1-3. 1) ¿Toni se taman tein tikneltokaj no tayekantok? 2) ¿Keyej motelneki? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

KOMO aksa techtajtaniskia toni tein tikneltokaj okachi tayekantok, ¿toni titanankiliskiaj? Xa tikijtoskiaj ke Jiova kichijchiuak nochi tein onkak uan ke yejuatsin techmakatok tonemilis. No tikijtoskiaj ke tikneltokaj Jesucristo, akin kiixtauak totajtakoluan keman momikilij. Uan xa no tikijtoskiaj ke satepan tinemiskej nochipaya itech Xochital. Sayoj ke ¿ika titajtoskiaj neajokuilis?

² Maski tikchiaj timakisaskej keman mochiuas okachi ueyi tajyouilis uan tinemiskej nochipaya nikan taltikpak, onkak miak taman tein kinextia ke uelis tikijtoskej ke neajokuilis no se tamachtilis tein tayekantok. Tatitanil Pablo kinextij keyej motelneki neajokuilis: “Komo amo melau ke Totajtsin Dios se tonal kinpankixtis yoltokke in animajme, ijkuakon amo no melau ke Totajtsin Dios kipankixtij ya yoltok in Cristo”. Komo Jesús amo moajokuiskia, axkan amo tekiuajtitoskia uan nenkaj yeskia tikteixmatiltiskej (xikonixtajtolti 1 Corintios 15:12-19). Sayoj ke tikyekmatij ke Jesús moajokuik. Amo titanemiliaj kemej saduceos, akin senkis kijtouayaj ke mikemej amo uelis oksepa nemiskej. Tejuan tiksentokaj titakuaujtamatij itech neajokuilis maski taltikpakneminij  techkejkelouaj (Mar. 12:18; Hech. 4:2, 3; 17:32; 23:6-8).

³ Pablo kijkuiloj ke “tamachtilis de keniu pankisaske yoltokke [...] ten momikilijke ya” yejua se taman tein techmachtijkej keman “tikalakke tech in tamachtilis de Cristo” (Heb. 6:1, 2). Uan senkis kijtoj ke yejua takuaujtamatia itech neajokuilis (Hech. 24:10, 15, 24, 25). Sayoj ke maski neajokuilis yejua semej tamachtilismej tein “amo oui”, amo kijtosneki ke ijsiujka se kiajsikamati (Heb. 5:12). ¿Keyej amo?

4. ¿Toni netajtanilmej tein mouika ika neajokuilis uelis kichiuas aksa?

⁴ Keman aksa peua momachtia Biblia, kiixtajtoltia kampa ininka motajtoua akin moajokkej, kemej Lázaro. Momachtia ke Abrahán, Job uan Daniel uan okseki itekitikauan Dios takuaujtamatiaj ke mikemej oksepa nemiskej satepan. Sayoj ke aksa uelis tajtanis: ¿Uelis se kineltokas ke mikemej moajokuiskej maski tel uejkaujya moijtoj? Uan no, ¿yekmelauj kinextia Biblia kemanian moajokuiskej mikemej? Tanankililmej kichikauas totakuaujtamatilis.

5. ¿Toni yekinika ika titajtotij?

⁵ Xa amo ouij techkisa tiknemiliskej ke aksa ueli moajokui tepitsin satepan ke momikilij (Juan 11:11; Hech. 20:9, 10). Sayoj ke ¿uelis titakuaujtamatiskej ke aksa moajokuis maski tel miak xiujmej achtoya moijtojka ke moajokuiskia? ¿Uelis titakuaujtamatiskej ke moajokuis maski yankuixtok oso uejkaujya momikilij? Tein melauj, tinochin tikneltokaj se neajokuilis tein mochiuak tel miak xiujmej satepan ke moijtojka. ¿Katiyejua? Uan ¿keniuj mouika ika neajokuilis tein tikchiaj maj mochiua satepan?

6. ¿Keniuj Salmo 118 mochiuak itech Jesús?

⁶ Nejon neajokuilis ika motajtoua itech Salmo 118, tein xa kijkuiloj David. Ompa moijtoua nejin: “¡Jiova, xitechmakixti, ika kualtakayot, timitstataujtiaj! [...] Tatiochiual akin uitse itokaykopa Jiova”. Akin kiitakej Jesús keman ajsik Jerusalén itech tonal 9 metsti nisán, tepitsin achto ke kimiktiskiaj, kijtojkej nejin tein moijtojka ke kichiuaskia Mesías (Sal. 118:25, 26; Mat. 21:7-9). Sayoj ke ¿keyej tikijtouaj ke nejin salmo ika tajtoua se neajokuilis tein mochiuaskia miak xiujmej satepan? Maj tikitakan ke no kijtoua ke “tet tein tepanchiuanij kiixtopeujkej mochiuako tepanchikaualoni” (Sal. 118:22).

7. ¿Toni judíos kichiuilijkej Jesús?

⁷ “Tepanchiuanij” akin kiixtopeujkej Mesías yejuan taixyekananij judíos. Amo sayoj amo kikakkej oso amo kinekkej kineltokaskej ke yejua katka Cristo. Miakej judíos hasta tajtankej maj kimiktikan (Luc. 23:18-23). Yejua ika, yejuan inintajtakol maj kimiktianij.

8. ¿Keniuj Jesús ueliskia mochiuas “tepanchikaualoni”?

⁸ Komo Jesús kiixtopeujkej uan kimiktijkej, ¿keniuj ueliskia mochiuas “tepanchikaualoni”? * Sayoj komo moajokuia. Yejua kinextij nejon keman ika tajtoj se takat akin kintitanik seki takamej maj kinitatij seki milajtekitinij akin kitekitiliayaj. Sayoj ke milajtekitinij kinchiuilijkej tein amo kuali nejon takamej. Satepan, takat kintitanilij ikonetsin akin semi kitasojtaya, porin kichiaya maj yejua kemaj kikakinij. Sayoj ke milajtekitinij kimiktijkej. Satepan ke Jesús ika tajtoj nejin, kijtoj tajtolmej tein moajsij itech Salmo 118:22 (Luc. 20:9-17). Tatitanil Pedro no ika tajtoj nejin tajkuilol keman kinnojnotstoya tekiuanij, tayekananij  uan tajkuilouanij judíos akin mosentilijkaj Jerusalén. Yejua kiniluij: “Jesucristo ten pouia de Nazaret [...] nankikuoupampilojke, pero Totajtsin Dios kipankixtij Jesús yoltok”. Satepan, kinyekiluij: “Tet ten namejuan in tepanchiuanime nankimajpeuke [...], yejua ne mochiuako in tepan chikaualoni” (Hech. 3:15; 4:5-11; 1 Ped. 2:5-7).

9. ¿Toni moijtojka ke panoskia itech Salmo 118:22?

⁹ Kemej tikitakejya, itech Salmo 118:22 moijtojka tel miak xiujmej achto ke mochiuaskia se neajokuilis. Mesías kiixtopeuaskiaj uan kimiktiskiaj, sayoj ke oksepa nemiskia uan mochiuaskia “tepanchikaualoni”. Satepan ke moajokuik, sayoj itechkopa iKonetsin Dios ueli timomakixtiaj, “porin Totajtsin Dios amo techmaka ok okse tokaytsin tenika se tagat nikan taltikpak uelis momakixtis” (Hech. 4:12; Efes. 1:20).

10. 1) ¿Toni moijtoj itech Salmo 16:10 ke panoskia? 2) ¿Keyej tikyekmatij ke nejin salmo amo ika tajtoua David?

¹⁰ Maj tikitakan okse tajkuilol kampa moijtojka ke mochiuaskia se neajokuilis. Moijkuiloj panoua mil xiujmej achto ke mochiuaskia. Nejin kichiuas maj okachi titakuaujtamatikan ke uelis mochiuas se neajokuilis maski miak xiujmej achtoya moijtojka ke mochiuaskia. Salmo 16, tein moijtoua ke kijkuiloj David, kijtoua: “Amo tinechkauas itech Miketekoch. Tejua amo tikauas maj akin amo mitskaua kiita taltekoch” (Sal. 16:10). Nejin amo kijtosneki ke David amo keman momikiliskia oso ke amo keman moajsiskia itech Miketekoch. ITajtol Dios kiyekijtoua ke David ueuentsintiak, momikilij uan “kipachojkej itech iXolal David” iuan iuejkaujtatuan (1 Rey. 2:1, 10). Komo ijkon, ¿akoni ika tajtoua Salmo 16:10?

11. ¿Kemanian Pedro kimelauak Salmo 16:10?

¹¹ Panoua mil xiujmej satepan ke David kijkuiloj nejin tajtolmej, tatitanil Pedro kijtoj akoni ika tajtojtoya. Seki semanas satepan ke Jesús momikilij uan moajokuik, tatitanil ika kinnojnotsak Salmo 16:10 miakej judíos uan akin kiselijkaj inintaneltokalis judíos (xikonixtajtolti Hechos 2:29-32). Yejua kinelnamiktij ke David momikilij uan kipachojkej. Ompa no kijtoj ke “David kitak nochi nijin desde ne achtopa ya uan technojnotsak de ne tonal kuak Cristo pankisas yoltok”. Biblia amo kijtoua ke aksa kijtoj ke nejon amo melauak katka.

12. 1) ¿Keniuj mochiuak tein kijtoua Salmo 16:10? 2) ¿Toni techyekmatiltia ika neajokuilis tein mochiuas satepan?

¹² Pedro kiyeknextij ke melauak tein kijtojtoya ika tein David kijtoj itech Salmo 110:1 (xikonixtajtolti Hechos 2:33-36). Yejua kintanemililtij akin kikaktoyaj ika tein Biblia kijtoua uan nejon kinpaleuij maj kineltokanij ke Jesús yejua “Totekotsin uan no [...] Cristo”. Nochin kiajsikamatkej ke Salmo 16:10 mochiuak keman Jesús moajokuik. Satepan, tatitanil Pablo no ijkon kintanemililtij seki judíos itech xolal Antioquía tein pouia Pisidia. Kemej semi kimoujkakakkej, kiluijkej maj kinmelauiliani okachi miak taman (xikonixtajtolti Hechos 13:32-37, 42). Nejin tanemilil no moneki kichiuas maj tikneltokakan ke ueliskia se takuaujtamatis ke mochiuaskia nejon neajokuilis maski miak xiujmejya motematiltijka ke panoskia.

13. ¿Toni xa uelis motajtanis aksa ika neajokuilis?

¹³ Techyolchikaua tikmatiskej ke uelis mochiuas se neajokuilis tel miak xiujmej satepan ke motematiltij. Sayoj ke, aksa uelis motajtanis: “¿Kijtosneki nejon ke moneki uejkaua nimochias achto ke oksepa nikinitas akin nikintasojta? ¿Kemanian mochiuas neajokuilis?”. Maj tikelnamikikan ke  Jesús kiniluij tatitanilmej ke onkaya seki taman tein amo kimatiaj nion ueliskia kimatiskej ijkuak. Jiova “kitalij ya in tonal ika por iueyi tanauatil kuak kichiuas nijin”, uan amo technamiki tikmatiskej (Hech. 1:6, 7; Juan 16:12). Sayoj ke nejon amo kijtosneki ke nion tepitsin tikmatij kemanian mochiuas neajokuilis.

14. ¿Keyej taman ineajokuilis Jesús uan neajokuilismej tein mochiujkej achto?

¹⁴ Ineajokuilis Jesús yejua tein okachi moneki. Komo Jesús amo moajokuiskia, nion semej tiueliskiaj tikchiaskej oksepa tikinitaskej akin tikintasojtaj. Akin moajokkej achto ke yejua, kemej akin Elías uan Eliseo kinajokkej, amo nenkej nochipaya. Oksepa momikilijkej, kinpachojkej uan mochiujkej talnex. Sayoj ke, “Jesús pankisak ya yoltok” uan “amo keman kipias tamilis, porin ne mikilis amo uelis ok tamapachojtos ok ipan”. Nemi iluikak “sen nachipa” (Rom. 6:9; Apoc. 1:5, 18; Col. 1:18; 1 Ped. 3:18).

15. ¿Keyej moijtoua ke Jesús “se tayekankatakilot”?

¹⁵ Jesús moajokuik uan yajki iluikak kemej se ángel. Yejua yekinika kiselij nejin taman neajokuilis uan tein okachi moneki (Hech. 26:23). Sayoj ke, amo sayoj Jesús ijkon moajokuiskia. Yejua motenkauak iniuan itatitaniluan ke yaskiaj iluikak uan iuan tekiuajtiskiaj (Luc. 22:28-30). Sayoj ke yejuan kiseliskiaj nejin netetayokolil satepan ke momikiliskiaj. Ompa, ijkon kemej Jesús, moajokuiskiaj uan nemiskiaj kemej ángeles. Pablo kimelauak se taman kemej nejon. Yejua kijtoj ke amo sayoj Jesús moajokuiskia, ta oksekin no moajokuiskiaj uan yaskiaj iluikak. Kijtoj: “Nochi nijin mochiuak ika kuali nejmach. Porin achto Cristo pankisak yoltok, keme yeskia se tayekankatakilot”, uan satepan akin pouij iuan Cristo “tech ne tonal kuak moualuikas” (tejuan tiktalilijkej cursivas; 1 Cor. 15:23).

16. ¿Toni tepitsin techmatiltia Biblia ika tonal keman moajokuiskiaj akin yaskej iluikak?

¹⁶ Nejin tajtolmej tepitsin techmatiltiaj kemanian moajokuiskej akin yaskej iluikak: itech iyetolis Cristo. Uejkaujya, itaixpantijkauan Jiova kinextianij ika Biblia ke iyetolis Jesús peuak itech xiuit 1914. Tinemijok itech iyetolis uan amo uejkaua ixpoliuis tein amo kuali.

17, 18. ¿Toni kinpanos seki taixpejpenalmej itech iyetolis Cristo?

¹⁷ Biblia okachi kimelaua keniuj moajokuiskej akin yaskej iluikak. Kijtoua: “Tiknekij xikmatikan toni mochiuas ika nekes taneltokani ten kochtokke tech in mikilis [...]. Uan tejuan tikneltokaj ke Jesús momikilijka ya uan oksepa pankisak yoltok [...]. Uan no ijkon tikneltokaj ke Dios kinualkuis  iuan Jesús nekes taneltokani ten kochtokke tech in mikilis”. Ompa kijtoua: “Ten timokauaj ok nikan taltikpak hasta kuak moualuikas Totekotsin, tejuan amo tikinyekanatiue uan amo no tiyaske ne eluiyaktsinko achtopa uan ke ne taneltokani ten kochtokke tech in mikilis ya. Ta, kuak Totekotsin moualuikas de ne eluiyaktsinko, ijkuakon Yejuatsin tachikaukanauatis” (tejuan tiktalilijkej cursivas). Satepan kimelaua: “Ten takuautamatke iuan Cristo uan momikilijke ya, yejuan nojonkes Dios achtopa kinpankixtis yoltokke [...]. De ompa tejuan ten tiyoltinemij ok uan timokauaj ok, ijkuakon techsenolochajokuiske uan techuikaske ne ejekaixko kampa tiknamikiske Totekotsin. Uan ijkon nachipa tisenyetotiue iuan” (1 Tes. 4:13-17).

¹⁸ Ininneajokuilis akin yaskej iluikak mochiuaskia tepitsin satepan ke peuaskia iyetolis Cristo. Taixpejpenalmej akin yetoskejok nikan taltikpak keman mochiuas okachi ueyi tajyouilis ‘kinuikaskej ejekaixko’. Biblia kijtoua ke akin kinuikaskej amo momikiliskej, tein kijtosneki ke amo uejkauak moajsiskej mikemej, ta kijtoua: “Dios techtakayojpatas ika ne ijsiukayot ijkon keme kuak se tetsilijkopi [...,] kuak mokakis ne ten sayo tapitsalis den trompeta” (1 Cor. 15:51, 52; Mat. 24:31).

19. ¿Toni taman neajokuilis onkas satepan?

¹⁹ Axkan, miakej tokniuan amo pouij iniuan taixpejpenalmej uan amo kinixpejpenkej maj tekiuajtikan iuan Cristo ompa iluikak. Kichiaj maj ixpoliui itech itonal Jiova tein amo kuali tein mochiujtok. Amo akin ueli kimati kemanian ejkos tamilis, sayoj ke nochi kinextia ke amo uejkaua ejkos (1 Tes. 5:1-3). Satepan, mochiuas okse taman neajokuilis. Millones taltikpakneminij moajokuiskej uan nemiskej itech Xochital nikan taltikpak. Kichiaskej maj Dios kinijkuanili tajtakol uan maj amo kemanok momikilikan. Yekmelauj yeski se “yek nemilis ten amo keman tamis”, amo kemej akin moajokkej ne uejkauj sayoj ke satepan oksepa momikilijkej (Heb. 11:35).

20. ¿Keyej uelis titakuaujtamatiskej ke ixyetos keniuj mochiuas neajokuilis?

²⁰ Biblia kijtoua ke akin yaskej iluikak ixyetok keniuj moajoktiyaskej (1 Cor. 15:23). Yejua ika, uelis titakuaujtamatiskej ke neajokuilis nikan taltikpak no ixyetos keniuj mochiujtiyas. Nejin uelis kichiuas maj timotajtanikan: “¿Kemanian moajokuiskej akin momikilijkej itech totonaluan? ¿Yeski tepitsin satepan ke peuas iTekiuajyo Cristo tein uejkauas Mil xiuit, uan ijkon uelis kinseliskej ininchankauan uan inintasojikniuan? ¿Uan takamej akin nenkej ne uejkauj akin nochipa kitakamatkej Dios uan kuali taixyekankej? ¿Pouiskej iniuan akin yekinika moajokuiskej uan ijkon uelis tapaleuiskej maj moixtali keniuj tekitiskej itekitikauan Dios? ¿Uan akin amo kitekitilijkej Jiova? ¿Kemanian uan kani moajokuiskej?”. Onkak miak taman tein uelis timotajtaniskej, sayoj ke axkan amo moneki ika timotekipachoskej. Okachi kuali maj timochiakan uan maj tikitakan. Yekmelauj techyolpaktis tikitaskej keniuj Jiova kichiuas nochi nejon.

21. ¿Toni tikchiaj maj mochiua?

²¹ Sayoj ke hasta maj ejko nejon tonal, moneki tikchikauaskej totakuaujtamatilis iuan Jiova. Yejuatsin motenkauak itechkopa Jesús ke kinajokuis akin moajsij itech itanemilil (Juan 5:28, 29; 11:23). Jesús kinextij ika okse taman ke Dios ueli kinajokui mikemej keman kijtoj ke Jiova kiita ke Abrahán, Isaac uan Jacob yoltokej (Luc. 20:37, 38). Yejua ika, onkak miak taman tein kichiua maj tikijtokan tein Pablo kijtoj: “Nitakuautamati iuan Dios de ke se tonal [...] kinpankixtis yoltokke nochi in animajme” (Hech. 24:15).