1. ¿Tlake tekitl tlen ouij kinmakakej Joás, Uzías uan Josías?

 ¿TLAKE timoiljuiskia tlaj mitsiljuiskiaj xitlanauati ipan Jehová ialtepe maske nojua tiokichpil o titelpokatl? ¿Kenijkatsa titlanauatiskia? Biblia kiijtoua se keskij kintekimakakej kej tlanauatianij maske nojua eliyayaj konemej o telpokamej. Kiampa kinpanok Joás katli kipixtoya 7 xiuitl, Uzías 16, uan Josías 8. ¡Tlauel miak tekitl kipixkej! Maske nesiyaya tlauel ouij, nochi kipixtoyaj tlen kinpaleuiskia kiixnamikisej tlaouijkayotl uan kuali monejnemiltisej.

2. ¿Kenke techpaleuis tlaj timomachtisej tlen kinpanok Joás, Uzías uan Josías?

² Maske tojuantij amo titlanauatianij, nojkia uelis tijyekosej miak tlamantli tlen tlauel ipati kema kichijkej tlen kuali uan kema mokuapolojkej ni eyij tlanauatianij. Tlen kinpanok kinextia moneki kuali tikintlapejpenisej touampoyouaj, amo timoueyimatisej uan nochipa tijnechkauisej Jehová.

3. ¿Tlake kichijki Joás pampa Joiada kipaleuik?

³ Kej Joás, kuali xijtlapejpeni tlen tijchiuas. Kema Joás eliyaya pilsiltsi, mijki itata uan sumo sacerdote Joiada (o Jehoiadá) kiiskaltik kejuak eliskia ikone uan kimachtik miak tlamantli tlen Jehová. Joás tlalnamikiyaya pampa kichijki tlen Joiada kimachtik uan kinejki kitekipanos Jehová. Nojkia kinpaleuik sekinok kiampa ma kichiuakaj, uan tlanauatik ma kikualchijchiuakaj teokali (2 Crón. 24:​1, 2, 4, 13, 14).

4. ¿Kenijkatsa techpaleuia tlaj tijpatiitaj tlen Jehová technauatia? (Proverbios 2:​1, 10-12).

⁴ Tlauel ipati tlaj motatauaj o seyok akajya mitsmachtiaj tikiknelis Jehová uan mitsnextiliaj itlanauatiljuaj (xijpoua Proverbios 2:​1, 10-12). Tetajmej uelis kinmachtisej ininkoneuaj ika miak tlamantli. Xikita tlen kichijki itata se  tosiuaikni katli itoka Katia para kipaleuis ma kichiua tlen kuali ipan inemilis. Mojmostla kema yauiyaya kionkaua escuela kiijtouayayaj tlake kiyekojtoyaj ipan texto tlen mojmostla tijpouaj. Katia kiijtoua: “Tlen tikijtouayayaj nechpaleuiyaya kema nikixnamikiyaya tlaouijkayotl ipan nopa tonali”. Uelis motatauaj mitsiljuiaj xijchiua se keski tlamantli tlen mokixtijtok ipan Biblia, yeka uelis timoiljuia amo mitskauaj xijchiua nochi tlen mitspaktiskia. ¿Tlake mitspaleuis xijchiua tlen mitsnauatiaj? Se tosiuaikni katli itoka Anastasia kiijtoua itatauaj amo san kinauatiyayaj se keski tlamantli, nojkia kiiljuiyayaj kenke monekiyaya tlaneltokas. Ya kiijtoua: “Nopa nechpaleuik ma nikita inijuantij amo san kinekiyayaj nechnauatijtosej, kiampa kichiuayayaj pampa nechikneliyayaj, uan nechmokuitlauiyayaj”.

5. ¿Tlake uelis kiyolmatisej motatauaj uan Jehová ika tlen tijchiuas? (Proverbios 22:6; 23:​15, 24, 25).

⁵ Motatauaj tlauel yolpakisej tlaj tijchiua tlen inijuantij mitstlajtolmakaj ika Biblia, uan Jehová nojkia tlauel yolpakis. Nojkia uelis nochipa timouampojchijtos iuaya (xijpoua Proverbios 22:6; 23:​15, 24, 25). Ni kinextia tlauel mitspaleuis tlaj tijchiuas kej Joás kema eliyaya telpokatl.

6. ¿Ajkia inijuantij kinneltokak Joás, uan tlake panok pampa kiampa kichijki? (2 Crónicas 24:​17, 18).

⁶ Amo xijchiua kej Joás kema mokuapolok. Kema Joiada ya miktoya, Joás amo kuali kintlapejpenik iuampoyouaj (xijpoua 2 Crónicas 24:​17, 18). Ya kintlakakilik tlayakananij tlen Judá katli amo kiikneliyayaj Jehová. ¿Timoiljuia kinamikiyaya kintlakakilis? (Prov. 1:10). Joás amo kuali kitlapejpenik tlen kichiuas uan kineltokak tlen kiiljuijkej iuampoyouaj. Uan kema imachikni Zacarías kitlalnamiktik, tlanauatik ma kimiktikaj (2 Crón. 24:​20, 21; Mat. 23:35). ¡Tlauel amo kuali tlen kichijki Joás! Kinextik eliyaya uiuitik. Maske achtouia kuali monejnemiltiyaya, teipa mochijki apóstata uan temiktijketl. Uan teipa itekipanojkauaj kimiktijkej (2 Crón. 24:​22-25). Amo kiampa kipanotoskia tlaj nochipa kitlakakilijtoskia Jehová uan itekipanojkauaj katli kitlajtolmakakej. ¿Tlake mitsmachtia tlen kipanok?

7. ¿Ajkia ininuaya kinamiki timouampojchiuas? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

⁷ Tlen kipanok Joás techmachtia moneki tikintlapejpenisej touampoyouaj katli techpaleuisej, katli kiikneliaj Jehová uan katli kinekij kiyolpakiltisej. Nojkia uelis timouampojchiuasej ininuaya sekinok toikniuaj  maske amo sanse ininxiui. Xikilnamiki maske Joás nojua eliyaya telpokatl, mouampojchijki iuaya Joiada, katli ya eliyaya ueyi. Ximoiljui ipan mouampoyouaj uan ximotlatsintoki: “¿Nechpaleuiaj nojua kuali ma nitlaneltoka ipan Jehová? ¿Nechpaleuiaj ma nijchiua tlen technauatia? ¿Kinpaktia kamanaltisej tlen Jehová uan tlen momachtiaj ipan Biblia? ¿Kitlepanitaj tlen Biblia technauatia? ¿Nechtlajtolmakaj kema nimokuapoloua o san nechiljuiaj tlen nijneki nijkakis?” (Prov. 27:​5, 6, 17). Tlaj mouampoyouaj amo kiikneliaj Jehová amo mitspaleuisej. Pero tlaj kena kiikneliaj, uajka ximouampojchijto ininuaya pampa kena mitspaleuisej (Prov. 13:20).

8. ¿Tlake moneki tikilnamikis tlaj tijtekiuia redes sociales?

⁸ Redes sociales uelis techpaleuis ma timonojnotsakaj ininuaya tochampoyouaj uan touampoyouaj. Pero miakej kitlejkoltiaj fotos uan videos san pampa kinekij sekinok ma kiitakaj tlen kichijkej o tlen kikojkej. Tlaj ta tijtekiuia redes sociales, uelis timotlatsintokis: “¿Nijneki sekinok san ma nechitakaj? ¿Tlake nijnekiskia ma moiljuikaj? ¿Nijneki niteyolchikauas o san ma nechiljuikaj kuali tlen nijchiua? ¿Nojkia nijchiua kej sekinok maseualmej ika nimoiljuia, nikijtoua uan ika tlen nijchiua?”. Se tonali, toikni Nathan Knorr, katli elki se tlen Katli kinyakanaj Jehová itlajtoltemakauaj, kiijtok: “Amo xijchiuakaj kampeka inkinyolpakiltisej maseualmej, pampa amo aka uelis inkiyolpakiltisej. Xijyolpakiltikaj Jehová, uan inkinyolpakiltisej katli kiikneliaj”.

9. ¿Tlake kichijki Uzías pampa Jehová kipaleuik? (2 Crónicas 26:​1-5).

⁹ Kej Uzías, kuali xijtlapejpeni tlen tijchiuas. Kema eliyaya telpokatl, tlanauatijketl Uzías amo moueyimatiyaya uan kitlepanitayaya Jehová. Itstoya 68 xiuitl uan Jehová miakpa kiteochijki (xijpoua 2 Crónicas 26:​1-5). Uzías kintsontlamiltik miakej ikualankaitakauaj uan kichijki kampeka kuali kimokuitlauis altepetl Jerusalén (2 Crón. 26:​6-15). Uelis tlauel yolpakiyaya ika nochi tlen kichiuayaya pampa Jehová kipaleuiyaya (Ecl. 3:​12, 13).

10. ¿Tlake kipanok Uzías?

¹⁰ Amo xijchiua kej Uzías kema mokuapolok. Tlanauatijketl Uzías momajtoya kinnauatia sekinok, yeka uelis moiljuik ueliskia kichiuas tlen kinekiskia. Se tonali, kalajki ipan teokali uan kitlatik incienso maske nopa tlamantli amo kinamikiyaya kichiuasej tlanauatianij (2 Crón. 26:​16-18). Sumo sacerdote Azarías kiajuak, uan Uzías tlauel kualanki. Ika tlen Uzías kichijki, Jehová ayokmo kuali kiitak uan kitlatsakuiltik ika lepra (2 Crón. 26:​19-21). Amo kiampa kipanotoskia tlaj amo moueyimajtoskia.

11. ¿Tlake kichiua se akajya katli amo moueyimati? (Nojkia xikita tlaixkopinkayomej).

¹¹ Kema tlanauatijketl Uzías pejki tlauel pankisa, kiilkajki Jehová kipaleuijtoya ma kichiua miak tlamantli. ¿Tlake techmachtia tlen kipanok? Nochipa moneki tikilnamikisej Jehová techmakatok nochi nopa kuajkuali tlamantli tlen techpanotok ipan tonemilis uan nochi tekitl tlen tijpiaj ipan tlanechikoli. Amo san ma tikijtojtinemikaj tlen tijchijtokej, moneki tijuejkapantlalisej Jehová (1 Cor. 4:7). b Moneki amo timoueyimatisej, tikilnamikisej timokuapolouaj uan nojkia moneki sekinok ma techtlalnamiktikaj. Se toikni katli kipia se 60 xiuitl, kiijtok: “Nikitstok moneki  nijchiuas kampeka amo tlauel nimoyolkokos kema se akajya nechiljuia nimokuapolok, nijchiua tlen nechiljuia uan nojua nijtekipanoua Jehová”. Tlaj amo timoueyimatij uan nochipa tijtlepanitaj Jehová, kuali tiitstosej (Prov. 22:4).

12. ¿Tlake kichijki Josías kema nojua eliyaya telpokatl? (2 Crónicas 34:​1-3).

¹² Kej Josías, kuali xijtlapejpeni tlen tijchiuas. Josías pejki kitemoua Jehová kema eliyaya se piltelpokatsi pampa kinekiyaya nojua kuali kiixmatis uan kineltokas. Pero Josías ouij kimatiyaya tlanauatis pampa ipan nopa tonali miakej maseualmej kinueyichiuayayaj sekinok teotsitsij. Yeka monejki amo majmauis uan kinpaleuis sekinok ma kiueyichiuakaj Jehová kej kinamiki. Uan kuali kichijki pampa kema ayamo kiaxitiyaya 20 xiuitl, pejki kiijkuinia nochi tlamantli tlen ika maseualmej kinueyichiuayayaj sekinok teotsitsij (xijpoua 2 Crónicas 34:​1-3).

13. ¿Kenijkatsa mitspaleuis tlaj tijmaktilis Jehová monemilis?

¹³ Maske nojua tipiltelpokatsi, uelis tijchiuas kej Josías tlaj tijtemos Jehová uan tijchiuas kampeka nojua kuali tikixmatis nopa kuajkuali tlamantli tlen kinextia. Nopa mitspaleuis xijmaktili monemilis. ¿Kenijkatsa mitspaleuis tlaj kiampa tijchiuas? Luke, katli moatsonpoliuiltik kema kipixtoya 14 xiuitl, kiijtok: “Nama san nimosentlalis nijtekipanos Jehová uan nijchiuas kampeka nijyolpakiltis” (Mar. 12:30). Ta nojkia tijselis miak tlateochiualistli tlaj kiampa tijchiuas.

14. ¿Kenijkatsa se keskij telpokamej kichiuaj sanse kej Josías?

¹⁴ ¿Tlake tlaouijkayotl uelis kiixnamikisej toikniuaj telpokamej? Johan, katli moatsonpoliuiltik kema kipixtoya 12 xiuitl, kiijtoua ipan escuela kitetsopayayaj ma tlachichina ika cigarros electrónicos. ¿Tlake kipaleuik amo kiampa ma kichiua? Ya moiljuiyaya kenijkatsa kitlanauiskia itlakayo tlaj tlachichinaskia, uan kichiuaskia ayokmo kuali ma mouika iuaya Jehová. Rachel, katli moatsonpoliuiltik kema kipixtoya 14 xiuitl, kiijtoua tlake kipaleuia ma kiixnamiki nopa tlaouijkayotl tlen kipano kampa momachtia: “Nochipa nijchiua kampeka nijpantis tlamantli tlen  kichiua ma nimoiljui ipan Jehová uan tlen nimomachtijtok ipan Biblia. Kemantika kema timomachtiaj historia nechilnamikilia se tlapoualistli tlen Biblia o se tlajtolpanextili. Uan kemantika kema nimokamanaljuia iuaya se akajya, nikilnamiki se texto tlen uelis nijpouilis”. Maske amo tikixnamiki sanse tlamantli kej Josías, uelis tijnextis titlalnamiki uan amo tijtlauelkauas Jehová sanse kej ya. Tlaj nama tikijiyouia tlen mitspano, uelis tikijiyouis tlaouijkayotl tlen mitspanos teipa.

15. ¿Tlake kipaleuik Josías nochipa ma kitekipano Jehová? (2 Crónicas 34:​14, 18-21).

¹⁵ Kema tlanauatijketl Josías kipixtoya 26 xiuitl, tlanauatik ma kikualchijchiuakaj teokali. Kema kikualchijchiuayayaj, kipantijkej “nopa amatlapouali tlen kipixtoya nopa tlanauatili tlen TOTEKO kinmakak israelitajmej”. Kema Josías kikajki tlen kiijtouayaya nopa amatlapouali, nima kipatlak tlen monekiyaya pampa kinekiyaya kineltokas nopa Tlanauatili (xijpoua 2 Crónicas 34:​14, 18-21). ¿Nojkia mitspaktiskia mojmostla tijpouas Biblia? Tlaj ya tijchiua kampeka mojmostla tijpouas, ¿mitspaktia? ¿Tijchiua kampeka amo tikilkauas nopa versículos tlen uelis mitspaleuis? Luke, katli tikijtojkej ipan párrafo 13, kiijkuiloua ipan se cuaderno tlen kipaktia kema momachtia. ¿Timoiljuia tlaj kiampa tijchiuas nojkia mitspaleuis tikilnamikis nopa textos o sekinok tlamantli tlen mitspaktis? Tlaj más timomachtis Biblia uan más tijpatiitas, más tijnekis tijtekipanos Jehová. Uan sanse kej Josías, Biblia mitspaleuis tijchiuas tlen kuali.

16. ¿Kenke Josías amo kuali kitlapejpenik tlen kichijki, uan tlake techmachtia?

¹⁶ Amo xijchiua kej Josías kema mokuapolok. Kema Josías kipixtoya se 39 xiuitl, kitlapejpenik se tlamantli tlen kichijki ma miki. Amo kiiljuik Jehová ma kiyakana uan motemachik ipan tlen ya ueliyaya kichiua (2 Crón. 35:​20-25). ¿Tlake techmachtia? Maske ya tiuejueyij o ya uejkajtok timomachtiaj Biblia,  nojua moneki tijtemosej Jehová. Yeka moneki tikiljuisej ma techyakana, timomachtisej iTlajtol uan tikintlakakilisej toikniuaj katli kuali tlaneltokaj. Tlaj kiampa tijchiuaj, amo tlauel timokuapolosej uan tiyolpakisej (Sant. 1:25).

17. ¿Tlake techmachtia tlen kinpanok eyij tlanauatianij tlen Judá?

¹⁷ Telpokamej uelis kichiuasej miak tlamantli tlen kuali. Tlen kinpanok Joás, Uzías uan Josías kinextia konemej uan piltelpokatsitsij uelis kuali kitlapejpenisej tlen kichiuasej uan kiyolpakiltisej Jehová. Maske inijuantij mokuapolojkej uan yeka tlauel tlaijiyouijkej, tlaj ta tijchiua nopa kuajkuali tlamantli tlen kichijkej uan amo timokuapoloua kej inijuantij, mitspaleuis kuali tiitstos.

18. ¿Ajkia inijuantij nojkia technextiliaj uelis kuali tiitstosej? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

¹⁸ Biblia kiijtoua sekinok telpokamej nojkia kitemojkej Jehová, ya kuali kinitak uan kuali itstoyaj, kej David. Kema eliyaya telpokatl, kitlapejpenik mouampojchiuas iuaya Jehová uan amo kitlauelkajki. Maske kemantika mokuapolok, Jehová kiijtok kuali kitekipanojtoya (1 Rey. 3:6; 9:​4, 5; 14:8). Tlaj timomachtis tlen kichijki David, mitspaleuis kuali tijtekipanos Jehová. Nojkia, uelis timomachtis tlen kichijki Marcos o Timoteo. Ni omej tlakamej pejkej kitekipanouaj Jehová kema eliyayaj telpokamej uan nochipa kiampa kichijkej. Tlauel kinpaleuik tlen kitlapejpenijkej pampa kiyolpakiltijkej Jehová uan kuali itstoyaj.

19. ¿Kenijkatsa tiitstos tlaj tijtekipanos Jehová?

¹⁹ ¿Kenijkatsa tijnekiskia tiitstos teipa? Kuali tiitstos tlaj nama kuali tijtlapejpenia tlen tijchiuas. Tlaj timotemachis ipan Jehová uan amo timoyakanas moselti, ya mitspaleuis kuali xijtlapejpeni tlen tijchiuas (Prov. 20:24). Uelis kuali tiitstos uan tiyolpakis. Uan nochipa xikilnamikto, Jehová tlauel kipatiita tlen tijchiua pampa tijtekipanoua. ToTata Jehová, tlauel techiknelia uan amo san tlapik tijtekipanouaj. ¡Tlauel kuali tiitstos tlaj tijtekipanos!