1. Achto ke momikiliskia Jesús, ¿toni kiluij tachtekkej akin yetoya inakastan? (Lucas 23:39-43).

 JESÚS uan ome tachtekinij akin yetoyaj inajnakastan momikilijtoyajya (Luc. 23:32, 33). Nejin ome takamej amo katkaj imomachtijkauan Jesús porin kikejkelojtoyaj (Mat. 27:44; Mar. 15:32). Sayoj ke semej moyolpatak porin kijtoj: “Jesús, xinechelnamiki keman titaixyekantosya kemej tekiuaj”. Uan Jesús kinankilij: “Axkan nimitsyekiluia: nouan tietos itech Xochital” (xikonixtajtolti Lucas 23:39-43). Nejin tachtekkej xa kikakka keman Jesús kiteixmatiltiaya iTaixyekanalis Dios, sayoj ke amo keman mochiuak imomachtijkauj. Uan Jesús amo keman kijtoj ke nejin takat iuan taixyekanaskia (Mat. 4:17). Jesús ika tajtojtoya xochital tein Dios kichiuas nikan taltikpak. ¿Keniuj tikmatij?

2. ¿Keyej tiknemiliaj ke nejon tachtekkej katka judío?

² Nejon tachtekkej akin moyolpatak xa katka judío. Nejin takat kitajtanij okse tachtekkej: “¿Nion tepitsin tikmojkatoka Dios? Tejua no mitstatsakuiltijkej kemej yejua” (Luc. 23:40). Judíos kiueyichiuayaj sayoj se Dios, sayoj ke akin okseko kayomej katkaj kinueyichiuayaj miakej dioses (Éx. 20:2, 3; 1 Cor. 8:5, 6). Komo nejin tachtekinij amo yeskiaj judíos, takat tajtaniskia nejin: “¿Nion tepitsin tikinmojkatoka dioses?”. Uan no, kemej Jesús kiualtitankej maj kinpaleui “sayoj israelitas, akin kemej yeskia ichkamej tein poliujtokej”, amo semi kinnojnotsaya akin okseko kayomej katkaj (Mat. 15:24). Uan Dios kiniluijka israelitas ke kichiuaskia maj mikemej oksepa nemikan. Tachtekkej akin moyolpataka xa kimatia nejin, uan ika tein kijtoj kinextij ke kineltokaya ke Jehová kichiuaskia maj Jesús oksepa nemi para taixyekanas itech iTaixyekanalis Dios. Nesi ke nejin takat no kichiaya maj Dios kichiuani maj oksepa nemi.

3. ¿Toni xa kinemilij nejon tachtekkej akin moyolpataka keman Jesús ika kinojnotsak xochital? (Génesis 2:15).

 ³ Komo nejon tachtekkej katka judío, kimatia ke Jehová kichijchiujka se xochital uan kichiujka maj Adán uan Eva ompa nemikan. Yejua ika keman Jesús ika tajtoj xochital, takat xa itech tanemilij ke nikan taltikpak yeskia semi takualtsinkan (xikonixtajtolti Génesis 2:15).

4. ¿Itech toni monekiskia titanemiliskej ika tein Jesús kiluij tachtekkej?

⁴ Tein Jesús kiluij nejin tachtekkej moneki kichiuas maj itech titanemilikan keniuj tinemiskej itech xochital. Uelis tikchiuaskej nejin komo tikelnamikij keniuj israelitas yolseujkanemiaj keman Salomón taixyekanaya. Biblia kijtoua ke Jesús “okachi tayekantok ke Salomón”. Yejua ika uelis tikneltokaskej ke Jesús uan akin iuan taixyekanaskej kichiuaskej maj semi takualtsinkan nikan taltikpak (Mat. 12:42). “Okseki ichkamej” moneki kitemoskej kimatiskej toni kichiuaskej para nemiskej nochipaya itech xochital (Juan 10:16).

5. ¿Keniuj tikonnemilia ke tinemiskej itech xochital?

⁵ ¿Keniuj tikonnemilia ke tinemiskej itech xochital? Xa itech tiontanemilia se parque kampa semi takualtsinkan kemej xochital Edén (Gén. 2:7-9). Oso xa itech tiontanemilia keman Miqueas kijtoj ke sejse itekitikauj Dios motaliskia “iuvajmekatampa uan ihigokoujtampa” (Miq. 4:3, 4). Uan xa no itech tiontanemilia textos tein kijtouaj ke onkas tel miak taman tein tikuaskej (Sal. 72:16; Is. 65:21, 22). Yejua ika, xa tikonnemilia ke tionyetok kampa semi takualtsinkan uan moixpan yetok se mesa tein kipia miak taman tein uelik. Tikonijnektok miak xochit uan xiuit tein ajuiyak. Tikonkaki ke motasojikniuan uan mochankauan senyetokej, uetskatokej uan yolpaktokej. Sekin xa momikilijkaj uan axkan oksepa nemij. Nochi nejin yekmelauj mochiuas uan ijkon yeski itech nochi taltikpak. Sayoj ke itech xochital no onkas miak tekit tein semi techyolpaktis.

6. ¿Toni tikchiuaskej itech xochital? (Xikonita taixkopin).

⁶ Jehová techchijchiuak kemej techyolpaktis tekit tein tikchiuaj (Ecl. 2:24). Itech Mil Xiujmej keman Jesús taixyekantos tikpiaskej tel miak tekit. Akin makisaskej keman mochiuas tetsaujkatajyouilis uan millones akin oksepa nemiskej, monekis kipiaskej toni motaliliskej, toni kikuaskej uan kani nemiskej. Yejua ika monekis semi titekitiskej, sayoj ke techtelyolpaktis. Ijkon kemej Adán uan Eva monekik kiyekpiaskej xochital Edén, tejuan no  monekis semi titekitiskej para maj taltikpak mochiua se xochital. No xikonnemili keniuj tiyolpakiskej keman tikinmachtiskej tel miakej akin oksepa nemiskej akin amo semi kiixmatkej Jehová uan tein kiixtalijtok kichiuas. Uan no, uelis tikintapouiskej nochi tein panok itekitikauan Dios akin momikilijkej achto ke Jesús ualaskia.

7. ¿Toni senkis tikmatij uan keyej?

⁷ Senkis tikmatij ke itech xochital tiyolseujkanemiskej, tikpiaskej nochi tein monekis uan nochi moyekchiuas. ¿Keniuj tikmatij nejin? Porin Jehová kichiuak maj moijkuilo keniuj nemiaj israelitas keman Salomón taixyekanaya, uan nejon techpaleuia maj tikmatikan keniuj tinemiskej keman iKonetsin taixyekantos.

8. ¿Keniuj mochiuak ne uejkauj tein kijtoua Salmo 37:10, 11, 29? (Xikonita itech nejin amaix taxelol “Tein tajtanij akin taixtajtoltiaj”).

⁸ Jehová kichiuak maj David kijkuilouani keniuj tinemiskej keman taixyekanas se tekiuaj akin tamatkej uan amo kikaua Jehová (xikonixtajtolti Salmo 37:10, 11, 29). Keman tikiniluiaj oksekin ke Dios kichiuas se xochital, tikinixtajtoltiliaj Salmo 37:11. Uan nejon semi kuali porin Jesús ika tajtoj nejon texto keman tamachtij itech se tepet, ijkon kinextij ke tein ompa moijtoua mochiuas satepan (Mat. 5:5). Sayoj ke tein tekiuaj David kijkuiloj no kinextij keniuj nemiskiaj keman Salomón taixyekantoskia. Itech nejon tonalmej, israelitas yolseujkanemiaj uan kipiayaj nochi tein monekia itech se tal kampa meyaya “leche uan nekti”. Dios kiniluijka: “Komo nankitakamatij tein namechnauatia […], nikchiuas maj altepet yolseujto, namotekaskej uan amo akin namechmojmoujtis” (Lev. 20:24; 26:3, 6). Nejin mochiuak keman Salomón taixyekantoya (1 Crón. 22:9; 29:26-28). Uan Jehová motenkauak ke akin amo yolkualmej ixpoliuiskiaj (Sal. 37:10). Nochi nejin kinextia ke tein kijtoua Salmo 37:10, 11, 29 mochiuak ne uejkauj uan no mochiuas satepan.

9. ¿Toni kijtoj siuat akin tekiuajtia Saba keman ika tajtoj itaixyekanalis Salomón?

 ⁹ Siuat akin tekiuajtia Saba, kimatik keniuj israelitas yolseujkanemiaj uan kipiayaj nochi tein monekia keman Salomón taixyekantoya. Yejua monekik yas hasta Jerusalén maski semi uejka katka para kiitas nochi tein kitapouijkaj (1 Rey. 10:1). Satepan ke kiitak keniuj taixyekanaya Salomón, kiluij: “Amo nochi nechtapouijkej. […] ¡Yolpakij akin tikinixyekana uan akin mitstekitiliaj, porin nochipa mouan yetokej uan mitskaktokej tejua akin titamatkej!” (1 Rey. 10:6-8). Tein Salomón kichiuak keman taixyekanak, kinextia tein Jehová kichiuas keman iKonetsin taixyekanas nikan taltikpak.

10. ¿Keyej Jesús okachi kuali taixyekanas ke Salomón?

¹⁰ Jesús okachi kuali taixyekanas ke Salomón. Yejua katka tajtakolej, uan kichiuak miak taman tein amo kuali tein satepan kintajyouiltij itekitikauan Dios. Sayoj ke Jesús amo tajtakolej uan amo keman mopoloua (Luc. 1:32; Heb. 4:14, 15). Uan no, amo keman kikauak Jehová maski Satanás kitemoj maj kichiua tein amo kuali. Jesús kinextiani ke amo keman tajtakolchiuas nion kichiuas teisa tein kintajyouiltis akin kinixyekanas. Semi kuali maj yejua techixyekana.

11. ¿Akonimej kipaleuiskej Jesús maj taixyekana?

¹¹ Jesús kipaleuiskej 144 mil tekiuanij, uan yejuan kinyekpiaskej akin nemiskej nikan taltikpak uan kichiuaskej tein Jehová kiixtalijtok (Apoc. 14:1-3). Nejin tekiuanij kipanokej uejueyi ouijkayomej keman nemiaj nikan taltikpak. Yejua ika semi techajsikamatiskej. ¿Toni kichiuaskej keman taixyekanaskej?

12. ¿Toni tekit kinmakas Jehová 144 mil?

¹² Jesús uan 144 mil akin iuan taixyekanaskej kipiaskej okachi tekit ke tein Salomón kipiaya. Nejin tekiuaj israelita taixyekanaya itech sayoj se altepet kampa nemiaj millones. Sayoj ke akin tekiuajtiskej itech iTaixyekanalis Dios, monekis kinixyekanaskej okachi miak millones itech nochi taltikpak. ¡Se ueyi tatiochiualis tein Jehová kinmakatok 144 mil!

13. ¿Toni tekit kichiuaskej akin tekiuajtiskej iuan Jesús?

¹³ Ijkon kemej Jesús, 144 mil no yeskij tekiuanij uan tiopixkamej (Apoc. 5:10). ITanauatil Moisés kijtouaya ke tiopixkamej monekia kinpaleuiskej israelitas maj kuali yetokan uan maj kuali mouikakan iuan Dios. Nejon Tanauatil sayoj kiixnextiaya “tatiochiualismej tein onkas satepan”, yejua ika taixejekol maj tiknemilikan ke akin tekiuajtiskej iuan Jesús kinpaleuiskej itekitikauan Dios maj kuali yetokan uan maj kuali mouikakan iuan Jehová (Heb. 10:1). Ayamo tikmatij keniuj nejin tekiuanij uan tiopixkamej kinmatiltiskej tein monekis akin kinixyekanaskej nikan taltikpak. Maski amo tikmatij tein Jehová kiixtalis, uelis senkis tikneltokaskej ke akin nemiskej itech xochital nochipa kuali kinixyekanaskej (Apoc. 21:3, 4).

14. ¿Keyej “okseki ichkamej” uan, ‘tein amo miakej’ kemej yeskia senyetokej?

¹⁴ Keman Jesús ininka tajtoj akin iuan tekiuajtiskej, kijtoj: “Namejuan tein amo namiakej” (Luc. 12:32). Uan Jesús no kijtoj: “Nikinpia okseki ichkamej”. Nejin  ‘tein amo miakej’ uan “okseki ichkamej” kipiaj sayoj se ichkatajpixkej (Juan 10:16). Axkan sentekitijya uan ijkon kisentokaskej kichiuaskej keman taltikpak yeski se xochital. Ijkuak, ‘tein amo miakej’ yetoskej ne iluikak uan “okseki ichkamej” kichiaskej nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Sayoj ke “okseki ichkamej” moneki kichiuaskej axkan seki taman para uelis nemiskej itech xochital.

15. 1) ¿Keniuj kinextiaj “okseki ichkamej” ke kinpaleuiaj iikniuan Cristo? 2) ¿Keniuj uelis tikonchiuas kemej tokniuj akin moita itech taixkopin?

¹⁵ Tachtekkej akin moyolpatak amo uelikok kinextij ke kitasojkamatiliaya Jesús maj ika momikiliani. Sayoj ke “okseki ichkamej” ueli kinextiaj ke motasojkamatij. Tiknextiaj ke tiktasojtaj Jesús keman tikinpaleuiaj iikniuan taijitalmej. Jesús kijtoj ke nejon tapaleuiskia maj moita akonimej ichkamej uan akonimej amo (Mat. 25:31-40). Tikinpaleuiaj iikniuan Cristo keman titanojnotsaj uan tikinpaleuiaj oksekin maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo (Mat. 28:18-20). Yejua ika, tiknekij tikuiskej tein yejuan techmakaj para titamachtiskej ika Biblia, kemej amatajkuilol Tiyolpakiskej nochipaya. Komo tejuatsin ayamo akin tikonmachtia ika Biblia, uelis tikonixtalis tikontemos aksa akin uelis tikonmachtis.

16. ¿Toni uelis tikchiuaskej axkan para uelis tinemiskej itech xochital?

¹⁶ Amo moneki timochiaskej hasta tinemiskej itech xochital para timonejnemiltiskej kemej Jehová kineki. Axkanya moneki timochikauaskej amo titakajkayauaskej, tikchiuaskej tein kuali uan tiktayekanaltiskej tein okachi moneki. Uan no, moneki amo tikauaskej Jehová, totakatsin oso tosiuatsin uan tokniuan. Komo axkan timochikauaj tiktakamatiskej itanauatiluan Jehová maski tinemij itech nejin taltikpak kampa mochiua tein amo kuali, okachi amo ouij techkisas titatakamatiskej keman tinemiskej itech xochital. Uan no, para tiknextiskej ke tiknekij ompa tinemiskej, axkan uelis timomachtiskej tikchiuaskej seki taman uan tiknextiskej kualneskayomej kemej tein ika motajtoua  itech tamachtilis “¿Tikonnextijtok ke tikonneki tionnemis itech xochital?” tein kipia nejin amaix.

17. ¿Keyej amo moneki timoyolkokojtoskej komo achto tikchiujkej se tajtakol?

¹⁷ No moneki timochikauaskej amo timoyolkokojtoskej komo achto tikchiujkej se ueyi tajtakol. Nejon amo kijtosneki ke uelis ‘tikixtaliskej titajtakolchiuaskej’ porin Jesús toka momikilij (Heb. 10:26-31). Sayoj ke komo yekmelauj techyolkokoua tein tikchiujkej, tiktemouaj maj Jehová uan tayekananij techpaleuikan uan amo tikchiuajok nejon tajtakol, uelis senkis tikneltokaskej ke Jehová techtapojpoluijya (Is. 55:7; Hech. 3:19). Maj tikelnamikikan tein Jesús kiniluij fariseos: “Amo nikinnotsako akin yolmelaujkej, ta akin tajtakolejkej” (Mat. 9:13). Yejua ika, kemej Jesús toka momikilij Jehová ueli techtapojpoluia.

18. ¿Toni tikonuelitaskia ika tiontajtos iuan tachtekkej akin Jesús kinojnotsak?

¹⁸ Xikonnemili ke tionyetok itech xochital uan ke iuan tionmonojnotstok tachtekkej akin Jesús iuan tajtoj. Nanomen xa semi namotasojkamatij porin Jesús namechmakixtij. Xa tikontajtania maj mitsontapoui toni panok tepitsin achto ke Jesús momikiliskia uan keniuj momachilij keman kiluij ke yetoskia itech xochital. Uan no, yejua xa mitsontajtania toni panok itech itamian tonalmej keman Satanás taixyekantoya. ¡Se ueyi tatiochiualis tikinmachtiskej oksekin iTajtol Dios ijkon kemej nejin takat! (Efes. 4:22-24).

19. ¿Keyej amo titasematiskej itech xochital? (Xikonita taixkopin ipeujyan amaix).

¹⁹ Itech xochital amo keman titasematiskej. Tikinixmatiskej oksekin akin uelis iniuan titajtoskej uan tikpiaskej se tekit tein techyolpaktis. Uan tein okachi kualtsin, mojmostaj uelis okachi tikixmatiskej toTajtsin Dios uan tiyolpakiskej ika tein yejuatsin techmakas. Nochipa tikmatiskej se taman tein amo tikmatiaj de Jehová uan tein kichijchiuak. Ijkon kemej panotiaskej tonalmej okachi tiktasojtaskej Jehová. ¡Semi timotasojkamatij porin Jehová uan Jesús motenkaujkej ke tinemiskej nochipaya itech xochital!