1, 2. ¿Keyej ueli tikijtouaj ke Biblia se kualtsin netetayokolil?

¿KENIUJ tionmomachilia keman se akin kuali iuan tionmouika mitsontayokolia teisa? Xa niman tikonmatisneki toni mitsontayokolij. Semi mitsonyolpaktia maj mitsonelnamikini, uan tikontasojkamatilia.

² Biblia se netetayokolil tein Dios techmakak tein kipia miak ipatiuj. Kijtoua seki taman tein amo tikajsij okseko. Kemej neskayot, techiluia ke Dios kichijchiuak iluikak uan taltikpak, uan no kichijchiuak yekinika takat uan yekinika siuat. Techyolmajxitia tein uelis tikchiuaskej keman tikpiaj kuejmolmej. Uan no, techiluia ke Dios kineki maj nikan taltikpak takualtsinkan uan techiluia keniuj kichiuas.

3. ¿Toni tikonmatis keman tionmomachtis Biblia?

³ Keman tionmomachtis Biblia, tikonmatis ke Dios kineki kuali xionmouika iuan. Komo okachi tikonixmati, okachi kuali iuan tionmouikas.

4. ¿Toni kinextia ke amo moajsi okse amatajkuilol kemej Biblia?

⁴ Motajtolkepani nochi Biblia oso sayoj seki amatajkuilolmej tein kipia itech panoua 3,000 tataman tajtolmej, uan moamakixtiani miak millones. Miakkan, semi miakej ueli kiixtajtoltiaj itech inintajtol. Uan sejse semana, panoua se millón kiseliaj se Biblia. Senkis nesi ke amo moajsi okse amatajkuilol kemej Biblia.

5. ¿Toni kijtosneki ke Biblia “Dios kichiuak ika ichikaualisuan”?

⁵ Biblia “Dios kichiuak ika ichikaualisuan” (xikonixtajtolti 2 Timoteo 3:16). ¿Toni kijtosneki nejon? ¿Uan keyej moijtoua ke Biblia kipia itanemililuan Dios, ta kijkuilojkej takamej? Biblia tanankilia: “Tanauatiani [...]  tanojnotstinenke itenkopaka Totajtsin Dios porin in [y]ektikatsin [e]spíritu kintenyekantinemik uan kintanemililtij” (2 Pedro 1:21). Nejin kemej yeskia ijkuak se takat kiluia itakeual maj kijkuilo se amat. Amat kipia itanemililuan nejon takat, amo itanemililuan itakeual. No ijkon, kemej Dios kijtoj toni moijkuiloskia itech Biblia, amo inintajtol takamej, ta yejua “Tajtoltsin de Dios” (1 Tesalonicenses 2:13). (Xikonita tajtolmelaualis 2 uan 3).

6, 7. ¿Keyej ueli tikijtouaj ke tanemililmej tein kipia Biblia amo moixnamikij?

⁶ Biblia moijkuilojtoya panoua 1,600 xiujmej. Akin  kijkuilojkej nenkej itech tataman xiujmej. Sekin kiselijkaj se kuali nemachtil uan oksekin amo. Kemej neskayot, se katka tapajtijkej. Oksekin tatokayaj, sekin kintemouayaj pescados, sekin kinpiayaj borregos uan sekin katkaj tekiuanij. Maski ijkon, tanemililmej tein kipia Biblia amo moixnamikij. Amo tamachtia se taman itech se capítulo uan okse taman itech okse. *

⁷ Yekinika capítulos tein kipia Génesis kimelauaj keniuj peuak mochiua tein amo kuali itech taltikpak. Uan capítulos tein ika tami Apocalipsis kimelauaj ke Dios kiixpolos kuejmolmej uan kichiuas se xochital. Itech Biblia ika motajtoua tein mochiuak itech miak xiujmej uan kinextia ke Dios nochipa kichiua tein kijtoua.

8. ¿Toni kinextia ke Biblia kijtoua tein melauj keman ika tajtoua taltikpak uan tapialmej?

⁸ Biblia amo moijkuiloj kemej ika motamachtis itech kaltamachtiloyamej keniuj chijchiujtok taltikpak oso maj ininka tajto tapialmej. Sayoj ke kijtoua tein melauj keman ika tajtoua nejin. Uan taixejekol porin nejin se amatajkuilol tein ualeua imako Dios. Kemej neskayot, itech amatajkuilol Levítico ijkuiliujtok tanauatilmej tein Dios kinmakaka israelitas uan ijkon amo momauaskiaj keman kokolispeuaskiaj. Nejon moijkuiloj miak xiujmej achto ke momatiskia keniuj seki taman kichiua maj tikokolispeuakan. Biblia no kijtoua ke taltikpak moajsi ejekaixko (Job 26:7). Uan keman miakej amo kiyekmatiaj keniuj chijchiujtok taltikpak, Biblia kijtouayaya ke youaltik oso ololtik (Isaías 40:22).

9. Kemej akin kijkuilojkej Biblia amo teyi kitatijkej, ¿toni kinextia nejon?

 ⁹ Keman Biblia ika tajtoua tein mochiuak ne uejkauj, kijtoua nochi tein yekmelauj panok. Sayoj ke amo ijkon kichiuaj itech miak amatajkuilolmej, porin akin kijkuilojkej amo kijtojkej nochi tein melauj. Kemej neskayot, amo nochipa kijtojkej keman ininxolal tapoloj itech neteuilismej. Sayoj ke, akin kijkuilojkej Biblia kijtojkej nochi, hasta keman ininxolal tapolouaya itech se neteuilis. No kijkuilojkej ininnepololuan. Kemej neskayot, Mateo kijtoj ke yejua uan oksekin akin iuan nentinemiaj Jesús, moujkej uan kikaujteujkej (Mateo 26:55, 56). Kemej akin kijkuilojkej Biblia amo teyi kitatijkej, kinextia ke Biblia ualeua imako Dios uan ke uelis tikneltokaskej tein kijtoua.

10. ¿Keyej kisentoka tapaleuia tein Biblia tayolmajxitia?

¹⁰ Biblia “Dios kichiuak ika ichikaualisuan. Ika ya nojon [...] uelis se kuitinemis para ika se tamachtijtinemis uan no para ika se kintaneltoktijtinemis in tagayot ma kikautiyakan nintajtakoluan. Uan no [...] para ika kinyolmelautiyas” (2 Timoteo 3:16). Tein tayolmajxitia Biblia kisentoka tapaleuia porin Jiova itanemililuan. Kemej yejuatsin techchijchiuak, kuali kiajsikamati tein tiknemiliaj uan tein tikmachiliaj. Okachi kuali techixmati ke tejuan uan kineki maj tiyolpakikan. Yejuatsin kimati toni techpaleuia uan toni amo.

11, 12. ¿Toni kuali tayolmajxitilis tikajsij itech Biblia?

¹¹ Itech Mateo capítulos 5 hasta 7 tikajsij miak taman tein kuali tein Jesús tayolmajxitij. Ompa kijtoj keniuj uelis tiyolpakiskej, keniuj uelis kuali timouikaskej iniuan oksekin, keniuj moneki timonojnotsaskej  iuan Dios uan keniuj moneki tikitaskej tomin. Maski 2,000 xiujmej achtoya Jesús tayolmajxitij nejon, tein kijtoj kisentoka tapaleuia.

¹² Itech Biblia no tikajsij tamachtilismej tein techpaleuiaj maj okachi kuali timouikakan kemej kalyetouanij, maj kuali titekitikan uan maj tiktemokan kuali tiyetoskej iniuan oksekin. Tamachtilismej tein Biblia kitemaka nochipa uelis techpaleuiskej tinochin, maski kampa yeski tinemiskej uan tein yeski kuejmol tikpiaskej (xikonixtajtolti Apocalipsis 1:3). (Xikonita tajtolmelaualis 4.)

13. ¿Toni kijtojka Isaías ke kipanoskia altepet Babilonia?

¹³ Miak taman tein itech Biblia moijtojka ke panoskia mochiuakya. Kemej neskayot, itechkopa se itekitikauj akin monotsaya Isaías, Jiova kijtojka ke Babilonia moaxkatiliskiaj uan kijtoj miak taman tein panoskia ijkuak (Isaías 13:19). Altepet Babilonia kipiaya uejueyi puertas uan kiyoualouaya se ueyiat. Isaías kijtojka ke ueyiat uakiskia uan ke itech xolal tatapotoskia. No kijtoj ke keman taixnamikinij moaxkatiliskiaj altepet amo monekiskia mochiuas se ueyi neteuilis. Isaías hasta kijtoj ke akin moaxkatiliskia altepet motokaytiskia Ciro (xikonixtajtolti Isaías 44:27-45:2).

14, 15. ¿Keniuj mochiuak tein Isaías kijkuilojka?

¹⁴ Kemej 200 xiujmej satepan ke Isaías kijkuiloj nejon tein panoskia, miakej tateuianij ajsikej altepet Babilonia. ¿Akoni kinixyekanaya? Ijkon kemej moijtojka, katka Ciro, akin tekiuajtia Persia. Sayoj ke ¿ueliskiaj moaxkatiliskej altepet ijkon kemej kijtojka Isaías?

 ¹⁵ Youak keman taixnamikinij ajsikej Babilonia, akin ompa nemiaj iluichiujtoyaj. Kinemiliayaj ke amo teyi ueliskia kinpanos porin kinyoualouaya uejueyi tepamit uan se ueyiat. Kalampa, Ciro uan itateuijkauan oksekopa kiojtijkej at uan ijkon kaxaniskia. Keman kaxanik, tateuianij persas uelik panokej. Sayoj ke ¿keniuj ueliskiaj  kalakiskej itech altepet? Kemej moijtojka, tatapotoya. Yejua ika tateuianij moaxkatilijkej altepet uan amo monekik mochiuas se ueyi neteuilis.

16. 1) ¿Toni kijtojka Isaías ke kipanoskia Babilonia? 2) ¿Keniuj tikmatij ke mochiuak tein Isaías kijtojka?

¹⁶ Isaías kijtojka ke satepan amo akin nemiskiaok Babilonia. Yejua kijkuiloj: “Amo keman nemiskej ompa” (Isaías 13:20). ¿Yekmelauj ijkon mochiuak? Kemaj. Kampa moajsia altepet Babilonia sayoj onkak tepamit taxitinil. Nejon tal moajsi Irak, kampa ika xolal Bagdad. Amo akin nemi ompa. Jiova senkis kiixpoloj Babilonia (Isaías 14:22, 23).

17. ¿Keyej uelis titakuaujtamatiskej itech nochi tein Dios kijtoua?

¹⁷ Mochiuakya miak taman tein moijtojka itech Biblia. Yejua ika, uelis titakuaujtamatiskej ke okseki taman tein kijtoua ke panos, yekmelauj mochiuas. Uelis tikyekmatiskej ke Jiova kichiuas maj nejin taltikpak mochiua se xochital ijkon kemej kijtoj  (xikonixtajtolti Tito 1:2). Jiova yekmelauj kichiuas tein kijtoua (Números 23:19). *

18. ¿Toni kijtoj Pablo ika “Tajtoltsin de Dios”?

¹⁸ Tikitakejya ke amo moajsi okse amatajkuilol kemej Biblia. Tanemililmej tein kipia amo moixnamikij uan kijtoua tein melauj keman ika tajtoua taltikpak uan tapialmej. Senkis kijtoua tein melauak keman ika tajtoua tein mochiuak ne uejkauj. No kuali techyolmajxitia, uan mochiuakya miak taman tein kijtojka ke panoskia. Sayoj ke Biblia no tapaleuia itech okseki taman. Tatitanil Pablo kijtoj ke “Tajtoltsin de Dios kipia uelilis” uan yoltok (xikonixtajtolti Hebreos 4:12).

19, 20. 1) ¿Keniuj Biblia uelis kipatas tonemilis? 2) ¿Keniuj uelis tikonnextis ke tikontasojkamati Biblia?

¹⁹ Biblia uelis kipatas tonemilis. Kemej neskayot, ijkon kemej timoskaltijtiyouij, tikchiuaj miak taman tein oksekin kichiuaj uan amo tikmatij ox kuali oso amo kuali. Sayoj ke, keman peua timomachtiaj Biblia tikajsikamatij ke kemansa tein tiknemiliaj uan tein tikchiuaj amo kuali yetok. Komo peua tikpataj nejon, tikajsikamatiskej keniuj Biblia techpaleuia.

²⁰ Senkis nesi ke Biblia ualeua imako Dios. Yejuatsin kineki xikonixtajtolti, xionmomachti uan xikonpatiuita. Xikontasojkamati nejin inetetayokolil Dios. Xikonsentoka xionmomachti Biblia. Ijkon tikonajsikamatis keniuj kiixtalijtok Dios maj tinemikan. Itech okse tamachtilis, okachi ika titajtoskej nejin.