1-3. ¿Tlake tlaouijkayotl kipiaj katli mosenkajtokej? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl.)

SE TLAKATL katli kipia 38 xiuitl mosiuajtik kiijtok: “Tlaj se akajya kichiua kampeka uan kinextia nelnelia kineki kuali itstos katli iuaya mosenkajki, Jehová kiteochiua”. Uajka, se tlakatl iuaya isiua uelis yolpakisej sansejko maske kipiasej tlaouijkayotl (Proverbios 18:22).

² Katli mosenkajtokej kemantika kipiaj kuesoli, yeka Biblia kiijtoua “kipiasej más kuesoli” (1 Corintios 7:28). Tlen mojmostla kinamiki kichiuasej, kichiua ma kipiakaj kuesoli. Uan pampa tlajtlakolejkej, uelis kemantika moiljuisej tlen kinyolkokos o uelis amo kuali monojnotsasej, uan nopa ueliskia kichiuas ma mokualanikaj (Santiago 3:2, 5, 8). Miakej katli mosenkajtokej moneki tekitisej uan nojkia kiniskaltisej ininkoneuaj, yeka kimatij ouij kipiasej tonali kema itstosej sansejko uan kiampa nojua tlauel moiknelisej. Uan pampa amo kipiaj tomij, kipiaj se kokolistli o sekinok tlaouijkayotl, ika yolik kichiua ayokmo ma moiknelikaj yon ma motlepanitakaj. Uan maske nesi kuali itstokej, ayokmo kuali itstoskiaj tlaj kichiuaskiaj “tlen kineki inintlakayo”. Uelis momekatiskiaj, kichiuaskiaj san tlemach tlamantli, tekualankaitaskiaj, mosisiniskiaj uan tlateuiskiaj (Gálatas 5:19-21).

 ³ Pampa tiitstokej ipan “itlamia tonali” uan nochi maseualmej kintekipachoua san tlen inijuantij kinpoloua uan amo kitlepanitaj toTeotsij, nojkia ueliskia kichiuas amo kuali ma itstokaj katli mosenkajtokej (2 Timoteo 3:1-4). Uan nopa tokualankaitaka kitemolia kenijkatsa kichiuas ma motlauelkauakaj, yeka apóstol Pedro kiijtoua: “Inmokualankaitaka, nemi kampa ueli keja se tekuani tlen kitemojtinemi ajkeya uelis kitsontlamiltis” (1 Pedro 5:8; Apocalipsis [o Revelación] 12:12).

4. ¿Kenijkatsa katli mosenkajtokej uelis kisenkauasej kuesoli uan yolpakisej?

⁴ Se toikni katli eua Japón kiijtoua maske kitekipachouayaya pampa amo kipixtoya tomij, amo kiiljuiyaya isiua. Kema kiitayaya nojkia motekipachouayaya. Uan isiua kipixtoya se kokolistli. Kiijtoua kema motekipachouaj, kichiua kemantika ma mokualanikaj. Maske kiampa panos, Jehová kinpaleuis ma kisenkauakaj uan ma yolpakikaj (xijpoua Salmo 127:1). Ma tikitakaj makuili tlamantli tlen kinpaleuis katli mosenkajtokej nochipa kuali ma itstokaj, uan nojkia tikitasej kenke tlauel kinpaleuis tlaj moiknelisej.

5, 6. ¿Kenijkatsa katli mosenkajtokej uelis kichiuasej ma itsto Jehová ininuaya?

⁵ Tlaj se tlakatl iuaya isiua kiiknelisej uan kineltokasej Jehová, kinpaleuis tlauel kuali ma itstokaj uan ma yolpakikaj. Biblia kiijtoua Jehová moneki itstos ininuaya (xijpoua Eclesiastés 4:12). Ni kiijtosneki moneki kikauasej ma kinyakana Jehová. Biblia kiijtoua: “Intla inmojuantij inkikauasej iojui toTeko uan inmokuapolosej, uajka ika inmoika inkikakisej se itos tlen kiijtos: ‘Axya ni nopa ojtli. Uajka ximokuepakaj uan xijtokilikaj ne ojtli’” (Isaías 30:20, 21). Ipan ni tonali, katli mosenkajtokej ‘kikakij’ tlen Jehová kiniljuia kema sansejko kipouaj Biblia (Salmo 1:1-3). Nojkia moneki momachtisej sansejko ininuaya ininchampoyouaj ika pakilistli uan mojmostla momaijtosej. Kiampa tlauel kuali itstosej uan amo tleno uelis kinchiuilis Satanás.

⁶ Gerhard katli eua Alemania kiijtoua kema ya iuaya isiua kipiaj se kuesoli kichiuaj tlen tetlajtolmaka Biblia. Ni kinpaleuijtok kipiasej ininyolo uan motlapojpoljuisej. Kiijtoua ni ome tlamantli tlauel kinpaleuia kuali ma mouikakaj katli mosenkajtokej.  Kema katli mosenkajtokej kichiuaj kampeka ma itsto ininuaya Jehová, kinpaleuia tlauel kuali ma itstokaj.

7. ¿Kenijkatsa moneki se tlakatl kiyakanas isiua?

⁷ Kej se tlakatl kinyakana ichampoyouaj, uelis kichiuas kuali ma itstokaj uan ma yolpakikaj. Biblia kiijtoua: “Tlakatl kipia tekiuejkayotl ika isiua pampa itstok keja itsonteko, keja Cristo kipia tekiuejkayotl ika nochi tlakamej” (1 Corintios 11:3). Ni kiijtosneki tlakamej moneki kinyakanasej ininsiua kej Jesús kinyakanki itokilijkauaj. Ya amo kema kinchiuilik tlen amo kuali. Nochipa kuali kinnojnotski, kinikneliyaya, kinextik kuali tlalnamikilistli, amo mosisiniyaya uan amo moueyimatiyaya (Mateo 11:28-30).

8. ¿Kenijkatsa se tlakatl uelis kichiuas ma kitlepanita isiua?

⁸ Se tlakatl amo moneki nochipa kiilnamikilis isiua moneki kitlepanitas. Yeka, ‘itstok ika kuali iuaya isiua’ uan ‘kimachilia ya axtetik itlakayo’ (1 Pedro 3:7). ¿Tlake kiijtosneki ni? Kema itstok iselti o ininuaya sekinok, kinojnotsa ika tlatlepanitakayotl uan kimajtok tlen isiua kiyolmati. Kiampa kinextia tlauel kipatiita isiua (Proverbios 31:28). Kema se tlakatl kichiua ni, isiua kiiknelia uan kitlepanita, uan Jehová kinteochiua.

9. ¿Kenijkatsa kinextiaj siuamej kitlepanitaj Jehová itlanauatiljuaj?

⁹ Tlaj tikiknelisej Jehová ika nochi toyolo, amo timoueyimatisej, tijmajtosej ya technauatia uan tijneltokasej (1 Pedro 5:6). ToTeotsij kiijtoua: “Insiuamej [....] xijkauilikaj inmoueue ma inmechyakana” (Colosenses 3:18). Tlaj se siuatl kineki kinextis kitlepanita Jehová itlanauatiljuaj moneki kipaleuis iueue. Maske amo nochipa kipaktis tlen iueue kiijtos ma mochiua, ya moneki kipaleuis iueue tlaj amo kiixpano toTeotsij itlanauatiljuaj (1 Pedro 3:1).

10. ¿Kenke tlauel moneki siuamej ma kitlepanitakaj tlen ininueue kiijtoua ma mochiua?

¹⁰ Jehová kinmakatok siuamej se yejyektsi tekitl, pampa ‘mosenkajtokej’ ininuaya ininueue (Malaquías 2:14). Yeka, kema kitlapejpeniaj tlake kichiuasej, maske kiijtoua ika tlatlepanitakayotl kenijkatsa kiita, ya kichiua tlen iueue kiijtoua. Uan nopa tlakatl kuali kitlakakilia tlen kiiljuia isiua (Proverbios 31:10-31). Tlaj siuamej kiiknelisej ininueue uan kipaleuisej, nochi ininchampoyouaj kinpaleuia. Nochi itstosej ika tlayolseuilistli uan ika pakilistli. Uan tlakatl iuaya isiua tlauel yolpakisej pampa kimatij kichijtokej tlen toTeotsij kipaktia (Efesios 5:22).

11. ¿Kenke moneki ma motlapojpoljuikaj katli mosenkajtokej?

¹¹ Tlaj se tlakatl iuaya isiua motlapojpoljuisej, kinpaleuis nochipa ma itstokaj sansejko. Biblia kiijtoua moneki ma motlapojpoljuikaj (Colosenses 3:13). Tlaj amo kiilkauaskiaj tlen mochiuilijkej uan ika nopa sampa kinekisej mokualanisej, uelis ayokmo kuali itstoskiaj. Kej kema tlatlapaka se kali ayokmo tetik eltok, kema katli mosenkajtokej moyolkokouaj uan mokualankaitaj ayokmo kuali itstokej, yeka kimatij tlauel ouij motlapojpoljuisej. Uajka, tlauel moneki ma motlapojpoljuikaj kej kichiua Jehová pampa kiampa tlauel kuali itstosej (Miqueas 7:18, 19).

12. ¿Kenke katli teiknelia “kitlapojpoljuia yonke nopa seyok kiixpano miak uelta”?

¹² Tlaj nelnelia tikikneliaj se akajya, amo san tijpojtiauij keski imiaka techixpanotok. Yeka tijtlapojpoljuiaj maske ‘nopa seyok techixpano miak’ (1 Corintios 13:4, 5; xijpoua 1 Pedro 4:8). Uajka nochipa moneki ma titetlapojpoljuikaj. Se tonali, kema apóstol Pedro kitlajtlanik Jesús keski imiaka monekiyaya kitlapojpoljuis se akajya, ya kinankilik: “Hasta chikompa setenta ueltas”  (Mateo 18:21, 22). Jesús kiijtok kinamikiyaya nochipa tikintlapojpoljuisej sekinok (Proverbios 10:12). * (Xikita nopa nota.)

13. ¿Tlake uelis kinpaleuis katli mosenkajtokej ma motlapojpoljuikaj?

¹³ Annette katli eua Alemania kiijtoua kenke tlauel moneki ma titetlapojpoljuikaj. Kiijtoua tlaj se tlakatl iuaya isiua amo motlapojpoljuiaj, mokualankaitaj uan ayokmo motemachiaj ipan inijuantij. Ni kichiua ayokmo kuali ma itstokaj. Uan tlaj motlapojpoljuiaj, kinpaleuia ma mosentikapaleuikaj uan tlauel kuali ma itstokaj. Uajka, ¿kenijkatsa uelis motlapojpoljuisej? Moneki motlaskamatilisej uan kichiuasej kampeka kiitasej san tlen kuali katli kichiuaj (Colosenses 3:15). Tlaj kiampa kichiuasej, amo tleno kintekipachos, itstosej sansejko uan kimatisej Jehová yolpaki ika tlen kichiuaj (Romanos 14:19).

14, 15. ¿Kenijkatsa uelis se techiuilis tlen kineki ma kichiuilikaj, uan kenijkatsa kinpaleuia ni katli mosenkajtokej?

¹⁴ Nochi tijnekij ma techtlepanitakaj uan ma techchiuilikaj tlen kuali, ma techtlakakilikaj uan ma kimajtokaj tlen tijyolmatij. Maske tijnekij nopa, nochi tijkaktokej kema se akajya kiijtoua: “Nojkia nijchiuilis kej na nechchiuilik”. Uan kemantika maske tijkuamachiliaj kenke kiijtouaj nopa, Biblia kiijtoua: “Axkema xikijto: ‘Keja yajaya nechchijki, na nojkia nijchiuilis’” (Proverbios 24:29). Uajka, ¿tlake kinamiki tijchiuasej kema techpanos se tlaouijkayotl? Jesús kiijtok: “Xikinchiuilikaj sekinok keja inkinekij sekinok ma inmechchiuilikaj” (Lucas 6:31). Ika ni tlajtoli, Jesús kiijtok moneki tikinchiuilisej sekinok kej techpaktiskia ma techchiuilikaj, uan amo kej techchiuiliaj. ¿Kenijkatsa uelis kichiuasej ni katli mosenkajtokej? Moneki kinchiuilisej ininsiua o ininueue kej inijuantij kinekij ma kinchiuilikaj.

¹⁵ Tlaj se tlakatl uan isiua kichiuasej kampeka amo moyolkokosej, kinpaleuis tlauel kuali ma itstokaj. Se toikni katli eua Sudáfrica kiijtoua ya uan isiua nochipa kichiuaj kampeka kichiuasej tlen kinpaktiskia ma kinchiuilikaj. Ya kiijtoua: “Maske kemantika timokualaniaj, tijchiuaj kampeka timotlepanitasej uan timochiuilisej tlen kinamiki”.

16. ¿Tlake amo kinamiki ma kichiuakaj katli mosenkajtokej?

¹⁶ Katli mosenkajtokej amo kinamiki kiniljuisej sekinok tlen amo kuali kichiuaj, tlen amo kinpaktia yon ma kitekiuikaj tlen ika tetlauetskiltisej. Moneki kiilnamikisej amo moneki kinextisej ajkia kena kipia miak chikaualistli, ajkia chikauak kuatsajtsi o ajkia tlauel teyolkokoua. Uan maske tlajtlakolejkej uan kemantika mokualaniaj ika tlen kiijtouaj o ika tlen kichiuaj, amo kinamiki mopinaualtisej, moyolkokosej yon mokuatopeuasej o momakilisej (xijpoua Proverbios 17:27; 31:26).

17. ¿Tlake amo kema kichiuaskiaj tlakamej katli kichiuaj tlen kinpaktiskia ma kinchiuilikaj?

¹⁷ Maske sekij moiljuiaj kema se tlakatl kimakilia isiua kinextia kena kipia chikaualistli, Biblia amo ya nopa tlamachtia. Kiijtoua se tlakatl katli amo nimantsi kualani kejuak kitlani se tlakatl katli  kipia miak chikaualistli uan katli moaxkatia se altepetl (Proverbios 16:32). Moneki tijchiuasej se ueyi kampeka amo nimantsi tikualanisej uan kiampa amo tijmakilisej se akajya. Jesucristo yaya tlauel pankisayaya ipan nochi Tlaltipaktli uan amo nima kualanki. David nojkia kipixtoya miak chikaualistli uan amo majmauiyaya. Ya kiijtok: “Yonke inuiuipikaj ika kualantli, amo xitlajtlakolchiuakaj. Kema inmotektosej ipan inmotlapech [san] ximoyoliljuikaj tlen eltok ipan inmoyolo” (Salmo 4:4). Uajka, se tlakatl katli kimakilia isiua kinextia amo kipia chikaualistli uan amo ueli monauatia. Uan Jehová amo kineki mouampojchiuas ininuaya katli kej nopa kichiuaj.

18. ¿Kenke tlauel moneki ma moiknelikaj katli mosenkajtokej?

¹⁸ (Xijpoua 1 Corintios 13:4-7.) Katli mosenkajtokej tlauel moneki ma moiknelikaj, kuali ma monojnotsakaj uan ma kipiakaj ininyolo. Uan Biblia kiijtoua: “Moneki ximoiknelikaj uan keja nopa initstosej kuali” (Colosenses 3:12, 14). Katli mosenkajtokej tlauel moneki ma moiknelikaj kej Jesús tlauel kinikneliyaya sekinok, yeka kinejki motemaktilis uan kiampa kinmanauik. Kiampa nochi uelis kisenkauasej, uelis tlen momajtokej kichiuaj uan amo kinpaktia ininsiua o ininueue, kema amo kipiaj tomij, kema kipiaj se kokolistli o uelis kema kipiaj se kuesoli ika ininchampoyouaj.

19, 20. 1) ¿Kenijkatsa uelis yolpakisej uan tlauel kuali itstosej katli mosenkajtokej? 2) ¿Tlake tikixtomasej ipan nopa seyok tlamachtili?

¹⁹ Tlaj katli mosenkajtokej kinekij kuali itstosej, moneki moiknelisej, amo motlauelkauasej uan kichiuasej se ueyi kampeka. Kema kipiasej se kuesoli, moneki amo mokauasej uan kichiuasej kampeka kuali itstosej. Tlaj kiikneliaj Jehová uan nojkia moikneliaj, kichiuaj kampeka kisenkauasej kuesoli tlen kipiaj, pampa “teiknelijkayotl nochipa eltos uan axkema tlamis” (1 Corintios 13:8; Mateo 19:5, 6; Hebreos 13:4).

²⁰ Ipan ni tonali ouij tlauel kuali itstosej uan yolpaktosej katli mosenkajtokej (2 Timoteo 3:1). Maske san Jehová uelis kichiuas nopa, katli mosenkajtokej moneki ma momokuitlauikaj pampa maseualmej kinekij kichiuasej san ma kinekikaj motekasej ininuaya sekinok. Ipan nopa seyok tlamachtili tikixtomasej kenijkatsa uelis tlauel kuali itstosej.