NOPOPAJ kitasojtaya Dios. Motokaytiaya Arthur. Keman katka telpoch, kinekia taixyekanas itech Iglesia Metodista. Sayoj ke kipatak itanemilil keman kiixtajtoltij seki ininamaixuan Momachtianij ika Biblia uan peuak iniuan monechikoua. Moauij itech xiuit 1914, keman kipiaya 17 xiujmej. Itech Yekinika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak, amo kinekik pouis iniuan tateuianij. Yejua ika kitsakkej majtakti metsti itech xolal Kingston (Ontario, Canadá). Keman kikixtijkej, mochiuak colportor, kemej kintokaytiayaj akin kichiuaj tekit kemej precursor.

Itech xiuit 1926, nopopaj monamiktij iuan Hazel Wilkinson. Imomaj Hazel kiixmatka tamachtilis tein melauak itech xiuit 1908. Nejua niyolik itech tonal 24 metsti abril xiuit 1931, nikinpia eyi nokniuan uan nejua ojpatika niyolik. Nopopaj kitasojtaya uan kipoujkaitaya Biblia, uan techmachtij maj no ijkon tikchiuanij. Nochankauan kiitayaj ke motelnekia se kitekitilis Jiova. Yejua ika timomattoyaj tisentanojnotsaskej kajkalpan (Hech. 20:20).

Itech xiuit 1939, peuak Ojpatika Neteuilis tein Mochiuak itech Nochi Taltikpak. Se xiuit satepan, ompa Canadá amo kinkaujkejok itaixpantijkauan Jiova maj tanojnotsanij nion maj monechikouanij. Konemej monekia kitajpaloskej bandera uan mokuikatiskej himno kampa momachtiayaj. Tamachtianij techkauayaj nokniuj Dorothy uan nejua maj tikisanij keman kichiuayaj nejon. Sayoj ke se tonal, notamachtijkauj kinekik nechpinaujtis keman kijtoj ke katka nimoujkat. Satepan ke tamik tamachtilis nejon tonal, sekin akin iniuan nimomachtiaya nechteuijkej uan nechtamotkej. Sayoj ke nejon kichiuak maj okachi niknekini ‘niktakamatis Totajtsin Dios uan maj amo achto nikintakamati in tagayot’ (Hech. 5:29).

Itech metsti julio xiuit 1942, nimoauij itech se tanque kampa kisentiliayaj at tein yetoya kampa kinyekpiayaj tapialmej. Nikpiaya 11 xiujmej. Keman amo nimomachtiaya nikchiuaya tekit kemej precursor itech vacaciones, tein axkan moixmati kemej precursor auxiliar. Se tonal, niyajki iniuan eyi tokniuan tikinnojnotsatoj akin kitekiaj kouit kampa ika norte itech xolal Ontario.

Itech tonal 1 metsti mayo xiuit 1949 peuak nikchiua tekit kemej precursor regular. Itech nejon tonalmej nechyoleujkej maj nitekititi itech kalchiualis tein mochiujtoya itech sucursal tein moajsi Canadá. Uan satepan nechyoleujkej maj nipoui iniuan kalyetouanij Betel. Nitekitik kampa kikixtiaj amaixmej, kampa nimomachtij niktekitiltis se tepos ixmelatstik. Nikelnamiki ke miak semanas monekik nitekitis mojmostaj youak porin nitapaleuijtoya maj mochijchiua se tratado tein ika tajtouaya keniuj kintajyouiltiayaj tokniuan akin nemiaj Canadá.

Satepan, keman nitekitia Kampa kiitaj iTekiyo Dios nikinchiuilij netajtanilmej seki tokniuan akin kichiujtoyaj tekit kemej precursor uan yayaj tapaleuitij itech altepet Quebec. Ompa kinteltajyouiltiayaj tokniuan. Ijkon nikixmatik Mary Zazula, kayot Edmonton (Alberta). Itatuan pouiaj itech Iglesia Ortodoxa. Yejua ika keman yejua uan iikniuj takat akin tayekanaya kisentokakej momachtijkej Biblia, kintokakej. Yejuan moauijkej itech metsti junio xiuit 1951, uan chikuasen metsti satepan peuak kichiuaj tekit kemej precursor. Keman nikchiuilijtoya netajtanilmej, nikitak ke Mary kiteltasojtaya Jiova. Nikelnamiki ke niknemilij ke yejua katka siuat akin niknekia iuan nimonamiktis. Timonamiktijkej itech tonal 30 metsti enero xiuit 1954,  chiknaui metsti satepan ke timoixmatkej. Se semana satepan, techyoleujkej maj tikselikan tamachtilis tein techpaleuiskia maj titakalpanokan itech nechikolmej, uan ome xiujmej titakalpanojkej kampa ika norte itech xolal Ontario.

Kemej okachi monekia motanojnotsas itech nochi taltikpak, monekiaj okachi misioneros. Mary uan nejua tiknemilijkej ke komo tikxikouayaj maj techtijtipinikan moyomej keman tel tonaya uan tikxikouayaj sesek ompa Canadá, ueliskia tinemiskej kampa yeski. Tikselijkej Tamachtilis tein motemaka Galaad tapoual 27 uan timotamimachtijkej itech metsti julio xiuit 1956. Itech metsti noviembre tiyetoyajya Brasil, kampa titapaleuiskiaj.

Keman tiajsikej Brasil, peuak timomachtiaj tajtol portugués. Timomachtiayaj keniuj tipeuaskej titajtoskej iuan aksa. Satepan timomamachtijkej keniuj tiktemakaskej amaixmej. Ompa, tiyajkej titanojnotsatoj. Tiknemiliayaj tikixtajtoltiliskej akin kuali techkakiskia se tajkuilol tein ika tajtoua tatiochiualismej tein kiualkuis iTekiuajyo Dios. Keman tikajsikej se siuat akin kuali techkakik, nikixtajtoltilij Apocalipsis 21:3, 4. Sayoj ke niixtayouak. Amo nimomattoya ninemis kampa tel tona. Tein melauj, amo keman nimomatik.

Techtitankej maj titapaleuitij xolal Campos (Río de Janeiro). Axkan ompa moajsij 15 nechikolmej. Sayoj ke keman tiajsikej sayoj onkaya se tein ayamo nechikol uan se kali kampa nemiaj naui tokniuan siuamej akin kichiujtoyaj tekit kemej misionero: Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz uan Lorraine Brookes (Wallen keman monamiktij). Nitapaleuiaya ika tapakalis uan niktemouaya kouit tein ika titakualchiuayaj. Se lunes youak, satepan ke timomachtijkej amaix Tanejmachtijkej, Mary uan nejua peuak ika titajtouaj tein tikchiujkaj nejon tonal. Yejua moseuijtoya itech se sofá uan mokuatekak itech se kuatapech. Keman meuak, ¡itampa kuatapech kisak se kouat! Kemej nankinemiliaj, nochin motelmoujtijkej uan monekik nikmiktis.

Satepan ke timomachtijkej portugués se xiuit, peuak titakalpanouaj itech nechikolmej. Titakalpanojkej itech xolalmej kampa amo onkaya tit. Tiyajtinemiaj itech caballo uan carreta, uan tikochiaj talpan. Se tonal, titanojnotsatoj tel uejka. Yejua ika tiyajkej se xolal itech tren uan ompa titaneujkej se kali. Tokniuan itech sucursal techtitanilijkej 800 revistas tein ika titanojnotsaskiaj. Miakpa monekik timokepaskej kampa kititaniaj amaixmej uan tiksakaskej revistas.

Itech xiuit 1962, mochiuak Tamachtilis tein Kiseliaj Tayekananij uan Tapaleuianij itech miak xolalmej tein pouij Brasil. Chikuasen metsti monekik nikauas Mary uan miakkan niyas noselti. Nitamachtij Manaos, Belém, Fortaleza, Recife uan Salvador. Keman niyetoya Manaos, nikitak keniuj mochiuas se ueyi nechikol tein uejkauak eyi tonal itech se kali kampa mokuikatiayaj ópera tein motelixmatia. Kemej tel kiouik amo onkaya at chipauak tein se tayis uan kani ueliskia titakuaskej itech ueyi nechikol. Nitajtoj iuan se takat akin kinixyekanaya tateuianij uan nikiluij kuejmol tein tikpiayaj. Yejua kinextij kualtakayot uan kiitak maj tikpianij at itech nochi ueyi nechikol. No kintitanik tateuianij maj ojkan tapantsakuatij, uan ompa titakualchiuayaj uan titakuayaj.

 Keman niyajtinemia, Mary tanojnotsak itech seki tanamakaloyamej kampa taltikpakneminij nion tepitsin kinekiaj kikakiskej tein Biblia tamachtia. Ualeuayaj Portugal uan mokaltalitoj Brasil porin ompa kitaniaj tomin. Mary yolkuetauik uan kiniluij seki tokniuan: “Amo keman nikuelitaskia ninemis Portugal”. Tepitsin satepan, tikselijkej se amat. Techyoleuayaj maj titapaleuitij Portugal, kampa tokniuan amo kinkauayaj maj tanojnotsakan. ¡Mary semi kimoujkaitak nejon! Sayoj ke tiyajkej.

Tiajsikej Lisboa (Portugal) itech metsti agosto xiuit 1964. Policías akin ichtakatajpiayaj kinteltajyouiltiayaj tokniuan. Yejua ika tiknemilijkej ke amo katka taixejekol maj tiktemouanij iniuan titajtoskej niman keman tiajsikej. Yekinika titaneujkej se tsikitsin kali. Keman techmakakej amamej tein kinextiayaj ke ueliskia tinemiskej itech nejon altepet, titaneujkej se okachi ueyi kali. Makuil metsti satepan, titajtojkej iniuan tokniuan akin tekitiaj sucursal. Semi tiyolpakkej keman uelik tiyajkej se nechikol.

Kemej amo kinkauayaj itaixpantijkauan Jiova maj tanojnotsakan nion maj monechikokan, kalmej kampa timosentiliayaj kintsakkej uan nechikolmej mochiuayaj ininchan tokniuan. Policías miakpa yayaj ompa tachiatij. Uan no, kinuikakej tel miakej tokniuan takamej uan siuamej kampa kinchiuiliskiaj netajtanilmej. Kintajyouiltiayaj porin kinekiaj kinchikaujkauiskej maj kijtouanij inintokay tokniuan akin taixyekanayaj. Yejua ika tokniuan sayoj kikuiaj tokayit porin nejon kinpaleuiaya maj momatampauianij.

Tikitayaj ke okachi monekia maj tokniuan kiselianij amaixmej porin kinpaleuiskia maj taxikokan. Mary kijkuilouaya ika máquina tamachtilismej tein kipiaya amaix Tanejmachtijkej uan seki amaixmej. Kijkuilouaya itech se taman amat, tein satepan tapaleuiaya maj ika kichijchiuanij okachi amaixmej.

Itech metsti junio xiuit 1966 kinuikakej ininixpan tamelauanij 49 tokniuan akin pouiaj itech nechikol Feijó. Kinpantiayaj ke monechikojkej ichan aksa maski tekiuanij kiniluijkaj maj amo kichiuanij. Kemej tiknekiaj maj tokniuan kimatinij toni tanankiliskej, tikchiujkej kemej yeskia nejua nikinteiluiliaya ininixpan tamelauanij. Sayoj ke amo titatankej, ijkon kemej ipa tiknemiliayaj. Nochin nejon tokniuan kintsakkej. Kiniluijkej ke sekin tsaktoskiaj 45 tonalmej uan oksekin hasta makuil metsti uan tajko. Sayoj ke nejon tapaleuij maj okachi taltikpakneminij kiixmatinij tein Biblia tamachtia. Akin techtajtouiaya matamik ika tajtolmej tein kijtojka Gamaliel, se takat akin ika motajtoua itech Biblia (Hech. 5:33-39). Uan no, tein panok nejon tonal moteixmatiltij kampa motemakaj tanauatilmej. Semi techyolpaktij keman akin techtajtouij ininixpan tamelauanij peuak momachtia Biblia uan youi nechikolmej.

Itech metsti diciembre xiuit 1966, nechixtalijkej kemej taixyekankej itech sucursal uan nikitak keniuj momelauaskia miak taman tein mouikaya iniuan tekiuanij. Tikchiuayaj nochi tein uelia tein ika tiktemouayaj maj itaixpantijkauan Jiova akin nemiaj Portugal kinkauanij maj tanojnotsanij uan maj monechikouanij (Filip. 1:7). Itech tonal 18 metsti diciembre xiuit 1974,  tekiuanij techkaujkej maj tikchiuakan nejon. Tokniuan Nathan Knorr uan Frederick Franz yajkej Portugal porin kinekiaj touan yetoskej itech nejon tonal tein techualkuiliaya ueyi yolpakilis. Tikpiakej se nechikol tein amo keman tikelkauaskiaj itech xolal Oporto uan Lisboa kampa mosentilijkej 46,870 taltikpakneminij.

Ika inepaleuil Jiova, okachi motanojnotsak itech seki talmej tein moajsij tatajko ueyiat kampa motajtoua portugués, kemej Azores, Cabo Verde, Madeira uan Santo Tomé y Príncipe. Kemej momiakilijtoyaj itaixpantijkauan Jiova itech nejon talmej, monekia mochijchiuas se okachi ueyi sucursal. Yejua ika kichijchiujkej se yankuik sucursal. Tokniuj Milton Henschel kitemakak tanojnots itech tonal 23 metsti abril xiuit 1988 tein kinextiaya ke yaya mokuitiya nejon kali. Monechikojkej 45,522 tokniuan, kampa pouiaj 20 misioneros akin tapaleuijkaj Portugal uan yajkej nejon nechikol.

Ijkon kemej panouanij xiujmej, Mary uan nejua techpaleuiani ininneskayo tokniuan akin amo kikaujkej Jiova. Kemej neskayot, keman iuan niyajki tokniuj Theodore Jaracz keman takalpanoto okse ueyi altepet kemej superintendente de zona, nikajsikamatik se taman tein kitelpia ipatiuj. Onkaya se ueyi kuejmol itech sucursal kampa titakalpanotoj. Taixyekananij itech Sucursal mochikaujkaj kiyektaliskej uan amo kuali momachiliayaj porin amo ueliaj kichiuayaj okse taman. Yejua ika tokniuj Jaracz kinyolchikauak keman kiniluij: “Axkan moneki tikauaskej maj yektikatsin espíritu tekiti”. Amo no nikelkauas tein tokniuj Franz techiluij Mary uan nejua miak xiujmej achto keman tiyajkaj titakalpanotoj Brooklyn. Keman seki tokniuan uan tejuan tikiluijkej maj techyolmajxitiani, yejua techiluij: “Amo keman xikauakan inechikol Jiova, maski tein yeski panos. Sayoj yejua kichiujtok tein Jesús tanauatij: kiteixmatiltijtok tatiochiualismej tein kiualkuis iTekiuajyo Dios”.

Mary uan nejua semi techyolpaktiani tikchiuaskej nejon. No tikelnamikij miak taman tein kualtsin tein tikpanokej keman titakalpanouayaj itech okseki sucursales tein moajsij noyampa taltikpak. Semi techyolpaktij tikinixmatiskej tokniuan akin tataman xiujmej kipiayaj uan tikinelnamiktiskej ke tein kichiujtoyaj itech itekiyo Jiova kitelpia ipatiuj. Nochipa tikinyolchikaujkej maj kisentokanij kitekitilianij Dios.

Panokejya miak xiujmej, uan tiomen tikpiaj panouaya 80 xiujmej. Mary kipia miak tataman kokolismej (2 Cor. 12:9). Uan no tikpanouanij okseki ouijkayomej. Sayoj ke nejon kichikauani totakuaujtamatilis uan kichiuani maj tikixtalikan amo tikauaskej Jiova. Keman tiknemiliaj tein tikpanouanij itech itekiyo Jiova, tikitaj ke yejuatsin technextiliani ueyi teiknelilis ika miak taman. *