1, 2. 1) ¿Keniuj techpaleuia ininneskayo akin kisentokaj tanojnotsaj kampa amo semi kinkakij, uan keyej? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Toni kijtoj Jesús ke panouaya keman kinnojnotsaya “nipueblojkauan”? (Xikonita nota.)

SERGIO UAN OLINDA kichiuaj tekit kemej precursor ompa Estados Unidos uan kipiaj panoua 80 xiujmej. Kemej yankuixtok peuak kinkokoua ininmetsuan, okachi ouij kinkisa nejnemiskej. Maski ijkon, chikome hora kualkan ajsij kampa tel miakej panouaj itech ininxolal, moketsaj kampa panoua autobús uan peua kinnextiliaj amaixmej akin ompa panouaj. Tel miak xiujmejya kichiuanij nejon. Tel miakej sayoj kinpanauiaj, sayoj ke yejuan kisentokaj ompa uan kinixuetskiliaj akin kinitaj. Nepantaj, yolik mokepaj ininchan. Mostika, oksepa ompa yetoskej chikome hora kualkan. Nejin tokniuan ompa tanojnotsaj chikuasen tonal itech semana itech nochi xiuit.

² Ijkon kemej yejuan, miakej tokniuan noyampa taltikpak miak xiujmejya tanojnotsanij kampa nemij, maski miakej  amo kinkakij. Komo tejuatsin mitsonpanoua nejin, kuali tein tikonchiujtok porin tiontaxikoua uan tikonsentoka tiontanojnotsa. * Moneskayo kinyolchikaua miakej tokniuan, hasta akin miak xiujmejya kitekitilijtokej Jiova. Xikonita tein kijtouanij seki tokniuan takalpanouanij: “Keman nitanojnotsa iniuan nejin tokniuan akin amo kikauaj Dios, ininneskayo nechyolchikaua”, “inintaxikolis nechyolchikaua maj niksentoka nitanojnotsa ika yolchikaualis” uan “ininneskayo semi nechyololinia”.

3. ¿Toni eyi netajtanilmej tiknankiliskej, uan keyej?

³ Itech nejin tamachtilis, tiknankiliskej eyi netajtanilmej: ¿Toni uelis kichiuas maj kemansa tiknekikan timosenkauaskej? ¿Keniuj uelis tiktemakaskej takilot? ¿Toni techpaleuis maj tiksentokakan tiktemakakan takilot? Tanankililmej techyolchikauaskej maj tiksentokakan tikchiuakan tekit tein Jesús technauatij.

4. 1) ¿Keniuj momachilij Pablo porin tel miakej judíos amo kinekkej kikakiskej? 2) ¿Keyej ijkon momachilij?

⁴ Titanojnotsaskej kampa amo semi akin techkaki uelis kichiuas maj tiyolkuetauikan. Komo tejuatsin mitsonpanouani nejin, xa tikonajsikamati keniuj momachilij tatitanil Pablo. Yejua tanojnotsak kemej treinta xiujmej uan kinpaleuij tel miakej maj mochiuanij itatojtokakauan Cristo (Hech. 14:21; 2 Cor. 3:2, 3). Sayoj ke amo uelik kinpaleuij miakej judíos. Tein melauj, tel miakej amo kinekkej kikakiskej uan sekin hasta kitajyouiltijkej (Hech. 14:19; 17:1, 4, 5, 13). ¿Keniuj momachilij? Yejua kijtoj: “Semi nikinyolkokolijtinemi uan nimoyoltekipachojtinemi” (Rom. 9:1-3). ¿Keyej ijkon momachilij? Porin kitelpatiuitaya tanojnotsalis uan kintasojtaya taltikpakneminij. Yekmelauj ininka motekipachouaya judíos, uan yejua ika kiteltayokoltiaya kiitas ke kiixtopeuayaj iteiknelilis Dios.

5. 1) ¿Toni techolinia maj titanojnotsakan? 2) ¿Keyej taixejekol maj kemansa tiknekikan timosenkauaskej?

⁵ Ijkon kemej Pablo, titanojnotsaj porin yekmelauj ininka timotekipachouaj taltikpakneminij (Mat. 22:39; 1 Cor. 11:1). Tikmatij ika tein tikpanouanij ke se kitekitilis Jiova yejua tein okachi kuali tein uelis se kichiuas. Yejua ika tikuelitaskiaj maj akin nemij kampa titanojnotsaj kiajsikamatikan ke no uelis okachi kuali nemiskej. Yejua ika, tiksentokaj ika tikinnojnotsaj Jiova uan kemej kiixtalijtok maj nemikan taltikpakneminij. Nejon tamachtilis kemej yeskia se netetayokolil tein tikinuikiliaj uan tikiniluiaj maj kiselikan. Keman kiixtopeuaj, taixejekol maj techyolkoko, ijkon kemej Pablo. ¿Keyej ijkon timomachiliaj? Amo porin amo semi titakuaujtamatij, ta porin yekmelauj tikintasojtaj taltikpakneminij. Uan yejua ika tiksentokaj titanojnotsaj maski kemansa tiknekij timosenkauaskej. Elena, akin kiuika veinticinco xiujmej kemej precursora, kijtoua: “Ouij nechkisa nitanojnotsas, sayoj ke nikyekmati ke yejua okachi kuali tekit tein ueli nikchiua”. ¿Melauj ke timiakej no tiknemiliaj nejon?

6. ¿Toni netajtanil tikitaskej?

⁶ ¿Keniuj tikmatij ke uelis tiktemakaskej takilot kampa yeski titanojnotsaskej? Uelis tiknankiliskej nejin netajtanil tein motelneki komo tikitaj ome neskayomej kampa Jesús ika tajtoj ke motelneki se kitemakas  takilot (Mat. 13:23). Yekinika ika tajtoj se uvajmekat.

7. 1) ¿Akonimej kiixnextiaj tekitikej, uvajmekat uan uvasmayit? 2) ¿Toni netajtanil moneki tiknankiliskej?

⁷ (Xikonixtajtolti Juan 15:1-5, 8.) Jesús kimelauak ke yejua “uvastemekataktson”, ipopaj yejua “tekitike” uan imomachtijkauan yejuan “uvasmayit”. * Ompa, kiniluij itatitaniluan: “Namejuan nankiueyimouiskachiutinemij Notajtsin Dios kuak nankitemakaj miak takilome [...]. Uan ika nijin namotakilouan ixnesitiu ke melau nannomomachtijkauan”. ¿Toni kijtosneki se kitemakas takilot? Itech nejin neskayot, Jesús amo kijtoj toni kiixnextia takilot, sayoj ke kemaj kijtoj se taman tein techpaleuia maj tikmatikan.

8. 1) ¿Keniuj tikmatij ke se kitemakas takilot amo kijtosneki keman se kinpaleuia oksekin maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo? 2) ¿Toni amo keman techtajtaniskia Jiova?

⁸ Jesús kijtoj nejin keman ika tajtoj iPopaj: “Tekitike kimaxintinemi ne nomayouan ten motatsmoltia ne ten amo kitemaka takilot”. Nejin kijtosneki ke uelis tiyeskij tiitekitikauan Jiova sayoj komo tiktemakaj takilot (Mat. 13:23; 21:43). Yejua ika, itech nejin neskayot, se kitemakas takilot amo uelis kijtosnekis keman se kinpaleuia oksekin maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo (Mat. 28:19). ¿Keyej amo? Porin nejon kijtosnekiskia ke tokniuan akin amo kinpaleuianij oksekin maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo yeskiaj kemej uvasmayit tein amo kitemaka takilot. Sayoj ke nejon amo taixejekol, porin amo ueli tikinchikaujkauiaj taltikpakneminij maj mochiuakan itatojtokakauan Cristo. Uan no, Jiova techtasojta uan amo keman techtajtaniskia maj tikchiuakan teisa tein amo tiuelij. Yejuatsin sayoj techtajtania maj tikchiuakan tein tiuelij (Deut. 30:11-14).

9. 1) ¿Keniuj uelis tiktemakaskej takilot? 2) ¿Toni neskayot tikitaskej?

⁹ Komo ijkon, ¿toni kijtosneki se kitemakas takilot? Moneki yeski se taman tein tinochin uelis tikchiuaskej. ¿Uan toni tekit technauatiani Jiova maj tikchiuakan tinochin tiitekitikauan? Maj tikteixmatiltikan iTekiuajyo (Mat. 24:14). * Nejin okachi tikyekmatij ika tein kijtoj Jesús keman ika tajtoj takat akin kitoka tatet. Maj tikitakan.

10. 1) ¿Toni kiixnextia tatet uan tal itech neskayot tein Jesús ika tajtoj? 2) ¿Toni takilot kitemaka trigo?

¹⁰ (Xikonixtajtolti Lucas 8:5-8, 11-15.) Keman Jesús ika tajtoj takat akin tatoka, tatet “yejua ne in Tajtoltsin de Dios”, oso keman tikteixmatiltiaj Tekiuajyot. Tal kiixnextia ininyolo taltikpakneminij. Tatet tein uetsik itech kuali tal monaluayotij uan ixuak, kemej neskayot, trigo. Satepan, “motakiltij se ciento takilome”. Sayoj ke ¿toni takilot kitemaka trigo? ¿Okseki koujtsitsin? Amo, ta kitemaka yankuik tatet, tein satepan no ixuas uan moskaltis. Itech nejin neskayot, itech sayoj se tatet kisaj okseki cien. ¿Keniuj mouika nejin ika totanojnotsalis?

11. 1) ¿Keniuj mouika totanojnotsalis uan tein kichiuak takat akin kitokak tatet? 2) ¿Keniuj kemej yeskia tiktakiltiaj yankuik tatet?

¹¹ Seki xiujmej achto totatuan oso seki tokniuan techmachtijkej tein melauak. Semi kinyolpaktij kiitaskej ke tikselijkej nejon tamachtilis. Uelis moijtos ke kitokkej tatet itech kuali tal. Tatet ixuak uan kisentokak moskaltij hasta keman ueliskiaya kitemakas  takilot. ¿Toni taman takilot? Ijkon kemej se tatok kitakiltia tatet uan amo okseki koujtsitsin, tejuan kemej yeskia tiktakiltiaj yankuik tatet, amo okseki itatojtokakauan Cristo. * ¿Keniuj tikchiuaj nejon? Keman tikteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios. Ijkuak, kemej yeskia tikmoyauaj tatet tein se tonal kemej yeskia kitokkej itech toyolo (Luc. 6:45; 8:1). Yejua ika, nejin neskayot techmachtia ke tiksentokaskej tiktemakaskej takilot komo tiksentokaj titanojnotsaj.

12. 1) ¿Toni techmachtiaj neskayomej kampa ika motajtoua uvajmekat uan takat akin kitoka tatet? 2) ¿Keniuj mitsonpaleuia tikonmatis nejon?

¹² ¿Toni techmachtiaj neskayomej kampa ika motajtoua uvajmekat uan takat akin kitoka tatet? Ke tiktemakaj takilot komo tiksentokaj titanojnotsaj, amo komo taltikpakneminij techkakij. Pablo kinextij nejin keman kijtoj: “Totajtsin Dios kintaxtauis sejse ijkon keme yejuan motekitiltijke” (1 Cor. 3:8). Kemej tikitaj, Jiova techtaxtauis ika tekit tein tikchiuaskej, amo ika tein kiualkuis nejon tekit. Matilda, akin kiuika veinte xiujmejya kemej precursora, kijtoua: “Nechyolpaktia nikmatis ke Jiova techtatiochiuia ika tein timochikauaj tikchiuaskej”.

13, 14. Ijkon kemej moijtoua itech Romanos 10:1, 2, ¿keyej Pablo kisentokak tanojnotsak?

¹³ ¿Toni techpaleuis maj tiksentokakan tiktemakakan takilot? Tikitakejya keniuj momachilij Pablo keman tel miakej judíos amo kinekkej kikakiskej keman kinekia kinmatiltis tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Sayoj ke amo keman mosenkauak. Satepan kimelauak keniuj kinitaya judíos keman kijtoj: “Semi nikyolnejneki ke ma Dios kinmakixtitiu nojudíosikniuan. Uan nimotatatautilijtok nachipa ika por nopueblojkauan de Israel. Uan nejua kuali nikinitilijtiuits [...] ke yejuan semi kinekij kitakamatinemiske san in tanauatil de Dios [...]. Pero yejuan  amo kajsikamatke de keniu kiyolpaktijtinemiske” (Rom. 10:1, 2). ¿Keyej kisentokak kinnojnotsak?

¹⁴ Yekinika, kimelauak ke kinnojnotsaya judíos porin ‘semi kiyolnejnekia’ maj makisanij (Rom. 11:13, 14). Ojpatika, kijtoj ke kitataujtiaya Dios maj kinpaleuiani maj mochiuanij itatojtokakauan Cristo. Uan expatika, kijtoj: “Semi kinekij kitakamatinemiske san in tanauatil de Dios”. Pablo kiitaya tein kuali tein kinextiaya sejse taltikpaknenkej. Kimatia ke judíos akin kinekiaj kiyolpaktiskej Dios ueliskiaj mochiuaskej tel kuali itatojtokakauan Cristo, ijkon kemej yejua.

15. ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Pablo? Xikonijto tein kichiuaj seki tokniuan.

¹⁵ ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Pablo? Yekinika, moneki yekmelauj tiknekiskej tikinajsiskej akin kinekij kiseliskej nemilis nochipaya. Ojpatika, moneki tiktataujtiskej Jiova maj kinyololini maj techkakikan akin kipiaj kuali ininyolo (Hech. 13:48, TNM; 16:14). Silvana, akin kiajxitijtokya 30 xiujmej kemej precursora, kijtoua: “Achto ke nitanotsas, niktajtania Jiova maj nechpaleui maj nikpia se kuali tanemilil”. Maj no tiktajtanikan Dios maj ángeles techpaleuikan maj tikinajsikan akin kinekiskej techkakiskej (Mat. 10:11-13; Apoc. 14:6). Robert, akin kiuika panoua treinta xiujmejya kemej precursor, kijtoua: “Semi teyolpaktia se tekitis iniuan ángeles, akin kimatij tein kinpanoua taltikpakneminij”. Uan expatika, maj timochikauakan tikitaskej tein kuali tein kinextiaj taltikpakneminij. Carl, se tayekankej akin moauij panoua cincuenta xiujmejya, kijtoua: “Niktemoua nikitas tein yeski tein kinextis ke taltikpaknenkej kipia kuali iyolo, kemej ijkuak ixuetska, ixkualtakat oso yekmelauj kineki kimatis teisa”. Komo tikchiuaj nejon, tiksentokaskej tiktemakaskej takilot, ijkon kemej Pablo.

16, 17. 1) ¿Toni techmachtia Eclesiastés 11:6? 2) ¿Keniuj tapaleuia keman techitaj ke titanojnotsaj?

¹⁶ Maski kemansa tikitaskej ke tein tikteixmatiltiaj kemej yeskia amo monaluayotia itech ininyolo taltikpakneminij, moneki amo tikelkauaskej ke semi tapaleuia maj tiksentokakan titatokakan (xikonixtajtolti Eclesiastés 11:6). Melauak ke miakej amo techkakij, sayoj ke kemaj techitaj. Kiitaj ke kuali titakentiyouij, ke titapoujkaitaj uan ke tikualtakamej. Uelis yeski ke satepan, kemej timonejnemiltiaj uelis tapaleuis maj sekin kipatakan kemej techitaj. Yejua nejon tein kiitakej Sergio uan Olinda, akin ininka titajtojkej itech yekinika párrafo.

¹⁷ Sergio kijtoua ke kemej kokolispeujkej, seki tonalmej amo yajkej kampa tanojnotsayaj. Yejua kijtoua: “Keman timokepkej, taltikpakneminij techtajtaniayaj toni techpanoka uan techiluiayaj ke techtemouayaj”. Uan Olinda ixuetska keman kijtoua: “Akin kinnejnemiltiaj autobuses techtajpalouayaj uan sekin techiluijtikisayaj: ‘Kuali tekit nankichiuaj’. Hasta techtajtaniayaj amaixmej”. Se tonal, kinpanok se taman tein amo kichiayaj. Se takat kinajsito, kintayokolij seki xochit uan kintasojkamatilij tekit tein kichiuaj.

18. ¿Keyej tejuatsin tikonixtalijya tikonsentokas tiontemakas “miak takilome”?

¹⁸ Biblia kijtoua: “Amo ximomaseui”. Kemaj, komo tiksentokaj tikteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios, titapaleuiskej maj motanojnotsa “tech nochi senmanauak” (Mat. 24:14). Uan tein okachi moneki, semi tiyolpakiskej porin tikmatij ke tikyolpaktijtokej Jiova. Yejuatsin kintasojta nochin akin kisentokaj “kitemakatiyoue uel miak takilome”.