1. ¿Keniuj kinextij Abrahán ke takuaujtamatia ke Jiova kichiua tein melauak? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

SE TONAL, Abrahán tajtanik: “¿Tamelaujkej itech nochi taltikpak amo kichiuas tein melauak?” (Gén. 18:25). Ika nejin netajtanil, Abrahán kinextij ke takuaujtamatia ke keman Jiova kintatsakuiltiskia akin nemiaj Sodoma uan Gomorra kichiuaskia kemej kinamiki uan amo mopoloskia. Senkis kimatia ke Jiova amo keman kiixpoloskia “akin yolmelauak iuan akin amo yolkuali”. Abrahán nion kinemiliaya maj kichiuani nejon. Kemej cuatrocientos xiujmej satepan, Jiova kijtoj keniuj tamati yejuatsin: “Tepejxit, yektik itachiualis, porin nochi iojuan melaujkej. Dios akin amo tekaua akin amo keman teikamauiltia; yejuatsin yolmelauak uan melauak” (Deut. 31:19; 32:4).

2. ¿Keyej Jiova amo keman kichiuas tein amo melauak?

² ¿Keyej Abrahán senkis kimatia ke Jiova nochipa  kichiua tein melauak? Porin Jiova amo keman mopoloua keman kinextia melaujkayot. Kemej itanauatiluan nochipa melaujkej, yejuatsin nochipa tamelaua ika melaujkayot. Biblia kijtoua ke yejuatsin “kitasojta melaujkayot uan tein melauak” (Sal. 33:5).

3. Xikonijto keniuj ininka mauiltiaj miakej itech nejin tonalmej.

³ Techyolseuia tikmatiskej ke Jiova nochipa kichiua tein melauak. Sayoj ke itech nejin tonalmej motelchiua teikamauiltilis. Kemej neskayot, miakej kintsakuaj porin kinpantiaj teisa tein amo kichiujkej. Miak xiujmej satepan, sekin kinkixtiaj porin okseki yankuik taman kinextiaj ke yekmelauj amo yejuan kichiujkej. Nejin kichiua maj miakej kualanikan uan maj tayokoyakan. Sayoj ke iniuan tokniuan onkak okseki taman teikamauiltilis tein xa okachi kinyolkokos. ¿Katiyejua?

4. ¿Toni uelis kichiuas maj se tokniuj amo kitekitiliok Jiova?

⁴ Tiitekitikauan Dios tikmatij ke akin amo kiixmatij yejuatsin uelis toka mauiltiskej. Sayoj ke uelis yeski se ueyi ouijkayot komo tiknemiliaj ke itech nechikol techchiuilijkej oso kichiuilijkej se tokniuj tein amo kuali. Komo techpanoua se taman kemej nejon, ¿toni tikchiuaskej? ¿Tikauaskej maj nejin kichiua maj amo tiktekitilikanok Jiova?

5. ¿Keyej moneki amo tikmoujkaitaskej komo itech nechikol techchiuiliaj oso se tokniuj kichiuiliaj tein amo kuali?

⁵ Tinochin titajtakolejkej uan timopolouaj. Yejua ika xa se tokniuj uelis techchiuilis tein amo kuali oso tejuan tikchiuiliskej tein amo kuali se tokniuj (1 Juan 1:8). Nejin amo semi panoua. Sayoj ke keman mochiua, akin tikixtalijtokej amo tikauaskej Dios amo tikmoujkaitaj nion timosenkauaj. Jiova tel kuali techyolmajxitia itech Biblia tein techpaleuia maj amo tikauakan yejuatsin komo se tokniuj techchiuilia tein amo kuali (Sal. 55:12-14).

6, 7. 1) ¿Toni kichiuilijkej se tokniuj itech nechikol? 2) ¿Toni kualneskayomej kipaleuijkej nejin tokniuj?

⁶ Maj tikitakan tein kipanok tokniuj Willi Diehl. Itech xiuit 1931, peuak tekiti Betel ompa Berna (Suiza). Itech xiuit 1946, kiselij chikueyitika tamachtilis tein motemaka Galaad ompa Nueva York (Estados Unidos). Tepitsin satepan ke tamik inemachtil, peuak tekiti kemej takalpanojkej ompa Suiza. Keman techtapouij inemilis, kijtoj ke itech metsti mayo xiuit 1949 kinmatiltij tokniuan itech sucursal ompa Suiza ke yaya monamiktiti. Tokniuan kiluijkej ke kikuiliskiaj nochi tekimej tein kipiaya. Sayoj ueliskia yeski precursor. Tokniuj Diehl kijtoj: “Amo nechkauayaj maj nitemaka tanojnotsmej”. Uan no kijtoj: “Miakej amo techtajpalouayajok,  porin techitayaj kemej yeskia techkalankixtijkaj itech nechikol”.

⁷ ¿Toni kichiuak tokniuj Diehl? Kemej yejua uan inamik kimatiaj ke keman monamiktijkej amo kiixnamiktoyaj tein tamachtia Biblia, miakpa kitataujtijkej Jiova uan takuaujtamatkej iuan. Maski seki tokniuan amo kuali kiajsikamatiaj keniuj kiita Jiova maj se monamikti, satepan kiajsikamatkej, uan tokniuj Diehl oksepa kimakakej tekimej tein achto kipiaya. Jiova kitatiochiuij porin kisentokak kitekitilij. * ¿Toni tikchiuaskiaj tejuan komo techchiuiliskiaj se taman kemej nejon? ¿Timochiaskiaj maj Jiova kiyektali? ¿Oso tiktemoskiaj tejuan tikyektaliskej? (Prov. 11:2; xikonixtajtolti Miqueas 7:7.)

8. ¿Keyej uelis timopoloskej keman tiknemiliskej ke techchiuilijkej oso se tokniuj kichiuilijkej tein amo kinamiki?

⁸ Komo tiknemiliaj ke itech nechikol techchiuilijkej oso kichiuilijkej se tokniuj tein amo kinamiki, maj tikelnamikikan ke xa timopolojtokej. Kemej titajtakolejkej, xa amo tikyekajsikamatkej tein panok. No uelis amo tikmatiskej senkis nochi tein mochiuak. Yeski melauak tein tiknemiliskej oso amo, moneki tiktataujtiskej Jiova ika nejon. Uan no, moneki iuan titakuaujtamatiskej uan amo tikauaskej. Ijkon amo tikualaniskej iuan Jiova (xikonixtajtolti Proverbios 19:3).

9. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis uan itech okse?

⁹ Maj tikitakan tein amo kuali tein kinchiuilijkej ne uejkauj eyi taltikpakneminij itech ixolal Dios. Itech nejin tamachtilis, tikitaskej ineskayo José, akin katka iixuiuj semej ikoneuan Abrahán. Tikitaskej tein kijyouij porin iikniuan ika mauiltijkej. Uan itech okse tamachtilis tikitaskej tein Jiova kiixtalij kichiuas iuan tekiuaj Acab, uan tein tatitanil Pedro kichiuak keman moajsia Antioquía tein pouia Siria. Keman tikitaskej nejin neskayomej, maj tiknemilikan keniuj uelis titanemiliskej kemej Jiova uan keniuj uelis tiksentokaskej kuali timouikaskej iuan. Nejin techpaleuis okachi komo tiknemiliaj ke techchiuilijkej tein amo kuali.

10, 11. 1) ¿Toni kijyouij José? 2) ¿Toni uelik kichiuak José keman tsaktoya?

¹⁰ José katka se tel kuali itekitikauj  Jiova akin miakpa kitajyouiltijkej. Sayoj ke tein okachi kitayokoltij yejua keman iikniuan kitajyouiltijkej. Keman kipiaya 17 xiujmej, iikniuan kinnamakiltijkej kemej takeual seki taltikpakneminij akin kiuikakej Egipto (Gén. 37:23-28; 42:21). Itech nejon ueyi altepet, José kipantijkej ke kinekia kichikaujkauis se siuat maj iuan moteka. Kitsakkej uan amo kitemojkej kimatiskej tein yekmelauj panok (Gén. 39:17-20). Kemej 13 xiujmej, José tekitik kemej takeual uan tsaktoya. ¿Keniuj uelis techpaleuis tein kipanok José komo itech nechikol techchiuiliaj tein amo kuali?

¹¹ Keman José tsaktoya, akin kinixyekanaya akin kitayilmakayaj tekiuaj no kitsakkej. Se youak, nejon takat takochitak, uan ika inepaleuil Jiova, José kimelauilij tein kijtosnekia tein kikochitak. José kiluij nejon takat ke kisaskia uan ke oksepa kitekitiliskia tekiuaj. Sayoj ke no kiluij tein kipanotoya. Uelis techmachtis miak taman tein kijtoj José, sayoj ke no uelis techmachtis tein amo kijtoj (Gén. 40:5-13).

12, 13. 1) ¿Keniuj tikmatij ke José amo mosenkauak keman tajyouijtoya? 2) ¿Toni José amo kiluij akin kitayilmakaya tekiuaj?

 ¹² (Xikonixtajtolti Génesis 40:14, 15.) Maj tikitakan ke José kijtoj ke ‘kiichtekkaj’. Nejin kinextia ke kichiuilijkaj tein amo kuali. No kimelauilij akin kitayilmakaya tekiuaj ke amo kichiujka tein kipantijkej. Yejua ika kiluij maj kiluiani tekiuaj tein kipanotoya uan ijkon kikixtiskiaj.

¹³ ¿Uelis tikijtoskej ke José mosenkauak keman tajyouijtoya? Amo. Yejua kimatia ke miakpa kichiuilijkaj tein amo kuali. Yejua ika kiluij akin kitayilmakaya tekiuaj tein kipanotoya porin kichiaya maj kipaleuiani. Sayoj ke Biblia amo kijtoua ke José kintapouij oksekin ke iikniuan kinamakakej. Nion kiluij tekiuaj, porin keman iikniuan ajsikej Egipto uan José kintapojpoluij, tekiuaj kuali kinselij. Hasta kinyoleuak maj mokauanij itech altepet uan kinmakak “tein kuali itech nochi tal tein poui Egipto” (Gén. 45:16-20).

14. Komo techchiuiliaj tein amo kuali itech nechikol, ¿toni techpaleuis maj amo tikinijtouilikan oksekin tein amo kuali?

¹⁴ Komo tiknemiliaj ke techchiuilijkej tein amo kuali itech nechikol, moneki amo tikiniluijtinemiskej oksekin. Kemaj moneki tikiniluiskej tayekananij uan tikintajtaniskej nepaleuil komo se tokniuj ueyi tajtakoua (Lev. 5:1). Sayoj ke miakpa amo mochiua se ueyi tajtakol. Keman panos nejin, uelis tiktemoskej tikyektaliskej kuejmol iuan tokniuj uan amo tikintapouiskej oksekin. Xa nion monekis tikiniluiskej tayekananij (xikonixtajtolti Mateo 5:23, 24 uan 18:15). Maj titakuaujtamachmej uan maj tikchiuakan tein Biblia tayolmajxitia. Xa tikitaskej ke amo tikyekajsikamatkej tein mochiuak uan tein melauj amo teyi techchiuilijkej. Komo techpanoskia nejon, tel kuali timomachiliskiaj komo amo tikueyiltiaj kuejmol keman amo kuali ika titajtoskiaj se tokniuj. Yeski melauak tein tiknemiliaj oso amo, amo kuali ika se tajtos aksa amo keman kiyektalia kuejmol. Techpaleuis maj amo tikchiuakan nejon komo tiknekij tiktakamatiskej Jiova uan kuali timouikaskej iniuan tokniuan. Akin kijkuiloj se salmo kijtoj ke akin monejnemiltia melauak amo tetakajkayauilia nion kinchiuilia tein amo kuali oksekin (Sal. 15:2, 3; Sant. 3:5).

15. ¿Keniuj ikuali uikalis iuan Jiova kipaleuij José?

¹⁵ Tein kipanok José uelis techmachtis okse taman tein tel kuali. Itech 13 xiujmej keman tajyouijtoya, yejua kinextij ke tanemiliaya kemej Jiova (Gén. 45:5-8). Amo keman kitajtakoltij tein kipanotoya. Maski amo kielkauak tein kijyouij, nejon amo kichiuak maj motauelneki. Uan tein okachi moneki, amo kikauak maj ininnepololuan oksekin oso tein kichiuilijkej kiuejkatilianij iuan Jiova. Kemej nochipa kitakamatik, José uelik kiitak keniuj yejuatsin kiyektalij nochi tein kichiuilijkej uan keniuj kintatiochiuij yejua uan ichankauan.

16. ¿Keyej moneki okachi timotokiskej iuan Jiova komo techchiuiliaj teisa itech nechikol?

¹⁶ Ijkon kemej José, tejuan no moneki tikpatiuitaskej uan tikyekpiaskej tokuali uikalis iuan Jiova. Maj amo keman tikauakan maj ininnepololuan tokniuan techuejkatilikan iuan Dios akin tiktasojtaj uan tikueyichiuaj (Rom. 8:38, 39). Komo se tokniuj techchiuilia tein amo kuali, maj tikchiuakan kemej José uan maj okachi timotokikan iuan Jiova. Maj tiktemokan titanemiliskej kemej yejuatsin. Maj tikchiuakan tein tiueliskej tein ika tikyektaliskej kuejmol ijkon kemej tayolmajxitia Biblia. Uan satepan, maj tikauakan kuejmol imako Jiova. Uelis titakuaujtamatiskej ke yejuatsin kiyektalis keman monekis uan kemej kiitas ke okachi kuali.

17. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke titakuaujtamatij iuan “Tamelaujkej itech nochi taltikpak”?

¹⁷ Itech nejin tonalmej keman taixyekantokok Satanás, techchiuiliskej tein amo kuali. Kemansa uelis moitas ke techchiuilijkej oso kichiuilijkej tein amo kuali se tokniuj itech nechikol. Maj nejin amo kichiua maj amo tiktekitilikanok Jiova (Sal. 119:165). Okachi kuali, maj amo tikauakan, maj tiktajtanikan maj techpaleui uan maj iuan titakuaujtamatikan. Maj tikelnamikikan ke kemej titajtakolejkej, xa amo tikyekajsikamatkej tein panok uan xa amo tikmatij nochi tein mochiuak. Maj tikchiuakan kemej José uan maj amo teyi tikinijtouilikan oksekin, porin nejon sayoj kiueyiltis kuejmol. Uan no, maj amo tiknemilikan ke tejuan uelis tikyektaliskej kuejmol, ta maj tiktakamatikan Jiova uan maj tikchiakan maj yejuatsin kiyektali. Komo ijkon tikchiuaj, Jiova techtatiochiuis, ijkon kemej kitatiochiuij José. Uelis tikyekmatiskej ke “Tamelaujkej itech nochi taltikpak” nochipa kichiuas tein melauak “porin nochi iojuan melaujkej” (Gén. 18:25; Deut. 32:4).

18. ¿Toni tikitaskej itech okse tamachtilis?

¹⁸ Itech okse tamachtilis, tikitaskej ome neskayomej kampa mochiuak tein amo kuali itech ixolal Dios. Ika nejin neskayomej tikitaskej keniuj yolyemanilis uan netapojpoluilis uelis techpaleuiskej maj tikitakan melaujkayot kemej Jiova kiita.