Mokone mitsiljuia: “¡Amo ueli nijchiua! ¡Tlauel ouij! ¡Amo kema uelis nijchiuas!”. Mokone kichijtok se tlamantli tlen tlauel ouij uan ayokmo kineki kichiuas. Maske mitsyolkokoua kema tikita mokone amo ueli kichiua se tlamantli, pero tijneki iselti ma kichiua. ¿Moneki nima nijpaleuis? ¿Nikiljuiskia ayokmo ma kichiua? O ¿nikiljuiskia kenijkatsa ma kichiua uan ma kitlamilti?

 Tlaj nojua tijchijtos se tlamantli mitspaleuis.Tlaj tetajmej kinmachtiaj ininkoneuaj ma kitlamiltikaj se tekitl, kinpaleuis ma kiyekokaj kichiuasej sekinok tlamantli. Tlaj kiampa kichiuasej uelis kinpaleuis kuali ma momachtikaj ipan escuela, ma yolpakikaj, amo ma mokokokaj uan ma kinpiakaj kuali ininuampoyouaj. Tlaj tetajmej nochipa kinpaleuiaj ininkoneuaj kema kiixnamikij kuesoli, uelis nopa konemej nima moyolkokosej, moiljuisej amo tleno uelij kichiuaj uan kema moskaltisej amo yolpakisej.

 Uelis tijyekos nojua tijchijtos se tlamantli. Nojkia konemej katli pilsiltsitsij uelis momachtisej kenijkatsa uelis kisenkauasej kuesoli kema kiixnamikisej. Se keskij ixtlamatinij kiitakej, konemej katli kipiaj 15 metstli tlaj kiitayayaj se akajya kichiuayaya se tlamantli tlen ouij, nojkia kinekiyaya kiampa kichiuas. Uan kema kiitayayaj amo kichiuayaya kampeka kichiuas se tlamantli tlen ouij, nojkia kiampa kichiuayayaj.

 “Nikilnamiki kema nikinmachtik nosiuapiljuaj ma kiilpikaj ininzapatos, monejki panos tonali para kiyekosej. Kema kiilpiyayaj ininzapatos nikinkauayaya ininselti ma kichiuakaj se 10 o 15 minutos uan teipa nikinpaleuiyaya. Maske monejki panos se keski metstli uan mochokiliyayaj teipa kiyekojkej kiilpisej ininzapato. Na ueltoskia nikinkouilis ininzapato tlen amo moilpia, kej titetajmej moneki tijchiuasej tlen timosentlalijtokej kiampa tokoneuaj nojkia kichiuasej” (Colleen).

 Nima tijnekis ma mitspaleuikaj. Tetajmej uelis kichiuasej ininkoneuaj ayokmo ma kichiuakaj se tekitl. ¿Kenke? Pampa amo kinekij ma moyolkokokaj, nima “kinpaleuiaj” kiampa amo moiljuisej amo uelij kichiuaj se tlamantli. Pero nopa amo kinpaleuia. Jessica Lahey kiijtoua: “Kema tikinpaleuiaj tokoneuaj o amo tijkauaj ma kiixnamikikaj se kuesoli eli kejuak tikiniljuiaj amo ipamej o amo uelij kichiuaj se tlamantli uan amo kinamiki timotemachisej ipan inijuantij”. a¿Tlake uelis panos? Uelis kema nopa konemej amo kimatisej kenijkatsa kisenkauasej se kuesoli nima kinekisej ma kinpaleui se akajya.

 Xikinpaleui ma tekitikaj. Kej moskaltijtias mokone uelis tijmachtis ma kichiua se keski tlamantli. Katli nojua konemej uelis tlapaleuisej kitlalisej ininyoyo tlen sokiyo kampa kinamiki uan ma kiajokuikaj ininajauil. Uan katli kentsi más ueyi uelis kiajokuisej mandado, uelis kinechikos uan kitoxomas mesa, ma kinechiko tlasoli uan ma tlapajpaka. Uan telpokamej uan ichpokamej uelis kichiuasej tekitl tlen más ouij kej kipixtosej tlapajpaktik nochi uan kikualchijchiuasej se keski tlamantli. Uelis konemej amo nochipa kinekisej kichiuasej se keski tekitl, tlauel kinpaleuis tlaj tetajmej kinmachtisej ininkoneuaj ma kichiuakaj se keski tekitl ipan ininchaj. ¿Kenke kinpaleuis? Pampa kiampa kiyekosej kichiuasej tekitl tlen ouij uan kinpaleuis kema moskaltisej uan kema monekis tekitisej.

 Texto tlen mitspaleuis: “Tlen tekitij kuali kiselisej inintlaxtlauil” (Proverbios 14:23).

 “Santlapik tlaj tikiniljuis mokoneuaj ma kichiuakaj se tlamantli san pampa tijneki ma motekiuijtokaj. Amo aka kipaktia nopa tlamantli. Konemej moneki kiyolmatisej nelia tlapaleuiaj. Uelis tikiniljuis ma mitspaleuikaj tlapojpouasej kampa inijuantij uelij. Tlaj tijpojpoua mocarro uelis tikiljuis mokone ma kipojpoua kampa ta amo tiueli. Uan xikiljui kuali kichijki iteki” (Chris).

 Xijnextili mokone kenijkatsa kichiuas se keski tekitl. Uelis mokone ayokmo kinekis kichiuas se tekitl tlaj amo kimati kenijkatsa kichiuas. Kema tijmachtis mokone ma kichiua se tekitl, xijchiua ni: 1) xikiljui mokone ma kiita kenijkatsa tijchiua nopa tekitl; 2) sentik xijchiuakaj nopa tekitl; 3) xikita kenijkatsa mokone kichiua nopa tekitl uan xikiljui tlen uelis kichiuas; 4) xijkaua iselti ma kichiua.

 Texto tlen mitspaleuis: “Na niinmechnextilijtok para xijchiuakaj kej na niinmechchiuilik” (Juan 13:15).

 “Nijmati titetajmej moneki tijnextisej techpaktia tijchiuasej se keski tekitl. Yeka nochipa moneki tijtlamiltisej toteki tlaj tijnekij tokoneuaj nojkia kiampa ma kichiuakaj” (Doug).

 Xijpaleui mokone ma kimachili kemantika ouijtis kichiuas se tekitl uan uelis amo kuali kisas. Xijpouili se tlamantli tlen tijmatki ouij tijchiuas uan kenijkatsa mitspaleuik, pampa amo tijtlajkokajki moteki. Xikiljui kema amo kichijtok se tekitl uelis ouij kimatis, pero maske mokuapolos kiyekos miak tlamantli. Xikiljui, nojua tikiknelijtos maske kemantika amo kuali kichiuas iteki. Sanse kej nopa ejercicio kipaleuia totlakayo, tlauel kipaleuis mokone tlaj kisenkauas se tekitl maske eli ouij. Uajka, kema mokone kimatis ouij kichiuas se tlamantli amo nima xijpaleui, xijkaua nojua ma kichijto maske uelis moyolkokos. Nopa amochtli Cómo triunfan los niños kiijtoua: “Tlaj tijneki mokone ma kisenkaua se tlamantli moneki tijkauas ma kichiua se tlamantli tlen ouij uan uelis mokuapolos”.

 Texto tlen mitspaleuis: “Kema aya motlakachijtok se telpokatl, moneki motemakas ika tlen kixitlauasej” (Lamentaciones 3:27).

 “Maske konemej kimatij inintatauaj nochipa kinpaleuisej, tlauel kuali tlaj kinkauaj ma kichiuakaj se tlamantli tlen ouij. Kej panotias tonali, ayokmo ouij kimatisej kichiuasej sekinok tlamantli tlen amo kema kichijtoyaj uan kuali kiyolmatisej kema kisenkauasej nopa tlamantli” (Jordan).

 Xikiljui kuali tlen kichijtok uan amo pampa tlauel ixtlamati. Se neskayotl, kema kuali kisas ipan iexamen amo xikiljui “¡kuali tijchijki moexamen tlauel titlalnamiki!” Uelis tikiljuis “¡kuali tijchijki moexamen pampa kuali timomachtik!”. ¿Kenke tlauel kuali tlaj kiampa tijchiua? Pampa kej kiixtonki nopa tepajtijketl Carol Dweck, kema tikiniljuis kuali kichiuaj se tlenijki pampa tlauel tlalnamikij “ouij kimatij kema amo kuali kisa se tlamantli”. Nojkia kiijtoua: “Tlaj tetajmej kinekij kinnemaktisej se tlamantli ininkoneuaj, tlauel kuali tlaj kinnextiliaj kichiuasej se tlamantli maske ouij, nojua kichijtosej kampeka uan nojua kiyekosej sekinok tlamantli. Kiampa konemej amo san kinekisej ma kiniljuikaj kuali tlen kichiuaj”. b

 Texto tlen mitspaleuis: “Pero se tlakatl kiyejyekouaj kema kiueyimatij sekinok” (Proverbios 27:21).