KUESOLMEJ

Tlen kichiua amo kuali ma tiitstokaj

Ma kakisti ipan

“Ipan ni tonali onka tlauel miak tlamantli tlen uelis kichiuas kuali ma tiitstokaj, kej tomij uan nochi tlen kichijchijtokej ixtlamatinij [...]. Maske onka nopa, tlen kichijchijtokej maseualmej nojkia ueliskia kichiuas ma tlami nochi tlen eltok ipan Tlaltipaktli”. (Informe Global de Riesgos 2018, ni tematiltijkej ipan Foro Económico Mundial).

¿KENKE MIAKEJ MASEUALMEJ KATLI KIMATIJ TLEN PANOTOK KINTEKIPACHOUA TLEN KINPANOS TEIPA UAN TLEN KIPANOS TLALTIPAKTLI? MA TIKITAKAJ SAN SE KESKI KUESOLI TLEN NAMA TIKIXNAMIKIJ.

TLEN AMO KUALI IPAN INTERNET. Nopa periódico The Australian kiijtok: “Ipan Internet uelis techpanos o techchiuilisej tlen amo kuali. Nopaya itstokej katli kinchiuiliaj konemej tlen amo kuali, katli temiktiaj, katli kichiuaj sekinok ma mokualanikaj uan katli moaxkatiaj tlamantli tlen nopaya kitlaliaj. Kampa ueli miakej tlachiuaj kejuak eliskiaj se akajya maske san motokaxpatlatokej [...]. Ipan Internet maseualmej kinextiaj tlauel kinpaktia kichiuasej tlen amo kuali uan tetlaijiyouiltisej”.
AMO NOCHI KIPIAJ TOMIJ. Kej kiijtok nopa Oxfam International, inintomij chikueyij maseualmej katli tlauel tlatominpiaj eli sanse ika nochi inintomij nopa 3,600 millones tlen maseualmej katli tlauel teikneltsitsij. Nopaya kiijtojkej amo kuali kej motekiuia tomij pampa “san maseualmej katli tlatominpiaj kiseliaj tlauel miak tomij uan katli teikneltsitsij amo tleno kipiaj, uan nopa kinpano miakej siuamej”. Pampa amo nochi kipiaj tomij, sekij majmauij pampa moiljuiaj maseualmej katli teikneltsitsij ueliskiaj tlaijixnamikisej.
TLAUILANKAYOTL UAN TLATSAKUILTILISTLI. Ipan 2018, nopa Agencia de las Naciones Unidas para los Refugiados kiijtok: “Ipan ni tonali tlauel miakej maseualmej kikajteuaj kampa itstokej”. Maske amo kema panotoya, kipano 68 millones mochololtiaj pampa onkatok tlauilankayotl uan tlatsakuiltilistli ipan ininaltepe. “Ipan ojome segundos se maseuali mochololtia”.
TLEN KINENPOLOUA TLALTIPAKTLI. Nopa Informe Global de Riesgos 2018 kiijtoua “nima tlantia miak tlamantli tlen onka ipan Tlaltipaktli, [...] uan tlauel kisokiuijtokej ajakatl uan ueyi atl, yeka maseualmej ueliskia tlauel mokokosej”. Nojkia, ipan se keski uejueyi altepemej tlauel miakej piltlapialtsitsij miktiauij. Tlapialtsitsij kichiuaj ma onka se keski kuatlajkayotl, yeka ixtlamatinij kiijtouaj tlaj ayokmo itstoskiaj, uajka ayokmo tleno onkaskia.

¿Uelis tijpatlasej nochi tlen moneki uan kiampa uelis kuali tiitstosej? Sekij kiijtouaj moneki kinpaleuisej maseualmej ma kimatikaj kenijkatsa kichiuasej se keski tlamantli. ¿Tlake ueliskia kinpaleuis? Ipan nopa sekinok tlamachtili tijnankilisej ni tlajtlanili.

¡XITLACHIXTOKAJ!