1. ¿Toni techmachtia iTajtol Dios?

JIOVA yejua toUeyi Tamachtijkauj. Ika inepaleuil uelis tikixnamikiskej tein yeski ouijkayot (Is. 30:20, 21). ITajtol techmachtia tein tisejsemej techpaleuis maj ‘timochiuakan yek yolmajsitokej’ uan ijkon ‘uelis tikchiutiyaskej miak tataman den kuali tekit’ (2 Tim. 3:17). Keman tikchiuaj tein Biblia kijtoua, okachi tiknextiaj tamatilis ke akin kipaleuiaj “in tamachilis de nikan taltikpak” (1 Cor. 3:19; Sal. 119:97-100).

2. ¿Toni tikitatij itech nejin tamachtilis?

² Kemej tikitatij, komo timoixyekanaj ika inintanemilil taltikpakneminij sayoj tiktayekanaltiskej tein tejuan tiknejnekij uan nejon xa kichiuas maj techouijmaka tikixtopeuaskej tein kichiuaj uan tein kinemiliaj. Yejua ika Biblia kijtoua: “Ximoyekpiakan tech namotamachilis. Uan kuali xikitakan ma amo aken namechkajkayaua ika tamachilis ten amo teyi namechyolmajxitis” porin yejuan tamachtiaj “tech miak tataman taneltokalis den uejkaukayome” (Col. 2:8). Itech nejin tamachtilis tikitatij ome taman tein ika Satanás kinkajkayauani taltikpakneminij uan keniuj momoyauani nejon. Itech sejse takajkayaualis tikitaskej keyej kemej tanemiliaj taltikpakneminij amo tapaleuia uan keyej tein Biblia tamachtia okachi tapaleuia.

3, 4. ¿Keniuj peuak monejnemiltiaj taltikpakneminij itech ipeujyan siglo veinte?

³ Itech xiuit 1900 hasta 1930, peuak mopata kemej taltikpakneminij monejnemiltiaj. Achto, miakej kinemiliayaj ke sayoj akin namikuanij ueliskiaj mosentekaskej uan ke senteixtenoj amo monekia ika tajtoskej nejon. Sayoj ke nejon tein  kinemiliayaj mopatak uan peuak kiitaj auilnemilis kemej se taman tein kuali.

⁴ Itech xiuit 1920 hasta 1930 senkis mopatak miak taman. Se siuat motelmachtijkej, kijtoj: “Películas, tataman tamouisolmej, tatsotson, novelas uan kampa teisa motematiltia okachi peuak kinextiaj auilnemilis”. Itech nejon xiujmej, kemej peuak mijtotiaj kinextiaya ke kinekiaj auilnemiskej uan peuak kikuij tilmaj tein kopitstik uan tein tsikitsin. Kemej kijtojka Biblia, akin nemiskiaj itech itamian tonalmej kitemoskiaj “kenin moyolpaktijtinemiske” (2 Tim. 3:4).

5. ¿Keniuj peuak monejnemiltiaj taltikpakneminij itech xiuit 1960?

⁵ Itech xiuit 1960, taltikpakneminij peujkej kiitaj ke kuali yetoya maj ome takamej oso ome siuamej mosentekakan, maj namikuanij kitsayananij amat ininixpan tekiuanij uan maj sennemikan maski amo monamiktiskej. Uan no, miak taman neixpetanilis peuak okachi kinextia auilnemilis. ¿Toni kiualkuini nejon? Se siuat tajkuilojkej kijtoj ke keman taltikpakneminij amo kuali monejnemiltiaj kichiua maj tajyouikan. Kemej neskayot, kalyetouanij moxexelouaj, tetatmej amo kinseniskaltiaj ininkoneuan, semi tayokoyaj uan kitelitaj auilnemilis. No kichiuani maj miakej kipiakan kokolis kemej sida. Nochi nejon kinextia ke kemej tanemiliaj taltikpakneminij senkis amo tapaleuia (2 Ped. 2:19).

6. ¿Keyej kineki Satanás maj taltikpakneminij amo kuali monejnemiltikan?

⁶ Satanás kineki maj taltikpakneminij ijkon monejnemiltikan. Kemej tikitaj, yejua kiuelita maj kinemilikan ke se takat uan se siuat uelis mosentekaskej maski amo namikuanij uan maj amo kipoujkaitakan nenamiktilis, tein se inetetayokolil Dios (Efes. 2:2). Akin auilnemij kinextiaj ke amo kipatiuitaj kemej Dios kiixtalij maj kinpiakan konemej uan no uelis amo nemiskej nochipaya (1 Cor. 6:9, 10).

7, 8. ¿Keyej kemej kijtoua Biblia ke uelis mosentekaskej se takat uan se siuat okachi kuali ke tein kijtouaj taltikpakneminij?

⁷ Akin moixyekanaj ika inintanemilil taltikpakneminij amo kipoujkaitaj tein Biblia kijtoua kemej moneki se monejnemiltis uan kijtouaj ke amo tapaleuiaok. Xa motajtaniaj keyej Dios techchijchiuak maj tiknejnekikan timotekaskej iuan aksa uan  satepan techiluia maj tiktsakuilikan nejon tanejnekilis. Kinemiliaj ke moneki tikchiuaskej nochi tein tiknejnekij. Sayoj ke Biblia amo kijtoua nejon, ta techiluia ke uelis tiktsakuiliskej tein amo kuali tein tiknejnekij (Col. 3:5). Uan no, Jiova kiixtalij nenamiktilis, ijkon se takat uan se siuat akin namikuanij uelis mosentekaskej uan ika moyolpaktiskej kemej kinamiki (1 Cor. 7:8, 9). Ijkon, amo kinkuejmolos inintanemilil keman mosentekaskej nion motekipachojtoskej.

⁸ Biblia techmachtia maj tikitakan kemej kinamiki keman se takat uan se siuat namikuanij mosentekaj. Kijtoua ke ijkuak mosentekaj uelis ika yolpakiskej (Prov. 5:18, 19). Sayoj ke no kijtoua: “Cada se tokniu ma kimati keniu iuan yetos isiuatsin ka ne yolchipaualis uan ika ne mouisyot. Uan [...] ma amo kinixnejnektinemikan ok oksekin siuame oso taka, porin nochi nijin kichiutinemij nekes ten amo kixmatij Totajtsin Dios” (1 Tes. 4:4, 5).

9. 1) ¿Keniuj kinpaleuijkej itekitikauan Jiova maj moixyekanakan ika tein Biblia tamachtia itech ipeujyan siglo veinte? 2) ¿Toni techyolmajxitia 1 Juan 2:15, 16? 3) Kemej kijtoua Romanos 1:24-27, ¿toni tein kichiuaj taltikpakneminij moneki tikixtopeuaskej?

⁹ Itech ipeujyan siglo veinte, itekitikauan Jiova amo mokaujkej maj kinkajkayaua tein kinemiliayaj akin “amo kimachiliaj ok in pinaualis den motajtakolmakatinemij” (Efes. 4:19). Ta okachi kuali, mochikaujkej kitakamatiskej itanauatiluan Dios. Amaix Tanejmachtijkej 15 metsti mayo xiuit 1926 itech tajtol inglés kijtoj ke “tein kinemiliskej uan tein kichiuaskej takamej uan siuamej moneki yeski chipauak uan okachiok kemej mouikaskej”. Maski taltikpakneminij amo kuali monejnemiltijtoyaj, itekitikauan Jiova moixyekanayaj ika tein Biblia tamachtia (xikonixtajtolti 1 Juan 2:15, 16). Semi timotasojkamatij tikpiaskej iTajtol Dios uan tataman tamachtilis tein techmaka Jiova tein techpaleuia maj tikixtopeuakan inintanemilil taltikpakneminij * (xikonixtajtolti Romanos 1:24-27).

10, 11. ¿Toni kijtojka Biblia ke panoskia itech itamian tonalmej?

¹⁰ Biblia kijtojka ke itech itamian tonalmej taltikpakneminij “motasojtatinemiske yejuan san” (2 Tim. 3:1, 2). Yejua ika, amo tikmoujkaitaj maj axkan ijkon kichiuakan. Se amatajkuilol kijtoua ke itech xiuit 1970 peuak “semi motekitiltiaj amatajkuilolmej tein kijtouayaj keniuj kuali se nemiskia”. Seki nejin amatajkuilolmej kinyolchikauayaj taltikpakneminij maj amo kipatanij kemej monejnemiltijtoyaj. Kemej neskayot, semej nejon amatajkuilolmej kiluiaya akin kiixtajtoltiaya maj sayoj yejua motasojta, porin “amo akin kuakualtsin kemej yejua, okachi kipia ipatiuj uan ke amo moajsia okse kemej yejua”. Uan no kijtouaya ke tisejsemej moneki tikixpejpenaskej keniuj timonejnemiltiskej uan tikchiuaskej tein tiknemiliaj ke kuali yetok uan tein techpaleuis.

¹¹ ¿Tikonixmati akin ijkon tanemiliaj? Satanás kichiuak maj Eva ijkon tanemiliani. Kiluij ke ueliskia yeski “kemej Dios” uan kiixmatiskia “tein kuali uan tein amo kuali” (Gén. 3:5). Axkan, miakej kinemiliaj ke amo akin uelis kiniluis toni kuali yetok uan toni amo, nion no Dios. Kemej neskayot, nejon tanemilil kichiuani  maj miakej amo kiitakan nenamiktilis kemej moneki.

12. ¿Keniuj kiitaj taltikpakneminij nenamiktilis?

¹² Biblia kiniluia namikuanij ke moneki mopoujkaitaskej uan kichiuaskej tein motenkaujkej ijkuak monamiktijkej. No kinelnamiktia ke moneki kiixtaliskej nochipa senyetoskej. Yejua ika Biblia kijtoua: “Takat kikauas ipopaj uan imomaj, uan mosentilis iuan inamik, uan mochiuaskej sayoj se” (Gén. 2:24). Sayoj ke, akin moixyekanaj ika inintanemilil taltikpakneminij kijtouaj ke sejse akin namikej moneki kitayekanaltis sayoj yejua mopaleuis. Se amatajkuilol tein ika tajtoua keman kitsayanaj amat ininixpan tekiuanij, kijtoua: “Keman sekin monamiktiaj uan motenkauaj senyetoskej amo kijtouajok ‘hasta keman mikilis techxelos’, ta kijtouaj ‘hasta keman amo timotasojtaskejok’”. Nejon tein kinemiliaj kichiuani maj kalyetouanij moxexelokan uan maj semi tajyouikan. Kemej tikitaj, maj ijkon kiitakan nenamiktilis senkis amo tapaleuia.

13. ¿Keyej Jiova amo kinitstani akin moueyinekij?

¹³ Biblia kijtoua: “Nochin akin itech ininyolo moueyinekij Jiova amo kinitstani” (Prov. 16:5). ¿Keyej Jiova amo kinitstani akin moueyinekij? Se taman porin akin kinemiliaj ke ueyichiuanimej uan kichiuaj maj oksekin no moueyinekikan kinextiaj ke tanemiliaj kemej Satanás. Kemej yejua senkis moueyineki kinemilij ke Jesús, akin kipaleuij Dios maj kichijchiua nochi tein onkak, monekia motankuaketsas iixpan uan kiueyichiuas (Mat. 4:8, 9; Col. 1:15, 16). Tein kichiuaj akin moueyinekij kinextia keyej Dios kiita ke senkis amo tapaleuia kemej tanemiliaj.

14. ¿Keniuj techpaleuia Romanos 12:3 maj timoitakan kemej kinamiki?

¹⁴ Biblia techpaleuia maj timoitakan kemej kinamiki. Kijtoua ke kuali yetok maj se motasojta. Kemej neskayot, Jesús kijtoj: “Xiktasojta mokniu ijkon keme tejua  timotasojta” (Mat. 19:19). Nejin kinextia ke moneki tiktemoskej tein techpoloua ika taixejekolis. Sayoj ke Biblia kijtoua ke amo moneki tiknemiliskej ke okachi tiueyichiuanimej ke oksekin, ta techyolmajxitia: “Amo no teyi xikchiuakan tech namonemilis tenika nanmoueyichiuaske”, uan no techiluia: “Ika ne yolyemanalis [...] xikpouakan in oksekin tokniuan taneltokani ke yejuan kachi ueyi chiuanime” (Filip. 2:3; xikonixtajtolti Romanos 12:3).

15. ¿Keyej tikonnemilia ke semi tapaleuia maj Biblia techilui maj amo timoueyinekikan?

¹⁵ Miakej akin kinemiliaj ke kipiaj tamatilis kijtouaj ke amo tapaleuia maj Biblia kijto maj amo se moueyineki. Kijtouaj ke komo tiknemiliaj ke oksekin okachi ueyichiuanimej ke tejuan, techchiuiliskej tein kinekiskej. Sayoj ke, ¿tapaleuiani nejon tanemilil? ¿Yolpakij akin sayoj yejuan motasojtaj? ¿Yolpakij kemej kalyetouanij? ¿Kinpiaj kuali tasojiknimej? ¿Kuali mouikaj iuan Dios? ¿Toni tikonijtoskia ke okachi tapaleuia, kemej tanemiliaj taltikpakneminij oso tein Biblia tamachtia?

16, 17. ¿Toni semi tiktasojkamatij uan keyej?

¹⁶ Akin moixyekanaj ika inintanemilil akin kijtouaj ke “tamatinij” mochiuaj kemej se akin youi paxaloti uan amo kimati keniuj ajsis kansaika uan kitajtania okse akin amo no kimati. Keman Jesús ininka tajtoj “tamatinij” akin nemiaj itech itonaluan kijtoj: “Yejuan ixpojpoyome. [...] Uan komo se ixpojpoyot kineki kiyekanas okse ixpojpoyot, ijkuakon in omen sen uetsitiue tech in talkomit” (Mat. 15:14). Dios kiita ke inintanemilil taltikpakneminij nion tepitsin tapaleuia.

¹⁷ Tein Biblia tayolmajxitia nochipa tapaleuia “para ika [se] kinyolmelautiyas uan para ika se kinmachtijtiyas in taneltokani de keniu chipaukanemiske” (2 Tim. 3:16). Timotasojkamatij maj Jiova itechkopa inechikol techpaleui maj amo timonejnemiltikan kemej akin amo kitekitiliaj yejuatsin (Efes. 4:14). Nochi tamachtilis tein Jiova techmaka techpaleuia maj tiktakamatikan itanauatiluan. Se ueyi tatiochiualis timoixyekanaskej ika tein Biblia tamachtia.