1, 2. ¿Keyej tokniuan taixpejpenalmej kiitaj ke tein kijtoua Romanos capítulo 8 motelneki?

KEMAN tikelnamikij imikilis Jesús, xa tikixtajtoltianij Romanos 8:15-17. Nejin tajkuilolmej kimelauaj keniuj kimatij tokniuan taixpejpenalmej ke kichiaj nemiskej nochipaya ompa iluikak. Romanos 8:1 kijtoua ke yejuan “poutinemij iuan Cristo Jesús”. Sayoj ke ¿Romanos capítulo 8 sayoj kinijkuilouilijkej tokniuan taixpejpenalmej? ¿No uelis kinpaleuis akin kichiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak?

² Romanos capítulo 8 ijkuiliujtok kemej okachi kinpaleuis tokniuan taixpejpenalmej. Ompa kijtoua ke yejuan kiseliaj espíritu, uan no kijtoua: “Tikyolikachixtokke ne tonal kuak [...] Yejuatsin techtamiteaxkatilis inauaktsinko Totajtsin Dios ke tiikoneuan. Uan no [...] techpatilis uan techyankuikatalis totakayo” (Rom. 8:23). Ompa iluikak, mochiuaj ikoneuan Dios. Kemej Jesús kitemakak inemilis, Jiova kintapojpoluij uan  kinita ke yolmelaujkej, yejua ika uelij mochiuaj ikoneuan (Rom. 3:23-26; 4:25; 8:30).

3. ¿Keyej moneki momachtiskej Romanos capítulo 8 akin kichiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak?

³ Itech Romanos capítulo 4, Pablo ika tajtoj Abrahán. Nejin takat akin kipiaya ueyi takuaujtamatilis nemik tel miak xiujmej achto ke Jesús toka momikiliskia. Maski Abrahán amo katka taixpejpenal, Jiova kiitak ke yolmelauak katka (xikonixtajtolti Romanos 4:20-22). Axkan, Jiova no ueli kinita ke yolmelaujkej tokniuan akin takuaujtamatij uan kichiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Nejin tokniuan no moneki momachtiskej tein moijtoua itech Romanos capítulo 8 porin tein ompa motayolmajxitia uelis kinpaleuis.

4. ¿Toni monekiskia timotajtaniskej keman tikixtajtoltiskej Romanos 8:21?

⁴ Itech Romanos 8:21 moijtoua ke “nochi ten Dios kichijchiuak, nochi yejua Dios kiajchiuakiu de ne ijtakauilis” tein kiualkui tajtakol uan mikilis. Nejin tajkuilol no kijtoua toni panos iniuan akin nemiskej itech Xochital: “Totajtsin Dios techyankuikatalikiu nochi tejuan tiikoneuan, uan ijkon tikseliske ne iueyikualtsiyo”. Keman tikixtajtoltiskej nejin tajkuilol monekiskia timotajtaniskej: “¿Nimoita itech yankuik taltikpak?”. Maj tikitakan toni moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj ompa tinemikan.

5. ¿Toni ika tajtoj Pablo itech Romanos 8:4-13?

⁵ (Xikonixtajtolti Romanos 8:4-13.) Itech Romanos capítulo 8, Pablo ininka tajtoj ome taman taltikpakneminij. Ininka tajtoj “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol” uan “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis den [y]ektikatsin [e]spíritu” (tejuan tiktalilijkej cursivas). Ueliskia tiknemiliskej ke Pablo ininka tajtojtoya akin amo katkaj itatojtokakauan Cristo uan akin kemaj katkaj itatojtokakauan. Sayoj ke Pablo kijtoj: “Namechtajkuilouilia nochi namejuantsitsin ten [...] Totajtsin Dios [...] namechijitak ke namejuan xichipaukanentinemikan” (tejuan tiktalilijkej cursivas; Rom. 1:7). Nejin kijtosneki ke “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol” uan “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis den [y]ektikatsin [e]spíritu” katkaj itatojtokakauan Cristo. Sayoj ke ¿keyej tatamamej katkaj?

6, 7. 1) ¿Keniuj motekitiltia itech Biblia tajtol griego tein mokepa kemej “nintalnamikilis de tajtakol”? 2) ¿Toni kijtosneki keman itech Romanos 8:4-13 Pablo ininka tajtoj “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol”?

⁶ Tajtol griego tein mokuik itech nejin tajkuilol tein mokepak kemej “nintalnamikilis de tajtakol” uelis kijtosnekis miak taman. Kemansa uelis kijtosnekis inakayo se taltikpaknenkej (Rom. 2:28; 1 Cor. 15:39, 50). Nejin tajtol griego no mokui keman ika motajtoua kemej moitaj kalyetouanij. Kemej neskayot,  Biblia kijtoua ke Jesús katka “tekoneu de rey David”. Uan Pablo kijtoj: “Yejuan ne nojudíosikniuan, porin nochi tejuan ipa ijkon tiyolikoj” (Rom. 1:3; 9:3).

⁷ Komo ijkon, ¿toni kijtosneki keman itech Romanos 8:4-13 Pablo ininka tajtoj “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol”? Romanos 7:5 techpaleuis maj tikajsikan tanankilil. Ompa Pablo kijkuiloj: “Ne achtopa ya techyekantinemia ok ne tosoltiktalnamikilis ten kuika tajtakol. [...] Uan nojon no mochiutiualaya sayo ma onka miak tataman amokuali tachiualisme”. Nejin kijtosneki ke “nekes ten moyekantinemij ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol” yejuan akin kikauaj maj kinyekana amo kuali tanejnekilis tein kipiaj uan kichiuaj tein kinekij.

8. ¿Keyej Pablo kinnejmachtij tokniuan taixpejpenalmej maj amo “moyekantinemi[nij] ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol”?

⁸ ¿Keyej Pablo kinnejmachtij tokniuan taixpejpenalmej maj amo “moyekantinemi[nij] ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol”? Porin akin yeski akin kichiua kemej Cristo uelis peuas kitayekanaltis itanejnekilis. Kemej neskayot, Pablo kijtoj ke seki tokniuan akin nemiaj Roma kikauayaj maj kinyekanani inintanejnekilis. Xa kijtosnekia ke okachi kitayekanaltiayaj auilnemiskej, takuaskej oso kichiuaskej okseki taman (Rom. 16:17, 18; Filip. 3:18, 19; Jud. 4, 8, 12). Uan itech xolal Corinto, se tokniuj kipiaya “keme isiuau ne itakpanan” (1 Cor. 5:1). Yejua ika monekia maj Pablo kinnejmachtiani tokniuan itech yekinika siglo maj amo “moyekantinemi[nij] ika ne chikaualis de nintalnamikilis de tajtakol” (Rom. 8:5, 6). Uan axkan, tejuan no moneki maj technejmachtikan nejon.

9. ¿Toni amo kijtosneki Romanos 8:6?

⁹ Nejin tanejmachtilis no semi tapaleuia itech nejin tonalmej. Hasta aksa akin miak xiujmejya kitekitiliani Jiova uelis peuas ‘moyekantinemis ika ne chikaualis de nitalnamikilis de tajtakol’. Sayoj ke Romanos 8:6 amo kijtosneki ke amo kuali yetok maj se tanemili itech takual, tekit, neixpetanilis oso maj se monextili netasojtalis kemej namikuanij. Nejin seki taman tein ipa se kichiua. Jesús no moyolpaktij ika takualis uan hasta kintamakak tel miakej. Uan kemansa, no monekik moseuis. Uan no, Pablo kijtoj ke namikuanij moneki mosentekaskej.

10. ¿Toni kijtosneki keman moijtoua ke “tiyoltanemilijtinemij sayo itech” teisa?

¹⁰ ¿Toni kijtosneki keman moijtoua ke “tiyoltanemilijtinemij sayo itech” teisa? Pablo kijtosnekia se tel tanemilis uan se kiixtalis tein se kichiuas itech se taman. Se tamatkej kimelauak ke nejin tajtolmej mouikaj iniuan akin tanemiliaj sayoj itech inintanejnekilis uan nochipa ika tajtouaj. Yejuan kiitaj ke okachi moneki tein kinejnekij uan kikauaj maj nejon kinyekana.

11. ¿Toni uelis tikitaskej ke okachi tayekantok?

¹¹ Tokniuan akin nemiaj Roma monekia kiitaskej toni okachi kitayekanaltiayaj. ¿Kitayekanaltiayaj “nintalnamikilis de tajtakol”? Tejuan no moneki tikitaskej toni okachi tiktayekanaltiaj. ¿Toni ueliskia tikitaskej ke okachi moneki? Maj timotajtanikan: “¿Toni okachi nikuelita ika nitajtos? ¿Toni okachi  nikuelita nikchiuas?”. Sekin kiitaj ke nochipa itech tanemilijtokej kiyekoskej tataman vino, kiyektaliskej ininchan, kikouaskej tilmaj, kitekitiltiskej inintomin itech tanamakalis oso kiixejekoskej kani paxalotiuij. Amo kijtosneki ke amo kuali yetok maj se kichiua nejin. Uelis yeski seki taman tein ipa se kichiua. Kemej neskayot, Jesús kichiuak maj at mokepani vino itech se nenamiktilis, uan Pablo kiyolmajxitij Timoteo maj tayi “tsiktsin vino” tein kipaleuiskia maj pajti (1 Tim. 5:23; Juan 2:3-11). Sayoj ke yejuan amo okachi itech tanemilijtoyaj vino. ¿Uan tejuan? ¿Toni tikitaj ke okachi tayekantok?

12, 13. ¿Keyej moneki tikitaskej toni okachi tiktayekanaltiaj?

¹² ¿Keyej moneki tikyekitaskej toni okachi tiktayekanaltiaj? Pablo tanejmachtij: “Kuak tikyoltanemilijtinemij sayo itech totalnamikilis ten kualkui tajtakol, ijkuakon yejua ne techuika ya tech in ixpoliuilis” (tejuan tiktalilijkej cursivas; Rom. 8:6). Komo ‘timoyekantinemij ika ne chikaualis de talnamikilis de tajtakol’, axkan uelis tikpoloskej tokuali uikalis iuan Dios uan satepan tonemilis. Sayoj ke uelis amo techpanos nejin. Tinochin uelis timopataskej. ¿Tikelnamikij takat auilnenkej akin nemia Corinto akin monekik kikalankixtiskej itech nechikol? Yejua mopatak, kikauak amo kuali tanejnekilis tein kipiaya uan oksepa kitekitilij Jiova ika chipaujkayot (2 Cor. 2:6-8).

¹³ Maski nejon takat ‘moyekantinemik ika ne chikaualis de italnamikilis de tajtakol’, mopatak. Komo se tokniuj peua kichiua tein amo kuali uan amo kitakamatiok itanauatiluan Jiova, no uelis mopatas. Komo kielnamiki tein Pablo tanejmachtij uelis kimakas chikaualis tein kipaleuis maj kipata tein kichiujtok.

14, 15. 1) ¿Itech toni moneki okachi titanemiliskej? 2) ¿Toni amo kijtosneki se ‘yoltanemilijtinemis sayoj itech in tamachilis tein kiualkui in yektikatsin espíritu’?

¹⁴ Satepan ke Pablo kijtoj toni techpanos komo “tikyoltanemilijtinemij sayo itech totalnamikilis ten kualkui tajtakol”, kijtoj: “Kuak tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu, ijkuakon yejua nojon techualkuilia se yankuik nemilis uan se kualtsin yolseukanemilis”. Se tel kualtsin netetayokolil tikseliskej.

¹⁵ ‘Tiyoltanemilijtinemiskej sayoj itech in tamachilis tein kiualkui in yektikatsin espíritu’ amo kijtosneki ke moneki nochipa titanemilijtoskej itech Jiova uan tein kijtoua Biblia, uan sayoj ika titajtoskej. Tiitekitikauan Jiova tikchiuaj tein nochin kichiuaj itech ininnemilis. Kemej neskayot, tokniuan itech yekinika siglo takuayaj, tatayiaj, monamiktiayaj, kipiayaj konemej uan tekitiaj (Mar. 6:3; 1 Tes. 2:9).

16. ¿Toni okachi kitayekanaltiaya Pablo?

¹⁶ Sayoj ke nion Pablo nion okseki tokniuan itech yekinika siglo kitayekanaltijkej nejin taman. Kemej neskayot, tikmatij ke Pablo kichijchiuaya takenkalmej uan ika moixpanoltiaya. Sayoj ke amo kitayekanaltiaya kichiuas nejin tekit. Yejua kiitaya ke okachi monekia kitekitilis Dios, yejua ika okachi tanojnotsaya uan tamachtiaya (xikonixtajtolti Hechos 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35). Tokniuan  akin nemiaj Roma monekia kichiuaskej kemej Pablo, uan tejuan no (Rom. 15:15, 16).

17. ¿Toni tikpiaskej komo “tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu”?

¹⁷ ¿Toni tatiochiualismej tikseliskej komo tiktayekanaltiaj tiktekitiliskej Dios? Romanos 8:6 kijtoua: “Kuak tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu, ijkuakon yejua nojon techualkuilia se yankuik nemilis uan se kualtsin yolseukanemilis”. Nejin tajtolmej kijtosnekij ke tikauaj maj Jiova kiyekana totanemilil ika iespíritu uan ke timomachtiaj titanemiliskej kemej yejuatsin. Dios motenkaua ke axkan uelis tikpiaskej yolpakilis uan satepan nemilis nochipaya.

18. ¿Keniuj uelis tikpiaskej yolseuilis komo “tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu”?

¹⁸ ¿Toni kijtosnekia Pablo keman kijtoj ke komo “tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu” tikpiaskej yolseuilis? Tinochin tiknekij tikpiaskej yolseuilis, okachiok itech totanemilil, sayoj ke miakej amo ueli kipiaj. Jiova techpaleuia maj tikpiakan yekmelauj yolseuilis. No uelis kuali tiyetoskej iniuan tochankauan uan okseki tokniuan. Kemej tinochin titajtakouanij, kemansa tikpiaj kuejmolmej iniuan tokniuan. Keman panoua nejon, tiktakamatij nejin tayolmajxitilis tein kitemakak Jesús: “Xikitati ne mokniu uan xikiliti ma mitstapojpolui para ijkon nanmoyekauaske” (Mat. 5:24). Maj tikelnamikikan ke tokniuan no kitekitiliaj Jiova, “Dios [akin] teyolseuia” (Rom. 15:33; 16:20).

19. ¿Toni okse tatiochiualis tikpiaskej komo “tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu”?

¹⁹ Komo “tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu”, no tiyolseujtoskej iixpan Dios. Tanauatijkej Isaías kijtoj ke Jiova kinmatampauis akin senkis iuan takuaujtamatiskej uan nochipaya kinmakas yolseuilis (Is. 26:3; xikonixtajtolti Romanos 5:1).

20. ¿Toni netetayokolil tikseliskej komo tiktakamatij tayolmajxitilis tein moajsi itech Romanos capítulo 8?

²⁰ Yeski tikchiaskej tinemiskej nochipaya ompa iluikak oso nikan taltikpak, tinochin uelis techpaleuis tayolmajxitilis tein moajsi itech Romanos capítulo 8. Tiktasojkamatij maj Biblia techyoleua maj tiktayekanaltikan tiktekitiliskej Jiova uan amo maj tiktayekanaltikan totanejnekilis. Komo “tiyoltanemilijtinemij sayo itech in tamachilis ten kualkui in [y]ektikatsin [e]spíritu”, uelis tikseliskej nejin kualtsin netetayokolil: “Nemilis nachipa porin tipoutinemij iuan Totekotsin Cristo Jesús” (Rom. 6:23).