KUALTSITSIN taixkopimej tein nikitak ompa kichiujkej maj semi nitanemiliani. Yejua ika, keman ninojnelok nikatka, peuak niktelneki nikixmatis Biblia, ijkon kemej kimelauayaj nejon kualtsitsin amatajkuilolmej.

Keman Ojpatika Ueyi Neteuilis no mochiuaskiaya itech altepet India, peuak nikpanoua tein amo kuali. Notatuan mokaujkej uan satepan kitsayankej amat ininixpan tekiuanij. Amo nikajsikamatia keyej omen akin nikinteltasojtaya mokauayaj. Nimomachiliaya noselti uan ke nechsenkaujkaj. Amo nikinpiaya nokniuan uan amo akin uelia nechyolseuiaya nion nechpaleuiaya kemej niktelnekia.

Nomomaj uan nejua tinemiaj itech xolal Karachi. Se tonal tanotsak tokalijtik Fred Hardaker, se tapajtijkej akin xiuejya akin katka itaixpantijkauj Jiova. Pouia itech taneltokalis kampa pouia misionero akin kinmakak notatuan nejon amatajkuilolmej. Kiluij nomomaj ox kinekia momachtis Biblia. Nomomaj kiluij ke amo, sayoj ke kiluij ke nejua xa kemaj  niknekiskia. Yejua ika, se semana satepan, tokniuj Hardaker peuak nechmachtia.

Seki semana satepan, peuak niyouj nechikolmej tein mochiuayaj itapajtiloyan tokniuj Hardaker. Ompa monechikouayaj kemej doce tokniuan akin tel xiuejkejya katkaj akin nechyolseuijkej uan nechyekpiakej kemej niyeskia niininkonetsin. Nikuelita nikelnamikis ke nouan motaliayaj uan moixpilouayaj kemej ueliskiaj nechixitaskej uan nechnojnotsaskej kemej yekmelauj notasojikniuan. Yejua nejon tein nechpolouaya.

Tepitsin satepan, tokniuj Hardaker nechyoleuak maj nitanojnotsati. Nechnextilij keniuj niktekitiltis se gramófono kampa tiktaliayaj tanojnotsmej tein amo uejkauayaj. Kemansa tanojnotsmej senkis kijtouayaj tein amo kuali tein kichiujtoyaj taltikpakneminij, yejua ika sekin amo kiuelkakiaj. Sayoj ke nejua nikteluelitaya nitanojnotsas. Nechtelyolpaktiaya tamachtilis tein melauak uan semi nikuelitaya nikintapouis oksekin.

Ijkon kemej tateuianij kayomej Japón ajsitiyayajya India, tekiuanij ompa Gran Bretaña okachi kinkuejmolouayaj itaixpantijkauan Jiova. Itech metsti julio xiuit 1943, nejon no nechijtakoj nejua. Akin taixyekanaya kampa nimomachtiaya, se tiopixkat anglicano, kijtoj maj amo niyaniok kaltamachtiloyan. Kiluij nomomaj ke amo nikinkauiliaya se kuali neskayot akin iniuan nimomachtiaya porin nimosentiliaya iniuan itaixpantijkauan Jiova. Nomomaj tel kualanik uan nechnauatij maj amo nimonechikouaniok iniuan. Satepan, nechtitanik maj ninemiti iuan nopopaj itech xolal Peshawar, tein moajsia kemej 1,370 kilómetros uejka kampa ika norte. Kemej ompa amo nikseliaya tamachtilis uan amo uelia niyaya nechikolmej, moijtakoj nokuali uikalis iuan Jiova.

Itech xiuit 1947, nimokepak Karachi porin niktemoto tekit. Keman ompa niyetoya, niyajki itapajtiloyan tapajtijkej Hardaker, uan yejua kuali nechselij.

Kinemilij ke nikitato porin nimokokouaya, yejua ika nechtajtanij: “¿Toni mitskokoua?”.

Nejua niknankilij: “Tapajtijkej, amo teyi nechkokoua. Sayoj ke moneki nimomachtis Biblia”.

Yejua nechtajtanij: “¿Uan kemanian tikneki tipeuas?”.

Nejua niknankilij: “Komo ueli, axkanya”.

Semi kualtsin timomachtijkej Biblia nochi nejon tiotak. Nikmachiliaya kemej yeskia nimokepka kalijtik porin oksepa niyetoya iniuan itekitikauan Jiova. Nomomaj kitemoj kichiuas maj amo nimosentilianiok iniuan, sayoj ke nikixtalijtoya niktekitilis Jiova. Nimoauij itech tonal 31 metsti agosto xiuit 1947, uan tepitsin satepan, keman nikpiaya 17 xiujmej, nimochiuak niprecursor regular.

Yekinika xolal kampa nitapaleuiskia kemej precursor katka Quetta, kampa achto mosentiliayaj tateuianij kayomej Gran Bretaña. Itech xiuit 1947, ueyi altepet moxeloj uan peuak moajsi India uan Pakistán. * Nejin kichiuak maj moixnamikinij akin pouiaj itech tataman taneltokalismej, uan yejua ika tel miakej okseko motepalotitoj kemej amo keman mochiujtoya. Kemej 14 millones cholojkej. Musulmanes akin nemiaj India motepalotitoj Pakistán, uan hindúes uan sijes akin nemiaj Pakistán motepalotitoj India. Keman mochiujtoya nochi nejon ouijkayot, uelik nitejkok itech se tren ompa Karachi tein yaya Quetta kampa tel miakejya yayaj uan uejkauak nipilkatiyaj kalampakopa.

Ompa Quetta, nikixmatik George Singh, se precursor especial akin kipiaya panoua veinte xiujmej. George nechmakak se bicicleta tein soltikya katka tein ika ueliskia niyaskia nitanojnotsatiuj itech nejon xolalmej kampa tepeyoj katka, maski kemansa monekia niktopeujtiyas. Miakpa nitanojnotsaya noselti. Itech chikuasen metsti, nikinmachtiyayaya ika Biblia 17 taltikpakneminij, uan sekin mochiujkej itaixpantijkauan Jiova. Semej katka Sadiq Masih, akin kinixyekanaya tateuianij. Yejua techpaleuij George uan nejua maj tiktajtolkepanij seki amaixmej itech tajtol urdu, tajtol tein mokui Pakistán. Satepan, Sadiq mochiuak se tanojnotskej akin kitelyolpaktiaya kiteixmatiltis kuali tanauatilmej.

Satepan, nimokepak Karachi uan nitanojnotsak  iniuan Henry Finch uan Harry Forrest, seki misioneros akin yankuixtok kiselijkaj Tamachtilis tein motemaka Galaad. ¡Semi niktasojkamati nochi tein nechmachtijkej! Se tonal nitanojnotsato iuan tokniuj Finch kampa ika norte ompa Pakistán. Tatsintan itech nejon uejueyi tepemej, tikinajsikej miakej taltikpakneminij yolyemankej akin tajtouayaj urdu uan kitelnekiaj kiixmatiskej tein melauak. Ome xiuit satepan, nejua no nikselito tamachtilis tein motemaka Galaad, uan nimokepak Pakistán kampa kemansa nitakalpanouaya itech nechikolmej. Ninemia itech se kali tein moajsia Lahore iniuan okseki eyi misioneros.

Nechtayokoltia nikijtos ke itech xiuit 1954, misioneros akin nemiaj Lahore mokualantijkej. Nejua amo niknextij tamatilis uan no nimokalakij itech nejon kuejmol, yejua ika monekik chikauak nechmelauaskej. Tel amo kuali nimomachilij, niknemiliaya ke amo nikchiujka tein monekia kampa nitapaleuijtoya. Nimokepak Karachi uan satepan niyajki Londres (Inglaterra) kampa niknemiliaya niyankuikapeuas.

Itech nechikol kampa niyetoya moajsiaj miakej tokniuan akin tekitiaj Betel tein moajsi Londres. Pryce Hughes, akin taixyekanaya itech sucursal, katka kualtakat uan semi noka motekipachoj. Se tonal nechtapouij ke tokniuj Joseph Rutherford, akin kiixyekanaya tekit tein mochiuaya itech tanojnotsalis noyampa taltikpak, kimelaujka ika chikaujkayot. Tokniuj Hughes kitemoj motenpaleuis, sayoj ke tokniuj Rutherford okachiok kiajuak. Nikmoujkaitak maj tokniuj Hughes ixuetskani keman kielnamikik nejon. Yejua nechiluij ke yekinika moyolxokolij, sayoj ke satepan kiajsikamatik ke monekia maj kiyolmajxitianij uan ke Jiova ijkon kinextiliaya inetasojtalis (Heb. 12:6). Itajtoluan nechyololinijkej uan nechpaleuijkej maj oksepa niktekitiliani Jiova ika yolpakilis.

Ijkuak, nomomaj mokaltalito Londres uan kinekik momachtis Biblia iuan John Barr, akin satepan pouik iniuan Oloch Taojtokaltianij. Nomomaj niman kipatak tein monekia uan moauij itech xiuit 1957. Satepan nikmatik ke nopopaj no momachtijka Biblia achto ke momikiliskia.

Itech xiuit 1958, nimonamiktij iuan Lene, akin kayot Dinamarca uan nemia Londres. Se xiuit satepan, yolik tosiuapil Jane, akin kinyekanak okseki naui tokoneuan. No nechmakakej seki tekimej itech nechikol tein moajsia Fulham. Sayoj ke, kemej Lene motelkokouaya monekik timokaltalitiuij kampa okachi tonaya. Yejua ika, itech xiuit 1967, timokaltalitoj Adelaida (Australia).

Itech nechikol ompa Adelaida moajsiaj 12 tokniuan xiuejkejya akin katkaj taixpejpenalmej uan kikauayaj  se tel kuali neskayot itech tanojnotsalis. Niman tikixtalijkej keniuj tikchiuaskiaj itekiyo Dios.

Itech xiuit 1979, yolik makuiltika tokonetsin, Daniel. Yolik ika se kokolis tein moixmati kemej síndrome de Down * uan kikuia tataman kokolismej, yejua ika tapajtianij kijtouayaj ke niman momikiliskia. Nechouijmakaok ika nitajtos nochi tein panok. Timochikaujkej tikyekpiaskej yejua uan amo tikinsenkauaskej okseki tokoneuan. Iyolo Daniel amo yektekitia; kemansa ijyotamia uan monekia ijsiujka tikuikaskej tapajtiloyan. Sayoj ke, maski motelkokouaya, tel tamattoya uan semi tetasojtaya, uan semi kitasojtaya Jiova. Keman tikchiuayaj netataujtil achto ke titakuaskiaj, yejua momakitskiaya, moixpilouaya uan ika nochi iyolo kijtouaya “amén”. Sayoj ijkuak peuaya takuaya.

Keman Daniel kipiaya naui xiuit, kikuik leucemia. Lene uan nejua titelsioujtoyaj uan tel amo kuali timomachiliayaj. Nikmachiliaya ke amo nitaxikoskiaok. Se tonal keman titelyolkuetaujtoyaj, Neville Bromwich, akin takalpanouaya itech tonechikol, yajki tokalijtik. Nejon youak, tokniuj chokak uan technauaj. Tisenchokakej. Tein techiluij ika netasojtalis semi techyolseuij. Yajki kemej se hora kualkan, uan tepitsin satepan, Daniel momikilij. Nejon yejua tein okachi techtayokoltiani. Maski ijkon, tikxikouanij tayokol porin tikyekmatij ke nion teyi, nion mikilis, uelis kichiuas maj Jiova amo kitasojtaok Daniel (Rom. 8:38, 39). ¡Tiktelnekij oksepa tikitaskej keman moajokuis itech yankuik taltikpak! (Juan 5:28, 29.)

Maski ojpa moijtakouani nokuatixyo, niksentoka nitapaleuia kemej tayekankej itech nechikol. Tein nikpanouani nechpaleuiani maj okachi nikinajsikamati oksekin uan maj okachi nikinikneli, okachiok akin kipanotokej ouijkayomej. Nimochikaua amo nikinijijtos. Okachi kuali, niknemilia: “¿Keniuj tein kinpanouani kichiua maj ijkon tanemilikan uan maj ijkon momachilikan? ¿Keniuj uelis nikinnextilis ke ininka nimotekipachoua? ¿Keniuj uelis nikinyolchikauas maj kitakamatikan Jiova?”. Semi nechyolpaktia nikinyolchikauatiuj tokniuan. Tein melauj, keman nikinyolseuia uan nikinyolchikaua oksekin, nejua no niyolseui uan nimoyolchikaua.

Nimomachilia kemej semej akin kijkuiloj salmos, akin kijtoj: “Keman nonetekipacholuan motelmiakilijkej, tinechyolchikauak uan tinechyolseuij” (Sal. 94:19). Jiova nechyekpiani keman nikpanouani ouijkayomej iniuan nochankauan, keman nechixnamikinij porin niitaixpantijkauj Jiova, keman amo nikyekchiuani teisa uan keman nimotayokoltiani. Jiova yekmelauj mochiuani noPopaj.