1, 2. ¿Ajkia kichijki ma tijpiakaj totlalnamikilis, uan kenijkatsa uelis tijnextisej tijtlaskamatij?

JEHOVÁ techkaua ma tijtlapejpenikaj tlen tijchiuasej. Yeka, kichijki ma tijpiakaj totlalnamikilis uan kiampa kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej. Ni techpaleuia tijmatisej tlen kuali uan tlen amo kuali, uan ni nochi maseualmej kipiaj (xikita nopa recuadro “¿Tlake kiijtosneki?”). Tlaj kuali techyakana totlalnamikilis, tijchiuasej tlen kuali uan amo tlen amo kuali. Jehová techmakak totlalnamikilis pampa techiknelia uan kineki ma tiyolpakikaj.

² Maske sekij amo kimatij tlen tlamachtia Biblia, kichiuaj tlen kuali uan amo tlen amo kuali (xijpoua Romanos 2:14 uan 15). ¿Kenke? Pampa inintlalnamikilis kichiua ma kimatikaj tlake amo kuali. Tlaj maseualmej amo kipiaskiaj inintlalnamikilis, kichiuaskiaj san tlen tlauel amo kuali. Yeka, tlauel tijtlaskamatiliaj Jehová pampa kichijki ma tijpiakaj totlalnamikilis.

3. ¿Kenijkatsa kinpaleuis toikniuaj tlaj tijkauasej kuali ma techyakana totlalnamikilis?

³ Maske miakej amo kitemoliaj kuali ma kinyakana inintlalnamikilis,  tojuantij kena pampa tijnekij tijmatisej tlake kuali uan tlake amo kuali. Yeka, moneki tijpouasej Biblia, tijyekosej tlen tijpouaj, tijpatiitasej toTeotsij itlanauatiljuaj uan timotemachisej nelia techpaleuis. Nopa apóstol Pablo kiijkuilok: “Kema tojuantij tikinmakaj toikniuaj tlanauatili ma kichiuakaj, tijchiuaj para tlauel ma teiknelikaj ika ininyolo tlen tlapajpaktikej iixpa toTeko uan [ika kuali inintlalnamikilis] tlen axkinteljuia para kipiaj ome ininixayak” (1 Tim. 1:5). Tlaj kuali techyakanas totlalnamikilis, kichiuas toikniuaj ma mosentikapaleuikaj, tlauel ma tikiknelikaj Jehová uan kuali ma titlaneltokakaj ipan ya. Uan nojkia tijnextisej kuali timouampojchijtokej iuaya uan tijnekij ma yolpaki. Kiampa tijnextisej kuali timonejnemiltiaj.

4. ¿Tlake kinamiki tijchiuasej tlaj tijnekij kuali ma techyakana totlalnamikilis?

⁴ Tlaj tijnekij kuali ma techyakana totlalnamikilis amo moneki san tijpouasej Biblia uan tijtsontekontlalisej miak tlamantli. Moneki nochipa timomachtisej, timoyoliljuisej kenijkatsa uelis techpaleuis uan tikiljuisej Jehová ma techpaleui tijchiuasej tlen timomachtiaj. Kema timomachtiaj Biblia, tijnekij tijmatisej kenijkatsa Jehová, tlake kipaktia uan tlake amo. Tlaj nochipa tijkauasej ma techyakana totlalnamikilis, timoyoliljuisej kej toTeotsij moyoliljuia.

5. ¿Tlake tikixtomasej ipan ni tlamachtili?

⁵ Uelis timotlajtlaniaj: “¿Kenijkatsa techpaleuia totlalnamikilis kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej? ¿Kenijkatsa tijnextiaj tijtlepanitaj sekinok inintlalnamikilis? ¿Uan kenijkatsa totlalnamikilis techpaleuia tijchiuasej tlen kuali?”. Ipan ni tlamachtili tikitasej kenijkatsa totlalnamikilis uelis kuali techyakanas ipan eyi tlamantli. Se. Kema timopajtisej. Ome. Kema timoyolpakiltisej. Uan eyi. Kema titepouilisej tlen tijneltokaj.

6. ¿Tlake uelis monekis tijchiuasej tlaj tijpiasej se kokolistli?

⁶ Biblia techtlajtolmaka tlen techpaleuia kuali tiitstosej. Kiijtoua amo ma tijchiuakaj tlen ueliskia techtlanauis, amo tlauel ma titlakuakaj yon tlauel ma titlaikaj (Prov. 23:20; 2 Cor. 7:1). Maske tijchiuasej tlen kiijtoua Biblia, nojua tijpiasej kokolistli uan tiueuejtiasej. Yeka, tlaj tijpiasej se kokolistli uelis monekis tijtlapejpenisej kenijkatsa tijnekij ma techpajtikaj. Ipan sekij altepemej, toikniuaj uelij kitlapejpeniaj sekinok pajtli tlen ika uelis mopajtisej. Uan miakej toikniuaj tlajtlanij ipan kali Betel tlaj kinamikiskia mopajtisej ika se pajtli o ika seyok.

7. ¿Tlake techpaleuis tijtlapejpenisej tijchiuasej tlen kuali kema kinekisej techtlalilisej estli?

⁷ Katli tekitij Betel uan ueuejtlakamej amo kinamiki techiljuisej ika tlake uelis timopajtisej, maske tikintlajtlanisej (Gál. 6:5). Uajka, ¿kenijkatsa ueuejtlakamej uelis techpaleuisej kuali tijtlapejpenisej tlen tijchiuasej? Kema techilnamikiliaj tlen kiijtoua Biblia. Uelis techilnamikilisej toTeotsij kinnauatia itekipanojkauaj ‘amo ma kikuakaj estli’ (Hech. 15:29). Yeka, tijmatij amo kinamiki tijkauasej ma techtlalilikaj estli o tlen kikixtiaj ipan estli kej glóbulos rojos, glóbulos blancos, plaquetas o plasma. ¿Uan uelis tijkauasej ma techpajtikaj ika tlen kikixtiaj ipan se tlen ni naui tlamantli? Toselti moneki tijtlapejpenisej tijchiuasej tlen totlalnamikilis techkauas. Sekij inintlalnamikilis kena kinkaua uan  sekinok amo. * ¿Tlake sekinok textos uelis techpaleuis kuali tijtlapejpenisej ika tlen techpajtisej?

8. ¿Kenijkatsa techpaleuia Filipenses 4:5 kuali tijtlapejpenisej tlen ika techpajtisej?

⁸ Maske onka miak kokolistli tlen amo kipia pajtli, sekij uelis kiijtosej kiixmatij se pajtli tlen ueli kichikaua se kokolistli. Moneki timomokuitlauisej pampa Proverbios 14:15 kiijtoua se katli tlalnamiki amo kineltoka nochi tlen kiiljuiaj, uan achtoui kuali moyoliljuia tlake kichiuas. Uan Pablo kiijtok Cristo itokilijkauaj moneki kinextisej tlalnamikij (Filip. 4:5). Tlaj tijchiuasej ni, amo timosentlalijtosej san ipan tokokolis uan amo timotekipachojtosej san ipan tlen tojuantij techpano (Filip. 2:4). Uan tijmatij pampa titlajtlakolejkej amo nochipa kuali tiitstosej. Yeka, kinamiki tikitasej tlauel moneki achtoui san tijtekipanosej Jehová ipan tonemilis (xijpoua Filipenses 1:10).

9. 1) Kenijkatsa techpaleuia Romanos 14:13 uan 19 kuali tijtlapejpenisej tlen ika timopajtisej? 2) ¿Tlake uelis panos tlaj amo tijchiuasej tlen Pablo tetlajtolmakak?

⁹ Uejkajkia ne Roma, se keskij toikniuaj kinijilnamikiyayaj sekinok pampa amo kikuayayaj se keski tlamantli yon iljuichiuayayaj kej inijuantij. Yeka ayokmo mosentikapaleuiyayaj uan Pablo kiniljuik: “Sekij tlaneltokanij moiljuiaj onka tonali tlen achi más tlatsejtseloltik iixpa toTeko. Pero sekinok tlaneltokanij kiijtouaj sanse nochi tonali. Moneki para nochi kitlepanitasej tlen ipan ininyolo kiitaj para xitlauak” (xijpoua Romanos 14:5, 13, 15, 19 uan 20). Ni techmachtia moneki tijnextisej titlalnamikij, tijtlepanitaj tlen sekinok moiljuiaj uan amo tijnekisej ma moiljuikaj kej tojuantij. ¿Tlake panoskia tlaj amo tijchiuasej tlen Pablo kiijtok? Uelis tikinyolkokosej toikniuaj uan tijchiuasej ayokmo ma mosentikapaleuikaj. Ipan se altepetl, se toikni iuaya isiua kiniljuijkej sekinok toikniuaj ma kikouakaj se pajtli. Sekij kena kikojkej uan sekinok amo. Nopa pajtli amo kinpaleuik, yeka miakej tlauel kualankej. ¿Kenke panok nopa? Pampa ni toikni iuaya isiua amo kinextijkej tlalnamikiyayaj. Maske san inijuantij ueltoskia kitekiuijtoskiaj nopa pajtli, kitemolijkej sekinok nojkia ma kitekiuikaj, uan nopa kichijki ayokmo ma mosentikapaleuikaj.

10. ¿Kenke moneki tijtlepanitasej tlen sekinok kichiuasej? (Xikita nopa achtoui tlaixkopinkayotl.)

¹⁰ Maske kemantika uelis amo techpaktis tlen se toikni kichiuas, kej kema kitlapejpenis ika tlake mopajtis, amo kinamiki tijtlaijiljuisej yon tijchiualtisej ma kipatla tlen moiljuijtok kichiuas. Uelis ni toikni moneki kikauas nojua kuali ma kiyakana  itlalnamikilis (1 Cor. 8:11, 12). O uelis tojuantij moneki tijkauasej nojua kuali ma techyakana totlalnamikilis. Kinamiki toseltitsitsij tijtlapejpenisej tlake tijchiuasej uan tijmajtosej tlake ueliskia techpanos.

11, 12. ¿Kenijkatsa techpaleuia Eclesiastés 3:4 uan Gálatas 5:19-21 kuali tijtlapejpenisej tlen ika timoyolpakiltisej?

¹¹ Nochi tijnekij timoyolpakiltisej uan tiuetskasej pampa Jehová kiampa techchijki (Ecl. 3:4). Ni techpaleuis tlaj kuali tijtlapejpenisej ika tlake timoyolpakiltisej uan tikitasej keski horas tijtekiuisej. ¿Kenijkatsa techpaleuia totlalnamikilis tijtlapejpenisej tlen kuali?

¹² Biblia kiijtoua amo kema ma tijchiuakaj tlen amo kuali, kej katli momekatiaj, katli kinueyichiuaj teteyomej, katli tetlajchiuiaj, katli moteuiaj, katli yauij ipan iljuitl kampa san tlemach tlachiuaj o katli moiuintiaj. Pablo kiijtok katli kichiuaj ni “axuelis kalakisej kampa tlanauatia toTeko” (Gál. 5:19-21). Yeka, ma timotlajtlanikaj: “¿Kikaua notlalnamikilis ma nimopakilismaka ika tlasisinijkayotl o kampa nesi moueyimatij ika ininaltepe? ¿Kikaua notlalnamikilis ma nikita películas tlen kinextia kejuak kuali kampa nesi momekatiaj, moiuintiaj o tetlajchiuiaj?

13. ¿Kenijkatsa techpaleuia 1 Timoteo 4:8 uan Proverbios 13:20 kuali tijtlapejpenisej tlen ika timoyolpakiltisej?

¹³ Ma tikitakaj sekinok textos tlen techpaleuis timoyolpakiltisej ika tlen kuali. 1 Timoteo 4:8 kiijtoua tlaj ‘tijkualchijchiuasej totlakayo’ uelis techpaleuis uan kichiuas kuali ma tiitstokaj. Ni amo kiijtosneki uelis timauiltisej ininuaya katli ueli maseualmej. Proverbios 13:20 kiijtoua: “Se tlakatl tlen nemi ininuaya tlen tlalnamikij mochiuas tlalnamiki. Pero aki nemi ininuaya uiuimej, kipantis ajkeya kinpojpostekis iomiyouaj”. Yeka, tlaj tijnekij timoyolpakiltisej ika tlen kuali, moneki tijkauasej Biblia ma kiyakana totlalnamikilis.

14. ¿Kenijkatsa se toikni ininuaya ininchampoyouaj kichijkej tlen kiijtoua Romanos 14:2-4?

¹⁴ Ma tikitakaj tlen kipanok toikni Christian uan isiua Daniela. Christian kiijtoua kema momachtik ininuaya ichampoyouaj, kiixtonki ininuaya iichpokauaj kenijkatsa kinamikiyaya moyolpakiltisej. Kiijtojkej se keski tlamantli kuali uan sekinok amo. Nojkia kiijtojkej san ajkia ininuaya uelis mouampojchiuasej. Uajka, se iichpoka kiijtok kampa momachtia sekij toikniuaj telpokamej  kichiuayayaj tlen ya amo kipaktia, uan kiiljuiyayaj nojkia ma kichiua kej inijuantij. Itatauaj kiiljuijkej nochi moneki kitekiuisej inintlalnamikilis kema ininselti kitlapejpenisej tlake kichiuasej uan ajkia ininuaya kichiuasej (xijpoua Romanos 14:2-4).

15. ¿Kenijkatsa techpaleuia Mateo 6:33 tijmatisej keski horas moneki timoyolpakiltisej?

¹⁵ ¿Tlake tlamantli tlauel tijpatiita? ¿Timonechikos, titlajtolmoyauas uan timomachtis Biblia? ¿O timoyolpakiltis? Tlen Jesús techtlajtolmakak techpaleuis tijmatisej keski horas uelis timoyolpakiltisej. Ya kiijtok: “Achtoui xijtemokaj para inkalakisej ipan itlanauatilis toTeko uan para inkipiasej se yolistli tlen xitlauak iixtla. Uan yajaya inmechmakas nojkia nochi ni tlamantli tlen moneki” (Mat. 6:33). Uajka, kema tikijtosej kenijkatsa tijtekiuisej tonali, kichiuas ma tikilnamikikaj tlen Jesús kiijtok.

16. ¿Tlake kinamiki techyololinis totlalnamikilis ma tijchiuakaj?

¹⁶ Tlaj kuali techyakanas totlalnamikilis, kichiuas amo ma tijchiuakaj tlen amo kuali uan ma tijchiuakaj tlen kuali, kej titlajtolmoyauasej. Totlalnamikilis techyololinis ma titlamachtikaj tlen toTeotsij, kajkalpa uan kampa ueli. Ya nopa kipanok Pablo, yeka kiijtok tlauel kinekiyaya nochipa tlajtolmoyauas (1 Cor. 9:16). Tlaj tijchiuasej kej ya, tijchijtosej tlen kinamiki uan amo techyolkokos totlalnamikilis. Pablo nojkia kiijtok kema titlajtolmoyauaj, tijchiuaj kampeka maseualmej ma kipatlakaj inintlalnamikilis uan ma kinekikaj momachtisej Biblia (2 Cor. 4:2).

17. ¿Tlake kichijki se tosiuaikni katli kuali kiyakanayaya itlalnamikilis?

¹⁷ Ma tikitakaj tlen kipanok Jacqueline. Kema kipixtoya 16 xiuitl, kampa momachtiyaya kiixtonkej tlamachtili tlen nopa evolución. Maske tlauel kipaktiyaya tlanankilis, itlalnamikilis amo kikajki ma tlanankili miak. ¿Kenke? Pampa ya amo kineltoka nopa tlamachtili. Yeka, kiixtomilik itlamachtijka tlake kineltokayaya. Ya kuali kitlakakilik uan kiiljuik ma kiixtoma ininixpa nochi kenijkatsa toTeotsij kichijki nochi. Yeka, tlauel kuali kiyolmatki pampa itlalnamikilis kipaleuik ma kichiua tlen xitlauak. ¿Nojkia kiampa mitspaleuia motlalnamikilis?

18. ¿Kenke tlauel moneki ma tijkauakaj kuali ma techyakana totlalnamikilis?

¹⁸ Tlaj timomachtisej Biblia, timoyoliljuisej kenijkatsa uelis techpaleuis uan tijchiuasej, kuali techyakanas totlalnamikilis. Ni tlauel moneki ma tijchiuakaj pampa kiampa tijchiuasej tlen Jehová technauatia uan techmachtia. Uan ya nopa tijnekij tijchiuasej nochi katli tijtokiliaj Cristo.