1, 2. ¿Akonimej yolpakij keman kinitaj tein moauiaj?

¿TIKONUIKA miak xiujmejya tikontekitilijtok Jiova? Komo ijkon, xa tionyetoni itech miak tanojnotsmej tein kinimakaj akin moauitij itech uejueyi nechikolmej. Sayoj ke maski tionyetoniya itech miak tanojnotsmej, ipa mitsonyolpaktia keman tikonita ke tein taixpan yetokej, moajokuij uan kitematiltiaj sen taixpan ke motemaktijkejya iuan Jiova. Keman kichiuaj nejon, nochin tein mosentilijtokej moita ke yolpakij keman momataxkalouaj oso chokaj ika yolpakilis. ¡Semi teyolpaktij se kinitas ke se oloch taltikpakneminij motaliaj itechkopa Jiova!

² Nejin tachiualis tejuan amo miakpa tikitaj itech se xiuit. Sayoj ke ángeles kemaj kipiaj nejon tatiochiualis. ¿Ueli timonemiliaj keniuj “nepa eluiyaktsinko [...] moyolpaktiaj” ijkuak kiitaj ke miles mochiuaj itekitikauan Dios nochi semanas itech nochi taltikpak? (Lucas 15:7, 10.) Senkis tikneltokaj ke kintelyolpaktia kiitaskej maj moskalti inechikol Jiova nikan taltikpak (Ageo 2:7).

3. ¿Keyej Satanás nentinemi kemej se “kuoujtajtekuani” tein nanalkatinemi, uan toni kineki kichiuas?

³ Sayoj ke amo nochin iluikakneminij yolpakij keman kiitaj ke miles kikauaj nochi tein iaxka Amokuali uan moauiaj. Amokuali ejekamej tel kualanij. Uan amo tikmoujkaitaj,  ta Satanás kiyekijtoua ke taltikpakneminij amo kitekitiliaj Jiova porin yekmelauj kitasojtaj, uan kiyekijtoua ke kikauaskej keman kipiaskej uejueyi tayejyekolis (xikonixtajtolti Job 2:​4, 5). Yejika keman aksa kinemilia motemaktis iuan Jiova, kinextia ke Satanás se xolopij uan kemej eskia kiixtatsinia. Uan miles kemej eskia kiixtatsinijtokej nochi semanas, yejika tayoualojtinemi ika kualanyot uan nanalkatinemi “kemej yeskia se kuoujtajtekuani ten kitemojtinemi akoni kixijxikos [espiritualmente]” (1 Pedro 5:8). ¿Keniuj kichiua? Kitemoua keniuj kijtakos toyekuikalis iuan Dios oso maj senkis tami (Salmo 7:1, 2; 2 Timoteo 3:12).

4, 5. 1) ¿Itech toni ome taman Jiova kitsakuilia Satanás? 2) ¿Toni kiniyekiluia Biblia akin kichiuaj kemej Cristo?

⁴ Sayoj ke maski tel tamouilil kemej se “kuoujtajtekuani” tein nanalkatinemi, amo onkak keyej tikmouiliskej. ¿Keyej?  Porin Jiova kitsakuilia itech ome taman tein motelneki. Yekinika, amo keman uelis kitamis inechikol Dios. Nejin kimattok Satanás, ta Jiova kijtoj ke “uel miak tagayot” tein eskiaj yekmelauj itatojtokakauan Cristo, makisaskej itech “ueyi tatsakuiltilis”, uan tein yejuatsin kijtoua nochipa mochiua (Apocalipsis 7:9, 14).

⁵ Uan ojpatika, Satanás amo uelis kixijxikos nion akin tein motokijtos iuan Jiova. Nejin moita itech tajtolmej tein melauak tein tanauatijkej Azarías kiiluij tekiuaj Asá: “Jiova namouan yetos komo iuan nanyetokej” (2 Crónicas 15:2; xikonixtajtolti 1 Corintios 10:13, NM). Itech Biblia tel miakej ixnesij akin amo mokaujkej maj Satanás kiniuetsilti itech tajtakol (Hebreos 11:4-40). Komo tejuan no timotokiaj iuan Jiova, amo sayoj tikixnamikiskej nejin tekuani tein techtauelita, ta no uelis tiktaniskej. Ijkon techyekiluia Biblia: “Xikixtopeuakan in amokuali Satanás uan ijkon yejua namechtapatauilis” (Santiago 4:7).

6. ¿Keniuj kiyejyekoua Satanás kinxijxikos sejsemej tein kichiuaj kemej Cristo?

⁶ Kemej tikitaj, Amokuali amo keman tatanis itech neteuil tein kipia iuan inechikol Dios. Sayoj ke kemaj uelis kinxijxikos sejsemej akin amo moyekpiaskej. ¿Keniuj? Kichiua maj moijtako iyekuikalis iuan Jiova. Uan kikui chikauak taixnamikilis, kinteuia sejsemej uan no kikui tataman tamekauilis. Maj tikitakan eyi taman tein ika kiyejyekoua techuetsiltis.

7. ¿Keyej Satanás kinixnamiki itekitikauan Dios ika okachi ueyi kualanyot?

⁷ Chikauak taixnamikilis. Tatitanil Juan kinextij ke “nochi in taltikpakuanij kinyekana ok yejua in amokuali Satanás” (1 Juan 5:19). Nejin tajtolmej techmaka se tanejmachtilis tein yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo. Kemej Satanás  kinpia imaixkoya nochin tein mouejkatilijtokej iuan Dios, axkan senkis kineki kinuetsiltis ika ueyi kualanyot itekitikauan Jiova, tein mokixtijtokej imaixko (Miqueas 4:1; Juan 15:19; Apocalipsis 12:12, 17). Uan kemej amo miak tonalmejok kipia, tel senka kualantok uan yejika okachiok kiyejyekoua techxijxikos. Axkan tikixnamikij itamian neteuil tein kipia touan, uan kichiua ika okachi ueyi kualanyot uan okachi teijtakoj.

8. ¿Toni kiteajsikamatiltij Pablo keman kijtoj ke “timoteuijtinemij” imiuan amo kuali espíritus?

⁸ Kinteuia sejsemej. Pablo kinijkuilouilij tein kichiuaj kemej Cristo: “Timoteuijtinemij iuan nochi amokuali chikaujkaejekamej ten [nemij] [...] eluiyaktsinko” (Efesios 6:12). ¿Toni kinekia kiteajsikamatiltis ika tajtol “timoteuijtinemij”? Itech tajtol griego kiteajsikamatiltia se neteuil kampa mouilantinemij. Ika nejin, Pablo kinextij ke tisejsemej tikpiaj nejon neteuil imiuan amokuali ejekamej. Uan nejin tikpiaj kampa yeski tinemiskej, eski kampa kineltokaj amo kuali espíritus oso amo. Maj amo tikelkauakan nejin: keman timotemaktijkej iuan Jiova, kemej eskia tinalpanokej kampa onkak neteuil uan peuak timoteuiaj. Timiakej keman timoauijkej, peuak timoajsij taijtik itech neteuil uan timoteuijtokej. Yejika Pablo kiitak ke monekia miakpa kiniluis itatojtokakauan Cristo kayomej Éfeso maj mopianij chikaujkej (Efesios 6:11, 13, 14).

9. 1) ¿Keyej Satanás uan iamokuali ejekauan kikuij “nochi ne [tataman] takajkayaualis”? 2) ¿Keyej Amokuali kiyejyekoua kijtakos totanemilil, uan keniuj uelis tikixnamikiskej? (Xikonita recuadro “ ¡Maj timopiakan ika itamekauilis Satanás!”.) 3) ¿Toni taman tamekauilis ika timomachtitij?

⁹ Tamekauilis. Pablo kiniyolchikauak tein kichiuayaj kemej Cristo maj kiixnamikinij “nochi ne [i]takajkayaualis” Satanás (Efesios 6:11). ¿Toni kiteajsikamatiltij Pablo ika tajtolmej “nochi ne takajkayaualis”? Nejin kijtosneki ke Satanás uan iamokuali ejekauan kikuij miak taman tein ika  takajkayauaj. Uan onkak keyej kichiuaj. Yejuan kiitaj ke sekin itatojtokakauan Cristo kixikouaj se tayejyekolis uan satepan uetsij itech okse taman tayejyekolis. Yejika, ika motaliaj techitaskej tein tikchiuaj. Kinekij kiitaskej itech toni tachiualis niman tiuetsiskej tein kijtakos toyekuikalis iuan Dios uan ompa uelis peuaskej tekitiskej maj tiuetsikan. Teyolpaktij tikijtoskej ke tikpiaj se nepaleuil, ta Biblia technejmachtia ika nochi taman tamekauilis tein kikui (2 Corintios 2:11). Itech nejin amaix, ika timomachtijkejya seki tamekauilis tein kikui: kemej tominpialis, amo kuali tasojiknimej uan auilnemilis. Axkan maj ika titajtokan okse, uan nejin yejua naualot.

10. 1) ¿Toni iuantia naualot? 2) ¿Keniuj kiita Jiova naualot, uan keniuj tikonita tejuatsin?

¹⁰ Naualot iuantia tachiualismej kemej akin kixejekoua tein panos satepan, tein kijtoua maj mochiua teisa ika naualot, akin tetajtouia, akin tajtoua imiuan mikemej uan okseki taman ijkuitik. Akin kichiua nochi nejin, moajsi imin maixko amokuali ejekamej, porin peuaj mouikaj imiuan. Kemej tikmatij, Jiova “amo kiitstani” nochi nejin (Deuteronomio 18:10-12; Apocalipsis 21:8). Kemej toTajtsin kiniluia itatojtokakauan Cristo maj “[ki]tauelitstiyakan nochi tataman chiualismej den amokuali”, senkis amo tiknemiliaj tiknekepiliskej Jiova uan timouikaskej imiuan amokuali ejekamej (Romanos 12:9). Sayoj tiknemiliskej nejin techtajyaltia.

11. ¿Toni kinextiskia ika yolpakilis Satanás komo techmekauia ika naualot? Xiontanankili ika se neskayot.

¹¹ Kemej tikitaj, ika naualot senkis tiknekepiliaj Jiova. Yejika, Amokuali senkis kitemoua keniuj techmekauis ika nejon tajtakol. Nochipa ke aksa kichiualtia nejon, kinextia ika yolpakilis ke tatanik. ¿Keniuj kijtosneki? Maj tiktalikan se neskayot. Maj tiknemilikan ke ome altepemej kipiaj se neteuil. Komo semej soldados mokauaskia maj kitanejnektikan uan panoua imiuan taixnamikinij, tein mochiua yankuik  itaixyekankauj tel yolpakiskia, uan xa hasta kinemiliskia kipinaujtis imin taixyekankauj tateuianij taixnamikinij keman kinextiskia sen taixpan kemej se trofeo akin tenekepilij. No ijkon panoua iuan Satanás. Komo se tein kichiua kemej Cristo kinemilia kitekitiltis naualot, mochiuaskia tenekepilijkej maski kimattoskia toni kichiujtok. Uan mokauaskia imaixko Satanás. ¡Tel yolpakiskia Amokuali maj ueli kinexti sen taixpan kemej se trofeo tein kitanik itech neteuil! ¿Tiknekiskiaj tikchiuaskej maj yolpaki? ¡Amo! Ta tejuan amo titenekepilianij.

12. ¿Toni kikui Satanás tein ika kiyejyekoua kipatas totanemilil tein tikpialiaj naualot?

¹² Semi ouij tiuetsiskej itech naualot komo nion tepitsin tikitstanij. Nejin kimati Satanás, yejika kineki maj tikpatakan totanemilil tein tikpialiaj nejon. ¿Keniuj? Keman tapojpoloua uan kichiua maj tikitakan ‘tein kuali, ke amo kuali, uan tein amo kuali maj tikitakan ke kuali’ (Isaías 5:20). Miakpa kiyejyekoua kichiuas ika se taman tein tel kuali kikisa: ika netajtanilmej taomeyolotia ika tein melauak.

13. Xikonijto neskayomej tein kinextia keniuj taomeyolotia Satanás ika tein melauak.

¹³ Yejua nejin kitekitiltij Satanás ne uejkauj. Maj tikitakan seki neskayomej. Itech xochital tein moajsia Edén Satanás kitajtanij Eva: “¿Yekmelauj Dios kijtoj ke moneki amo nankikuaskej itakilo nochi koujmej tein moajsij itech xochital?”. Miak xiujmej satepan, ajsik itech nechikol tein kipiayaj ángeles ne iluikak uan kichiuak nejin netajtanil: “¿Job kimoujkatoka Dios ijkonisaj?”. Uan miak xiujmej satepan, keman Cristo yekin peuaya kichiuaya itekiyo Dios nikan taltikpak, kiiluij nejin tajtolmej tein ika kiixnamikik: “Komo melauj Tejuatsin tion Tekonetsin de Dios, xiknauati nijin temej maj mokuepakan panes”. Keman kijtoj nejin, kiixnamiktoya Jesús  uan mokejkelojtoya ika tajtolmej tein Jiova kijtojka kemej chikuasen semanas achto: “Yejuatsin nijin Notasojkonetsin tenika semi nimoyolpakiltia” (Génesis 3:1; Job 1:9; Mateo 3:17; 4:3).

14. 1) ¿Ueli Amokuali taomeyolotia ika naualot? 2) ¿Toni tikitatij axkan?

¹⁴ Axkan Amokuali kisentoka kikui nejin. Se neskayot, kikui keman taomeyolotia ika naualot. Uan tetayokoltij tikijtoskej ke ueli kichiua maj miakej itatojtokakauan Cristo motajtanikan, ox yekmelauj nochi taman naualot amo kuali yetok kemej moijtoua (2 Corintios 11:3). ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej maj amo ijkon kinemilikan? ¿Uan toni techpaleuis maj amo tiuetsikan itech nejin tamekauilis? Tein techpaleuis maj tiknankilikan nejin netajtanilmej, maj tikitakan keniuj Satanás kichiua maj yolik momanelo ika naualot neixpetanilis uan tapajtilis.

15. 1) ¿Keniuj kiitaj naualot itech seki uejueyi altepemej? 2) ¿Keniuj sekin itatojtokakauan Cristo kinijtakojtok tanemilil ika naualot?

¹⁵ Axkan kiitaj ke nochi taman tein kipia ke kiitas ika naualot amo teijtakoua, uan okachiok itech seki altepemej. Tel miak películas, amaixmej, programas uan videojuegos kinextiaj ke tachiualis ika naualot tel kualtsin, amo teijtakoua uan teyoltilana. Kemaj, ta moajsi amaixmej uan películas tein kinextiaj ke kualtsin tachiualismej ika naualot, uan motelixmatij hasta moajsij tein mosentiliaj uan ika tajtouaj. Kemej moita, amokuali ejekamej uelij kichiuaj maj kiitakan naualot ke amo semi teijtakoj. ¿No ijkon kiitaj sekin itatojtokakauan Cristo? Kemaj. Se neskayot, se itatojtokakauj Cristo tein kiitak se película tein kipiaya naualot, kijtoj: “Kemaj, nikitak nejon película, sayoj ke se kiitas amo ijkuitik kemej se kitekitiltis”. ¿Keyej tel tamouilil nejon tanemilil?

16. ¿Keyej tel tamouilil maj tikixpejpenakan neixpetanilis tein kipia naualot?

 ¹⁶ Maski semi melauak ke no taman maj se kiita naualot ke se kitekitiltis, amo kijtosneki ke amo tamouilil. ¿Keyej? Semi kuali maj tikijtokan nejin tanemilil tein techajsikamatiltia Biblia. Satanás uan iamokuali ejekauan, amo kimatij tein tiknemiliaj. * Sayoj ke kemej kinekij kimatiskej toni tiknemiliaj uan itech toni tachiualis niman tiuetsiskej tein kijtakos toyekuikalis iuan Dios, kiitaj —kemej timomachtijkejya— nochi tein tikchiuaj, tein iuantia toni ika timoixpetaniaj. Yejika, komo aksa kinextiskia ika itachiualis ke kiuelita películas uan amaixmej tein kipia ke kiitas iuan taltikpakneminij tein tajtouaj imiuan espíritus, naualmej, uan akin kipiaj amokuali ejekamej oso teisa ijkuitik, kinimatiltijtoskia amokuali ejekamej itech toni tachiualis ijsiujka uelis uetsis. Uan ompakauin kisentokaskiaj kiteuiskiaj uan kichiuaskiaj hasta maj tapolo itech neteuil. Tein melauj, sekin tein teuantij itech neixpetanilis tein kipia naualot, kiteluelitaj uan ika tami no kitekitiltiaj (xikonixtajtolti Gálatas 6:7).

17. ¿Keniuj uelis kiuetsiltis Satanás akin moyolkokojtok porin amo ueli pajti?

¹⁷ Satanás amo sayoj kitemoua techuetsiltis ika neixpetanilis, ta no keman timokokouaj uan tiknekij tipajtiskej. Se neskayot, se tokniuj akin kipia se kokolis xa moyolkokoua porin niose taman pajti kipaleuia maj kiyekmati (Marcos 5:25, 26). ¿Keniuj Satanás uan iamokuali ejekauan uelis kiuetsiltiskej ika nejon? Kemej amo kimatiok toni kichiuas porin amo pajti, uelis kichiuaskej maj kitapanauili Biblia  uan maj kiseli tapajtilis tein mochiua ika ‘ichikaualis naualot’ (Isaías 1:13). Komo mokauaskia maj uetsi itech nejon tamekauilis, kitelijtakoskia iyekuikalis iuan Dios. ¿Keniuj?

18. Tein tikchiuaj kemej Cristo, ¿toni taman pajti oso tapajtilis amo tikseliskej uan keyej?

¹⁸ Israelitas tein kitekitiltijkej ‘ichikaualis naualot’, Jiova kiniluij: “Keman namomaajkoketsaj, nimoixijkuania. Maski nankichiuaskej miak netataujtilmej, amo namechkaki” (Isaías 1:​15). Tejuan amo tiknekij maj techpano nejon. Amo tiknekij tikchiuaskej nion teyi tein kichiuas maj Jiova amo kikaki tonetataujtiluan uan maj amo techpaleuiok, uan okachiok keman timokokouaj (Salmo 41:3). Yejika, ¿toni tikchiuaskej komo tikitaj ke se taman pajti oso tapajtilis pane mouika iuan naualot? Senkis tikixtopeuaskej (Mateo 6:13). * Ijkon amo teyi tikchiuaskej tein techuikas maj Jiova techixtopeua (xikonita recuadro “ ¿Mouika iuan naualot?”).

19. 1) ¿Itech toni taman takajkayaualis uetsij miakej? 2) ¿Toni taman tetapouilis moneki tikixtopeuaskej tein yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo?

¹⁹ Itech nochi taltikpak tataman kiitaj Satanás. Itech seki  altepemej kiitaj ke amo tamouilil, uan itech okseki kiitaj ke tel tamouilil. Miakej mokajkayauaj keman kineltokaj ke Satanás kitelpia chikaualis ke tein yekmelauj kipia. Kemaj, ta yejuan nemij, takuaj, tekitij uan kochij ika moujkayot tein kinpialiaj amo kuali ejekamej. Sayoj ke no kiuelitaj kikakiskej uan kitetapouiskej tachiualismej tein mochiua ika imin chikaualis espíritus. ¿Kuali yetok maj tiitekitikauan Dios tein melauak tikakikan oso maj tikmoyauakan? Amo. Uan moajsi ome taman keyej motelneki maj amo tikchiuakan.

20. ¿Keniuj tiktematiltijtoskiaj tein kichiua Satanás maski niono tikmatiskiaj?

²⁰ Yekinika, porin komo titetapouiaj tein uelij kichiuaj amokuali ejekamej, tikchiuilijtoskiaj Satanás se kualtakayot. ¿Keniuj? Maski Biblia kijtoua ke ueli kichiua tachiualis ika iuelilis, no kinextia ke ‘tekititinemi ika ueyi chikaualis’ uan “ika ueyi neskayomej, uan no [i]ka mouiskatekimej ten sayoj  ika teixkajkayauas san” (2 Tesalonicenses 2:9, 10). Yejua okachi kimati takajkayauas, yejika kimati kichiuas maj tanemilikan akin kiuelitaj naualot kemej yejua kineki. Ijkon ueli kichiua maj moluikan ke kiitakej oso kikakkej teisa tein amo melauak mochiuak. Xa kitetapouiaj kemej eskia melauak panok, uan ijkon kemej motapouijtiyouij, kitelijtouaj nejon tetapouilis. ¿Toni panoskia komo se itekitikauj Dios teuanti itech nejin tetapouilis? Kipaleuijtoskia “tetat den nochi nekes ten xolopijtijtinemij”. ¡Kiteixmatiltijtoskia tein kichiua Amokuali! (Juan 8:44; 2 Timoteo 2:16.)

21. ¿Toni ika moneki titajtoskej?

²¹ Uan maski ne uejkauj kemaj tikitakaj oso techchiuilijkaj teisa amokuali ejekamej, moajsi ojpatika taman keyej moneki maj amo tikintapouikan tokniuan. Tiknekij tikpiaskej totachialis itech Cristo, uan amo itech Satanás. Moneki “maj tikitilijtiyakan sayoj Jesús de keniuj [takuaujtamatik]. Porin [...] techyekyolmajxitijtiuj ika totakuaujtamatilis” (Hebreos 12:2). Keman Jesús yetoya nikan taltikpak, amo kintapouiaya imomachtijkauan tein kichiuaj amo kuali espíritus, maski senkis tikneltokaj ke kitelmatia toni ueli kichiua Amokuali uan toni amo. Ta sayoj kitetapouiaya iTekiuajyo Dios. Yejika, kemej Jesús uan imomachtijkauan, tejuan tiknekij ika titajtoskej uejueyi “itatiochiualisuan [...] Dios” (Hechos 2:11; Lucas 8:1; Romanos 1:11, 12).

22. ¿Keniuj uelis titapaleuiskej maj yolpakikan ‘nepa eluiyaktsinko’?

²² Kemej tikitakejya, Satanás kiyejyekoua kitamis toyekuikalis iuan Dios ika miak tataman tamekauilis, uan semej yejua naualot. Sayoj ke komo tiksentokaj tiktauelitaj tein amo kuali uan timokitskiliaj tein kuali, amo tikauaskej maj Satanás techijtakouili tein tikixtalijtokej. ¿Toni nejin? Tikixtopeuaskej nochi taman naualot (xikonixtajtolti Efesios 4:27). ¡‘Nepa eluiyaktsinko [tel senka] yolpakiskej’ komo tiksentokaj tikixnamikij “nochi ne [i]takajkayaualis [...] Satanás” hasta keman ixpoliuis! (Lucas 15:7; Efesios 6:11.)