1, 2. ¿Keyej Pablo kijkuiloj amat tein kintitanilij Hebreos?

ITECH xiuit 61, akin kichiuayaj kemej Cristo kualtsin nemiaj itech xolal Israel. Maski tatitanil Pablo tsaktoya Roma, kichiaya maj amo uejkaua kimajkauanij. Uan Timoteo, akin iuan yajtinemia, yekin kikixtijkaj kampa kitsaktoyaj. Timoteo uan Pablo kiixtalijtoyaj kinkalpanotiuij tokniuan itech xolal Judea (Heb. 13:23). Sayoj ke nochi yaya mopatati. Makuil xiuit satepan, tateuianij romanos kiyoualoskiaj Jerusalén. Uan Jesús kijtojka ke keman kiitaskiaj ke tateuianij kiyoualojkej xolal, tokniuan kayomej Judea uan Jerusalén monekiskia choloskej (Luc. 21:20-24).

² Panokajya 28 xiujmej keman Jesús tanejmachtijka nejon. Itech nejon xiujmej, itatojtokakauan Cristo kayomej Israel amo kikaujkej Dios maski kintajyouiltijkej uan kipanokej uejueyi ouijkayomej (Heb. 10:32-34). Sayoj ke amo uejkaua kipanoskiaj se okachi ueyi ouijkayot kampa monekiskia kinextiskej ox chikauak katka inintakuaujtamatilis (Mat. 24:20, 21; Heb. 12:4). Komo kinekiaj kitakamatiskej Jesús uan makisaskej, monekia taxikoskej  uan takuaujtamatiskej kemej amo keman ijkon monektoya (xikonixtajtolti Hebreos 10:36-39). Yejua ika, Jiova kichiuak maj Pablo kinijkuilouiliani tokniuan se amat tein axkan tikixmatij kemej amat tein Pablo kintitanilij Hebreos. Nejin amat kinpaleuij ika tein satepan kipanoskiaj uan kinyolchikauak.

3. ¿Keyej moneki kuali tikitaskej tein techmachtia amat tein Pablo kintitanilij Hebreos?

³ Itech nejin tonalmej, akin tikchiuaj kemej Cristo moneki kuali tikitaskej tein techmachtia amat tein Pablo kintitanilij Hebreos. ¿Keyej? Porin no tikpanotokej tein kipanotoyaj tokniuan kayomej Judea. Timiakej tinemij ika yolseuilis uan amo senkis techtajyouiltiaj. Maski ijkon, miakej tokniuan amo kikauanij Dios maski kintajyouiltianij uan kipanouanij uejueyi ouijkayomej itech nejin tonalmej tein semi ouijkej (2 Tim. 3:1, 12). Sayoj ke ijkon kemej tokniuan itech itonaluan Pablo, tinochin moneki titachixtoskej porin motokia tonal keman okachi monekis tiknextiskej ox chikauak totakuaujtamatilis (xikonixtajtolti Lucas 21:34-36).

4. 1) ¿Katiyejua tajkuilol mokuis itech xiuit 2016? 2) ¿Keyej moixpejpenak nejin tajkuilol?

⁴ ¿Toni moneki tikchiuaskej axkan tein techpaleuis maj tikxikokan ouijkayomej tein amo uejkaua tikpanotij? Se taman tein techpaleuis yejua tayolmajxitilis tein motelneki tein moajsi itech Hebreos 13:1. Ompa kijtoua: “Xiksentokakan ximotasojtatiyakan [...] keme nochi naniknime”. Nejin yejua semej tayolmajxitilismej tein Pablo kinmakak hebreos tein ika kinpaleuij maj okachi kichikauanij inintakuaujtamatilis. Moixpejpenak mokuis nejin tajkuilol itech xiuit 2016. ¿Keyej? Porin tejuan no uelis techpaleuis maj okachi tikchikauakan totakuaujtamatilis.

5. ¿Keniuj moneki tikintasojtaskej tokniuan?

⁵ ¿Keniuj moneki tikintasojtaskej tokniuan? Netasojtalis tein moneki tikinpialiskej tokniuan yejua tein tikinpialiaj tochankauan oso totasojikniuan (Juan 11:36). Yejua ika akin tikchiuaj kemej Cristo amo sayoj tikijtouaj ke moneki timotasojtaskej kemej yeskia tiiknimej, ta yekmelauj tiiknimej (Mat. 23:8). Pablo kijtoj: “Ximotasojtatiyakan se uan okse ika ueyi yoltetasojtalis de totasojikniuan. Uan no ximofuerzajuikan de ximomouiskapoutinemikan se uan okse ika ueyi chipaukamouisyot” (Rom. 12:10). Nejin tajtolmej kinextiaj ke moneki tikinteltasojtaskej tokniuan. Komo timotasojtaj kemej iknimej uan kemej Cristo technextilij, okachi kuali timouikaskej uan amo tixexeliujtoskej.

6. ¿Akonimej tikintasojtaj akin yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo?

⁶ Se taixmatkej kijtoua ke akin kichiuaj kemej Cristo sayoj yejuan okachi kijtouaj itech ininamaixuan maj se motasojta kemej iknimej. Ne uejkauj, judíos sayoj kiluiayaj “nokniuj” ininchankauan oso seki inintasojikniuan. Amo keman kiluiayaj “nokniuj” akin amo katka judío. Sayoj ke akin yekmelauj kichiuaj kemej Cristo, kinitaj kemej ininikniuan nochin itekitikauan Jiova maski okseko kayomej (Rom. 10:12). Yejua ika, tinochin timotasojtaj kemej yekmelauj tiiknimej, porin yejua nejon techmachtiani Jiova (1 Tes. 4:9). Sayoj ke ¿keyej motelneki  maj tiksentokakan timotasojtakan kemej iknimej?

7. ¿Keyej motelneki maj tikintasojtakan tokniuan?

⁷ Okachi moneki timotasojtaskej kemej iknimej porin Jiova technauatia. Amo ueli tiktasojtaj Jiova komo amo tikintasojtaj tokniuan (1 Juan 4:7, 20, 21). No moneki timotasojtaskej kemej iknimej porin tinochin moneki timosenpaleuiskej, okachiok keman tikpiaj kuejmolmej. Keman Pablo kintajkuilouilij hebreos, kimatia ke amo uejkaua miakej monekiskia choloskej uan takaujteuaskej. Jesús tanejmachtijka ke nejon tonalmej semi ouijkej yeskiaj (Mar. 13:14-18; Luc. 21:21-23). Achto ke ejkoskiaj nejon tonalmej, tokniuan monekia okachi motasojtaskej (Rom. 12:9).

8. ¿Toni moneki tikchiuaskej axkan, achto ke peuas okachi ueyi tajyouilis?

⁸ Amo uejkaua peuas okachi ueyi tajyouilis (Mar. 13:19; Apoc. 7:1-3). Keman peuas, monekis tikchiuaskej tein kijtoua nejin tanauatil: “Xikalaki, noxolal, itech mocuartos tein moajsij taijtik uan ximotatsakui. Ximotati tepitsin hasta maj pano kualanyot” (Is. 26:20). Nejin ‘cuartos tein moajsij taijtik’ xa yeskij nechikolmej. Ompa tikueyichiuaj Jiova iniuan tokniuan. Moneki amo sayoj timosentiliskej nochi semanas, ta Pablo kinelnamiktij tokniuan hebreos ke monekia kichiuaskej tein kinpaleuiskia maj okachi motasojtanij uan maj kichiuanij tein kuali tein ika kinpaleuiskiaj oksekin (Heb. 10:24, 25). Axkan moneki okachi timotasojtaskej, porin nejon netasojtalis techpaleuis maj tikxikokan ouijkayomej tein tikpanoskej.

9. 1) ¿Keniuj uelis axkan tikinnextiliskej tokniuan ke tikintasojtaj? 2) Xikonijto se taman tein panok kampa tejuatsin tionnemi oso okseko keman tokniuan kinextijkej netasojtalis (xikonita nota itamian tamachtilis).

⁹ Axkan onkak miak taman kemej uelis tiknextiskej ke tikintasojtaj tokniuan, achto ke peuas okachi ueyi tajyouilis. Miakej tel tajyouiaj keman talolini, tauejueloua kiouit oso kipanouaj okseki tataman tetsaujmej. Oksekin kintajyouiltiaj (Mat. 24:6-9). Uan miakej amo kinajsi tomin porin noyampa teikamauiltiaj (Apoc. 6:5, 6). Sayoj ke ijkon kemej tokniuan kipiaj okachi kuejmolmej, okachi uelis tiknextiskej ke tikintasojtaj. Maski itech nejin tonalmej taltikpakneminij amo semi kinextiaj netasojtalis, tejuan moneki tiksentokaskej timotasojtaskej kemej iknimej (Mat. 24:12). ^[1]

10. ¿Toni timomachtitij axkan?

¹⁰ ¿Toni techpaleuis maj tiksentokakan timotasojtakan kemej iknimej  itech nejin tonalmej keman tel onkak kuejmolmej? ¿Uan keniuj uelis tiknextiskej nejin netasojtalis? Satepan ke tatitanil Pablo kiniluij hebreos “xiksentokakan ximotasojtatiyakan [...] keme nochi naniknime”, kijtoj miak taman kemej uelis tiknextiskej nejon netasojtalis. Maj tikitakan chikuasen taman.

11, 12. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke kuali tikinseliaj oksekin? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

¹¹ “Xikinselikan nekes namokalpanokauan maski amo nankinixmatij” (xikonixtajtolti Hebreos 13:2). Nejin xa techelnamiktia se taman tein kichiujkej Abrahán uan Lot. Yejuan kinextijkej kualtakayot keman kinselijkej seki takalpanouanij akin amo kinixmatiaj, uan satepan kimatkej ke tein melauj katkaj ángeles (Gén. 18:2-5; 19:1-3). Pablo ika tajtoj nejon tein kichiujkej yejuan uan ijkon kinyolchikauak tokniuan hebreos maj kintasojtanij ininikniuan uan maj kuali kinselianij.

¹² ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke kuali tikinseliaj oksekin? Uelis tikinyoleuaskej tokniuan maj takuatij tochan oso maj techkalpanotij. Uan keman tokniuj takalpanojkej uan inamik yetoskej itech tonechikol, uelis tikinyoleuaskej maski amo tikinyekixmatiskej (3 Juan 5-8). Amo moneki tikchiuaskej se ueyi iluit nion tikuiskej miak tomin. Tiknekij tikinyolchikauaskej tokniuan, amo tiktemoskej maj techmoujkaitakan. Uan no, maj amo tikinyoleuakan sayoj akin no uelis kichiuaskej touan tein tejuan tikchiujkej (Luc. 10:42; 14:12-14). Maski tikpiaskej miak tekit, maj nochipa kuali tikinselikan oksekin.

13, 14. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej tokniuan akin tsaktokej?

¹³ “Kuali xikelnamiktiyakan [...] nekes ten tsaktokke” (xikonixtajtolti Hebreos 13:3). Keman Pablo kijkuiloj nejin tajtolmej inintech tanemilijtoya tokniuan akin tsaktoyaj porin amo kikauayaj Jiova. Pablo kiniluij tokniuan hebreos ke kuali tein kichiujtoyaj porin ‘kinyolikneliayaj ne presos’ (Heb. 10:34). Itech naui xiuit keman Pablo tsaktoya, kipaleuijkej seki tokniuan akin ompakauin nemiaj. Sayoj ke oksekin uejka nemiaj. ¿Keniuj kipaleuijkej yejuan? Semi kitataujtijkej Dios maj kipaleuiani (Filip. 1:12-14; Heb. 13:18, 19).

¹⁴ Itech nejin tonalmej, miakej tokniuan tsaktokej porin amo kikauaj Jiova. Tokniuan akin nemij ompakauin kinpaleuiaj ika miak taman. Sayoj ke timiakej tel uejka tinemij. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej uan tiknextiskej ke amo tikinelkauaj? Komo nochipa tiktajtaniaj Dios maj kinpaleui. Kemej neskayot, uelis tiktajtaniskej maj kinpaleui tokniuan takamej, tokniuan siuamej uan hasta konemej akin tsaktokej ompa Eritrea. Semej yejua Paulos Eyassu, Isaac Mogos uan Negede Teklemariam.  Nejin tokniuan panouaya veinte xiujmej tsaktokej.

15. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke tikpoujkaitaj nemilis kemej namikuanij?

¹⁵ “Xikmouiskapouakan ne nemilis ne ten senyetinemij in namikuani” (xikonixtajtolti Hebreos 13:4). Okse taman kemej uelis tiknextiskej ke tikintasojtaj tokniuan yejua keman tikpoujkaitaj nemilis kemej namikuanij uan amo tiktemouaj tiauilnemiskej (1 Tim. 5:1, 2). Kemej neskayot, komo tiauilnemiskiaj iuan se tokniuj, tiktelijtakoskiaj yejua uan ichankauan. Uan no, tokniuan amo totech takuaujtamatiskiajok (1 Tes. 4:3-8). Maj no tiknemilikan keniuj momachiliskia se tokniuj siuat komo kimati ke itakauj kiita auilnemilis. ¿Kimachiliskia ke kitasojta uan ke kipoujkaita ininnemilis kemej namikuanij? Tikyekmatij ke amo (Mat. 5:28).

16. ¿Keniuj mouika maj se yolpaki ika tein se kipia uan maj se kintasojta tokniuan?

¹⁶ “Ximoyolpaktijtinemikan sayo ika ten nankipiaj ya” (xikonixtajtolti Hebreos 13:5). Komo titakuaujtamatij iuan Jiova tiyolpakiskej ika tein tikpiaj. Sayoj ke ¿keniuj mouika maj se yolpaki uan maj se kintasojta tokniuan? Komo tiyolpakij ika tein tikpiaj, tikmatiskej ke okachi moneki ininka timotekipachoskej tokniuan ke tomin oso tein uelis tikouaskej (1 Tim. 6:6-8). Amo tikinijijtoskej tokniuan oso timokuejmoloskej porin amo kuali tein tikpanouaj. Amo no tikinnexikoluiskej oksekin nion tiknejnekiskej tiksentiliskej okachi miak taman, ta tikuelitaskej titemakaskej teisa (1 Tim. 6:17-19).

17. ¿Keniuj techpaleuia yolchikaualis maj tiknextikan ke tikintasojtaj tokniuan?

¹⁷ Uelis tikpiaskej “yolchikaualis” (xikonixtajtolti Hebreos 13:6). Komo  titakuaujtamatij iuan Jiova, tikpiaskej yolchikaualis tein techpaleuis maj tikxikokan uejueyi ouijkayomej uan maj tikpiakan se kuali tanemilil. Nejin techpaleuis maj tikinyolchikauakan tokniuan uan maj tikinyolseuikan. Ijkon tiknextiskej ke tikintasojtaj (1 Tes. 5:14, 15). Komo titakuaujtamatij iuan Jiova, no tikpiaskej yolchikaualis keman peuas okachi ueyi tajyouilis, porin tikmatiskej ke yejuatsin amo uejkaua techmakixtis (Luc. 21:25-28).

18. ¿Toni techpaleuis maj okachi tikintasojtakan tayekananij?

¹⁸ “Xikinelnamiktiyakan nekes tokniuan taneltokani ten namechyekantinemij” (xikonixtajtolti Hebreos 13:7, 17). Tayekananij kikuij inintiempo uan tel tekitij itech nechikol uan amo kichiaj maj kintaxtauikan. Yejua ika moneki tikchiuaskej nejin tein kijtoua Biblia: “Xikintakachiuakan uan xikintasojtakan namotayekankakauan por ika ne tekit ten yejuan kichiutinemij ika por namejuan” (1 Tes. 5:13). Moneki titanemiliskej itech nochi tein toka kichiuaj. Komo ijkon tikchiuaj, semi timotasojkamatiskej uan okachi tikintasojtaskej. Amo tiknekij maj yolkualanikan ika tein tikchiuaskej, ta tiknekij titapaleuiskej iniuan uan tikintakamatiskej.

19, 20. ¿Toni techpaleuis maj okachi tikintasojtakan tokniuan?

¹⁹ Tiitekitikauan Jiova techixmatij porin timotasojtaj se uan okse. Itech itonaluan tatitanil Pablo no ijkon panouaya. Maski ijkon, Pablo kinyolchikauak tokniuan maj okachi motasojtanij. Kiniluij: “Kachi ok ma moueyiltijtiu namotetasojtalis se uan okse” (1 Tes. 4:9, 10). ¿Toni techmachtia nejin? Ke tinochin uelis okachi tikintasojtaskej tokniuan.

²⁰ Yejua ika, keman tikitaskej tajkuilol tein mokui itech xiuit 2016 itech Kali kampa tiMosentiliaj, maj timotajtanikan: “¿Uelis okachi kuali nikinselis oksekin? ¿Keniuj uelis nikinpaleuis tokniuan akin tsaktokej? ¿Nikpoujkaita nemilis kemej namikuanij? ¿Niyolpaki ika tein nikpia? ¿Toni nechpaleuis maj okachi nitakuaujtamati iuan Jiova? ¿Keniuj uelis okachi nikintakamatis tayekananij itech nechikol?”. Maj timochikauakan okachi kuali tikchiuaskej nejin chikuasen taman. Ijkon, tajkuilol tein moixpejpenak mokuis itech nejin xiuit amo sayoj yeski se amat tein tikitaskej itech Kali kampa tiMosentiliaj, ta techelnamiktis maj tiktakamatikan itayolmajxitilis Pablo: “Xiksentokakan ximotasojtatiyakan [...] keme nochi naniknime” (Heb. 13:1).