TLAMACHTILI 37
Uelis timotemachisej ipan toikniuaj
“Se tlen teiknelia [...] kichia para sekinok ma kichiuakaj tlen kuali uan mokaua temachtli” (1 COR. 13:4, 7).
UIKATL 124 Amo ma titetlauelkauakaj
TLEN MOIXTOMAS *
1. ¿Kenke amo timosentlachiliaj kema tikitaj maseualmej amo kimatij ipan ajkia motemachisej?
MASEUALMEJ katli amo kitekipanouaj Jehová, amo kimatij ipan ajkia motemachisej. Uejueyij tlanamakanij, políticos uan katli tlayakanaj ipan religiones kinkajkayauaj, yeka tlauel moyolkokouaj. Uan kemantika nojkia kiampa kinpano ika ininuampoyouaj, ininkalnechkauaj uan ininchampoyouaj. Tojuantij amo timosentlachiliaj ika tlen pano, pampa Biblia ipa kiijtojtoya ipan itlamia tonali maseualmej tetlauelkauaskiaj, teistlakauiskiaj uan tlakajkayauaskiaj. Kichiuaskiaj sanse kej Satanás, katli tlauel istlakati uan amo kinamiki ipan timotemachisej (2 Tim. 3:1-4; 2 Cor. 4:4).
2. 1) ¿Ipan ajkia nelnelia uelis timotemachisej? 2) ¿Tlake uelis motlatsintokis se akajya?
2 Tojuantij amo techpano kej maseualmej, pampa tijmatij uelis timotemachisej ipan Jehová (Jer. 17:7, 8). Timotemachiaj ya tlauel techiknelia uan amo kema kintlauelkauas iuampoyouaj (Sal. 9:10). Nojkia, uelis timotemachisej ipan Jesús pampa ya techmakixtik ika inemilis (1 Ped. 3:18). Uan tikitstokej uelis timotemachisej ipan tlen Biblia tetlajtolmaka (2 Tim. 3:16, 17). Maske timotemachiaj ipan Jehová, Jesús uan ipan tlen Biblia kiijtoua, uelis se akajya motlatsintokis tlaj nojkia uelis motemachis ipan toikniuaj. Kena uelis timotemachisej ipan inijuantij, ma tikitakaj kenke.
MONEKI TOIKNIUAJ MA TECHPALEUIKAJ
3. Kej kiijtoua Marcos 10:29, 30, ¿tlake tlateochiualistli tijpiaj?
3 Jehová techmakatok se ueyi tlateochiualistli pampa ueli titlatekipanouaj ininuaya toikniuaj (xijpoua Marcos 10:29, 30). Ipan nochi Tlaltipaktli itstokej toikniuaj katli nojkia tlauel kiikneliaj Jehová uan kichiuaj kampeka kineltokasej itlanauatiljuaj. Maske amo sanse tlajtoli tikamanaltij, amo sanse tlamantli timomajtokej tijchiuaj yon amo sanse timoyoyontiaj, tlauel timoikneliaj kema timoixmatij. Uan tlauel tiyolpakij pampa sansejko tijueyichiuaj Jehová (Sal. 133:1).
4. ¿Kenke moneki ma techpaleuikaj toikniuaj?
4 Ipan ni tonali, moneki nojua tlauel timosentikapaleuisej. Kemantika toikniuaj techpaleuiaj ma tikixnamikikaj kuesoli (Rom. 15:1; Gál. 6:2). Nojkia, techpaleuiaj kuali ma titlatekipanokaj uan kuali ma titlaneltokakaj (1 Tes. 5:11; Heb. 10:23-25). ¿Kenijkatsa tijyolmatiskiaj tlaj toikniuaj amo techpaleuiskiaj ma tijtlanikaj Satanás uan tlen kiyakana? Nechka, ya uan katli kipaleuiaj techteuisej. Ipan nopa tonali, tlauel tiyolpakisej pampa tikinpiasej toikniuaj katli techpaleuisej.
5. ¿Kenke sekij kimatij ouij motemachisej ipan toikniuaj?
5 Maske moneki ma techpaleuikaj, sekij kimatij ouij motemachisej ipan toikniuaj. ¿Kenke kiampa kiyolmatij? Uelis pampa kipouilijkej se toikni se tlamantli uan teipa ya kiniljuik sekinok. O pampa se akajya kintenkauilik se tlenijki uan amo kichijki. O uelis se toikni kiijtok o kichijki tlen kinyolkokok. Uajka, ¿tlake techpaleuis nojua ma timotemachikaj ipan toikniuaj?
TLAIKNELILI TECHPALEUIA MA TIMOTEMACHIKAJ IPAN SEKINOK
6. Kej kiijtoua 1 Corintios 13:4-8, ¿kenijkatsa techpaleuis tlaiknelijkayotl nojua ma timotemachikaj ipan toikniuaj?
6 Tlaiknelili techpaleuia ma timotemachikaj ipan se akajya. Ipan 1 Corintios 13 kiijtoua miak tlamantli tlen kichiua katli teiknelia, nopa kuajkuali tlamantli techpaleuis ma timotemachikaj ipan toikniuaj o sampa ma timotemachikaj ipan inijuantij (xijpoua 1 Corintios 13:4-8). Ipan versículo 4 kiijtoua se katli teiknelia “kipia iyolo ininuaya sekinok uan kinchiuilia tlen kuali”. Jehová kinextia kipia iyolo, maske kemantika tikixpanoj. Uajka, tojuantij nojkia moneki tijpiasej toyolo kema toikniuaj kiijtosej o kichiuasej tlen amo techpaktis o techyolkokos. Uan ipan versículo 5 kiijtoua katli teiknelia “axyolkentsi” yon “axkichiuilia cuenta kema seyok kichiuilia tlen axkuali”. Uajka, moneki tikilkauasej kema toikniuaj techyolkokouaj. Eclesiastés 7:9 kiijtoua amo nima ma tikualanikaj. Uan Efesios 4:26 kiijtoua: “Nimantsi ximoyoltlalikaj kema aya kalaki Tonati”, ni texto nojkia tlauel techpaleuis.
7. ¿Kenijkatsa tlen kiijtoua Mateo 7:1-5 techpaleuia nojua ma timotemachikaj ipan toikniuaj?
7 Nojkia techpaleuis ma timotemachikaj ipan toikniuaj tlaj tikinitaj kej Jehová kinita. Ya tlauel kiniknelia uan amo kisenilnamiktok kema kiixpanoj, yeka tojuantij nojkia moneki kiampa tijchiuasej (Sal. 130:3). Amo ma timosentlalikaj ipan tlen amo kuali kichiuaj, san ma tikitakaj nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextiaj (xijpoua Mateo 7:1-5). Amo timoiljuiaj istlakatij kema kiijtouaj kinekij kichiuasej tlen kuali, pampa katli teiknelia “motemachia para asis tlen kuali” (1 Cor. 13:7). Ni amo kiijtosneki Jehová techiljuia nochi ma tijneltokakaj. Ya kineki ma timotemachikaj ipan katli kinextijtokej nelia elij temachmej. *
8. ¿Tlake uelis tijchiuas tlaj tijneki nojua timotemachijtos ipan sekinok?
8 Tlaj se maseuali kineki ma motemachikaj ipan ya, moneki panos tonali. ¿Tlake uelis tijchiuas tlaj tijneki timotemachis ipan sekinok? Kuali xikinixmati, xikamanalti ininuaya kema tias tlanechikoli, xitlajtolmoyaua ininuaya, xijpia moyolo ika inijuantij uan xijkaua ma kinextikaj elij temachmej. Kema amo kuali tikixmati se akajya, uelis amo tikiljuis miak tlamantli. Uan kema panotias tonali, uelis nojua tlauel kuali tikixmatis, timotemachis ipan ya uan tijpouilis kenijkatsa tijyolmati (Luc. 16:10). ¿Tlake uelis tijchiuas tlaj ayokmo timotemachia ipan se toikni? Xijkaua ma pano tonali uan amo nima ximoiljui ayokmo kema uelis timotemachis ipan ya. Amo xijkaua tlen kichiuaj se keskij ma kichiua ayokmo ximotemachi ipan sekinok. Tlauel techpaleuis tlaj tikitasej tlen kichijkej se keskij toTeotsij itekipanojkauaj katli uejkajkia itstoyaj uan nojua motemachijkej ipan sekinok maske sekij kinyolkokojkej.
¿TLAKE TECHMACHTIAJ KATLI NOCHIPA MOTEMACHIJKEJ IPAN SEKINOK?
9. 1) ¿Tlake kichijki Ana maske sekij amo kuali monejnemiltiyayaj? 2) ¿Tlake mitsmachtia tlen Ana kichijki? (Xikita tlaixkopinkayotl).
9 ¿Mitsyolkokok tlen kichijki se toikni katli kipia se tekitl ipan tlanechikoli? Tlaj kiampa mitspanok, tlen Ana kichijki uelis mitspaleuis. Kema ya itstoya, Elí kinyakanayaya israeleuanij kema kiueyichiuayayaj Jehová. Maske Elí eliyaya sumo sacerdote, ichampoyouaj kichiuayayaj tlen amo kuali. Ikoneuaj momekatiyayaj maske eliyayaj sacerdotes, uan ya amo kintlakaualtiyaya. Maske kiampa monejnemiltiyayaj, Jehová nojua kikajki Elí ma tlatekipano kej sumo sacerdote. ¿Tlake kichijki Ana? Nojua yajki tlaueyichiua ipan tabernáculo maske Elí nojua itstoya nopaya. Kema Ana momaijtouayaya uan mochokiliyaya, Elí nima moiljuik iuintitoya, chikauak kiajuak uan kiyolkokok (1 Sam. 1:12-16). Maske kiampa kipanok, Ana kiiljuik Jehová tlaj kipiaskia se ikone, kiuikaskia ma tlatekipano ipan tabernáculo kampa itstoskia iuaya Elí (1 Sam. 1:11). ¿Monekiyaya ma kintlakaualtikaj Elí ikoneuaj? Kena, uan Jehová kintlatsakuiltik kema monejki (1 Sam. 4:17). Uan kimakak Ana se ikone, katli kitokaxtik Samuel (1 Sam. 1:17-20).
10. ¿Kenijkatsa David kinextik nojua motemachiyaya ipan sekinok maske kitlauelkajtoyaj?
10 ¿Mitstlauelkajki se mouampo? Ximoiljui tlen kipanok tlanauatijketl David. Kema ikone Absalón kinejki kitekikixtilis, Ahitofel katli eliyaya iuampo David, kipaleuik Absalón. Tlauel kiyolkokok David tlen kichijkej ikone uan katli moiljuiyaya eliyaya iuampo. Maske kiampa kipanok, David nojua motemachik ipan sekinok. Ya nojua motemachiyaya ipan Husai, se iuampo katli amo kitlauelkajki uan amo kinpaleuik katli kiixpanotoyaj David. Husai kinextik eliyaya se kuali iuampo, pampa kipaleuik maske ueltoskia kimiktisej. Yeka David motemachiyaya ipan ya (2 Sam. 17:1-16).
11. ¿Kenijkatsa se itlatekipanojka Nabal kinextik motemachiyaya ipan sekinok?
11 Nojkia ximoiljui tlen kichijki se itlatekipanojka Nabal. David uan itlateuijkauaj kinmanauijkej Nabal itlatekipanojkauaj uan amo kema kinchiuilijkej tlen amo kuali. Se tonali, David kiiljuik Nabal tlaj ueliskia kinmakas tlakualistli itlateuijkauaj. Ya amo kinejki kinmakas, yeka David tlauel kualanki uan kiijtok kinmiktiskia nochi katli itstoyaj ichaj Nabal. Se tlatekipanojketl kiiljuito Abigail, isiua Nabal, tlen panotoya pampa kimatiyaya ya ueliskia kinmanauis. Ni tlatekipanojketl amo cholok, ya motemachik Abigail kisenkauaskia nopa kuesoli pampa tlalnamikiyaya. Tlen panok teipa kinextik kinamikiyaya motemachis ipan Abigail, pampa ya amo majmajki uan kiiljuik David amo ma kichiua tlen moiljuijtoya (1 Sam. 25:2-35). Uan Abigail nojkia motemachik David kitlakakiliskia.
12. ¿Kenijkatsa Jesús kinextik motemachiyaya ipan itokilijkauaj maske mokuapolouayayaj?
12 Jesús motemachik ipan itokilijkauaj maske mokuapolouayayaj (Juan 15:15, 16). Kema Santiago uan Juan kiiljuijkej Jesús ma kinmaka se ueyi tekitl ipan iTlanauatijkayo, ya amo moiljuik tlatekipanouayayaj pampa kinekiyayaj kiselisej se tlamantli yon kiniljuik ayokmo eliskiaj itokilijkauaj (Mar. 10:35-40). Uan ipan nopa youali kema kiitskijkej, nochi itokilijkauaj kitlauelkajkej (Mat. 26:56). Jesús nochipa motemachik ipan inijuantij uan kiniknelik maske kiitayaya mokuapolouayayaj (Juan 13:1). Uan kema ya moyolkuitoya, kinmakak nopa 11 apóstoles se ueyi tekitl: ma kiyakanakaj tlajtolmoyaualistli uan ma kinmokuitlauikaj itokilijkauaj (Mat. 28:19, 20; Juan 21:15-17). Jesús kimatiyaya kenke motemachik ipan inijuantij maske eliyayaj tlajtlakolejkej. Itokilijkauaj nochipa kuali tlaneltokakej. Kej tikitakej, Ana, David, se itlatekipanojka Nabal, Abigail uan Jesús motemachijkej ipan sekinok maske eliyayaj tlajtlakolejkej. Tlen kichijkej techpaleuia nojkia kiampa ma tijchiuakaj.
¿KENIJKATSA UELIS SAMPA TIMOTEMACHISEJ IPAN SEKINOK?
13. ¿Kenke kemantika tijmatij ouij timotemachisej ipan sekinok?
13 ¿Tijpouilijkej se toikni se tlamantli tlen amo tijnekiyayaj ma kimatikaj uan teipa tijmatkej kinpouilik sekinok? Tlauel techyolkokoua kema se akajya kiampa kichiua. Se tonali, se tosiuaikni kipouilik se ueuejtlakatl se keski tlamantli tlen amo kinekiyaya ma kimatikaj. Ika ualmostla, isiua nopa ueuejtlakatl kinojnotski tosiuaikni pampa kinekiyaya kiyolchikauas. Nopa ueuejtlakatl kiiljuijtoya isiua tlen kipouilijtoyaj. Tlen kipanok ni tosiuaikni, kichijki ma kimati ouij motemachis ipan nopa toikni. Maske kiampa kiyolmatki, kiiljuik seyok ueuejtlakatl tlen panotoya, uan ya kipaleuik nojua ma motemachi ipan ueuejtlakamej.
14. ¿Tlake kipaleuik se toikni sampa ma motemachi ipan sekinok?
14 Se toikni tlauel uejkajki kualantoya ininuaya omej ueuejtlakamej pampa kiyolkokojkej, yeka moiljuiyaya amo ueliskia motemachis ipan inijuantij. Teipa kiilnamijki tlen kiijtok se toikni: “Tokualankaitaka eli Satanás, amo toikniuaj”. Ni kichijki tlauel ma mosentlachili. Pejki moyoliljuia ipan nopa tlajtoli uan kiiljuik Jehová ma kipaleui. Kema panok tonali, moyoltlalik ika nopa ueuejtlakamej.
15. Xikijto ika se neskayotl kenke kemantika uelis tijmatisej ouij sampa timotemachisej ipan sekinok.
15 Uelis tlauel timoyolkokok kema ipan tlanechikoli ayokmo mitsmakakej se tekitl. Ma tikitakaj tlen kinpanok Grete uan inana, inijuantij tlatekipanojkej nechka xiuitl 1940 uan amo kitlauelkajkej Jehová. Itstoyaj ipan Alemania, kampa tekichiuanij amo kinkauayayaj toikniuaj ma tlaueyichiuakaj. Grete kiiljuijtoyaj ma kiixkopina Tlen Tematiltia, tlen kinmakayayaj toikniuaj. Kema kimatkej itata kualaniyaya pampa kitekipanouayayaj Jehová, ayokmo kikajkej Grete ma kichiua nopa tekitl pampa moiljuijkej itata kiniljuiskia tekichiuanij tlen mochiuayaya ipan tlanechikoli. Grete nojkia kiixnamijki sekinok kuesoli. Kema mochijki nopa Ompa Ueyi Tlauilankayotl, toikniuaj ayokmo kinmakakej pilamochtsitsij yon kintlajpalouayayaj kema kinitayayaj ojtipa pampa ayokmo motemachiyayaj ipan inijuantij. ¡Grete tlauel kiyolkokok tlen kipanok! Amo nima kintlapojpoljuik nopa toikniuaj uan ouij kimatki sampa motemachis ipan inijuantij. Teipa kiitak Jehová ya kintlapojpoljuijtoya uan nopa kipaleuik ma kiita ya nojkia monekiyaya kiampa kichiuas. *
“Tokualankaitaka eli Satanás, amo toikniuaj”
16. ¿Kenke moneki tijchiuasej kampeka nojua timotemachisej ipan toikniuaj?
16 Tlaj ta nojkia mitspanotok kej toikniuaj, xijchiua kampeka sampa timotemachis ipan sekinok. Maske tijmatis ouij, tlauel mitspaleuis tlaj tijchiuas kampeka. Ma timoiljuikaj ipan ni tlamantli: kema techtlanauia se tlakualistli, nopa amo kichiua ayokmo ma titlakuakaj, san ayokmo tijkuaj tlen techtlanauik. Nojkia tlaj se toikni techyolkokoua, nojua ma tijchiuakaj kampeka timotemachisej ipan sekinok pampa tijmatij nochi titlajtlakolejkej. Tlaj tijchiuaj kampeka nojua timotemachisej ipan inijuantij, techpaleuis tlauel ma tiyolpakikaj uan nojkia tikitasej tlake uelis tijchiuasej uan kiampa tikinpaleuisej toikniuaj ma motemachikaj ipan sekinok.
17. 1) ¿Kenke tlauel ipati timotemachisej ipan sekinok? 2) ¿Tlake tikitasej ipan seyok tlamachtili?
17 Ipan ni tonali maseualmej ayokmo motemachiaj ipan sekinok. Maske kiampa kichiuaj, tojuantij nojua timotemachiaj ipan toikniuaj pampa timoikneliaj. Ni techpaleuijtok nojua tlauel ma tiyolpakikaj uan kuali ma timouikakaj. Nojkia techpaleuis tikijiyouisej nopa kuesoli tlen nechka tikixnamikisej. Uan, ¿tlake uelis tijchiuasej tlaj se akajya kichijki se tlenijki uan yeka ayokmo timotemachiaj ipan ya? Moneki tijchiuasej kampeka tikitasej tlen panok sanse kej Jehová kiita, tijchiuasej tlen Biblia tetlajtolmaka uan nojua tlauel tikiniknelisej toikniuaj. Nojkia techpaleuis tlaj tikitasej tlen kichijkej se keskij toTeotsij itekipanojkauaj katli itstoyaj uejkajkia. Tlaj kiampa tijchiuasej, tikinpiasej tlauel miakej touampoyouaj katli techiknelisej kej toikniuaj (Prov. 18:24). Nojkia, amo moneki san tojuantij timotemachisej ipan toikniuaj, inijuantij nojkia moneki kiitasej uelis motemachisej ipan tojuantij. Ipan tlamachtili 38 tikitasej tlake uelis tijchiuasej uan kiampa uelis motemachisej ipan tojuantij.
UIKATL 99 Tikinpiaj miakej toikniuaj
^ Maske moneki timotemachisej ipan toikniuaj, kemantika tijmatij ouij pampa techyolkokouaj. Ipan ni tlamachtili tikitasej se keski textos uan tlen kichijkej uejkajkia se keskij toTeotsij itekipanojkauaj. Ni techpaleuis ma timotemachikaj ipan toikniuaj o sampa ma timotemachikaj ipan se akajya katli techyolkokok.
^ Biblia kiijtoua uelis ipan tlanechikoli itstosej katli amo temachmej (Jud. 4). Kemantika uelis se keskij san tlakajkayauasej uan kinmachtisej sekinok “tlen axmelauak” (Hech. 20:30). Kema kiampa pano, amo timotemachiaj ipan inijuantij yon tikintlakakiliaj.
^ Ipan Anuario de los testigos de Jehová para 1974, iamayo 129, 130, tijpantis sekinok tlamantli tlen kipanok Grete.