1, 2. ¿Keniuj kinextiani Jiova ke kiuelita kitemakas teisa?

JIOVA se Dios akin kiuelita kitemakas teisa. Nochi tein tikpiaj yejuatsin techmakak. Iaxka nochi oro, plata uan okseki kualtsitsin taman tein onkak itech taltikpak, uan kitemaka nochi tein tapaleuia maj onka nemilis (Sal. 104:13-15; Ageo 2:8). Biblia kijtoua ke Jiova miakpa kitekitiltij nejin taman ika se ueyi tachiualis uan ijkon kinmakak itekitikauan tein monekia.

² Kemej neskayot, Jiova kinmakak israelitas maná uan at keman moajsikej taluakyan cuarenta xiujmej (Éx. 16:35). Ijkon, “amo teyi kinpoloj” (Neh. 9:20, 21). Satepan, kimakak chikaualis tanauatijkej Eliseo tein ika kichiuak maj miakia tepitsin aceite tein kipiaya se siuatsin akin amo nemiaok inamik. Ijkon, siuatsin uelik kiixtauak nochi tein tauikaya uan kiajsikok tomin tein ika moixpanoltij yejua uan ikoneuan (2 Rey. 4:1-7). Uan ika inepaleuil Jiova, Jesús kichiuak se ueyi tachiualis tein ika kitemakak takual uan hasta tomin keman monekik (Mat. 15:35-38; 17:27).

3. ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

³ Jiova ueli kitekitiltia tein yeski uan ika kiyekpia tein kichijchiuak. Maski ijkon, kinyoleua itekitikauan maj tapaleuikan  itech inechikol ika tein kipiaj (Éx. 36:3-7; xikonixtajtolti Proverbios 3:9). ¿Keyej kichia Jiova maj tikuikan tein tikpiaj uan ijkon maj tikmakakan tein techmakani? ¿Keniuj itekitikauan Dios ne uejkauj tapaleuijkej ika tomin itech itekiyo? ¿Keniuj inechikol Dios kitekitiltia tomin tein kiselia? Itech nejin tamachtilis, tiknankiliskej nejin netajtanilmej.

4. ¿Toni tiknextiliaj Jiova keman tikpaleuiaj itekiyo?

⁴ ¿Keyej tikmakaj Jiova tein tikpiaj? Porin tiktasojtaj uan timotasojkamatij. Keman itech titanemiliaj nochi tein toka kichiuani, techolinia maj tikmakakan tein tikpiaj. Timomachiliaj kemej tekiuaj David keman kijtoj toni monekia motemakas tein ika mochijchiuaskia templo. Yejua kijtoj ke nochi tein tikpiaj Jiova techmaka, uan yejua ika nochi tein tikmakaj tikuij itech tein yejuatsin ipa techmakakya (xikonixtajtolti 1 Crónicas 29:11-14).

5. ¿Keniuj kinextia Biblia ke se temakas tein se kipia uan amo se kichias maj no temakakan teisa poui itech taueyichiualis tein melauak?

⁵ No tikmakaj Jiova tein tikpiaj porin ijkon tikueyichiuaj. Itech se taman tein kiitaltijkej, tatitanil Juan kikakik ke itekitikauan Dios ompa iluikak kijtojtoyaj: “Totekotsin Dios, Tejuatsin mitsonnamiki xikselijto nochi ne mouistililis uan ne ueyipanchiualis uan ne chikaukakualtsiyo. Porin sayo Tejuatsin tikonchijchiuak nochi ten ongak. Uan Tejuatsin tikonmonekiltij ma taonka nochi ten tikitaj uan ma mochiua” (Apoc. 4:11). Jiova senkis kinamiki maj se kiueyichiua uan maj se kiueyitali, yejua ika moneki tikmakaskej tein okachi kuali tein tikpiaj. Itechkopa Moisés, Jiova kinnauatij israelitas maj kichiuanij eyi iluimej itech xiuit. Tanauatil kijtouaya: “Nion semej moneki yaskej iixpan Jiova uan amo teyi kiuikaskej” (Deut. 16:16). Kemej tikitaj, kimakaskej Jiova se netetayokolil itech nejin iluimej pouia itech inintaueyichiualis israelitas. Axkan, titemakaskej tein tikpiaj uan amo tikchiaskej maj no techmakakan teisa no poui itech totaueyichiualis. Ijkon, tiknextiaj ke tikpatiuitaj uan tikpaleuiaj tekit tein kichiua inechikol Jiova.

6. ¿Keyej semi kuali maj titemakakan tein tikpiaj? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁶ Techpaleuia keman tikuelitaj titemakaskej teisa uan amo sayoj maj techmakakan (xikonixtajtolti Hechos 20:35). Maj tiknemilikan ke se okichpiltsin kinmaka itatuan se netetayokolil tein kikouak ika tomin tein yejuan kimakanij. ¿Melauj ke yejuan semi kitasojkamatiskej? Oso maj tiknemilikan ke se telpoch akin tekiti kemej precursor uan nemi iniuan itatuan kinpaleuia ika tomin. Yejuan xa amo kichiaj maj kichiua nejon, sayoj ke xa kiseliaj tomin porin kimatij ke ijkon inintelpoch kinextia ke kitasojkamati nochi tein ika kipaleuiaj. No ijkon, Jiova kimati ke semi kuali maj tikmakakan tein tikpiaj tein kipia ipatiuj.

7, 8. 1) ¿Keniuj tapaleuijkej itekitikauan Jiova ne uejkauj keman mochiuak seki taman tekit? 2) ¿Keniuj tapaleuiayaj itekitikauan Jiova itech itekiyo?

⁷ Itech Biblia tikixtajtoltiaj ke itekitikauan Dios tapaleuijkej ika tein kipiayaj. Kemansa, tapaleuijkej keman mochiuaskia se taman tekit. Kemej neskayot, Moisés kinyoleuak israelitas maj kitemakanij tein ika mochijchiuaskia tabernáculo, uan tekiuaj David no ijkon kichiuak keman mochijchiuaskia templo (Éx. 35:5; 1 Crón. 29:5-9). Keman Jehoás katka tekiuaj,  tiopixkamej kiyekchijchiujkej ichan Jiova ika tomin tein israelitas kitemakakaj (2 Rey. 12:4, 5). Itech yekinika siglo, tokniuan kimatkej ke monekia kinpaleuiskej tokniuan akin nemiaj Judea porin kipanotoyaj mayan. Biblia kijtoua ke sejse tapaleuij ika tein uelik (Hech. 11:27-30).

⁸ Itekitikauan Dios no kinpaleuijkej ika tein kipiayaj akin taixyekanayaj itech itekiyo Jiova. Kemej neskayot, itech Tanauatil tein kiselijka Moisés moijtouaya ke levitas amo kiseliskiaj se netetayokolil, kemej kiseliayaj okseki uejueyi kalyetouanij. Yejua ika oksekin israelitas kinmakayaj tein kipiayaj uan ijkon levitas uelia kitayekanaltiayaj tekit itech tabernáculo (Núm. 18:21). No ijkon, seki siuamej kualtakamej “ika nintomin kinpaleuijtinemiaj Jesús uan imomachtijkauan” (Luc. 8:1-3).

9. ¿Kani ualeuaya tomin tein ika tapaleuiayaj itekitikauan Dios ne uejkauj?

⁹ Nochi nejon nepaleuil miakkan ualeuaya. Kemej neskayot, keman yaya mochijchiuati tabernáculo, israelitas xa no tapaleuijkej ika tein kiuikakej keman kiskej Egipto (Éx. 3:21, 22; 35:22-24). Itech yekinika siglo, seki tokniuan kinamakakej tein kipiayaj, kemej inintal oso ininchan, uan tomin kinmakakej tatitanilmej. Ompa, tatitanilmej kinxejxelouilijkej akin kinpolouaya (Hech. 4:34, 35). Oksekin kixelouayaj tomin tein satepan ika tapaleuiayaj maj mochiua itekiyo Dios (1 Cor. 16:2). Nochin tokniuan akin tominpiayaj uan akin amo, tapaleuiayaj ika tein ueliaj (Luc. 21:1-4).

10, 11. 1) ¿Keniuj uelis titapaleuiskej kemej itekitikauan Dios ne uejkauj? 2) ¿Keniuj tionmomachilia porin ueli tiontapaleuia maj mochiua itekiyo Dios?

¹⁰ Axkan, xa monekis titapaleuiskej ika tomin keman mochiuas se taman tekit. Itech tonechikol xa moixtalijtok moyekchijchiuas Kali kampa tiMosentiliaj oso mochijchiuas se. Oso xa techiluiskej ke moneki tomin tein ika moyekchijchiuas sucursal, tein ika motaxtauas tein moneki itech toueyi nechikol oso tein ika kinpaleuiskej tokniuan kampa mochiuak se tetsauit. Tomin tein titemakaj no ika kinpaleuiaj misioneros, precursores especiales, takalpanouanij uan akin tekitij itech ueyi kali kampa techixyekanaj uan itech sucursales tein moajsij itech nochi taltikpak. Uan no, tonechikol xa kiixtalij kititanis mejmetstika tomin tein ika mochijchiuaskej Kalmej kampa tiMosentiliaj uan Kalmej kampa mochiuaj Uejueyi Nechikolmej, tein kikuiskej tokniuan itech okseki altepemej.

¹¹ Tinochin uelis titapaleuiskej maj mochiua itekiyo Jiova itech nejin itamian tonalmej. Tomin tein miakpa motemaka, amo momati akoni kitemakak. Keman tiktaliaj tomin itech kaxomej tein moajsij itech Kali kampa tiMosentiliaj oso tiktitanij itech jw.org, amo tikchiuaj maj oksekin kimatikan kanachi titemakakej. Xa tiknemiliskej ke tepitsin tomin tein titemakaj amo semi tapaleuia. Sayoj ke tein melauj, miak tapaleuil tein kiselia inechikol Jiova mosentilia porin miakej tokniuan tapaleuiaj ika tepitsin tomin uan amo porin sayoj seki tokniuan tapaleuiaj ika miak tomin. Nochin tokniuan, hasta akin amo semi kipiaj, tamatij kemej tokniuan akin nemiaj Macedonia itech yekinika siglo. Yejuan tajtankej maj kinkauanij maj tapaleuianij uan miak kitemakakej “maski semi pobres” katkaj (2 Cor. 8:1-4).

12. ¿Keniuj inechikol Dios kuali kitekitiltia tomin tein motemaka?

¹² Oloch Taojtokaltianij mochikauaj  kitekitiltiskej tomin tein ika motapaleuia itech inechikol Dios ika kuali taixejekolis uan tamatilis (Mat. 24:45). Yejuan kichiuaj netataujtil uan kiixtaliaj ika miak nejmachkayot keniuj kitekitiltiskej (Luc. 14:28). Ne uejkauj, seki takamej takuaujtamachmej kiitayaj keniuj motekitiltiskia tomin. Yejuan kiitayaj maj motekitiltiani sayoj itech itaueyichiualis Jiova. Kemej neskayot, Esdras mokepak Jerusalén ika miak oro, plata uan okseki taman tein kitelpiaya ipatiuj tein kitemakaka akin tekiuajtia Persia, tein axkan ininpatiuj yeskia panoua 1,700 millones. Esdras kiitaya nejin kemej se netetayokolil tein kimakakaj Jiova, yejua ika tanauatij keniuj kiyekpiaskiaj itech ojti kampa semi tamouilil katka (Esd. 8:24-34). Miak xiujmej satepan, tatitanil Pablo kisentilij tomin tein ika kinpaleuiskiaj tokniuan akin nemiaj Judea uan kiitak maj kuali kixejxelouanij “amo sayoj iixpan Jiova ta no ininixpan takamej” (xikonixtajtolti 2 Corintios 8:18-21, TNM). Axkan, itech inechikol Dios no kichiuaj kemej Esdras uan Pablo uan kuali kitekitiltiaj tomin tein motemaka.

13. ¿Keyej itech inechikol Jiova kipatanij seki taman?

¹³ Kemansa, seki kalyetouanij moneki kipataskej kemej kitekitiltiaj tomin kemej kinpaleuis maj amo kitekitiltikan okachi ke tein kitanij. Oso xa kitemoskej amo kipiaskej miak taman porin ijkon uelis okachi kitekitiliskej Jiova. Itech inechikol Jiova no ijkon panoua. Itech xiujmej tein panouanij, mochiuani seki uejueyi tekit. Kemansa, motekitiltij okachi tomin ke tein moseliaya. Yejua ika itech inechikol Jiova kitemouaj keniuj amo semi kitekitiltiskej miak tomin uan keniuj amo miak tekit mochiuas. Ijkon, totapaleuil tein kitelpia ipatiuj okachi kuali uelis motekitiltis.

14-16. 1) ¿Keniuj motekitiltijtok totapaleuil? 2) ¿Keniuj mitsonpaleuiani tejuatsin netetayokolilmej tein techmakaj itech inechikol Dios?

¹⁴ Miakej tokniuan akin miak xiujmejya kitekitilianij Jiova kijtouaj ke amo keman kiselianij okachi netetayokolilmej itech inechikol Dios. Axkan moajsi jw.org uan JW Broadcasting. Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras moajsi itech okachi miak tajtolmej. Uan no, itech xiuit 2014 uan 2015 mochiuak itech seki okachi uejueyi kalmej tein moajsij itech 14 xolalmej itech nochi taltikpak ueyi nechikol “Maj tiksentokakan tiktemokan achto iTekiuajyo Dios” kampa mosentilijkej akin kayomej itech tataman uejueyi altepemej.  Nochin akin mosentilijkej semi kinyolpaktij.

¹⁵ Miakej kitasojkamatinij nejin netetayokolilmej tein tikseliaj itech inechikol Jiova. Kemej neskayot, seki namikuanij akin tapaleuiaj itech se xolalkonet tein poui Asia kijtojkej: “Kemansa tikmachiliaj ke toselti tiyetokej uan niman tikelkauaj nochi tein mochiujtok itech itekiyo Jiova. Sayoj ke, keman tikitaj tein kisa itech JW Broadcasting, niman tikelnamikij ke tipouij iniuan tokniuan itech nochi taltikpak. Nikan, tokniuantsitsin semi kinyolpaktia JW Broadcasting. Miakpa, tikinkakiliaj ke tein kisa mejmetstika kichiua maj kimachilikan ke amo uejka yetokej iniuan Oloch Taojtokaltianij. Axkan okachi kinyolpaktia pouiskej itech inechikol Dios”.

¹⁶ Itech nochi taltikpak, mochijchiujtokej oso moyekchijchiujtokej ajsitokya 2,500 Kalmej kampa tiMosentiliaj. Ompa Honduras, tokniuan itech se nechikol kijtojkej ke kitelnekiaj kipiaskej se Kali kampa tiMosentiliaj, uan axkan kipiajya. Yejuan kijkuilojkej: “Yekmelauj tiyolpakij tipouiskej iniuan ichankauan Jiova akin moajsij iluikak uan taltikpak uan tiyolpakiskej iniuan tokniuan akin moajsij itech nochi taltikpak”. Miakej no ijkon kijtouaj keman kiseliaj Biblia uan okseki amaixmej itech inintajtol, keman kiseliaj nepaleuil porin mochiuak se tetsauit oso kiitaj itech ininxolal keniuj tapaleuia tanojnotsalis kampa miakej panouaj.

17. ¿Keniuj tikmatij ke Jiova kipaleuia inechikol axkan?

¹⁷ Miakej akin amo itaixpantijkauan Jiova amo ueli kiajsikamatij keniuj ueli tikchiuaj miak taman sayoj ika tomin tein titemakaj ika nochi toyolo. Se takat akin tekiti itech se ueyi tekitiloyan takalpanoj itech semej kalmej kampa mochijchiuaj amaixmej uan kimoujkakakik kimatis ke nochin akin ompa tekitij amo kintaxtauiaj, ke tekit mochiua ika tomin tein titemakaj ika nochi toyolo uan ke amo keman mochiuani se teisa kampa uelis se kisentilis tomin. Takat kijtoj ke amo ueliskia mochiuas tein tikchiuaj. Uan melauak nejon. Tikmatij ke sayoj ueli mochiua ika inepaleuil Jiova (Job 42:2).

18. 1) ¿Toni tatiochiualismej tikseliaj porin tikpaleuiaj itekiyo Dios? 2) ¿Keniuj uelis tikinmachtiskej tokoneuan uan akin yankuikej maj no tapaleuikan?

¹⁸ Jiova techmaka tatiochiualis maj titapaleuikan itech ueyi tekit tein mochiujtok itech itekiyo. Yejuatsin techiluia ke komo ijkon tikchiuaj techtatiochiuis (Mal. 3:10). Uan motenkaua ke akin kiuelita kitemakas teisa kuali kiyas (xikonixtajtolti Proverbios 11:24, 25). No kijtoua ke tiyolpakiskej, porin “kachi yolpaktok in tagat ten tapaleuijtinemi ika ten niaxka uan ke ne tagat ten sayo kiselia tapaleuilis” (Hech. 20:35). Uan no, ika tein tikijtouaj uan tein tikchiuaj uelis tikinmachtiskej tokoneuan uan akin yankuikej keniuj no uelis tapaleuiskej uan kiseliskej miak tatiochiualismej.

19. ¿Keniuj mitsonyolchikauani nejin tamachtilis?

¹⁹ Nochi tein tikpiaj Jiova techmaka. Keman tikmakaj tein tikpiaj tiknextiaj ke tiktasojtaj uan ke tiktasojkamatij nochi tein toka kichiuani (1 Crón. 29:17). Keman israelitas kitemakakej tein ika mochijchiuaskia templo, “xolal yolpakik kitemakas nejin netetayokolilmej, porin yejuan kimakakej Jiova netetayokolilmej ika se yolo ajsitok” (1 Crón. 29:9). Maj tejuan no tiksentokakan tiyolpakikan keman tikmakaj Jiova tein techmakani.