TLAMACHTILI 37
UIKATL 118 “Xijchiua kuali ma nitlaneltoka”
Se amatlajkuiloli tlen techpaleuis amo ma tijtlauelkauakaj Jehová
“Timotlatskiliaj para nochipa ipan tlen timotemachijtokej desde kema pejki titlaneltokaj ipan ya” (HEB. 3:14).
TLEN MOIXTOMAS
Nopa amatlajkuiloli tlen Pablo kintlajkuiljuilik toikniuaj hebreos, kipia se keski tlamachtili tlen techpaleuis ma tikijiyouikaj hasta kema kitsontlamiltisej nochi tlen amo kuali.
1, 2. 1) ¿Kenijkatsa itstoyaj ipan Judea kema apóstol Pablo kiijkuilok amatlajkuiloli Hebreos? 2) ¿Kenke tlauel kinpaleuik nopa amatlajkuiloli?
TEIPA kema kimiktijkej Jesús ipan xiuitl 33, Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj hebreos, kiixnamijkej miak tlaouijkayotl. Kema namanok pejtoyaj monechikouaj toikniuaj tlen Jerusalén, pejkej tlauel kintlatsakuiltiaj (Hech. 8:1). Uan kema panok se 20 xiuitl, Cristo itokilijkauaj katli itstoyaj Judea ayokmo kipixkej tomij pampa uelis kiixnamiktoyaj se ueyi mayantli (Hech. 11:27-30). Maske kiampa kinpanok, ipan xiuitl 61, Cristo itokilijkauaj kuali itstoyaj pero teipa kiixnamikiskiaj tlaouijkayotl. Ipan nopa tonali Jehová kichijki apóstol Pablo ma kintitlanili se amatlajkuiloli tlen tlauel kinpaleuiskia.
2 Tlauel kinpaleuiskia nopa amatlajkuiloli tlen kintitlanilijkej hebreos pampa nima kiixnamikiskiaj tlaouijkayotl. Pablo kiniljuik se keski tlamantli tlen kinpaleuiskia ma kiijiyouikaj tlen kinpanoskia. Nechka kitsontlamiltiskiaj Jerusalén, kej Jesús kiijtojtoya (Luc. 21:20). Pablo uan Cristo itokilijkauaj tlen Judea, amo kimatiyayaj kema panoskia nopa tlamantli. Pero inijuantij ueliskia kichiuasej tlen kinpaleuiskia kuali ma tlaneltokakaj uan ma kiijiyouikaj tlen kiixnamikiskiaj (Heb. 10:25; 12:1, 2).
3. ¿Kenke tlauel techpaleuis tlaj timomachtiaj nopa amatlajkuiloli Hebreos?
3 Tojuantij nechka tikixnamikisej se ueyi tlaijiyouilistli uan amo kej tlen kiixnamijkej Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj hebreos (Mat. 24:21; Apoc. 16:14, 16). Yeka, ma tikitakaj se keski tlamantli tlen Jehová kiniljuik nopa Cristo itokilijkauaj tlen nojkia uelis techpaleuis.
“MA TIJCHIUAKAJ KAMPEKA NOJUA MÁS KUALI TITLANELTOKASEJ”
4. ¿Tlake monejki kiixnamikisej Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj judíos? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).
4 Nopa hebreos katli Pablo kintlajkuiljuilik, kikajkej religión judía uan mochijkej Cristo itokilijkauaj, yeka kiixnamikiyayaj miak tlaouijkayotl pampa monekiyaya kipatlasej miak tlamantli. Achtouia Jehová kintlapejpenijtoya judíos kej ialtepe. Ipan miak xiuitl, Jerusalén elki tlauel ipati pampa nopaya itstoya nopa tlanauatijketl tlen Jehová kitlapejpenijtoya uan nopaya eltoya nopa teokali. Nochi judíos moyakanayayaj ika itlanauatiljuaj Moisés uan kichiuayayaj tlen kinmachtiyayaj katli tlayakanayayaj ipan religión. Kiniljuiyayaj kenijkatsa monekiyaya tlakuasej, kenijkatsa monekiyaya kiitasej circuncisión uan kenijkatsa monekiyaya mouikasej ininuaya katli amo eliyayaj judíos. Uan pampa Jesús ya motemaktilijtoya, Jehová ayokmo kiseliyaya nopa tlakajkaualistli tlen judíos temakayayaj. Nopa judíos katli mochijtoyaj Cristo itokilijkauaj ouij kimatkej ayokmo moyakanasej ika itlanauatiljuaj Moisés (Heb. 10:1, 4, 10). Katli kuali tlaneltokayayaj nojkia ouij kimatkej kipatlasej se keski tlamantli, kej apóstol Pablo (Hech. 10:9-14; Gál. 2:11-14). Teipa, katli tlayakanayayaj ipan religión judía, pejkej kintlatsakuiltiaj Cristo itokilijkauaj pampa ayokmo tlaneltokayayaj ipan tlen inijuantij tlamachtiyayaj.
Cristo itokilijkauaj monekiyaya amo kineltokasej tlen tlamachtiyayaj katli tlayakanayayaj ipan religión judía, kiampa amo kitlauelkauaskiaj Jehová. (Xikita párrafos 4, 5).
5. ¿Tlake tlaouijkayotl kiixnamijkej Cristo itokilijkauaj?
5 Se keskij maseualmej tlauel kintlaijiyouiltijkej Cristo itokilijkauaj tlen Judea. Se neskayotl, itstoyaj katli tlayakanayayaj ipan religión judía uan kiijtouayayaj Cristo itokilijkauaj eliyayaj apóstatas. Uan nojkia itstoyaj katli kiijtouayayaj eliyayaj Cristo itokilijkauaj pero kinekiyayaj ma kichiuakaj se keski tlamantli tlen kiijtouayaya itlanauatiljuaj Moisés uan kiampa amo kintlatsakuiltiskiaj (Gál. 6:12). ¿Tlake kinpaleuiskia Cristo itokilijkauaj ma kiijiyouikaj tlen kinpanoskia?
6. ¿Tlake kiniljuik Pablo ma kichiuakaj toikniuaj katli eliyayaj hebreos? (Hebreos 5:14–6:1).
6 Ipan pilamochtsi Hebreos, Pablo kiniljuik toikniuaj kuali ma momachtikaj itlajtol Dios (xijpoua Hebreos 5:14–6:1). Kitekiuik itlajkuilol Dios ika Hebreo uan kiampa kinixtomilik kenke Cristo itokilijkauaj más kuali kiueyichiuayayaj Jehová uan amo kej judíos. a Pablo kimatiyaya tlaj kuali momachtiskiaj uan kikuamachiliskiaj Biblia, kinpaleuiskia amo ma kinkajkayauakaj.
7. ¿Tlake tlaouijkayotl tikixnamikij ipan ni tonali?
7 Ipan ni tonali nojkia itstokej katli amo kinekij ma tijchiuakaj tlen tijneltokaj, kimoyauaj tlamachtili tlen amo melauak uan tlen kiixpano Jehová iTlanauatiljuaj. Se keskij kiijtouaj katli tijtekipanouaj Jehová amo kuali tlen tijneltokaj, pampa tijchiuaj tlen Biblia kiijtoua kema omej motekaj sansejko, uan kiijtouaj amo titetlasojtlaj. Tlen maseualmej kichiuaj uan moiljuiaj, amo eli sanse kej Jehová moiljuia (Prov. 17:15). Yeka, moneki tijmatisej tlake eli melauak uan tlake amo, kiampa amo techkajkayauasej yon timouejkatlalisej tlen Jehová (Heb. 13:9).
8. ¿Tlake techpaleuis nojua kuali ma titlaneltokakaj?
8 Pablo kiniljuik Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj Hebreos, nojua más kuali ma tlaneltokakaj. ¿Kenijkatsa tojuantij nojkia uelis kiampa tijchiuasej? Tlaj timosentlaliaj tijkuamachilisej sekinok tlamantli tlen Biblia tlamachtia uan tlaj tijchiuaj kampeka timoiljuisej kej Jehová. Moneki nojua tijchiuasej maske ya tijmaktilijkej Jehová tonemilis uan timoatsonpoliuiltijkej. Yeka, nochi moneki mojmostla tijpouasej Biblia uan timomachtisej maske tijpiaj se keski o miak xiuitl ipan tlanechikoli (Sal. 1:2). Tlaj kuali timomachtiaj Biblia toselti, techpaleuis kuali ma titlaneltokakaj kej Pablo kiniljuik Cristo itokilijkauaj (Heb. 11:1, 6).
“TLANELTOKAJ UAN KIMANAUIAJ ININNEMILIS”
9. ¿Kenke Cristo itokilijkauaj monekiyaya kuali tlaneltokasej?
9 Nopa Cristo itokilijkauaj monekiyaya kuali tlaneltokasej tlaj kinekiyayaj momanauisej ika tlen nechka panoskia ipan Judea (Heb. 10:37-39). Jesús kiniljuijtoya itokilijkauaj kema kinitaskiaj soldados kiyaualoskiaj Jerusalén, monekiyaya cholosej ipan tepetinij. Ni monekiyaya kichiuasej nochi Cristo itokilijkauaj katli itstoyaj ipan Jerusalén uan katli mochantijtoyaj nechka tlen nopa altepetl (Luc. 21:20-24). Ipan nopa tonali, kema se akajya kinekiyaya kiteuiti se altepetl, maseualmej momanauiyayaj ipan seyok altepetl kampa kiyaualojtoyaj ika tepamitl, kej Jerusalén. Yeka, Cristo itokilijkauaj monekiyaya kuali tlaneltokasej pampa uelis amo kikuamachiliyayaj kenke kiniljuiyayaj ma cholokaj ipan tepetinij para momanauisej.
10. ¿Tlake kichiuaskiaj Cristo itokilijkauaj katli kuali tlaneltokaskiaj? (Hebreos 13:17).
10 Nopa Cristo itokilijkauaj nojkia monekiyaya motemachisej ipan toikniuaj katli Jesús kintekimakak para ma kiyakanakaj tlanechikoli. Uelis nopa toikniuaj kiniljuijkej kema monekiyaya cholosej uan kenijkatsa kichiuaskiaj (xijpoua Hebreos 13:17). Nopa tlajtoli ika griego “xikinneltokakaj” tlen motekiuik ipan Hebreos 13:17, kiijtosneki nopa maseuali kineltoka katli kiyakana pampa motemachia ipan ya uan amo san pampa kiampa moneki kichiuas. Cristo itokilijkauaj monekiyaya motemachisej ipan ueuejtlakamej katli kinyakanayayaj kema ininkualankaitakauaj ayamo kintlaijiyouiltiyayaj. Tlaj kinneltokaskiaj kema kuali itstoyaj, amo ouij kimatiskiaj kinneltokasej kema kiixnamikiskiaj tlaouijkayotl.
11. ¿Kenke moneki kuali titlaneltokasej?
11 Tojuantij nojkia moneki kuali titlaneltokasej, kej Cristo itokilijkauaj katli Pablo kintlajkuiljuilik. Ipan ni tonali, miakej maseualmej amo kineltokaj nechka kintsontlamiltisej tlen amo kuali uan techpinajtiaj pampa tojuantij kena tijneltokaj (2 Ped. 3:3, 4). Uan maske Biblia kiijtoua se keski tlamantli tlen panos ipan ueyi tlaijiyouilistli, amo tijmatij nochi tlen panos. Moneki timotemachisej Jehová kitsontlamiltis tlen amo kuali ipan nopa tonali tlen kiijtojtok uan timotemachisej ya techmokuitlauis (Hab. 2:3).
12. ¿Tlake techpaleuis ma timomanauikaj ipan nopa ueyi tlaijiyouilistli?
12 Tojuantij nojkia moneki timotemachisej Jehová kitekiuia nopa “tlatekipanojketl katli temachtli uan tlalnamiki” para techyakanas ipan ni tonali (Mat. 24:45). Sanse kej Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj Hebreos kiniljuijkej tlake kichiuaskiaj kema Romanos asiskiaj para kinteuisej, tojuantij nojkia uelis techiljuisej tlake monekis tijchiuasej kema peuas nopa ueyi tlaijiyouilistli. Moneki más timotemachisej ipan Jehová itlanechikol. Tlaj nama amo tikinneltokaj yon timotemachiaj ipan inijuantij, teipa más ouij tijmatisej tijneltokasej tlen techiljuisej ipan nopa ueyi tlaijiyouilistli.
13. ¿Kenke tlauel kinpaleuiskia Cristo itokilijkauaj tlen kiijtoua Hebreos 13:5?
13 Kema nopa Cristo itokilijkauaj katli eliyayaj Hebreos kichixtoyaj nopa tonali para cholosej, monekiyayaj mosentlalisej amo tlauel tlapijpiasej yon tlauel kipatiitasej tomij (xijpoua Hebreos 13:5). Achtouia se keskij tlen inijuantij, amo kipixtoyaj tomij yon tlen kikuaskiaj (Heb. 10:32-34). Maske achtouia kiijiyouijkej tlen kinpanoyaya pampa kinekiyayaj kitekipanosej Jehová, se keskij pejkej mosentlaliaj kitlanisej miak tomij pampa ayokmo kinekiyayaj elisej teikneltsitsij yon kinekiyayaj ma kinpano tlen amo kuali. Pero nopa tomij amo kinmanauiskia kema kitsontlamiltiskiaj Jerusalén (Sant. 5:3). Tlaj se akajya tlauel kipatiitaskia tomij, ouij kimatiskia cholos uan kikajteuas nochi tlen kipixtoya.
14. ¿Tlake tijtlapejpenisej tlaj kuali titlaneltokaj?
14 Tlaj timotemachiaj Jehová nechka kitsontlamiltis tlen amo kuali, techpaleuis amo ma tijnekikaj tlauel titlapijpiasej pampa ipan nopa ueyi tlaijiyouilistli, tomij ayokmo kipias ipati. Biblia kiijtoua maseualmej kitepeuasej inintomij “tlen plata uan oro ipan calles kema kiitasej axkinpaleuis para momanauisej” kema Jehová kitsontlamiltis tlen amo kuali (Ezeq. 7:19). Amo ma timosentlalikaj tlauel tijtlanisej tomij, más kuali ma timosentlalikaj tijchiuasej tlen techpaleuis amo tlauel ma titlapijpiakaj uan ma tikitakaj tomij kej kinamiki. Nopa nojkia kiijtosneki amo kinamiki timotlauikaltisej tlaj amo moneki yon ma timotonalpolokaj pampa tijmokuitlauiaj nochi tlen tijpiaj. Nojkia moneki timomokuitlauisej pampa ueliskia tlauel tijpatiitasej tlen tijpiaj (Mat. 6:19, 24). Kema más monechkauijtias itlamia tlen amo kuali, uelis monekis tijnextisej tlaj timotemachiaj ipan Jehová o ipan tlen tijpiaj.
“INMOJUANTIJ MONEKI INKIIJIYOUISEJ NOCHI”
15. ¿Kenke Cristo itokilijkauaj tlauel monekiyaya kiijiyouisej tlen kinpanoyaya?
15 Cristo itokilijkauaj katli itstoyaj Judea monekiyaya kiijiyouisej uan nojua kitekipanosej Jehová pampa nechka kiixnamikiskiaj sekinok tlaouijkayotl (Heb. 10:36). Maske achtouia se keskij toikniuaj tlauel kintlatsakuiltijtoyaj, miakej pejkej tlaneltokaj ipan Jesús kema ya kuali itstoyaj. Pero Pablo kiniljuik teipa nojua tlauel kintlatsakuiltiskiaj uan monekiskia kinextisej amo kema kitlauelkauaj Jehová maske kinmiktiskiaj, sanse kej kichijki Jesús (Heb. 12:4). Cristo itokilijkauaj tlauel momiakilijtiauiyayaj, yeka se keskij judíos pejkej tlauel kinkualankaitaj. Se keski xiuitl achtoui, kema Pablo ayamo kiijkuilouayaya pilamochtsi Hebreos uan tlajtolmoyauayaya ipan Jerusalén, miakej maseualmej katli kualantoyaj tlauel kitlaijiljuijkej. Uan kipano 40 judíos “tlatestigojketskej para amo tlakuaskiaj yon atliskiaj hasta kimiktiskiaj Pablo” (Hech. 22:22; 23:12-14). Maske miakej maseualmej tlauel kinkualankaitayayaj toikniuaj, inijuantij nojua monekiyaya monechikosej, tlajtolmoyauasej uan kuali tlaneltokasej.
16. ¿Kenijkatsa techpaleuia amatlajkuiloli Hebreos ma tikitakaj kej kinamiki kema techtlatsakuiltiaj? (Hebreos 12:7).
16 ¿Tlake kinpaleuiskia nopa toikniuaj ma kiijiyouikaj maske kintlatsakuiltiyayaj? Pablo kinekiyaya toikniuaj ma kiitakaj tlen kinpanoskia, tlauel kinpaleuiskia. Ya kiniljuik kema Dios kikaua se akajya ma tikixnamiki se kuesoli, kipaleuia más kuali ma kitekipano (xijpoua Hebreos 12:7). Inijuantij kinamikiyaya kiitasej nopa tlaouijkayotl kej se tlamantli tlen kinpaleuiskia ma kinextikaj sekinok kuajkuali tlamantli ipan ininnemilis. Tlaj kiampa kiitaskiaj, amo tlauel ouij kimatiskiaj kiixnamikisej nopa kuesoli (Heb. 12:11).
17. ¿Tlake tlamantli kimajtoya Pablo kinpaleuiskia toikniuaj ma kiijiyouikaj kema kintlatsakuiltiskiaj?
17 Pablo kiniljuik nopa toikniuaj nojua ma kiijiyouikaj tlen kinpanoyaya uan tlen kiniljuik tlauel kinpaleuiskia. ¿Kenke kiampa tikijtouaj? Achtouia, ya tlauel kintlatsakuiltijtoya Cristo itokilijkauaj, yeka kimatiyaya tlake kiixnamikiskiaj. Uan Pablo nojkia kiijiyouik kema kitlatsakuiltijkej, pampa kema pejki tlaneltoka ipan Jesús, miakej kitlaijiyouiltijkej (2 Cor. 11:23-25). Pablo kimatiyaya tlake kinpaleuiskia ma kiijiyouikaj tlen kinpanoskia. Yeka kiniljuik monekiyaya motemachisej ipan Jehová uan amo ipan inijuantij. Ya kiijtok: “Jehová eli notlapaleuijka; amo nimajmauis” (Heb. 13:6).
18. ¿Tlake moneki tikilnamikisej, uan tlake moneki tijchiuasej nama?
18 Ipan ni tonali, se keskij toikniuaj kiijiyouijtokej tlen kinpanotok pampa kintlatsakuiltiaj. Uelis tijnextisej tikinikneliaj tlaj timomaijtouaj por inijuantij uan tlaj tikinpaleuiaj ika se keski tlamantli (Heb. 10:33). Biblia kiijtoua: “Nochi katli kinekisej kitekipanosej Dios ika nochi ininyolo kej itokilijkauaj Cristo Jesús, nojkia kintlatsakuiltisej” (2 Tim. 3:12). Nopa kiijtosneki nochi moneki timokualchijchiuasej pampa nojkia tikixnamikisej miak tlaouijkayotl. Moneki timotemachisej ipan Jehová ika nochi toyolo uan nojkia timotemachisej ya techpaleuis ma tikijiyouikaj tlen ueli tlamantli. Ya kinpaleuis nochi itekipanojkauaj katli amo kitlauelkauaj ma moyoltlalikaj kema monekis (2 Tes. 1:7, 8).
19. ¿Tlake tlamantli techpaleuis ma timokualchijchijtokaj para nopa ueyi tlaijiyouilistli? (Nojkia xikita tlaixkopinkayotl).
19 Nopa amatlajkuiloli tlen Pablo kintlajkuiljuilik Hebreos, kinpaleuik ma mokualchijchiuakaj para kiixnamikisej tlen kinpanoskia. Pablo kiniljuik monekiyaya nojua kuali momachtisej uan kikuamachilisej Biblia. Nopa kinpaleuiskia amo ma kineltokakaj nopa tlamachtili tlen ueliskia kichiuas ayokmo kuali ma tlaneltokakaj. Nojkia kiniljuik ma kichiuakaj kampeka más kuali tlaneltokasej para amo ouij kimatiskiaj kineltokasej Jesús uan katli tlayakanayayaj ipan tlanechikoli. Uan kiniljuik amo tlauel ouij kimatiskiaj kiijiyouisej tlen kinpanoskia tlaj kiitaskiaj kej kinamiki o tlaj kiitaskiaj kenijkatsa Jehová kinpaleuiyaya más kuali ma kitekipanokaj. Tlaj tojuantij nojkia tijchiuaj tlen Pablo kiijkuilok, uelis tikijiyouisej tlen ueli tlaouijkayotl uan amo tijtlauelkauasej Jehová (Heb. 3:14).
Jehová kinteochijki Cristo itokilijkauaj katli amo kitlauelkajkej. Teipa, kema kistejkej tlen Judea, nojua monechikojkej. ¿Tlake techmachtia? (Xikita párrafo 19).
UIKATL 126 Kuali xitlachixto uan xitlaneltoka
a Ipan Hebreos capítulo 1, Pablo kiijtok se chikome imiakpa tlen kiijtoua itlajkuilol Dios ika Hebreo para kinextis kej tlaueyichiuayayaj Cristo itokilijkauaj, eliyayaj más kuali uan amo kej tlaueyichiuayayaj judíos (Heb. 1:5-13).
