisej tielij temachmej. Ni eli kej tomij, ouij tijtlanij uan amo ouij tijpolosej. Tojuantij timotemachiaj ipan Jehová pampa “nochi tlen kichiua tenextilia para temachtli” (Sal. 33:4). Uan ya nojkia kineki ma tijchiuakaj kej ya (Efes. 5:1). Ipan ni tlamachtili tikitasej tlen kichijkej se keskij toTeotsij itekipanojkauaj katli itstoyaj uejkajkia uan kinextijkej elij temachmej kej Jehová. Nojkia tikitasej makuili kuajkuali tlamantli tlen techpaleuis tielisej temachmej.

3, 4. 1) ¿Kenijkatsa Daniel kinextik eliyaya temachtli? 2) ¿Tlake moneki timotlatsintokisej?

³ Tlajtolpanextijketl Daniel kinextik se kuali neskayotl. Kema kiuikakej Babilonia nima motemachijkej ipan ya. Uan kema Jehová kipaleuik ma kiijto tlen Nabucodonosor kitemijki, nojua tlauel ipan motemachijkej. Se tonali monejki kiiljuis nopa tlanauatijketl Jehová  amo kuali kiitayaya. Kema kiampa kiiljuik, Daniel monejki kinextis amo majmauiyaya pampa Nabucodonosor tlauel mosisiniyaya (Dan. 2:12; 4:20-22, 25). Kema panok se keski xiuitl, Daniel sampa monejki kinextis eli temachtli kema kiijtok tlake kiijtosneki nopa tlajkuiloli tlen monextik ipan se tlapepecholi kampa itstoyaj tekichiuanij (Dan. 5:5, 25-29). Teipa, tlanauatijkej Darío katli euayaya Medopersia uan itlapaleuijkauaj, nojkia kiitakej Daniel kipixtoya “se itonal tlen nelkuali” uan kiitakej “eliyaya se kuali tlakatl uan temachtli, uan niyon se tlamantli axuelkej kipantiliaj tlen ika kiteiljuiskiaj” (Dan. 6:3, 4). Nojkia, tekichiuanij katli amo kitekipanouayayaj Jehová kiitakej Daniel nelnelia eliyaya temachtli.

⁴ Ma timoyoliljuikaj ipan tlen Daniel kichijki uan ma timotlatsintokikaj: “¿Kenijkatsa nechitaj katli amo kitekipanouaj Jehová? ¿Kiitaj nieli temachtli uan nijchiua tlen nechnauatiaj?”. Tlauel ipati timotlatsintokisej ni tlamantli pampa kema tielij temachmej tijuejkapantlaliaj Jehová.

5. ¿Kenke kiitayayaj Hananías eliyaya temachtli?

⁵ Ipan xiuitl 455 a.u.J., kema ya kichijchijtoyaj nopa tepamitl tlen kiyaualouayaya Jerusalén, Nehemías kintekimakak se keskij tlakamej katli eliyayaj  temachmej. Se elki Hananías, katli kinyakanayaya tlateuianij. Biblia kiijtoua “eliyaya se tlakatl tlen nelia temachtli uan kitlepanitak toTeko Dios miak uan axkeja sekinok” (Neh. 7:2). Hananías kichiuayaya nochi tlen kinauatiyayaj pampa tlauel kiikneliyaya Jehová uan amo kinekiyaya kiixpanos. Nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextik nojkia techpaleuis ma tielikaj temachmej.

6. ¿Kenijkatsa Tíquico kinextik eliyaya temachtli?

⁶ Ma tikitakaj tlen kichijki Tíquico, se iuampo Pablo katli elki temachtli. Kema Pablo kitsajkej ichaj, ya kipaleuito, yeka Pablo kiijtok kuali kitekipanouayaya Jehová (Efes. 6:21, 22). Pablo motemachik ipan Tíquico, yeka kikajki ma kinuikili amatlajkuiloli toikniuaj tlen Éfeso uan Colosas, uan nojkia kiiljuik ma kinyolchikaua. Tíquico techilnamikilia tlen kichiuaj toikniuaj katli elij temachmej uan techpaleuiaj kuali ma titlaneltokakaj (Col. 4:7-9).

7. ¿Kenijkatsa tlen kichiuaj ueuejtlakamej uan tlapaleuianij techpaleuia ma tielikaj temachmej?

⁷ Ipan ni tonali tlauel tijpatiitaj tlen kichiuaj ueuejtlakamej uan tlapaleuianij pampa elij temachmej. Sanse kej Daniel, Hananías uan Tíquico, kuali kichiuaj nopa tekitl tlen kipiaj ipan tlanechikoli. Se neskayotl, kema tiauij tlanechikoli ipan semana, timotemachiaj ya itstokej katli kipanoltisej sejse tlamachtili. Uan ueuejtlakamej tlauel kipatiitaj kema toikniuaj kuali mokualchijchiuaj uan kipanoltiaj inintlamachtil. Nojkia kema tikintlaneuij sekinok ma yakaj ipan tlanechikoli ipan sábado o domingo, timotemachiaj itstos katli tlamachtis. Uan timotemachiaj tijpiasej amatlajkuiloli tlen ika titlajtolmoyauasej. ¡Nelia ni toikniuaj tlauel techpaleuiaj! Yeka, tlauel tijtlaskamatij Jehová. Uan, ¿kenijkatsa uelis tijnextisej tielij temachmej?

8. ¿Kenijkatsa tijnextiaj tikintlepanitaj sekinok kema techiljuiaj tlen kinpano? (Proverbios 11:13).

⁸ Maske tikinikneliaj toikniuaj uan techtekipachoua tlen kinpano, amo kinamiki tikintlatsintokilisej tlen amo moneki tijmatisej. Ipan achtoui siglo itstoyaj se keskij katli teijilnamikiyayaj, tlatsintokatinemiyayaj uan kiijtouayayaj tlen amo kinamikiyaya (1 Tim. 5:13). Tojuantij amo tijnekij tielisej kej inijuantij. Ma timoiljuikaj se akajya techpouilia se tlamantli uan motemachia amo tikijtojtinemisej, uelis kema se tosiuaikni techiljuia kipia se kokolistli o kiixnamiki se kuesoli, moneki amo aka tijpouilisej (xijpoua Proverbios 11:13). * ¿Kema nojkia moneki amo tikijtosej tlen sekinok amo kinamiki kimatisej?

9. ¿Kenijkatsa ipan se kali uelis kinextisej elij temachmej?

⁹ Ipan tochaj. Tetajmej uan konemej amo kinamiki kiijtosej se keski tlamantli tlen pano ipan ininchaj. Ma timoiljuikaj, uelis isiua se toikni kichiua se tlamantli tlen tetlauetskiltia. ¿Kinamiki iueue kinpouilis sekinok? Amo. Tlaj kiiknelia amo kema kipinaualtis yon kiyolkokos (Efes. 5:33). Tetajmej  moneki kiilnamikisej telpokamej kinekij ma kintlepanitakaj. Yeka, amo kinamiki kiniljuisej sekinok tlen amo kuali kichiuaj pampa nopa kichiuas ma pinauakaj (Col. 3:21). Uan konemej nojkia amo kinamiki kiijtosej tlen uelis kichiuas ma pinauakaj inintatauaj o ininikniuaj (Deut. 5:16). Tlaj nochi kichiuaj kampeka amo kiijtosej tlen sekinok amo kinamiki kimatisej, kinpaleuis kuali ma mouikakaj uan kuali ma itstokaj.

10. ¿Tlake kichiua se kuali touampo? (Proverbios 17:17).

¹⁰ Ika touampoyouaj. Maske nochi tijnekij se touampo ma techtlakakili, kemantika tijmatij ouij kiampa tijchiuasej pampa amo timomajtokej titepouilisej nochi tlen tijyolmatij. Uan tlaj tijpouiliaj se akajya uan teipa ya kiniljuia sekinok, nopa kichiua tlauel ma timoyolkokokaj. Yeka, tijtlaskamatij kema tijpiaj se touampo katli amo kiijtojtinemi tlen tijpouiliaj. ¡Kinextia eli se kuali touampo! (xijpoua Proverbios 17:17).

11. 1) ¿Kenijkatsa ueuejtlakamej uan ininsiuajuaj kinextiaj elij temachmej? 2) ¿Tlake techmachtia tlen kichiua se ueuejtlakatl? (Xikita tlaixkopinkayotl).

¹¹ Ipan tlanechikoli. Ueuejtlakamej katli amo kiijtouaj tlen kinpouiliaj, elij kejuak kampa uelis momanauisej toikniuaj (Is. 32:2). Uelis tikiniljuisej se tlenijki uan amo kiijtojtinemisej. Amo tikinchiualtiaj ma techpouilikaj tlen amo kinamiki tijmatisej. Nojkia tijpatiitaj kema ininsiuajuaj amo kinchiualtiaj ma kiniljuikaj se tlamantli. Tlauel kinpaleuia kema ininueuejuaj amo kinpouiliaj tlen kinpano toikniuaj. Se tosiuaikni katli iueue eli ueuejtlakatl kiijtok: “Tlauel nijtlaskamati pampa noueue amo nechpouilia kema kipaxaloua se toikni o kema  kipaleuia se akajya kuali ma tlaneltoka. Amo nechiljuia ajkia kipaxalok. Nijpatiita pampa amo nechpouilia se kuesoli tlen amo uelis nijsenkauas, kiampa uelis kuali nikinnojnotsas nochi toikniuaj. Uan nojkia kema nijpouilia noueue se kuesoli o tlen nijyolmati, nimotemachia amo aka kiiljuis”. Nochi tijnekij ma techitakaj tielij temachmej. Ma tikitakaj makuili kuajkuali tlamantli tlen techpaleuis.

12. Xikixtoma kenke tlaiknelili techpaleuia ma tielikaj temachmej.

¹² Tlaiknelili techpaleuia ma tielikaj temachmej. Jesús kiijtok tikiknelisej Jehová uan tikiniknelisej toikniuaj, eli nopa ome tlanauatili tlen tlauel ipati (Mat. 22:37-39). Tlauel tikikneliaj Jehová, yeka tijnekij tielisej temachmej kej ya. Uan nojkia tikinikneliaj toikniuaj, yeka amo tikinpouiliaj sekinok tlen kinpano. Amo kema ma tikijtokaj tlen uelis kinyolkokos o kichiuas ma pinauakaj (Juan 15:12).

13. ¿Kenijkatsa kema amo timoueyimatij techpaleuia tielisej temachmej?

¹³ Kema amo timoueyimatij techpaleuia ma tielikaj temachmej. Se katli amo moueyimati amo kinekis achtoui tematiltis tlen sekinok ayamo kimatij (Filip. 2:3). Nojkia amo kinextis kimati se keski tlamantli tlen amo uelis kiijtos. Kema amo timoueyimatij, amo tikijtojtinemij tlen timoiljuiaj tlaj nopa tlamantli amo eltok ipan Biblia yon ipan amatlajkuiloli.

14. ¿Kenijkatsa tlalnamikilistli techpaleuia tielisej temachmej?

¹⁴ Tlalnamikilistli techpaleuia ma tijmatikaj kema amo kinamiki tikijtosej se tlenijki uan kema kinamiki tikamanaltisej (Ecl. 3:7). Ipan se keski altepemej kiijtouaj: “Se tlajtoli eli kej plata, uan kema amo tleno tikijtouaj eli kej oro”. Ni kineki kiijtos kemantika tlauel tlapaleuia kema amo tleno tikijtouaj. Yeka, Proverbios 11:12 kiijtoua: “Se tlakatl tlen tlalnamiki axmolinia”. Ma tikitakaj tlen kichiua se toikni katli kipia miak xiuitl tlatekipanojtok kej ueuejtlakatl uan kitlaneuij ipan sekinok tlanechikoli ma kinpaleui kisenkauasej se keski kuesoli. Seyok ueuejtlakatl kiijtoua tlen kichiua ni toikni: “Nochipa kuali moiljuia tlen kiijtos uan amo kema kiijtoua tlen pano ipan sekinok tlanechikoli”. Ni toikni kinextia tlalnamiki, yeka sekinok ueuejtlakamej tlauel kitlepanitaj pampa kimatij amo kiijtos tlen sekinok amo kinamiki kimatisej.

15. Xikijto kenke kema amo tiistlakatij kichiua sekinok ma motemachikaj ipan tojuantij.

¹⁵ Kema tikijtouaj tlen melauak techpaleuia ma tielikaj temachmej. Amo ouij tijmatij timotemachisej ipan katli amo istlakatij (Efes. 4:25; Heb. 13:18). Ma timoiljuikaj se toikni kineki nojua kuali tlamachtis, yeka kiiljuia se iuampo ma kitlakakili uan ma kiiljui tlake nojua moneki kichiuas. ¿Ajkia kiiljuiskia ma kipaleui? ¿Katli kiiljuis tlen melauak o katli kiiljuis san tlen kinekiskia kikakis? Biblia kiijtoua: “Más kuali se tlen mitstlakaualtis chikauak kema moneki, uan axse tlen mitsiljuis ixtakatsi  para mitsiknelis pero axkema mitsnextilia. Achi más temachtli touampo tlen techkokoua kema moneki techajuas” (Prov. 27:5, 6). Maske tlen techiljuis se touampo amo techpaktis, teipa tlauel techpaleuis.

16. ¿Kenijkatsa Proverbios 10:19 kinextia tlauel ipati timonauatisej?

¹⁶ Moneki timonauatisej tlaj tijnekij sekinok ma motemachikaj ipan tojuantij. Ni tlamantli techpaleuia amo ma tikijtokaj tlen sekinok amo kinamiki kimatisej (xijpoua Proverbios 10:19). Uelis tijmatisej ouij timonauatisej tlaj tijtekiuiaj redes sociales. Tlaj amo timomokuitlauiaj uelis tikinmatiltisej miakej maseualmej tlen amo kinamiki kimatisej. Uan kema ya tijtlalijtosej se tlenijki ipan redes sociales ayokmo uelis tijmatisej kenijkatsa sekinok kitekiuisej yon tlaj teyolkokos. Kema timonauatiaj nojkia techpaleuia amo tleno ma tikijtokaj kema tokualankaitakauaj kinekij ma tikintlateljuikaj toikniuaj. Ni ueliskia panos ipan se altepetl kampa amo techkauaj ma titlaueyichiuakaj uan policías techtlatsintokisej se keski tlamantli. Kema kiampa panos uelis techpaleuis tlen kiijtoua Salmo 39:1: “Axtleno nikijtos kema niitstos ininixpa axkuajkualmej”. Moneki tielisej temachmej ika tochampoyouaj, touampoyouaj, toikniuaj uan ika sekinok maseualmej. Yeka moneki timonauatisej.

17. ¿Tlake uelis tijchiuasej tlaj tijnekij toikniuaj ma motemachikaj ipan tojuantij?

¹⁷ Tlauel tijtlaskamatiliaj Jehová pampa techkajtok ma tiitstokaj ipan itlanechikol kampa nochi timoikneliaj uan tielij temachmej. Nochi moneki tijchijtosej kampeka tijnextisej tielij temachmej. Tlaj titeikneliaj, amo timoueyimatij, tijnextiaj titlalnamikij, tikijtouaj tlen melauak uan timonauatiaj, tikinpaleuisej toikniuaj ma motemachikaj ipan tojuantij. Ma tijchiuakaj san se kej Jehová uan ma tijnextijtokaj tielij temachmej.