1, 2. ¿Keniuj kinextij David ke kitakamatia tein Jiova kiixtalia? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

DAVID uan takamej akin iuan yayaj moajsiaj itech taluakyan ompa Judá. Motatijtoyaj porin kimatiaj ke Saúl uan 3,000 tateuianij kitemouayaj David porin kinekiaj kimiktiskej. Se youak, David uan takamej akin iuan yayaj kiajsikej kampa Saúl uan itateuijkauan kochtoyaj. David uan se itateuijkauj akin monotsaya Abisai ichtakatsin ajsikej hasta kampa moajsia Saúl. Abisai kiluij David maj kikauani maj kimikti Saúl. Sayoj ke David amo kikauak uan kiluij: “¿Akoni momaajokuini uan ijkon kijtakos itaixpejpenal Jiova uan amo kitatsakuiltianij?”. Uan satepan kijtoj: “¡Nion niknemilia, ijkon kemej kiita Jiova, maj nejua nimomaajokui uan ijkon nikijtakos itaixpejpenal Jiova!” (1 Sam. 26:8-12).

² David kimatia ke Saúl katka tekiuaj itech xolal Israel porin Jiova kiixpejpenka. Senkis kiajsikamatia ke komo kinekia kitakamatis tein Jiova kiixtalia, monekia kipoujkaitas Saúl. Yejua ika nion tepitsin kinemilij kijtakos. Axkan, Jiova no kichia maj tinochin tiitekitikauan tiktakamatikan tein yejuatsin kiixtalia  uan maj tikinpoujkaitakan akin yejuatsin kinmakani tanauatil (xikonixtajtolti Salmo 18:25).

3. ¿Keniuj kinextij Abisai ke kipoujkaitaya David?

³ Abisai kipoujkaitaya David porin kimatia ke Jiova kiixpejpenka maj yeskia tekiuaj. Sayoj ke keman tekiuajtitoyaya, David kichiuak seki uejueyi tajtakolmej. Iuan motekak se siuat akin namikej katka. Uan satepan kinauatij Joab maj kichiuani maj itakauj siuat kimiktianij itech se neteuilis (2 Sam. 11:2-4, 14, 15; 1 Crón. 2:16). Joab katka iikniuj Abisai. Yejua ika Abisai xa kimatia tein David kichiujka. Uan no, kemej Abisai kinixyekanaya tateuianij, ueliskia kikuis tanauatil tein kipiaya uan ika kitemos mochiuas tekiuaj. Sayoj ke amo keman kichiuak nejon, ta yejua nochipa kipoujkaitak David, kitekitilij uan kipaleuij keman kinekiaj kimiktiskej akin kitauelitayaj (2 Sam. 10:10; 20:6; 21:15-17).

4. 1) ¿Keyej uelis tikijtoskej ke David nochipa kitakamatik tein Jiova kiixtalia? 2) ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

⁴ Itech nochi inemilis, David nochipa kitakamatik tein Jiova kiixtalia. Keman telpochok katka, kimiktij ueyi takat Goliat porin amo kuali ika tajtojtoya Jiova uan ixolal (1 Sam. 17:23, 26, 48-51). Keman tekiuajtitoyaya, Jiova kititanik tanauatijkej Natán maj kimelauati porin tajtakojka. David kikakik tein Natán kiluij uan moyolnonotsak (2 Sam. 12:1-5, 13). Uan keman xiuejya katka, kitemakak miak taman tein patiyoj tein ika tapaleuij maj satepan mochijchiuani itemplo Jiova (1 Crón. 29:1-5). Kemej tikitaj, David kichiuak uejueyi tajtakolmej itech inemilis, sayoj ke nochipa kitakamatik tein Dios kiixtalia (Sal. 51:4, 10; 86:2). Itech nejin tamachtilis tikitaskej neskayot tein kikauak David uan oksekin akin nenkej itech itonaluan. Tikitaskej keniuj uelis tiknextiskej ke okachi tiknekij tikyolpaktiskej Jiova uan amo se taltikpaknenkej. Uan no tikitaskej toni kualneskayomej uelis techpaleuiskej maj nochipa tiktakamatikan tein Dios kiixtalia.

5. ¿Toni techmachtia nepolol tein kipiak Abisai?

⁵ Keman Abisai kinekik kimiktis Saúl, kinekia senkis kipaleuis David. Sayoj ke amo kiajsikamatia ke komo kijtakouaya “itaixpejpenal Jiova”, amo kitakamattoskia tein Dios kiixtalia. David kemaj kiajsikamatia nejon, uan yejua ika amo kikauak Abisai maj kimiktiani Saúl (1 Sam. 26:8-11). ¿Toni techmachtia nejin nepolol tein kipiak Abisai? Ke ijkuak amo tikyekmatiskej akoni moneki tikyolpaktiskej, moneki tiknemiliskej toni tayolmajxitilis tein kitemaka Biblia techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan.

6. Maski totech moajsi maj tiknekikan tikchiuaskej tein kinyolpaktis tochankauan oso totasojikniuan, ¿keyej moneki timoyekpiaskej?

⁶ Totech moajsi maj tiknekikan tikchiuaskej tein kinyolpaktis akin tikintasojtaj, kemej tochankauan uan totasojikniuan. Sayoj ke moneki timoyekpiaskej, porin titajtakouanij uan tein tikmachiliaj uelis techkajkayauas uan techuikas maj amo tiktakamatikan tein Dios kiixtalia (Jer. 17:9). Yejua ika, komo se tochankauj oso se totasojikniuj kichiua teisa tein amo kuali uan kikaua Jiova, maj tikelnamikikan ke okachi moneki tikyolpaktiskej Dios uan amo se taltikpaknenkej (xikonixtajtolti Mateo 22:37).

7. ¿Keniuj kinextij se tokniuj siuat keman kipanotoya se ouijkayot ke kinekia kiyolpaktis Jiova?

 ⁷ Keman se tochankauj kikalankixtiaj itech nechikol, moneki tikixejekoskej ox tikchiuaskej tein Jiova kiyolpaktia. Maj tikitakan tein kipanok se tokniuj siuat akin monotsa Anne. ^[1] Se tonal, imomaj, akin kikalankixtijkaj itech nechikol, kinotsak ika teléfono. Kinotsaya porin kinekia kitajtanis ox ueliskia kikalpanos. Kiluij ke tel amo kuali momachiliaya porin nion semej ichankauan kinotsayaj. Anne moteltayokoltij uan kiluij ke kititaniliskia se amat kampa kinankiliskia. Sayoj ke achto ke kijkuiloskia amat, Anne kuali itech tanemilij seki tajkuilolmej tein moajsij itech Biblia (1 Cor. 5:11; 2 Juan 9-11). Ika netasojtalis, Anne kimelauilij imomaj ke yejua kinkaujka ichankauan keman tajtakoj uan amo moyolnonotsak. Ompa kiluij ke komo oksepa kinekia yolpakis monekia mokepas iuan Jiova (Sant. 4:8).

8. ¿Toni kualneskayomej uelis techpaleuiskej maj tiktakamatikan tein Jiova kiixtalia?

⁸ Seki itekitikauan Dios akin nenkej itech itonaluan David kitakamatkej tein yejuatsin kiixtalia porin katkaj yolyemankej, kualtakamej uan yolchikaujkej. Maj tikitakan keniuj nejin eyi kualneskayomej uelis techpaleuiskej maj tiktakamatikan tein Jiova kiixtalia.

9. ¿Keyej Abner kitemoj kimiktis David?

⁹ Jonatán katka ikonetsin tekiuaj Saúl. Uan Abner kinixyekanaya itateuijkauan Saúl. Jonatán uan Abner kiitakej keman David kiuikilij Saúl itsontekon Goliat. Jonatán mochiuak itasojikniuj David uan nochipa kipaleuij (1 Sam. 17:57–18:3). Sayoj ke Abner amo ijkon kichiuak. Hasta kipaleuij Saúl keman kitemojtinemia David porin kinekia kimiktis (1 Sam. 26:1-5; Sal. 54:3). Jonatán uan Abner kimatiaj ke Dios kiixpejpenka David maj yeskia tekiuaj ompa Israel. Sayoj ke satepan ke Saúl momikilij, Abner amo kipaleuij David maj mochiua tekiuaj, ta kipaleuij okse ikonetsin Saúl. Hasta uelis yeski ke Abner kinekia mochiuas tekiuaj. Xa yejua ika motekak iuan se inamik tekiuaj Saúl (2 Sam. 2:8-10; 3:6-11). ¿Keyej Jonatán mochiuak itasojikniuj David, sayoj ke Abner kitemoj kimiktis? Porin Jonatán katka yolyemanik uan kitakamatia tein Jiova kiixtalia, sayoj ke Abner amo.

10. ¿Keyej Absalón amo kitakamatik tein Jiova kiixtalia?

 ¹⁰ Semej ikoneuan tekiuaj David katka Absalón. Yejua amo katka yolyemanik, uan yejua ika amo kitakamatik tein Jiova kiixtalia. Maski kimatia ke Jiova kiixtalijka ipopaj kemej tekiuaj ompa Israel, yejua kinekia mochiuas tekiuaj. Yejua ika “kipiak se carro uan caballos uan cincuenta takamej maj tsikuinikan iixpan” (2 Sam. 15:1). Uan no, kichiuak maj miakej israelitas kipaleuianij. Uan hasta kitemoj kimiktis ipopaj (2 Sam. 15:13, 14; 17:1-4).

11. ¿Toni techmachtia tein kichiujkej Abner, Absalón uan Baruc?

¹¹ Tein kichiujkej Abner uan Absalón techmachtia ke komo amo tiyolyemankej uan tiknekij tikpiaskej okachi tanauatil, techtelouijmakas tiktakamatiskej tein Jiova kiixtalia. Sayoj ke komo tiktasojtaj Jiova, amo tiktayekanaltiskej totanejnekilis kemej Abner uan Absalón. Uan no, moneki timoyekpiaskej maj amo tiknejnekikan tikpiaskej miak tomin oso tikpiaskej se tekit tein kichiuas maj timomachilikan ke tiueyichiuanimej. Nejin uelis kijtakos tokuali uikalis iuan Jiova. Maj tiknemilikan tein kipanok Baruc, itajkuilojkauj tanauatijkej Jeremías. Itech seki tonalmej yejua kinejnekia kipias seki taman tein amo kipiaya, uan yejua ika amo kiyolpaktiayaok kitekitilis Dios. Yejua ika Jiova kiluij: “Tein nikchijchiuak nikuejuelojtok, uan tein niktokak nikuiuitatok, nochi ueyi altepet. Sayoj ke tejua, timotemolia miak taman tein uejueyi. Amo xiksentoka xiktemo nejon taman” (Jer. 45:4, 5). Baruc kinextij yolyemanilis uan kikakik tein Jiova kiyolmajxitij. Tejuan no moneki tikakiskej nejon tayolmajxitilismej, porin amo poliuiok miak tonalmej keman yejuatsin kiixpolos tein amo kuali tein mochiujtok nikan taltikpak.

12. Xikonmelaua ika se neskayot keyej amo uelis tiktakamatiskej tein Dios kiixtalia komo tiktayekanaltiaj totanejnekilis.

¹² Itech ueyi altepet México, se tokniuj akin monotsa Daniel monekik kiixejekos ox kitakamatiskia tein Jiova kiixtalia. Yejua kinekia iuan monamiktis se ichpoch akin amo katka itaixpantijkauj Jiova. Yejua kijtoua: “Niksentokaya niktajkuilouiliaya maski nimochiujka precursor”. Sayoj ke kiajsikamatik ke amo kitakamattoya tein Jiova kiixtalia. Kiitak ke kitayekanaltijtoya itanejnekilis uan ke monekia kinextis yolyemanilis. Yejua ika kitajtanij se tayekankej akin miak xiujmejya kitekitiliani  Jiova maj kipaleui. Daniel kimelaua: “Tokniuj nechpaleuij maj nikajsikamati ke komo niknekia niktakamatis tein Dios kiixtalia monekia amo niksentokas niktajkuilouilis ichpoch. Satepan ke nikteltataujtij Dios uan nitelchokak, uelik nikchiuak. Itech amo miak tonalmej peuak okachi nechyolpaktia nitanojnotsas”. Satepan, Daniel monamiktij iuan se tokniuj siuat akin kitasojta Jiova uan axkan takalpanoua itech nechikolmej.

13. ¿Keniuj Natán kinextij ke kitasojtaya Jiova uan David?

¹³ Komo tiktakamatij tein Jiova kiixtalia, no uelis tikinnextiliskej oksekin ke tikintasojtaj uan uelis tikinpaleuiskej. Maj tikitakan tein kichiuak tanauatijkej Natán. Yejua kinextij ke kitasojtaya Jiova uan no David. Keman tekiuaj David motekak iuan se siuat akin namikej katka uan satepan kichiuak maj kimiktikan itakauj, Jiova kititanik Natán maj kimelauati David. Natán kinextij yolchikaualis uan kitakamatik Jiova. Uan no kinextilij David ke kitasojtaya porin kimelauak ika kualtakayot. Kitapouij se taman tein ika kipaleuij maj kiajsikamati ke tein kichiujka tel ueyi tajtakol katka. Kiluij ke se takat tominpixkej kiichtekilijka se takat akin kipanotoya tatasojtilis se ichkatsin, tein ipa setsin katka. Keman David kikakik nejon, tel kualanik porin takat tominpixkej kichiujka nejon. Ompa, Natán kiluij: “¡Tejua nejon takat!”. Ijkon, David kiajsikamatik ke tajtakojka iixpan Jiova (2 Sam. 12:1-7, 13).

14. ¿Keniuj uelis tiknextiskej ke tiktasojtaj Jiova uan no tochankauan oso totasojikniuan?

¹⁴ Tiknextiskej kualtakayot no uelis techpaleuis maj tiknextikan ke tiktasojtaj Jiova uan no oksekin. Kemej neskayot, xikonnemili ke tejuatsin tikonpia tein kinextia ke se tokniuj kichiuak teisa tein amo kuali. Xa tikonneki tikonchiuas tein kiyolpaktis yejua, okachiok komo se mochankauj oso se motasojikniuj. Sayoj ke tejuatsin tikonmati ke okachi moneki tikonyolpaktis Jiova. ¿Toni uelis tikonchiuas? Xikonchiua kemej Natán. Xikontakamati Jiova uan xikonnextili kualtakayot mochankauj oso motasojikniuj. Xikonilui maj niman kintajtani tayekananij maj kipaleuikan. Komo yejua amo iniuan tajtoua, tejuatsin monekis tiontajtos iniuan. Ijkon tikonnextis ke okachi tikonneki tikonyolpaktis Jiova. Uan no tikonnextilis kualtakayot mochankauj oso motasojikniuj, porin tayekananij kimelauaskej ika netasojtalis uan kipaleuiskej maj oksepa kipia se kuali uikalis iuan Jiova (xikonixtajtolti Levítico 5:1 uan Gálatas 6:1).

15, 16. ¿Keyej Husai monekik kinextis yolchikaualis uan ijkon ueliskia kitakamatis tein Jiova kiixtalia?

¹⁵ Husai katka semej itasojikniuan tekiuaj David akin nochipa kipaleuij. Yejua monekik yeski yolchikauak uan ijkon ueliskia kitakamatis tein Jiova kiixtalia uan kipaleuis David. ¿Keyej?  Porin xolal kinekia kiixtalis kemej tekiuaj se ikonetsin David akin monotsaya Absalón. Husai kimatia ke Absalón ajsika Jerusalén iniuan itateuijkauan uan ke David cholojka (2 Sam. 15:13; 16:15). ¿Toni kichiuak Husai? ¿Kikauak David uan peuak kipaleuia Absalón? Amo. Maski David xiuejya katka uan miakej kinekiaj kimiktiskej, Husai kinekia kipaleuis porin kimatia ke yejua katka tekiuaj akin Jiova kiixpejpenka. Yejua ika yajki itech tepet tein itokay Olivos kitemoto David (2 Sam. 15:30, 32).

¹⁶ David kitajtanij Husai maj mokepani Jerusalén uan maj mochiuani kemej yeskia itasojikniuj Absalón. Husai monekia kichiuas maj Absalón kitajtolkakini yejua uan amo Ahitofel. Husai monekik kinextis yolchikaualis uan ijkon ueliskia kitakamatis David uan kinextis ke kinekia kitakamatis tein Jiova kiixtalia. ¿Keyej? Porin komo kichiuaya tein David kitajtanijka, ueliskia kimiktiskej. David kitataujtij Jiova maj kipaleuiani Husai. Uan Jiova kipaleuij. Absalón kitajtolkakik Husai uan amo Ahitofel (2 Sam. 15:31; 17:14).

17. ¿Keyej moneki tikpiaskej yolchikaualis tein techpaleuis maj tikyolpaktikan Jiova?

¹⁷ Tejuan no moneki tiyeskij tiyolchikaujkej uan ijkon uelis tikyolpaktiskej Jiova. ¿Keyej? Porin kemansa tochankauan, akin iniuan titekitij oso tekiuanij xa techiluiskej maj tikchiuakan teisa tein Jiova amo kiyolpaktia. Maj tikitakan tein kipanok Taro, se tokniuj kayot Japón. Ijkon kemej moskaltijtiyajki, nochipa mochikauak kinyolpaktis itatuan. Kintakamatia porin kintasojtaya, amo sayoj porin kimatia ke ijkon monekia kichiuas. Sayoj ke keman peuak momachtia Biblia iniuan itaixpantijkauan Jiova, itatuan kiluijkej maj amo kisentokani momachtiani. Yejua moteltayokoltij. Uan maski kitelouijmakak, kiniluij ke kiixtalijka yas nechikolmej. Taro kijtoua: “Kemej tel kualankej, monekik panos miak xiujmej hasta ke nechkaujkej maj nikinkalpano. Niktajtanij Jiova maj nechmakani yolchikaualis tein nechpaleuiskia maj amo nikpata tein nikixtalijka. Axkan kipatakejya inintanemilil, uan ueli okachi nikinkalpanoua” (xikonixtajtolti Proverbios 29:25).

18. ¿Keniuj mitsonpaleuij nejin tamachtilis?

¹⁸ Komo tikchiuaj kemej David, Jonatán, Natán uan Husai, tikmachiliskej yolpakilis tein teualkuilia se kitakamatis tein Jiova kiixtalia. Maj amo keman tikauakan Jiova, kemej Abner uan Absalón. Melauak ke titajtakouanij uan timopolouaj. Sayoj ke uelis tiknextiskej ke tikitaj ke okachi moneki tiktakamatiskej tein Jiova kiixtalia.