1, 2. 1) ¿Toni kichiua maj tamamej itaixpantijkauan Jiova uan okseki taneltokalismej? 2) ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis uan itech okse?

TALTIKPAKNEMINIJ miakpa techtajtaniaj akin tiitaixpantijkauan Jiova akoni techixyekana. ¿Keyej tajtanij? Porin itech miakej taneltokalismej kipiaj se taixyekankej, uelis yeski se takat oso se siuat. Sayoj ke tejuan ueli senkis tikijtouaj ke totaixyekankauj amo se taltikpaknenkej tajtakolej. ToTaixyekankauj yejua Jesucristo. Uan yejua kichiua tein kiluia iTajtsin uan iTaixyekankauj, Jiova (Mat. 23:10).

² Sayoj ke axkan seki oloch takamej akin Biblia kintokaytia takeual takuaujtamach uan tamatkej no taixyekanaj itech ixolal Dios (Mat. 24:45). Komo ijkon, ¿keniuj tikmatij ke Jiova yekmelauj techixyekana itechkopa iKonetsin? Itech nejin tamachtilis uan itech okse tikitaskej eyi taman tein kinextia keyej ueli tikneltokaj nejin. No tikitaskej ke maski Jiova kinixtaliani seki takamej maj taixyekanakan itech ixolal, yejuatsin katka uan kisentoka akin yekmelauj ininTaixyekankauj (Is. 58:11).

3. ¿Toni kipaleuij Moisés maj ueli kinixyekana israelitas?

³ Yektikatsin espíritu kinpaleuij akin Dios kinixtaliaya maj  taixyekananij. Dios kiixpejpenak Moisés maj kinixyekana israelitas. ¿Toni kipaleuij Moisés maj ueli kichiua nejin ueyi tekit? Jiova kimakak “Iyektikatsin espíritu” (xikonixtajtolti Isaías 63:11-14). Kemej Jiova kipaleuij Moisés ika iyektikatsin espíritu, tein melauj Jiova kiixyekantoya ixolal.

4. ¿Toni kinextiaya ke Moisés kipiaya iespíritu Dios? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁴ ¿Ueliaj kiitayaj taltikpakneminij ke Moisés kipiaya iespíritu Dios? Kemaj. Ika iyektikatsin espíritu Jiova, Moisés kichiuak uejueyi tachiualismej uan kimatiltij akin tekiuajtia Egipto keniuj monotsa Dios (Éx. 7:1-3). No kipaleuij maj kinixyekanani israelitas ika netasojtalis uan maj amo yolijsiuini. Moisés amo katka kemej akin taixyekanayaj itech okseki altepemej akin teikamauiltiayaj uan sayoj kitayekanaltiayaj inintanejnekilis (Éx. 5:2, 6-9). Senkis moitaya ke Jiova kiixpejpenka Moisés maj taixyekanani itech ixolal.

5. ¿Akonimej Jiova no kinmakak iyektikatsin espíritu tein kinpaleuiskia maj taixyekananij itech ixolal?

⁵ ¿Akonimej Jiova no kinmakak iyektikatsin espíritu tein kinpaleuiskia maj taixyekananij itech ixolal? Biblia kijtoua ke “Josué ikoneuj Nun kitelpiaya tamatilis tein espíritu kitemaka” (Deut. 34:9). No kijtoua ke “iespíritu Jiova kikemik Gedeón” uan ke “iespíritu Jiova peuak kichikaua David” (Juec. 6:34; 1 Sam. 16:13). Nochin nejin takamej takuaujtamatkej ke yektikatsin espíritu kinpaleuiskia maj kichiuanij tein yejuan amo ueliaj kichiuayaj ininselti (Jos. 11:16, 17; Juec. 7:7, 22; 1 Sam. 17:37, 50). Jiova kinmakak chikaualis tein kinpaleuij maj kichiuanij uejueyi tachiualismej. Yejua ika, sayoj yejuatsin kinamikia maj kiueyichiuanij.

6. ¿Keyej kinekia Jiova maj israelitas kinpoujkaitanij akin kinixyekanayaj?

⁶ ¿Toni monekia kichiuaskej israelitas keman kiitakej ke iyektikatsin espíritu Dios kinpaleuijtoya Moisés, Josué, Gedeón uan David? Monekia kinpoujkaitaskej. Se tonal, keman israelitas kijijtojtoyaj Moisés, Jiova tajtanik: “¿Hasta kemanian amo nechpoujkaitas nejin xolal [...]?” (Núm. 14:2, 11). Senkis moitaya ke Jiova kinixpejpenka nejon takamej maj taixyekananij itech ixolal. Keman taltikpakneminij kintakamatiaj, tein melauj kitakamattoyaj ininTaixyekankauj, Jiova.

7. ¿Keniuj ángeles kipaleuijkej Moisés?

⁷ Ángeles kinpaleuijkej akin Dios kinixtaliaya maj taixyekananij (xikonixtajtolti Hebreos 1:7, 14). Ika ángeles, Jiova kiixyekanak Moisés. Yekinika, kititanik se ángel akin “monextiko ika tit kampa ne uitskuoutaktson” uan kinauatij maj kinkixti israelitas uan maj kinixyekana (Hech. 7:35). Ojpatika, ika ángeles Dios kimakak  Moisés Tanauatil tein kiniluiaya israelitas toni monekia kichiuaskej (Gál. 3:19). Uan expatika, Jiova kiluij Moisés: “Xikyekana xolal hasta tal kampa nimitsiluij. ¡Xikita! Noángel mitsyekantiyas” (Éx. 32:34). Biblia amo kijtoua ke israelitas kiitakej se ángel maj kichiuani nochi nejin. Sayoj ke ijkon kemej Moisés kimachtij uan kiixyekanak xolal Israel kinextij ke ángeles kipaleuijtoyaj.

8. ¿Keniuj ángeles kipaleuijkej Josué uan Ezequías?

⁸ ¿Akonimej no kinpaleuijkej ángeles? Biblia kijtoua ke “tayekankej itech itateuijkauan Jiova”, se ángel, kipaleuij Josué maj kintanini cananeos itech se neteuilis (Jos. 5:13-15; 6:2, 21). Biblia no kijtoua tein panok satepan keman tekiuaj Ezequías taixyekanaya itech ixolal Dios. Tel miakej tateuianij asirios kinekiaj kiixpoloskej Jerusalén. Sayoj ke itech sayoj se youak, “iángel Jiova” kinmiktij 185,000 tateuianij (2 Rey. 19:35).

9. ¿Toni monekia kichiuaskej israelitas maski akin kinixyekanayaj katkaj tajtakolejkej?

⁹ Ángeles amo tajtakolejkej. Sayoj ke takamej akin kinpaleuijkej kemaj katkaj tajtakolejkej. Kemej neskayot, se tonal Moisés amo kiueyitalij Jiova (Núm. 20:12). Josué amo kitajtanij Dios maj kiixyekanani keman gabaonitas kinekkej kichiuaskej se netenkaualis iuan (Jos. 9:14, 15). Uan se tonal, tekiuaj Ezequías moueyinekik (2 Crón. 32:25, 26). Maski nejin takamej katkaj tajtakolejkej, israelitas monekia kintakamatiskej. Yejuan uelia kiitayaj ke ika iángeles Jiova kinpaleuijtoya akin kinixyekanayaj. Senkis nesia ke Jiova kiixyekantoya ixolal.

10. ¿Keniuj Tanauatil kiixyekanak Moisés?

¹⁰ ITajtol Dios kinixyekanak akin kinixtaliaya maj taixyekananij. Keman Biblia ika tajtoua Tanauatil tein kiselijkej israelitas, kitokaytia “tanauatil tein kiselij Moisés” (1 Rey. 2:3). Sayoj ke Biblia senkis kinextia ke yejua Jiova kimakak nejon Tanauatil xolal Israel. Yejua ika, Moisés no monekia kitakamatis (2 Crón. 34:14). Kemej neskayot, keman Jiova kinauatij Moisés keniuj kichijchiuas tabernáculo, yejua “kichiuak nochi ijkon kemej Jiova kinauatijka. Senkis ijkon kichiuak” (Éx. 40:1-16).

11, 12. 1) ¿Toni monekia kichiuaskej Josías uan tekiuanij akin taixyekanayaj itech ixolal Dios? 2) ¿Keniuj iTajtol Dios kinpaleuij akin taixyekanayaj itech ixolal Dios?

¹¹ Keman Josué peuak taixyekana itech xolal Israel, kipiaya seki amatajkuilolmej tein pouij itech iTajtol Dios. Yejua ika Jiova kiluij ke monekia kiixtajtoltis ika tajtol amo chikauak “youal uan tonal” uan ijkon kichiuaskia tein ompa ijkuiliujtoya (Jos. 1:8). Tekiuanij akin satepan taixyekanayaj itech ixolal Dios no monekia mojmostaj kiixtajtoltiskej Tanauatil. Uan no, monekia kimaijkuiloskej uan kitakamatiskej nochi tein kijtouaya (xikonixtajtolti Deuteronomio 17:18-20).

¹² ¿Keniuj iTajtol Dios kinpaleuij akin taixyekanayaj itech ixolal Dios? Maj titanemilikan itech tekiuaj Josías. Satepan ke kiajsikej amatajkuilol kampa ijkuiliujtoya tanauatil tein kiselij Moisés, itajkuilojkauj Josías peuak kiixtajtoltilia. * ¿Toni kichiuak Josías? “Niman keman tekiuaj  kikakik tajtolmej tein moajsiaj itech amaix tein kipia Tanauatil, kitsayanak itilmaj.” ITajtol Dios kiolinij maj kinixpolo nochi tiotsitsin tein kinueyichiuayaj itech xolal uan maj kichiua okachi ueyi Pascua kemej amo keman ijkon mochiujtoya (2 Rey. 22:11; 23:1-23). Josías uan oksekin taixyekananij kikaujkej maj iTajtol Dios kinixyekanani. Yejua ika motemakakej kipataskej kemej taixyekanayaj itech ixolal Dios. Nejon tapaleuij maj israelitas kichiuanij tein Jiova kinekia.

13. ¿Keyej akin taixyekanayaj itech ixolal Dios amo katkaj kemej akin taixyekanayaj itech okseki altepemej?

¹³ Tekiuanij itech okseki altepemej moixyekanayaj ika inintamatilis taltikpakneminij, tein amo ueyi. Kemej neskayot, taltikpakneminij uan tekiuanij itech altepet Canaán kichiuayaj miak taman tein tel amo kuali. Auilnemiaj iniuan tapialmej, iniuan inintakaikniuan oso ininsiuaikniuan oso iniuan ininchankauan. No kinueyichiuayaj tiotsitsin uan kitemakayaj konetsitsin kemej nemaktilmej (Lev. 18:6, 21-25). Uan no, tekiuanij ompa Babilonia uan Egipto amo kipiayaj tanauatilmej tein kinextiaya keniuj monekia mochipauaskej ijkon kemej kipiaya ixolal Dios (Núm. 19:13). ¡Semi tamamej katkaj taixyekananij tatakamatinij itech ixolal Dios! Yejuan kinyolchikauayaj taltikpakneminij maj kiueyichiuanij Jiova kemej monekia, maj kichipauanij ininnakayo uan maj amo auilneminij. Melauak ke yejua Jiova akin kinixyekantoya.

14. ¿Keyej Jiova kinmelauak sekin akin kiixyekankej ixolal?

¹⁴ Amo nochin tekiuanij akin taixyekankej itech ixolal Dios kitakamatkej tein yejuatsin kinnauatiaya. Nejon tekiuanij akin amo tatakamatkej amo kinekkej mokauaskej maj Dios kinixyekana ika iyektikatsin espíritu, iángeles uan iTajtol. Kemansa, Jiova monekik kinmelauas oso kinixpatas (1 Sam. 13:13, 14). Sayoj ke satepan, Jiova kiixtalij se akin yeskia tel kuali taixyekankej.

15. 1) ¿Keniuj tanauatianij kinextijkej ke ejkoskia se taixyekankej akin amo yeskia tajtakolej? 2) ¿Akoni katka?

¹⁵ Itech tel miak xiujmej, Jiova motenkauak ke kiixtaliskia maj taixyekana itech ixolal se taixyekankej akin amo yeskia tajtakolej. Kemej neskayot, Moisés kiniluij israelitas ke Jiova kitaliskia se tanauatijkej kemej yejua uan monekia kikakiskej (Deut. 18:15). Isaías kijtoj ke nejin tanauatijkej mochiuaskia se “taixyekankej uan akin kinyekana tateuianij” (Is. 55:4). Daniel ika tajtoj keman ejkoskia “Mesías Tayekankej” (Dan. 9:25). Uan Jesús kijtoj ke yejua katka ‘itayekankauj’ ixolal Dios (xikonixtajtolti Mateo 23:10). Imomachtijkauan kitojtokakej ika yolpakilis, uan kiyekmatiaj ke Jiova kiixpejpenka maj kiixyekana ixolal (Juan 6:68, 69). ¿Keyej kiyekmatiaj nejon?

16. ¿Toni kinextij ke yektikatsin espíritu kipaleuij Jesús?

¹⁶ Yektikatsin espíritu kipaleuij Jesús. Keman Jesús moauij, Juan Taauijkej kiitak ke “tatapouik tech eluiyak uan Jesús kitak in [y]ektikatsin [e]spíritu ual temoaya keme se tototsin paloma” uan motalij  itech Jesús. Tepitsin satepan, yektikatsin espíritu kiolinij Jesús maj youi taluakyan (Mar. 1:10-12). Keman Jesús moajsia nikan taltikpak, yektikatsin espíritu kipaleuij maj tamachti uan maj kichiua uejueyi tachiualismej (Hech. 10:38). Uan no, kipaleuij maj kinexti kualneskayomej kemej netasojtalis, yolpakilis uan takuaujtamatilis (Juan 15:9; Heb. 12:2). Nion se taixyekankej senkis kinextij ke kipiaya iyektikatsin espíritu Dios. Senkis nesia ke Jiova kiixpejpenka Jesús kemej Taixyekankej.

17. ¿Keniuj ángeles kipaleuijkej Jesús?

¹⁷ Jesús kiselij ininnepaleuil ángeles. Tepitsin satepan ke Jesús moauij, seki ángeles kipaleuitoj (Mat. 4:11). Uan seki hora achto ke momikiliskia, “monextiko se ángel den eluiyaktsinko para ijkon yejua kichikaualismakaya” (Luc. 22:43). Jesús kimatia ke Jiova kintitaniskia iángeles maj kipaleuitij keman monekiskia (Mat. 26:53).

18, 19. ¿Keniuj iTajtol Dios kiixyekanak Jesús itech inemilis uan kemej tamachtiaya?

¹⁸ ITajtol Dios kiixyekanak Jesús. Keman peuak tanojnotsa hasta keman momikilij itech se kouit, Jesús mokauak maj iTajtol Dios kiixyekanani. Hasta tepitsin achto ke momikiliskia, ika tajtoj tein achtook moijtojka ke kipanoskia Mesías (Mat. 4:4; 27:46; Luc. 23:46). ¡Semi tamamej katkaj taixyekananij itech taneltokalis itech itonaluan Jesús! Yejuan kitapanauiliayaj iTajtol Dios nochipa keman amo katka kemej yejuan tamachtiayaj. Ika seki tajkuilolmej tein moajsij itech iTajtol Dios, Jesús ininka kijtoj: “Nochi nijin tagayot judíos nechmouistiliaj sayo ika nintenxipal  san; uan ninyolojuan uejka yetok de Nejuatsin. Uan nenka san nechmouistiliaj, porin yejuan tenextiliaj in tamachtilis den taka san” (Mat. 15:7-9). Jiova amo keman kinixpejpenaskia takamej akin amo kitakamatiaj iTajtol maj taixyekananij itech ixolal.

¹⁹ Jesús no kinmachtij okseki taltikpakneminij ika iTajtol Dios. Keman taixyekananij itech taneltokalis kiyejyekouayaj ika netajtanilmej, Jesús amo kinnankiliaya ika tein yejua kimatia oso ika tein kipanoka, ta nochipa kinnankiliaya ika iTajtol Dios (Mat. 22:33-40). Jesús ueliskia kichiuas maj taltikpakneminij kimoujkaitanij komo kintapouiskia seki taman tein kichiuaya ompa iluikak oso keniuj mochijchiuak nochi tein onkak. Sayoj ke kemej kitasojtaya iTajtol Dios, senkis kinekia ika tajtos. Yejua “kintamachilistapoj imomachtijkauan. Uan de ompa yejuan kajsikamatke ya nochi” tein kijtouaya iTajtol Dios (Luc. 24:32, 45).

20. 1) ¿Keniuj Jesús kiueyitalij Jiova? 2) ¿Keniuj Jesús amo katka kemej Herodes Agripa I?

²⁰ Keman Jesús tajtouaya, taltikpakneminij kimoujkakakiaj (Luc. 4:22). Sayoj ke yejua nochipa kiueyitalij iTamachtijkauj, Jiova. Se tonal, se takat akin kipiaya miak tomin kitemoj kiueyitalis Jesús keman kitokaytij “tionkualitamachtijke”. Sayoj ke Jesús kinextij yolyemanilis uan kijtoj: “¿Keye tinechnotsak ke niyolkuali? Porin xikmatike amo ongak aka okse ok yolkuali. Ta, sayo [...] Dios” (Mar. 10:17, 18). Kemej chikueyi xiujmej satepan ke Jesús momikilij, tekiuaj Herodes Agripa I peuak taixyekana ompa Judea. Sayoj ke yejua amo katka kemej Jesús. Se tonal keman mochiuaya se ueyi nechikol, Herodes motakentij ika tilmaj tein tel patiyoj. Keman taltikpakneminij kiitakej uan kikakkej, peuak kijtouaj chikauak: “Nijin tagat ten tajtojtok amo tagat san. Ta, yejua se dios”. Herodes semi kiuelitak maj kiueyitalianij. ¿Toni kipanok? Biblia kijtoua ke “se ángel takeual de Dios kikokoliskuiltiko ne Herodes. Porin nojon Herodes amo kiueyipanchiutoya Totajtsin Dios [...]. Ika ya nojon Herodes momikilij uan inakayo kitamijke in talokuilinme” (Hech. 12:21-23). Senkis moitaya ke Jiova amo kiixpejpenka kemej taixyekankej. Sayoj ke Jesús kinextij ke Dios kiixpejpenka uan nochipa kiueyitalij Jiova kemej Okachi Ueyi Taixyekankej itech ixolal.

21. ¿Toni netajtanilmej tiknankiliskej itech okse tamachtilis?

²¹ Jiova amo kinekia maj Jesús yeskia Taixyekankej itech ixolal sayoj seki xiujmej. Satepan ke moajokuik, Jesús kiniluij imomachtijkauan: “Notajtsin Dios nechmaktilij ya nochi in tanauatil tech in eluiyaktsinko uan nikan taltikpak”. Uan no kiniluij ke nochipa iniuan yetoskia hasta keman ixpoliuis nochi tein amo kuali tein mochiujtok (Mat. 28:18-20). Sayoj ke komo Jesús moajsi iluikak, ¿keniuj ueli kiixyekana ixolal Dios, tein moajsi nikan taltikpak? ¿Akonimej kinixpejpenaskia Jiova maj kiixnextikan Jesús nikan taltikpak? ¿Uan keniuj akin kichiuaj kemej Cristo ueliskia kimatiskej akonimej kinixtalia Dios maj taixyekanakan itech ixolal? Itech okse tamachtilis tiknankiliskej nejin netajtanilmej.