1. ¿Tlake kichijki Pedro kema Jesús kipaleuik ma kinkixti miakej michimej?

 PEDRO seyoual michtlajtlamajtoya uan amo kikixtijtoya yon se michij. Pero Jesús kiiljuik: “Xijnejnemilti ni kuakanaua hasta kampa achi uejkatla uan nepa xijmajkauakaj inmomatlauaj para inmichitskisej” (Luc. 5:4). Maske Pedro moiljuiyaya amo kinitskiskiaj michimej, kichijki tlen Jesús kiiljuik uan kinitskijkej tlauel miakej michimej, yeka ininmatla pejki tsayani. Pedro uan katli itstoyaj iuaya tlauel mosentlachilijkej pampa kiitakej ni eliyaya se milagro. Yeka Pedro kiijtok: “Toteko, xinechtlalkaui pampa na nieli se nitlajtlakolchijkatlakatl” (Luc. 5:​6-9). Ika tlen Pedro kiijtok kinextik moiljuiyaya amo kinamikiyaya itstos inechka Jesús.

2. ¿Kenijkatsa techpaleuia kema tikitaj tlen kipanok Pedro?

² Pedro amo mokuapolok kema kiijtok ya eliyaya tlajtlakole. Biblia kiijtoua kemantika kichijki o kiijtok se keski tlamantli tlen teipa kiyolkokok. ¿Nojkia tijyolmati kej Pedro? ¿Tijneki tijpatlas se tlamantli o ayokmo tijneki tijchiuas? Tlaj kiampa mitspano, nojua xijchiua kampeka. Tlen kipanok Pedro uelis mitspaleuis. Ximoiljui ni: toTeotsij ueltoskia kichiuas amo ma moijkuilo kema Pedro mokuapolok, pero kikajki ma moijkuilo pampa kineki ma tijyekokaj se keski tlamantli (2 Tim. 3:​16, 17). Kema timomachtiaj tlen kipanok Pedro, se tlakatl katli kiyoltilanki se keski tlamantli uan kiyolmatki kej tojuantij, tikitaj Jehová kiilnamiki titlajtlakolejkej uan kineki nojua ma tijchijtokaj kampeka maske tikixnamikisej tlamantli tlen ouij.

3. ¿Kenke nojua moneki tijchijtosej kampeka tijtekipanosej Jehová?

³ ¿Kenke moneki nojua tijchiuasej kampeka? Pampa kema miakpa tijchiuaj se tlamantli, teipa ika yolik más kuali tijchijtiauij. Ximoiljui ni: kema se akajya kineki kiyekos kitsotsonas  violín, moneki panos miak xiuitl. Uelis kema kipeualtis tlauel mokuapolos, pero tlaj nojua kichiuas kampeka, kuali kiyekos. Uan maske teipa kuali tlatsotsonas, uelis kemantika mokuapolos pero nojua kichiuas kampeka kuali momachtis. Kiampa pano ika tojuantij pampa kema timoiljuiaj ayokmo tijchiuasej se tlamantli tlen achtouia tijchiuayayaj, kemantika uelis sampa tiuetsisej. Pero nojua tijchiuaj kampeka tijpatlasej. Nochi timokuapolouaj, yeka kemantika tikijtouaj o tijchiuaj se keski tlamantli tlen amo kinamiki (1 Ped. 5:10). Ma tikitakaj kenijkatsa Pedro nojua kichijki kampeka kipatlas se keski tlamantli maske ouij kimatki. Kema tikitaj kenijkatsa Jesús tlauel kitlasojtlak maske mokuapolok, techpaleuia nojua ma timosentlalijtokaj tijtekipanosej Jehová.

4. ¿Kenijkatsa moitayaya Pedro, uan kenijkatsa kiyolchikajki Jesús? (Lucas 5:​5-10).

⁴ Biblia amo kiijtoua kenke Pedro kiijtok eliyaya se tlajtlakolchijkatlakatl yon kiijtoua ipan tlake tlajtlakoli moiljuijtoya (xijpoua Lucas 5:​5-10). Uelis achtouia Pedro tlauel tlajtlakolchijtoya. Uan Jesús kiitak Pedro majmauiyaya pampa uelis amo tlauel mopatiitayaya. Pero Jesús kimatiyaya Pedro ueliskia nochipa kitekipanos Jehová. Yeka ika miak tlaiknelili Jesús kiiljuik: “Amo ximomajmati”. Pedro tlauel kipaleuik kema kiitak Jesús motemachiyaya ipan ya. Teipa Pedro uan iikni Andrés ayokmo tekitikej kampa michtlajtlamayayaj uan senkistok kitokilijkej Jesús. Jehová tlauel kinteochijki pampa kiampa kichijkej (Mar. 1:​16-18).

5. ¿Tlake tlateochiualistli kiselik Pedro pampa kitokilik Jesús maske moiljuiyaya amo kinamiki?

⁵ Pedro kiitak miak milagros pampa kitokilik Jesús. Kiitak kema Jesús kinchikajki katli mokokouayayaj, kema kinkixtik amo kuali ajakamej uan kema kinyolkuik katli miktoyaj (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42). b Nojkia kiitak se tlanextilili kampa neski kenijkatsa tlanauatiskia Jesús. Tlen kiitak tlauel kipaleuik (Mar. 9:​1-8; 2 Ped. 1:​16-18). Pedro kiitak miak tlamantli tlen amo kema moiljuijtoya. ¡Uelis tlauel yolpajki pampa nojua kitokilik Jesús maske moiljuiyaya amo kinamikiyaya kiampa kichiuas! Tlaj kitlauelkajtoskia, amo kema kiselijtoskia nochi nopa tlateochiualistli.

6. ¿Nima kipatlak Pedro inemilis?

⁶ Maske Pedro kiitak uan kikajki miak tlamantli tlen Jesús kichijki, nojua monejki  kichiuas kampeka kipatlas se keski tlamantli ipan inemilis. Ma tikitakaj se keski tlamantli tlen kichijki. Pedro kiajuak Jesús kema kiniljuik itokilijkauaj tlaijiyouiskia uan mikiskia pampa kiampa moaxitiskia tlen kiijtojtoyaj teokamanalouanij (Mar. 8:​31-33). Nojkia ya uan sekinok apóstoles miakpa mokualanijkej pampa kinekiyayaj kimatisej ajkia tlen inijuantij eliyaya más ipati (Mar. 9:​33, 34). Uan nopa tlayoua kema nechka kimiktiskiaj Jesús, Pedro kinakastsontejki se tlakatl pampa tlauel kualanki (Juan 18:10). Nojkia, ipan nopa youali majmajki uan expa kiijtok amo kiixmatiyaya Jesús (Mar. 14:​66-72). Teipa tlauel mochokilik (Mat. 26:75).

7. Kema Jesús ya moyolkuitoya, ¿tlake kikajki nojua ma kichiua Pedro?

⁷ Maske Pedro tlauel moyolkokojtoya, Jesús amo moiljuik ayokmo ueliskia kitekipanos Jehová. Kema Jesús ya moyolkuitoya kikajki Pedro ma kinexti nelnelia kiikneliyaya. Yeka kiiljuik ma kinmokuitlaui itokilijkauaj (Juan 21:​15-17). Uan Pedro ika pakilistli kiijtok kena kichiuaskia. Yeka itstoya Jerusalén ipan Pentecostés uan ya elki se tlen nopa achtoui Cristo itokilijkauaj katli kintlapejpenijkej yasej iluikak.

8. ¿Tlake kichijki Pedro kema itstoya Antioquía?

⁸ Maske kitlapejpenijtoyaj yas iluikak, Pedro nojua monekiyaya kipatlas se keski tlamantli ipan inemilis. Ipan xiuitl 36, Pedro kiitak kenijkatsa Cornelio kiselik ichikaualis Dios maske amo eliyaya judío. Nopa kinextik “Toteko axtechchikoiknelia” uan maseualmej tlen sekinok altepemej nojkia ueliskiaj itstosej ipan tlanechikoli (Hech. 10:​34, 44, 45). Ipan nopa tonali, Pedro kichijki tlen amo kema kichijtoskia: pejki tlakua ininuaya maseualmej katli amo eliyayaj judíos (Gál. 2:12). Se keskij Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj judíos, moiljuiyayaj amo kinamikiyaya tlakuasej ininuaya maseualmej tlen sekinok altepemej. Kema se keskij katli kiampa moiljuiyayaj asitoj Antioquía, Pedro ayokmo tlakuajki ininuaya katli amo eliyayaj judíos, pampa uelis amo kinekiyaya kinyolkokos katli kiampa moiljuiyayaj. Apóstol Pablo kiitak tlen Pedro kichijki, yeka kitlakaualtik ininixpa sekinok (Gál. 2:​13, 14). Maske Pedro mokuapolok, nojua kichijki kampeka kuali tlatekipanos. ¿Tlake kipaleuik?

9. Kej kiijtoua Juan 6:​68, 69, ¿kenijkatsa kinextik Pedro amo tetlauelkaua?

⁹ Pedro amo tetlauelkauayaya. Amo kikajki yon se tlamantli ma kitsakuili kitokilis Jesús. Kiampa kichijki kema Jesús kiijtok se tlamantli tlen amo kikuamachilijkej itokilijkauaj (xijpoua Juan 6:​68, 69). Miakej maseualmej nima kitlauelkajkej Jesús uan amo kitlajtlanijkej tlake kiijtosnekiyaya tlen kiijtok yon kikajkej ma kinixtomili kema kiijtok tlen amo kikuamachilijkej. Pero Pedro amo kitlauelkajki, ya kiijtok ininixpa sekinok Jesús kipia “nopa tlajtoli tlen ueli kinmaka yolistli yankuik para nochipa”.

10. ¿Kenijkatsa Jesús kinextik motemachiyaya ipan Pedro? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹⁰ Jesús amo kema kitlauelkajki Pedro. Nopa youali kema nechka kimiktiskiaj, Jesús ya kimajtoya Pedro uan nopa sekinok itokilijkauaj kitlauelkauaskiaj. Maske kimajtoya nopa, kiijtok Pedro sampa kuali tlaneltokaskia uan amo kitlauelkauaskia (Luc. 22:​31, 32). Jesús kikuamachiliyaya tlen kiyolmatiyayaj, yeka kiijtok: “Inmotonaltsi kineki kichiuas tlen Toteko kineki, pero inmotlakayo tlaxikoua” (Mar. 14:38). Yeka maske Pedro kiijtok amo kiixmatiyaya, Jesús amo kitlauelkajki.  Kema moyolkuik, monextik iixpa kema itstoya iselti (Mar. 16:7; Luc. 24:34; 1 Cor. 15:5). Ni tlamantli tlauel kipaleuik Pedro ayokmo ma moyolkoko.

11. ¿Kenijkatsa Jesús kipaleuik Pedro ma motemachi Jehová kipaleuiskia?

¹¹ Jesús kiiljuik Pedro Jehová kimokuitlauiskia. Kema ya moyolkuitoya, kichijki Pedro uan sekinok apóstoles sampa ma kinmasiltikaj miakej michimej (Juan 21:​4-6). Ika ni milagro, Pedro kiitak Jehová kipaleuiskia ma kipanti tlen ika mopanoltis. Uelis Pedro kiilnamijki kema Jesús kiijtok Jehová kinmokuitlauiskia katli kiachtouitlaliskiaj iTlanauatijkayo (Mat. 6:33). Yeka Pedro kikajki iteki kampa michtlajtlamayaya uan mosentlalik tlajtolmoyauas. Uan ipan Pentecostés xiuitl 33 y.u.J., kiijtok miak tlamantli tlen kinpaleuik miakej maseualmej ma kiselikaj nopa tlamachtili tlen Jesús (Hech. 2:​14, 37-41). Uan teipa nojkia kinpaleuik tlauel miakej katli euayayaj Samaria uan katli amo eliyayaj judíos ma mochiuakaj Cristo itokilijkauaj (Hech. 8:​14-17; 10:​44-48). Tikitaj Jehová kitekiuik Pedro uan kiampa miakej maseualmej katli kampa ueli euayayaj pejkej kitekipanouaj.

12. ¿Kenijkatsa techpaleuia tlen kipanok Pedro tlaj uejkajtok tijchiuaj kampeka ayokmo tijchiuasej tlen amo kuali?

¹² Jehová nojkia uelis techpaleuis nojua ma tijtekipanokaj. Uelis kemantika ouij tijmatij pampa uejkajtok tijchiuaj kampeka ayokmo tijchiuasej se tlamantli tlen techyoltilana. Uan uelis timoiljuiaj tlen techpano tlauel ouij uan amo kej tlen kipanok Pedro. Pero Jehová uelis techpaleuis nojua ma tijtekipanojtokaj (Sal. 94:​17-19). Ma tikitakaj tlen kinpanok se toikni katli miak xiuitl mosiuanekiyaya kema ayamo kitekipanouayaya Jehová. Maske ayokmo kiampa kichijki, kemantika nojua kiyoltilanayaya kichiuas tlen amo kuali. ¿Tlake kipaleuik nochipa ma kichiua kampeka kitekipanos Jehová? Ya kiijtoua: “Jehová techyolchikaua. Uan nikitstok pampa nechpaleuia ika ichikaualis [ . . . ] nojua uelis nijtekipanos [ . . . ] uan nijchiuas ipan nonemilis tlen ya technauatia”. Uan nojkia kiijtoua: “Jehová nojua nechkajtok ma nijtekipano [ . . . ] uan maske nitlajtlakole ya nojua nechyolchikaua”.

13. ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Pedro? (Hechos 4:​13, 29, 31; nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹³ Kej tikitstokej, Pedro miakpa kinextik  kinmakasiyaya maseualmej, pero kiiljuik Jehová ma kipaleui uan teipa ayokmo majmajki (xijpoua Hechos 4:​13, 29, 31). Tojuantij nojkia uelis kiampa tijchiuasej. Ma tikitakaj tlen kipanok Horst, se toikni telpokatl katli itstoya ipan Alemania nazi. Ipan nopa tonali maseualmej monekiyaya tetlajpalosej ika se tlajtoli tlen kiijtosnekiyaya Hitler techmakixtis. Maske Horst kimajtoya amo kinamikiyaya kiampa tetlajpalos, kemantika kiampa tetlajpalouayaya pampa kinmakasiyaya imaestros uan katli ininuaya momachtiyaya. Itatauaj amo kiajuakej, uan sansejko kiiljuijkej Jehová ma kipaleui ayokmo ma majmaui. Teipa Horst ayokmo majmajki pampa itatauaj kipaleuijkej uan pampa motemachik ipan Jehová. Teipa kiijtok: “Jehová amo kema nechtlauelkajki”. c

14. ¿Kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kinyolchikauasej toikniuaj katli ayokmo kuali tlaneltokaj?

¹⁴ Jehová uan Jesús amo kema techtlauelkauasej. Kema Pedro kiijtok amo kiixmatiyaya Jesús, monejki kitlapejpenis se tlamantli tlen tlauel ipati. ¿Nelia kitlauelkauaskia o nojua kitokiliskia? Jesús kitlajtlanijtoya Jehová ma kipaleui Pedro kuali ma tlaneltoka. Teipa, Jesús kiiljuik Pedro kitlajtlanijtoya Jehová ma kipaleui, uan motemachiyaya teipa kinyolchikauaskia iikniuaj (Luc. 22:​31, 32). Tlauel kiyolchikajki Pedro kema kiilnamijki tlen Jesús kiiljuik. Kemantika tojuantij nojkia monekis tijtlapejpenisej tlen tlauel ipati. Kema kiampa techpanos, Jehová uelis techyolchikauas ika toikniuaj katli techyakanaj para amo tijtlauelkauasej (Efes. 4:​8, 11). Paul, katli ya uejkajtok tlatekipanojtok kej ueuejtlakatl, kichiua kampeka kinyolchikauas sekinok. Kema kiita se toikni ya kineki kitlauelkauas  Jehová, kiiljuia ma kiilnamiki kenijkatsa Jehová kipaleuik ma kinechkaui. Nojkia kiiljuia Jehová tlauel teiknelia uan amo tetlauelkaua yeka nochipa kipaleuis. Ni toikni kiitstok kenijkatsa Jehová kinpaleuijtok miakej toikniuaj katli ayokmo kuali tlaneltokayayaj.

15. ¿Kenijkatsa tlen kinpanok Pedro uan Horst kinextia nelia moaxitia Mateo 6:33?

¹⁵ Tikitstokej kenijkatsa Jehová kipaleuik Pedro uan nopa sekinok apóstoles ma kipiakaj tlen ika mopanoltisej. Jehová nojkia techpaleuis tlaj tikachtouitlaliaj tijtekipanosej (Mat. 6:33). Kema tlanki nopa Ompa Ueyi Tlauilankayotl, Horst, katli tikijtojkej ipan parráfo 13, kinekiyaya tlatekipanos kej precursor. Pero eliyaya tlauel teikneltsi uan moiljuiyaya amo ueliskia mopanoltis tlaj kiampa tlatekipanoskia. ¿Tlake panok teipa? Kinejki kiitas tlaj Jehová kipaleuiskia, yeka tlajtolmoyajki nochi semana kema kinpaxalok nopa toikni katli tepaxaloua chijchikuasej metstli. Kema tlanki nopa semana, tlauel mosentlachilik pampa katli kinpaxalouayaya kimakak se sobre ika tomij tlen se akajya temakatoya. Ika nopa tomij, ueliskia mochiuas precursor miak metstli uan kiitak Jehová nochipa kimakaskia tlen moneki. Ipan nopa tonali, mosentlalik senkistok tlatekipanos (Mal. 3:10).

16. ¿Kenke tlauel ipati tlaj timomachtiaj tlen kichijki uan tlen kiijkuilok Pedro?

¹⁶ Uelis Pedro tlauel yolpajki pampa Jesús amo kichijki tlen kitlajtlanik kema kiiljuik: “Toteko xinechtlalkaui”. Cristo nojua kipaleuik Pedro uan kiampa kuali tlatekipanoskia kej apóstol uan kinpaleuiskia sekinok. Kej Jesús kipaleuik Pedro techmachtia miak tlamantli. Pedro kiijtok se keski tlamantli tlen kiyekok uan sekinok tlamantli tlen ipati ipan nopa ome amatlajkuiloli tlen kintitlanilik toikniuaj ipan achtoui siglo. Ipan tlamachtili 41 tikitasej se keski tlamantli tlen tlauel ipati tlen techmachtia nopa ome amatlajkuiloli uan kenijkatsa uelis techpaleuis ipan ni tonali.