1, 2. ¿Toni taman tein ouij monekia kichiuaskej Jefté uan iichpoch?

SE TAKAT mokepa ichan satepan ke tatanik itech se neteuilis. Keman iichpoch kiita, semi yolpaki uan yejua ika mokuikatia uan mijtotia keman kinamikiti. Sayoj ke ipopaj kichiua se taman tein ichpoch kimoujkaita. Kitsayana itilmaj porin ijkon kinextia ke tel tayokoxtok uan satepan kijtoua chikauak: “¡Amo, noichpoch!”. Tepopaj kimelauilia iichpoch ke kichiuilij Jiova se netenkaualis tein senkis kipatati inemilis: ichpoch amo keman uelis monamiktis nion kipias konemej. ¿Toni kijtoua ichpoch? Niman kiluia ipopaj ke moneki kichiuas tein motenkauak. Ika tein kijtoua, nejin ichpoch kinextia ke takuaujtamati ke Jiova amo keman kitajtanis maj kichiua teisa tein amo kuali (Juec. 11:34-37). Keman takat kiita ke iichpoch kipia ueyi takuaujtamatilis, tel kuali momachilia. Kimati ke Jiova tel yolpaktos porin iichpoch kipia se kuali tanemilil.

 ² Nejin takat monotsaya Jefté. Yejua uan iichpoch senkis takuaujtamatiaj iuan Jiova uan kemej kichiua teisa, maski kemansa ouij kinkisak. Kinekiaj maj Jiova kintatiochiuiani, uan yejua ika motemakakej kichiuaskej tein yeski taman maski ouij.

3. ¿Toni techmachtia neskayot tein kikaujkej Jefté uan iichpoch?

³ Kemansa teouijmaka senkis se takuaujtamatis iuan Jiova. Moneki timotelchikauaskej komo tiknekij tiksentokaskej iuan titakuaujtamatiskej (Jud. 3). Yejua ika, itech nejin tamachtilis ika titajtotij neskayot tein kikaujkej Jefté uan iichpoch. Tikitaskej keniuj kinextijkej ke takuaujtamatiaj hasta keman kipanokej ouijkayomej.

4, 5. 1) ¿Toni monekia kichiuaskej israelitas keman kalakiskiaj itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas? 2) Kemej kijtoua Salmo 106, ¿toni kinpanok israelitas porin amo tatakamatkej?

⁴ Mojmostaj, Jefté uan iichpoch kiitayaj tein amo kuali tein mochiujtoya porin israelitas amo kitakamatiaj Jiova. Kemej trescientos xiujmej achto, keman israelitas yayaj kalakitij itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas, Jiova kinnauatij maj kinmiktianij nochin akin kinueyichiuayaj tiotsitsin. Sayoj ke yejuan amo tatakamatkej (Deut. 7:1-4). Miakej hasta peujkej kinueyichiuaj tiotsitsin uan auilnemij, ijkon kemej kichiuayaj akin nemiaj Canaán (xikonixtajtolti Salmo 106:34-39).

⁵ Kemej israelitas amo tatakamatkej, Dios amo kinmatampauij keman akin kintauelitayaj kintajyouiltiayaj (Juec. 2:1-3, 11-15; Sal. 106:40-43). Tikyekmatij ke kalyetouanij akin kitasojtayaj Jiova kinouijmakak kinextiskej takuaujtamatilis itech nejon tonalmej tein semi ouijkej katkaj. Sayoj ke Biblia ininka tajtoua seki israelitas akin kiixtalijkej kiyolpaktiskej Jiova. Sekin katkaj Jefté uan iichpoch, Elqaná, Ana uan Samuel (1 Sam. 1:20-28; 2:26).

6. 1) ¿Toni kintelyolnotsa axkan akin amo kitekitiliaj Jiova? 2) ¿Toni moneki timochikauaskej tikchiuaskej?

⁶ Itech nejin tonalmej, miakej monejnemiltiaj kemej akin nemiaj Canaán. Kintelyolnotsa auilnemilis, tateuilis uan tomin. Sayoj ke Jiova techiluia maj timoyekpiakan. Yejuatsin kineki techmatampauis maj amo tikchiuakan tein amo kuali tein oksekin kichiuaj, ijkon kemej kinekia kinmatampauis israelitas. ¿Techmachtis tein moneki ininnepololuan israelitas? (1 Cor. 10:6-11.) Maj timochikauakan amo keman titanemiliskej kemej akin amo kitekitiliaj Jiova (Rom. 12:2).

7. 1) ¿Toni kichiuilijkej Jefté iikniuan uan tayekananij itech xolal Israel? 2) ¿Toni kichiuak Jefté?

⁷ Itech itonaluan Jefté, israelitas tajyouijkej ininmako akin kintauelitayaj porin amo kitakamatkej Jiova (Juec. 10:7, 8). Jefté amo sayoj tajyouij ininmako akin kintauelitayaj israelitas, ta no kipiak kuejmolmej iniuan iikniuan uan tayekananij itech xolal Israel. Iikniuan kitauelitayaj uan kinexikoluiayaj. Yejua ika kikuilijkej talmej tein katka iaxka (Juec. 11:1-3). Sayoj ke Jefté amo kikauak maj kijtakouani tein amo kuali tein kichiuilijkej nejon israelitas. ¿Keniuj tikmatij? Porin keman tayekananij itech xolal Israel kitataujtijkej  maj kinpaleui, yejua ijkon kichiuak (Juec. 11:4-11). ¿Keyej kinpaleuij?

8, 9. 1) ¿Toni kiajsikamatik Jefté itech Tanauatil tein kiselij Moisés tein semi kipaleuij? 2) ¿Toni kiitaya Jefté ke okachi monekia?

⁸ Jefté katka se tel kuali tateuijkej uan kuali kiixmatia Tanauatil tein kiselij Moisés uan nochi tein panoka itech xolal Israel. Nejin tein panoka kipaleuij maj kiajsikamati toni kuali uan toni amo kuali ijkon kemej kiita Jiova (Juec. 11:12-27). Uan itech inemilis kitekitiltij tein momachtij itech Tanauatil keman taixpejpenak. Yejua kimatia ke Jiova amo kineki maj itekitikauan momakepakan, ta maj motasojtakan. Uan no, itech Tanauatil kiajsikamatik keniuj monekia kinitas oksekin, hasta akin kitauelitayaj (xikonixtajtolti Éxodo 23:5 uan Levítico 19:17, 18).

⁹ Neskayot tein kikauak José xa no kipaleuij Jefté. Yejua xa kimatia ke José kintapojpoluij iikniuan maski yejuan kitauelitayaj (Gén. 37:4; 45:4, 5). Jefté xa tanemilij itech nejin neskayot, uan nejon kipaleuij maj kichiua tein Jiova kichiaya. Yejua xa kiteltayokoltij nochi tein iikniuan kichiuilijkej. Sayoj ke amo kitayekanaltij tein kimachiliaya. Yejua kiitaya ke okachi monekia maj moueyitali itokay Jiova uan kipaleuis ixolal (Juec. 11:9). Jefté kinekia kinextis ke takuaujtamatia iuan Jiova. Uan yejua ika yejuatsin kitiochiuak yejua uan nochi ixolal (Heb. 11:32, 33).

10. ¿Keniuj tein timomachtiaj itech Biblia techpaleuia maj tiknextikan ke tikchiuaj kemej Cristo?

¹⁰ ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jefté? Maj tiknemilikan nejin: ¿toni tikchiuaskiaj komo se tokniuj amo kichiua tein tikchiayaj oso tiknemiliaj ke techchiuilia tein amo kuali? Moneki tikchiuaskej kemej Jefté uan titaixpejpenaskej ika tein timomachtiskej itech Biblia. Maski timoyolxokoliskej, nejon maj amo techtsakuili maj amo tiktekitilikanok Jiova, maj amo tiyakanok nechikolmej nion maj amo iniuan timosentilikanok tokniuan. Okachi kuali, maj tiktakamatikan Jiova. Nejin techpaleuis maj amo timosenkauakan keman tikpanoskej ouijkayomej uan maj tikinkauilikan oksekin se kuali neskayot (Rom. 12:20, 21; Col. 3:13).

11, 12. ¿Toni motenkauak Jefté, uan toni monekia kichiuas?

¹¹ Jefté kimatia ke monekia maj Dios kipaleui maj ueli kinmakixti israelitas. Yejua ika kichiuilij Jiova se netenkaualis. Motenkauak ke komo kipaleuiaya maj kintani akin kintauelitayaj israelitas, kimaktiliskia kemej se “nemaktil tachichinol” akin yekinika kisaskia kinamikiti keman yejua mokepaskia (Juec. 11:30, 31). ¿Toni kijtosnekik?

¹² Jefté amo kinekik kijtos ke kimiktiskia akin yekinika kisaskia kinamikiti. ¿Keniuj tikmatij? Porin kimatia ke Jiova tel amo kiuelita maj kinmiktikan taltikpakneminij uan maj kimaktilikan kemej netetayokolilmej (Deut. 18:9, 10). Itech inintonaluan israelitas, se nemaktil tachichinol  katka se netetayokolil tein kitelpiaya ipatiuj tein aksa kimakaya Jiova (xikonita kampa kijtoua “Tein okachi momelaua”). Yejua ika, Jefté kijtosnekia ke kimaktiliskia Jiova se taltikpaknenkej maj kitekitili itech tabernáculo nochi inemilis. Jiova kikakik tein Jefté motenkauak uan kipaleuij maj kintani akin kintauelitayaj (Juec. 11:32, 33). Sayoj ke ¿akoni kitemakaskia Jefté kemej netetayokolil?

13, 14. ¿Toni techmachtia Jueces 11:35 ika takuaujtamatilis tein kipiaya Jefté?

¹³ Kemej tikitakej itech yekinika párrafo, akin yekinika kinamikito Jefté katka iichpoch akin kiteltasojtaya, akin ipa setsin katka. ¿Toni kichiuaskia Jefté? ¿Kichiuaskia tein motenkaujka iuan Jiova? ¿Kimaktiliskia iichpoch maj kitekitili itech tabernáculo nochi inemilis?

¹⁴ Keman panok nejin, tikyekmatij ke Jefté no kichiuak tein momachtijka itech iTanauatil Dios. Xa kielnamikik ke Tanauatil kiniluiaya israelitas ke monekia kimakaskej Jiova tein okachi kuali tein kipiayaj (Éx. 23:19). Xa no kielnamikik ke komo aksa motenkauaya teisa iuan Jiova, Tanauatil kijtouaya: “Moneki amo kitapanauilis itajtol. Moneki kichiuas nochi tein motenkauak kichiuas” (Núm. 30:2). Ijkon kemej Ana, akin xa nemik itech itonaluan, Jefté monekia kichiuas tein motenkaujka, maski kimatia ke ouij kikisaskia yejua uan iichpoch. Kemej iichpoch kitekitiliskia Jiova itech tabernáculo nochi inemilis, amo keman monamiktiskia nion kinpiaskia konemej. Yejua ika Jefté amo kipiaskia iixuiuan akin kichiuaskiaj maj amo poliui itokay nion kiseliskiaj talmej tein kipiaya (Juec. 11:34). Maski ijkon, Jefté kijtoj: “Nimotenkauakya iuan Jiova, uan amo ueli nimotajtolkepa” (Juec. 11:35). Nejin tajtolmej techmachtiaj ke Jefté tel chikauak katka itakuaujtamatilis. Jiova kiselij ueyi netetayokolil tein kichiuak uan kitiochiuak. ¿No titakuaujtamatiskiaj kemej Jefté?

15. 1) ¿Toni timotenkaujkej keman timotemaktijkej iuan Jiova? 2) ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke titakuaujtamatij?

 ¹⁵ Keman timotemaktijkej iuan Jiova, timotenkaujkej iuan ke nochipa tikchiuaskiaj tein yejuatsin kineki. Tikmatiaj ke kemansa ouij techkisaskia. Sayoj ke ¿toni tikchiuaj keman Jiova techtajtania maj tikchiuakan teisa tein amo tikuelitaj? Komo tikpiaj totakuaujtamatilis kemej tein kipiak Jefté, tiknextiskej keman tikchiuaskej tein timotenkaujkej iuan Jiova uan tiktakamatiskej ika nochi toyolo. Tikmatij ke itatiochiualis Dios nochipa okachi miak ke tein yeski taman tein tikauaskej (Mal. 3:10). ¿Uan toni panok iuan iichpoch Jefté? ¿Toni kichiuak keman kimatik tein ipopaj motenkaujka?

16. ¿Keniuj tanankilij iichpoch Jefté keman kimatik toni motenkaujka ipopaj? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

¹⁶ Netenkaualis tein kichiuak Jefté amo katka kemej netenkaualis tein Ana kichiuak. Ana motenkauak ke kitemakaskia ikonetsin maj tekiti itech tabernáculo kemej nazareo (1 Sam. 1:11). (Xikonita kampa kijtoua “Tein okachi momelaua”.) Nazareos ueliaj monamiktiayaj uan kinpiaskej konemej. Sayoj ke iichpoch Jefté amo ueliskia kichiuas nejon, porin ipopaj senkis kitemakak kemej se “nemaktil tachichinol” (Juec. 11:37-40). Maj tiknemilikan nejin: yejua katka iichpoch akin taixyekanaya itech xolal Israel, yejua ika ueliskia monamiktis iuan okachi kuali telpoch itech altepet. Sayoj ke amo yejua nejon panoskia, ta axkan mochiuaskia se itekitikauj Dios itech tabernáculo kampa kichiuaskia tein yeski tekit. ¿Keniuj tanankilij ichpoch? Kiluij ipopaj se taman tein ika kinextij ke okachi kitayekanaltiaya kitekitilis Dios: “Xikchiua nouan kemej timotenkauak” (Juec. 11:36). Kemej kinekia kitekitilis Jiova, nejin ichpoch motemakak amo monamiktis nion kipias konemej. ¿Keniuj uelis titanemiliskej kemej yejua?

17. 1) ¿Keniuj uelis tiknextiskej takuaujtamatilis kemej Jefté uan iichpoch? 2) ¿Keyej mitsonyolchikaua tein kijtoua Hebreos 6:10-12?

¹⁷ Axkan, miakej tokniuan telpochmej uan ichpochmej kiixtaliaj ayamo monamiktiskej oso ayamo kinpiaskej konemej. ¿Keyej? Porin kinekij kitayekanaltiskej  okachi kitekitiliskej Jiova. Miakej tokniuan akin xiuejkejya no motemakaj amo semi yetoskej iniuan ininkoneuan oso ininixuiuan. ¿Keyej? Porin kiixtalijkej kimakaskej Jiova inintonaluan uan ininchikaualis. Sekin tapaleuiaj maj mochijchiua kalmej kampa timosentiliaj. Oksekin youij itech Tamachtilis tein kiseliaj akin kiteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios uan tapaleuitij itech se nechikol kampa monekij okachi tanojnotsanij. Uan oksekin kiixtaliaj okachi tanojnotsaskej itech tonalmej keman moelnamiki imikilis Cristo. Jiova amo keman kielkauas nochi tein motemakaj kikauaskej nejin tokniuan porin kitasojtaj (xikonixtajtolti Hebreos 6:10-12). ¿Uan tejuatsin? ¿Tionmotemaka tikonkauas seki taman uan ijkon okachi tikontekitilis Jiova?

18, 19. 1) ¿Toni techmachtia tein kichiujkej Jefté uan iichpoch? 2) ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejuan?

¹⁸ Uelis techmachtis miak taman tein kichiuak Jefté. Kemej neskayot, kikauak maj Jiova kiixyekana keman monekik kiixpejpenas tein kichiuas. Kiixtalij amo kichiuas tein amo kuali tein kichiuayaj akin kiyoualouayaj. Kinextij takuaujtamatilis hasta keman oksekin amo kichiujkej tein kichiaya. Uan keman sekin amo kitakamatkej Dios, yejua uan iichpoch kinextijkej ke kipiayaj chikauak takuaujtamatilis. Jiova kintatiochiuij Jefté uan iichpoch ika nochi tein motemakakej kichiuaskej. Uan no, Jiova inintechkopa yejuan kinpaleuij oksekin maj kitekitilikan yejuatsin.

¹⁹ Biblia kijtoua: “Xikinnejneuililtilikan de keniu ne oksekin taneltokani [...] takuautamatinemij uan kiyolikaxikojtinemij nochi tataman tajyouilis para ijkon kiselijtiyoue nochi tatiochiualisme tenika Dios moyektenkauka ya” (Heb. 6:12). Yejua ika, maj tikchiuakan kemej Jefté uan iichpoch uan maj nochipa tiknextikan chikauak takuaujtamatilis. Maj tikelnamikikan ke Jiova kintatiochiuia akin iuan takuaujtamatij.