1, 2. 1) ¿Keniuj taltikpakneminij kitemouaj yeknemiskej? 2) ¿Toni kiualkuini nejon?

ITECH nejin tonalmej, noyampa kitemouaj maj moixtali tanauatilmej tein kichiuas maj amo akin kichikoitakan nion maj kintajyouiltikan. Sekin amo kinekijok maj ininka mauiltikan nion kipanoskej tatasojtilis. Oksekin tajtanij maj kinkauakan maj kijtokan tein kinemiliaj, maj kiixpejpenakan tein kinekiskej uan maj nemikan kemej kinekiskej. Nochin kinekij yeknemiskej.

² Yejua ika, tel miakej mosentiliaj uan senteixtenoj kijtouaj tein amo kiuelitaj oso hasta senkis kiixnamikij tekiuajyot. Sayoj ke, amo mochiua tein kitemouaj, ta nejon kichiua maj okachi tajyouikan uan sekin hasta kinmiktiaj. Moita ke melauak tein kijkuiloj Salomón: “Taltikpaknenkej kiixyekanani taltikpaknenkej uan ijkon kitajyouiltia” (Ecl. 8:9).

3. ¿Toni uelis techualkuilis yekmelauj yolpakilis?

³ Santiago kijkuiloj toni kichiuas maj yekmelauj tiyolpakikan. Kijtoj ke yolpaki akin “kitakamatinemi de ne chipaktsin  tanauatil de Dios. Porin ne chipaktsin Tajtoltsin de Dios kuali techtojtontinemi” (Sant. 1:25). Jiova kitemakak nejon “chipaktsin tanauatil”, uan yejua ika sayoj yejuatsin okachi kuali kimati tein uelis techualkuilis yekmelauj yolpakilis. Kinmakak Adán uan Eva nochi tein kinpaleuiskia maj yekmelauj yolpakikan.

4. ¿Keniuj katka ininnemilis Adán uan Eva? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁴ Itech Génesis capítulo 1 uan 2 senkis moita ke itech Xochital amo onkaya tatasojtilis, moujkayot nion tajyouilis. Adán uan Eva nemiaj kemej axkan taltikpakneminij kiuelitaskiaj. Amo ika motekipachouayaj takual nion keniuj moixpanoltiskiaj, nion itech tanemiliayaj kokolis nion mikilis (Gén. 1:27-29; 2:8, 9, 15). ¿Kijtosnekia nejon ke uelia kichiuayaj nochi tein kinekiaj uan kiixtaliayaj tein kuali uan tein amo kuali? Maj tikitakan.

5. Maski tataman tein miakej kinemiliaj, ¿toni tapaleuia maj yekmelauj se yolpaki?

⁵ Sekin kijtouaj ke uelis yekmelauj yolpakiskej komo ueli kichiuaj nochi tein kinekij uan amo ika motekipachouaj tein panos. Se amatajkuilol kijtoua ke “taltikpakneminij yekmelauj yeknemij keman tekiuanij amo kiixtaliaj tanauatilmej tein ika teikamauiltiaj, tein amo monekij oso amo taixejekolmej” (The World Book Encyclopedia). Nejin kijtosneki ke taltikpakneminij uelis yekmelauj yolpakiskej komo ixyetok seki taman tein amo uelis kichiuaskej. Sayoj ke moneki tikmatiskej akoni kinamiki kiixejekos ox se tanauatil melauak, moneki uan taixejekol.

6. 1) ¿Keyej sayoj Jiova ueli kichiua nochi tein kineki? 2) ¿Toni amo ueli kichiuaj taltikpakneminij, uan keyej?

⁶ Se taman tein moneki tikelnamikiskej yejua ke sayoj Jiova ueli kichiua nochi tein kineki, amo teyi kitsakuilia. ¿Keyej? Porin yejuatsin kichijchiuak nochi tein onkak, kipia nochi uelilis uan Ueyi Taixyekankej (1 Tim. 1:17; Apoc. 4:11). Tekiuaj David kikuik kualtsitsin tajtolmej keman kijtoj ke sayoj Jiova okachi ueyichiujkej (xikonixtajtolti 1 Crónicas 29:11, 12). Sayoj ke, nochin oksekin akin nemij iluikak uan taltikpakneminij amo ueli kichiuaj nochi tein kinekij. Moneki tikajsikamatiskej ke sayoj Jiova kinamiki kiixtalis tanauatilmej tein melaujkej, tein monekij uan tein taixejekolmej. Uan yejua nejon tein kichiuak keman peuak tachijchiua.

7. ¿Toni seki taman tein ipa totech yetok tikchiuaskej tapaleuia maj tiyolpakikan?

⁷ Maski Adán uan Eva ueliaj kiixpejpenayaj miak taman, onkaya seki taman tein amo. Seki taman ipa inintech yetoya. Kemej neskayot, komo kinekiaj yoltoskej monekia mijyotiskej, takuaskej uan kochiskej, uan kichiuaskej okseki taman. Sayoj ke amo kinemiliayaj ke nejon kintsakuiliaya. Tein melauj, Jiova kiitak maj kinyolpaktiani kichiuaskej nochi nejon (Sal. 104:14, 15; Ecl. 3:12, 13). ¿Melauj ke tinochin tikuelitaj tikijyotilanaskej ejekat tein chipauak, tikuaskej tapalol tein okachi tikueliliaj oso kuali timoseuiskej youak? Amo tikmachiliaj ke ouij techkisa tikchiuaskej nochi nejin. Tein melauj, techyolpaktia, ijkon kemej Adán uan Eva xa kinyolpaktiaya.

8. ¿Toni Jiova kinnauatij Adán uan Eva, uan keyej?

⁸ Jiova kinnauatij Adán uan Eva maj kinpianij konemej, maj momoyauanij  itech nochi taltikpak uan maj kiyekpianij nochi tein onkak (Gén. 1:28). ¿Kichiuak nejon maj amo yolpakinij? Amo, ta kichiuak maj nochin taltikpakneminij tapaleuikan maj mochiua itanejnekilis Dios uan kichiuaskej nejin taltikpak se xochital kampa nemiskej nochipaya (Is. 45:18). Axkan, akin kiixtaliaj amo monamiktiskej uan namikuanij akin amo kinekij kinpiaskej konemej amo kiixnamiktokej itanejnekilis Dios. Sayoj ke, miakej monamiktiaj uan kinpiaj konemej maski nejon kinualkuilia seki ouijkayomej (1 Cor. 7:36-38). ¿Keyej kiixpejpenaj kichiuaskej nejon? Porin kichiaj maj kinualkuili yolpakilis (Sal. 127:3). Kemej tikitaj, Adán uan Eva ueliskia yolpakiskej kemej namikuanij uan iniuan ininkoneuan nochipaya.

9. ¿Keyej melauak, monekia uan taixejekol katka tanauatil tein Dios kitemakak itech Génesis 2:17?

⁹ Jiova kinmakak Adán uan Eva okse tanauatil uan senkis kinmelauilij toni panoskia komo amo kitakamatiaj: “Itakilo kouit tein kiixnextia taixmatilis ika tein kuali uan tein amo kuali, moneki amo tikuas, porin itech tonal keman tikuas, yekmelauj timomikilis” (Gén. 2:17). ¿Ininka mauiltijka keman kinmakak nejon tanauatil, amo monekia oso amo taixejekol katka? ¿Kichiuak maj amo yolpakinij? Amo. Tein melauj, miakej akin motelmachtiaj tein kijtoua Biblia kinemiliaj ke taixejekol katka. Kemej neskayot, semej kijtoua ke Génesis 2:16, 17 techmachtia ke “sayoj Dios kimati tein kinpaleuis [...] taltikpakneminij uan tein amo kinpaleuis [...]. Komo kinekij kipiaskej ‘tein kuali’, moneki takuaujtamatiskej iuan Dios uan kitakamatiskej. Komo amo, monekis ininselti kiixejekoskej tein kuali [...] uan tein amo kuali”. Uan nejin se taman tein taltikpakneminij amo ueli kichiuaj.

10. ¿Keyej amo sayoj se taman kijtosneki maj se ueli se kiixpejpena tein se kineki se kichiuas uan maj tenamiki se kiixtalis tein kuali uan tein amo kuali?

¹⁰ Axkan, miakej kinemiliaj ke Dios amo kikauak Adán maj kichiuani tein kinekiskia. Sayoj ke nejon amo melauak. Amo sayoj se taman kijtosneki maj se ueli se kiixpejpena tein se kineki se kichiuas uan maj tenamiki se kiixtalis tein kuali yetok uan tein amo kuali yetok. Adán uan Eva ueliaj kiixpejpenayaj ox kitakamatiskiaj Dios. Sayoj ke, sayoj Jiova kinamiki kiixtalis tein kuali uan tein amo kuali. Yejua ika moajsia kouit tein kiixnextiaya taixmatilis ika tein kuali uan tein amo kuali itech Xochital ompa Edén (Gén. 2:9). Amo nochipa tikmatij tein kiualkuis tein tikixpejpenaskej nion ueli tikyekmatij ke nochipa kuali yeski. Yejua ika, miakpa moita ke tein sekin kiixpejpenaj maski kitemouaj ika tapaleuiskej kiualkui tajyouilis, ouijkayomej oso hasta mikilis (Prov. 14:12). Kemaj, taltikpakneminij amo nochi ueli kichiuaj. Ika tanauatil tein Jiova kinmakak Adán uan Eva, kinmachtijtoya ke komo kinekiaj yolpakiskej monekia kitakamatiskej. ¿Toni kiixpejpenkej kichiuaskej?

11, 12. ¿Keyej tein kiixpejpenkej Adán uan Eva kiualkuik tein tel amo kuali? Xikonijto se neskayot.

¹¹ Tetayokoltij tikijtoskej ke Adán uan Eva kiixpejpenkej amo kitakamatiskej Jiova. Eva kiixpejpenak kikakis tein Satanás kiluij: “Nanixtajtapouiskej  uan nanmochiuaskej kemej Dios, uan nankiixmatiskej tein kuali uan tein amo kuali” (Gén. 3:5). Sayoj ke ¿okachi yolpakkej, kemej Satanás kintanejnektij? Amo. Tein melauj, niman kiitakej ke kiixtopeuaskej itaixyekanalis Dios kinualkuiliaya tajyouilis (Gén. 3:16-19). ¿Keyej? Porin Jiova amo kinchijchiuak taltikpakneminij maj uelikan ininselti kiixtalikan tein kuali uan tein amo kuali (xikonixtajtolti Proverbios 20:24; Jeremías 10:23).

¹² Maj tikitakan tein panoua iuan akin kipatanaltia se avión. Komo kineki kuali ajsis kampa youi, moneki patanis kampa ixyetok uan kikuis teposmej tein kipaleuiaj maj kimati kanikauin moneki yas. Uan no, uelis kinnotsas akin uelis kiluiskej kanikauin moneki yas uan kemanian moneki kisas uan ajsis kampa moneki. Sayoj ke, komo kiixtopeua nochi nejon nepaleuil uan youi kampa ika yejua kineki, uelis mochiuas tein tel amo kuali. Adán uan Eva kichiujkej se taman kemej nejon. Kiixtopeujkej inepaleuil Dios uan nejon kiualkuik tein tel amo kuali: yejuan uan ininkoneuan peuak kipiaj tajtakol uan momikiliaj (Rom. 5:12). Kemej kinekiaj ininselti moixyekanaskej, kipolojkej ininyolpakilis.

13, 14. ¿Keniuj uelis tikpiaskej yekmelauj yolpakilis?

¹³ Miakej kinemiliaj ke komo ueli kichiuaj nochi tein kinekij okachi kuali nemiskej. Melauak ke se kiixpejpenas tein se kichiuas kiualkui miak taman tein kuali. Sayoj ke ¿keniuj tinemiskiaj komo nochin kichiuaskiaj tein kinekiskiaj? Amatajkuilol tein ika titajtojkej itech párrafo 5 kijtoua ke tanauatilmej tein kiixtaliaj itech tataman altepemej semi ouijkej porin ika moneki kinyekpiaskej taltikpakneminij uan no kijtoskej toni amo uelis kichiuaskej. Nejin ouij. Yejua ika moajsij tel miak tanauatilmej uan tel miakej abogados uan tamelauanij akin kitemouaj kimelauaskej tanauatilmej uan kichiuaskej kemej ompa moijtoua.

 ¹⁴ Jesucristo kimelauak keniuj uelis tikpiaskej yekmelauj yolpakilis. Kijtoj: “Komo namejuan nankisentokaj nankiyektakamatiyoue nochi ten namechilijtok, ijkuakon melau nanmochiuaske nannomomachtijkauan. Uan ijkon nankajsikamatiyaske de ne Tajtoltsin ten yek melau. Uan ne yek melau Tajtoltsin, yejua ne namechtojtomatiu” (Juan 8:31, 32). Nejin kinextia ke moneki tikchiuaskej ome taman. Yekinika, moneki tikseliskej tein melauak tein tamachtij. Uan ojpatika, timochiuaskej tiitatojtokakauan. Komo tikchiuaj nejin, tikpiaskej yekmelauj yolpakilis. ¿Keniuj? Jesús no kijtoj: “Nochi nekes ten motajtakolmakatinemij, yejuan [...] takeualme de ne tajtakol”. Uan no kijtoj: “Nejuatsin ni Konetsin de Dios [...] namechajchiuilitiu de ne tajtakol ten namechmajpachojtok” (Juan 8:34, 36).

15. ¿Keyej uelis techualkuilis yekmelauj yeknemilis tein Jesús motenkauak?

¹⁵ Jesús ika tajtojtoya tajtakol, tein semi kintajyouiltia taltikpakneminij. Tajtakol amo sayoj techuika maj tikchiuakan tein amo kuali, ta amo techkaua maj tikchiuakan tein tikmatij ke kuali yetok oso maj timochikauakan tikchiuaskej. Yejua ika, kemej yeskia timoajsij imako. Nejin kichiua maj amo mochiua tein tikchiayaj, maj titajyouikan, uan satepan, maj timomikilikan (Rom. 6:23). Tatitanil Pablo kuali kimatia tein kijtosneki se moajsis imako tajtakol (xikonixtajtolti Romanos 7:21-25). Sayoj keman tajtakol senkis ixpoliuis, tikpiaskej yekmelauj yeknemilis tein kipolojkej Adán uan Eva.

16. ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tiknekij tikpiaskej yekmelauj yeknemilis?

¹⁶ Komo tiknekij tikpiaskej yekmelauj yeknemilis, Jesús kijtoj ke moneki tiksentokaskej tiktakamatiskej nochi tein tamachtij. Tiitatojtokakauan amo tiktayekanaltiajok totanejnekilis uan tikixtalijkej tiktakamatiskej tanauatilmej tein kinmaka imomachtijkauan (Mat. 16:24). Ijkon kemej motenkauak, tikpiaskej yekmelauj yolpakilis keman senkis tikseliskej nepaleuil tein temaka inemilis tein kitemakak.

17. 1) ¿Toni kichiuas maj yekmelauj tiyolpakikan? 2) ¿Toni tikitaskej itech okse tamachtilis?

¹⁷ Yekmelauj tiyolpakiskej komo tiktakamatij tein Jesús tamachtij. Uan nejin techpaleuis maj satepan senkis amo tikpiakanok tajtakol nion maj timomikilikan (xikonixtajtolti Romanos 8:1, 2, 20, 21). Itech okse tamachtilis, tikitaskej keniuj uelis kuali titaixpejpenaskej uan ijkon nochipa tikueyitaliskej Jiova, Dios akin kitemaka yekmelauj yeknemilis uan temakixtia.