1, 2. 1) ¿Toni kijkuiloj se takat itech se amatajkuilol? 2) ¿Toni tikitaskej itech nejin tamachtilis?

AXKAN, miakej taltikpakneminij kijtouaj ke kineltokaj Jesús, sayoj ke amo kichiuaj tein tamachtij (2 Tim. 4:3, 4). Hasta se takat kijtoj nejin itech semej amatajkuilolmej tein kijkuiloj: “Komo axkan touan moajsiskia okse Jesús akin tajtoskia ijkon kemej Jesús tajtoj [...], ¿no tikixtopeuaskiaj ijkon kemej kichiujkej taltikpakneminij ome mil xiujmej achto? [...] Tanankilil yeskia ke kemaj”.

² Itech yekinika siglo, miakej kikakkej tein Jesús tamachtij uan kiitakej ke kichiuaya uejueyi tachiualismej, sayoj ke amo iuan takuaujtamatkej. ¿Keyej? Itech tamachtilis tein achto tikitakej ika titajtojkej naui taman uan itech nejin tamachtilis ika titajtoskejok naui. No tikitaskej keyej axkan sekin kinixtopeuaj itatojtokakauan Jesús uan toni techpaleuis maj nion teyi techtsakuili maj tiktekitilikan Jiova. Kemej moijtoj itech tamachtilis tein achto tikitakej, nejin tamachtilis semi kinpaleuis akin ouij kinkisa kiixtaliskej mochiuaskej itaixpantijkauan Jiova.

3. ¿Keyej seki taltikpakneminij kiixtopeujkej Jesús?

³ Jesús mosentiliaya iniuan nochin taltikpakneminij. Takuaya iniuan akin tominpiayaj uan akin kipiayaj tanauatil, sayoj ke no mosentiliaya iniuan akin kipanouayaj tatasojtilis uan akin amo ueliaj mopaleuiayaj. Uan no kiniknelij akin miakej kinitayaj kemej tajtakolchiuanij. Seki taltikpakneminij akin semi moueyimatiaj kiixtopeujkej Jesús porin kichiuaya nochi nejin. Yejuan kintajtanijkej imomachtijkauan: “¿Keye  namejuan nantakuaj uan nantayij iuan ne tatopaluiani uan ne oksekin tajtakolejke[?]”. Jesús kiniluij: “In tagayot ten mopouaj yolpaktokke, yejuan nojonkes amo moneki tepajtijke. Ta, namechilia ke sayo in kokoyani moneki tepajtijke. [...] Nejuatsin amo niuala nikintemoko naken mopouaj yolchipauke. Ta, Nejuatsin niuala nikan taltikpak para nikintemos tajtakolejke para ma yejuan ma moyolnemilikan de nintajtakoluan” (Luc. 5:29-32).

4. Ika tein kijtojka tanauatijkej Isaías, ¿toni monekiaya kimatiskej judíos?

⁴ ¿Toni kijtoua Biblia? Miak xiujmej achto ke Mesías ualaskia nikan taltikpak, Isaías kijtojka ke taltikpakneminij kiixtopeuaskiaj. Yejua kijkuiloj: “Taltikpakneminij kiixtopeujkej uan kiixnamikkej [...]. Kemej yeskia amo tikitayaj iixko. Tikixtopeujkej uan tikitakej ke amo teyi chiujkej” (Is. 53:3). Nejin tajkuilol kinextia ke taltikpakneminij kiixnamikiskiaj Mesías, yejua ika judíos itech yekinika siglo monekiaya kimatiskej ke Jesús ipa kiixtopeuaskiaj.

5. ¿Keniuj kinitaj miakej taltikpakneminij itekitikauan Jiova?

⁵ ¿No ijkon panoua axkan? Kemaj. Miakej taixyekananij itech taneltokalis kuali kinseliaj akin tominpiaj, akin ueyichiuanimej uan akin taltikpakneminij kinitaj ke tamatinij, maski amo kitakamatij tein Biblia kijtoua. Sayoj ke kinixtopeuaj itekitikauan Jiova porin taltikpakneminij kinitaj ke amo teyi chiuanimej, maski yejuan kitekitiliaj Jiova ika yolpakilis uan kichiuaj tein kiyolpaktia. Kemej kijtoj Pablo, Dios kinixpejpenak akin taltikpakneminij kinixtopeuaj (1 Cor. 1:26-29). Sayoj ke Jiova kinpatiuita nochin itekitikauan.

6. ¿Toni kijtoj Jesús itech Mateo 11:25, 26, uan keniuj uelis tikchiuaskej kemej yejua?

⁶ ¿Toni mitsonpaleuis amo xikonkaua tein tionmomachtia? (Xikonixtajtolti Mateo 11:25, 26). Maski taltikpakneminij amo kuali kinitaj itekitikauan Jiova, amo xikonkaua maj nejon kichiua no ijkon xikonita. Jiova kinixpejpena maj kitekitilikan sayoj akin yolyemankej (Sal. 138:6). Uan no itech xiontanemili nochi tein Jiova kichiuani ika ininnepaleuil akin taltikpakneminij kinitaj ke amo kipiaj tamatilis.

7. ¿Keyej Jesús kiniluij fariseos ke sayoj takajkayauayaj, uan toni kichiujkej yejuan?

⁷ Jesús amo mouik kiniluis taixyekananij itech taneltokalis ke amo kinpaleuiayaj taltikpakneminij maj kiueyichiuanij Jiova kemej yejuatsin kiyolpaktia. Kemej neskayot, kiniluij fariseos ke sayoj takajkayauayaj porin okachi kitayekanaltiayaj momapajpakaskej ke kinyekpiaskej inintatuan (Mat. 15:1-11). Nesi ke imomachtijkauan semi kimoujkakakkej tein kiniluij porin kiluijkej: “¿Xe amo tikmati ke ne fariseos kikualankakakke ten tikonijtoj?”. Jesús kinnankilij: “Nochi tatokme ten amo itatok Notajtsin den ne eluiyaktsinko, yejua ne Notajtsin kuijuitas nochi ika inaluayo. [...] Xikinkauakan nojon fariseos, porin yejuan ixpojpoyome. [...] Uan komo se ixpojpoyot kineki kiyekanas okse ixpojpoyot, ijkuakon in omen sen uetsitiue tech in talkomit” (Mat. 15:12-14). Maski taixyekananij itech taneltokalis kinkualantij tein Jesús kijtoj, yejua kisentokak kijtoj tein melauak.

8. ¿Keniuj kinextij Jesús ke Dios amo kiyolpaktiaj nochi taneltokalismej?

⁸ Jesús no kinextij ke seki tamachtilismej amo melaujkej katkaj. Yejua amo kijtoj ke Dios kiyolpaktiaj nochi taneltokalismej, ta kijtoj ke miakej yaskiaj itech ojti tein patauak tein teuika itech ixpoliuilis uan ke sayoj sekin yaskiaj itech ojti tein amo patauak tein teuika maj se nemi nochipaya (Mat. 7:13, 14). No kijtoj ke  sekin kijtoskiaj ke kitekitiliaj Dios, sayoj ke amo yejua nejon tein kichiuaskiaj. Yejua ika tanejmachtij: “Ximoyekpiakan den ne tanauatiani takajkayauani [...]. Uan yejuan motaske yolkualime keme se kuali ichkat ten amo teteuia. Pero ne iyolijtik ne tanauatiani kualkuij yoltakajkayaualis keme in piotekuani ten ichtakayoui para tachtekiske. Uan ijkon namejuan kuali nankinyekixmatiske nijin tanauatiani ika ne tachiualis ten yejuan kichiutinemij” (Mat. 7:15-20).

9. Xikonijto seki tamachtilismej tein Jesús kinextij ke amo melaujkej katkaj.

⁹ ¿Toni kijtoua Biblia? Itech se tajkuilol moijtojka ke Mesías kitemoskia maj mochiua tein kuali ichan Jiova (Sal. 69:9; Juan 2:14-17). Uan Jesús no kinextij ke tein tamachtiayaj uan tein kichiuayaj taixyekananij itech taneltokalis amo melauak katka. Kemej neskayot, fariseos kineltokayaj ke satepan ke se taltikpaknenkej momikiliaya kisentokaya nemia, sayoj ke Jesús tamachtij ke akin momikilijkejya kochtokej, tein kijtosneki ke amo nemijok (Juan 11:11). Saduceos amo kineltokayaj ke mikemej uelis oksepa nemiskej, sayoj ke Jesús kichiuak maj Lázaro, akin kuali iuan mouikaya, oksepa nemini (Juan 11:43, 44; Hech. 23:8). Uan fariseos tamachtiayaj ke Dios oso se chikaualis tein amo moita kiixtalia toni techpanos oso toni tikchiuaskej, sayoj ke Jesús tamachtij ke tejuan ueli tikixtaliaj ox tiktekitiliskej Dios oso amo (Mat. 11:28).

10. ¿Keyej miakej amo kiuelitaj tein titamachtiaj?

¹⁰ ¿No ijkon panoua axkan? Kemaj. Miakej taltikpakneminij techixtopeuaj porin tein titamachtiaj ika Biblia kinextia ke tein kineltokaj amo melauak. Taixyekananij itech taneltokalismej kinmachtiaj taltikpakneminij ke Dios kintatsakuiltia akin amo yolkualmej keman nochipaya kinchichinojtok. Ika nejon tamachtilis kinmojmoujtiaj uan ika kichiuaj maj kintakamatikan. Akin tiktekitiliaj Jiova, se Dios akin tetasojta, tiknextiaj ke amo melauak nejon tamachtilis. Taneltokalismej no tamachtiaj ke se taltikpaknenkej kisentoka nemi satepan ke momikilia. Komo yekmelauj panoua nejon, amo monekiskia maj Dios oksepa kinmaka  ininnemilis akin momikilijkejya. Sayoj ke tejuan tiknextiaj ke nejon tamachtilis amo moajsi itech Biblia. Uan no, miakej taneltokalismej tamachtiaj ke ixyetokya toni techpanos oso toni tikchiuaskej, sayoj ke tejuan titamachtiaj ke tinochin ueli tikixtaliaj toni tikchiuaskej uan ox tiktekitiliskej Dios. ¿Keniuj kiitaj taixyekananij itech taneltokalismej tein titamachtiaj? Miakpa semi kualanij.

11. Ika tein kijtoj Jesús itech Juan 8:45-47, ¿toni kineki Dios maj kichiuakan itekitikauan?

¹¹ ¿Toni mitsonpaleuis amo xikonkaua tein tionmomachtia? Komo tikonpatiuita tein Biblia tamachtia moneki tikonneltokas uan tikontakamatis tein Dios kijtoua (xikonixtajtolti Juan 8:45-47). Amo keman xikonixtopeua tein Biblia tamachtia ijkon kemej kichiuak Satanás, uan amo keman xikonchiua tein Biblia tamachtia ke amo kuali yetok (Juan 8:44). Dios kineki maj itekitikauan kichiuakan kemej Jesús, yejua ika kiniluia: “Xiktauelitstiyakan nochi tataman chiualisme den amokuali. Uan xiksentokakan xikchiutinemikan ne chiualisme ten kuali” (Rom. 12:9; Heb. 1:9).

12. ¿Keyej judíos no kiixtopeujkej Jesús?

¹² ¿Keyej judíos no kiixtopeujkej Jesús? Pablo kijtoj: “Tejuan tikteixmatiltiaj Cristo akin kimiktijkej itech kouit, se taman tein judíos amo kuali kiitaj” (1 Cor. 1:23; TNM, nota). Judíos kiixtopeujkej Jesús porin keman kimiktijkej kipilojkej itech se kouit, uan yejuan kinemiliayaj ke ijkon kinmiktiayaj sayoj akin kichiuayaj tein amo kuali uan tajtakolchiuanij. Yejua ika amo kineltokakej ke Jesús katka Mesías (Deut. 21:22, 23).

13. ¿Toni amo kinekkej kineltokaskej akin kiixtopeujkej Jesús?

¹³ Judíos akin kiixtopeujkej Jesús amo kineltokakej ke amo teyi kichiujka, ke kitakajkayauilijkaj uan ke kichiuilijkaj tein amo kinamikia. Uan no, tamelauanij amo kichiujkej tein monekia porin ijsiujka mosentilijkej uan amo kichiujkej tein kijtouaya inintanauatiluan (Luc. 22:54; Juan 18:24). Amo kichiujkej tein melauak keman kikakkej tein kipantiayaj Jesús uan hasta yejuan “kiyoltemoayaj tensa tajtakol para kipajpantiskiaj Jesús, para  ijkon ueliskia [...] kimiktiske”. Kemej nejon amo kualtiak, tayekankatiopixkat kitemoj maj Jesús kijtouani teisa tein kinextiskia ke kichiujka tein amo kuali. Nejon tein kichiujkej senkis kitapanauiliaya inintanauatiluan (Mat. 26:59; Mar. 14:55-64). Uan satepan ke Jesús oksepa nemik, nejon tamelauanij kiniluijkej tateuianij romanos akin tajpixtoyaj kampa Jesús kitalijkaj maj takajkayauanij keman kintajtaniskiaj keyej Jesús amo ompa yetoyaok, uan kinmakakej “miak tomin” (Mat. 28:11-15).

14. ¿Toni moijtojka itech Biblia ke kipanoskia Mesías?

¹⁴ ¿Toni kijtoua Biblia? Maski miakej judíos amo kichiayaj maj Mesías momikiliani, maj tikitakan toni moijtojka itech Biblia ke panoskia: “Motemakak maj kimiktikan uan kiitakej kemej se tajtakolchiujkej; kiuikak inintajtakoluan miakej taltikpakneminij, uan kinpaleuij tajtakolchiuanij” (Is. 53:12). Yejua ika, maski Jesús kimiktijkej kemej se tajtakolchiujkej, judíos amo monekia kiixtopeuaskej.

15. ¿Toni tein kinpantianij itaixpantijkauan Jiova kichiuani maj sekin kinixtopeuakan?

¹⁵ ¿No ijkon panoua axkan? Kemaj. Jesús kitakajkayauilijkej uan kitatsakuiltijkej, uan axkan taltikpakneminij no ijkon kichiuaj iniuan itaixpantijkauan Jiova. Maj tikitakan seki taman tein panouani. Itech xiujmej 1930 hasta 1950, ompa Estados Unidos tokniuan miakpa motajtouitoj ininixpan tamelauanij porin amo kinkauayaj maj kiueyichiuakan Dios. Seki tamelauanij senkis kinextiayaj ke amo kuali kinitayaj itaixpantijkauan Jiova. Ompa Quebec (Canadá), tiopixkamej uan tekiuanij peuak sentekitij porin kinekiaj kichiuaskej maj tokniuan amo kiueyichiuanijok Jiova. Miakej tokniuan kintsakkej porin kiteixmatiltiayaj tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Ompa Alemania, nazis kinmiktijkej miakej tokniuan telpochmej. Uan yankuixtokok, miakej tokniuan akin nemij Rusia kinuikanij ininixpan tamelauanij uan kintsakuanij porin ika tajtouaj Biblia, se taman tein kijtouaj ke kiixnamiki inintanauatiluan tekiuanij. Hasta amo kinkauaj maj kipiakan Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras itech tajtol ruso nion maj kinmakakan oksekin porin kipia tokayit Jiova.

16. Kemej kijtoua 1 Juan 4:1, ¿keyej amo moneki tikneltokaskej tein kinijtouiliaj itaixpantijkauan Jiova?

¹⁶ ¿Toni mitsonpaleuis amo xikonkaua tein tionmomachtia? Xikontemo tikonmatis ox melauak tein moijtoua. Itech tanojnots tein kitemakak itech se tepet, Jesús kinnejmachtij itatojtokakauan: “Namechijtouiliske miak xolopijyot” (Mat. 5:11). Nochi nejon Satanás kichiua maj momoyaua. Yejua kichiua maj akin techtauelitaj techtakajkayauilikan (Apoc. 12:9, 10). Amo xikonneltoka tein techijtouiliaj uan amo keman xikonkaua maj nejon kichiua xionmoui tikontekitilis Jiova nion maj kichiua amo xiontakuaujtamatiok (xikonixtajtolti 1 Juan 4:1).

17. ¿Keniuj xa kiitakej seki taltikpakneminij tein panok youak achto ke kimiktiskiaj Jesús?

¹⁷ Youak achto ke kimiktiskiaj, Jesús kitemaktijkej iniuan akin kitauelitayaj uan kichiuak semej 12 itatitaniluan. Okse itatitanil expa kijtoj ke amo kiixmatia uan nochin itatitaniluan kikaujkej nejon youak (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75). Yejua ipa kijtojkaya ke panoskia nejon (Juan 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32). Keman sekin kiitakej tein panok xa amo kinekkejok mochiuaskej itatojtokakauan Jesús uan xa kinemilijkej: “Komo yejua nejon kichiuaj itatitaniluan Jesús, amo nikneki niyeski semej itatitaniluan”.

18. ¿Toni tein moijtojka itech Biblia panok tepitsin achto ke kimiktiskiaj Jesús?

¹⁸ ¿Toni kijtoua Biblia? Miak xiujmej achto ke Jesús ualaskia nikan taltikpak, Jiova  kitematiltijkaya itech iTajtol ke akin kitemaktiskia Mesías kimakaskiaj 30 platajtomin (Zac. 11:12, 13). Kitemaktiskia semej takamej akin kuali iuan mouikaya (Sal. 41:9). Zacarías no kijkuiloj: “Xikoko ichkatajpixkej, uan maj ichkamej momoyauakan” (Zac. 13:7). Akin yolmelaujkej amo kiixtopeuaskiaj Jesús porin kipanok nochi nejon, ta okachi takuaujtamatiskiaj keman kiitaskiaj ke Jesús kipanoka nochi tein moijtojka.

19. ¿Toni kimatij akin yolmelaujkej?

¹⁹ ¿No ijkon panoua axkan? Kemaj. Seki itaixpantijkauan Jiova akin miakej tokniuan kinixmatij kikaujkej uan kiixnamikij tamachtilis tein melauak uan kitemouaj maj oksekin no ijkon kichiuakan. Itech Internet, periódico, radio oso televisión amo kuali ininka tajtouanij itaixpantijkauan Jiova uan kintakajkayauilianij. Sayoj ke akin yolmelaujkej amo kinneltokiliaj tein kijtouaj, ta kimatij ke itech Biblia moijtojkaya ke panoskia nejon (Mat. 24:24; 2 Ped. 2:18-22).

20. ¿Toni mitsonpaleuis maj amo mitsonkajkayauakan akin kikaujkej uan kiixnamikij tamachtilis tein melauak? (2 Timoteo 4:4, 5).

²⁰ ¿Toni mitsonpaleuis amo xikonkaua tein tionmomachtia? Xikonchikaua motakuaujtamatilis. Yejua ika, nochipa xionmomachti Biblia, nochipa xikontataujti Jiova uan nochipa xikonchiua tekit tein techmakatok (xikonixtajtolti 2 Timoteo 4:4, 5). Komo tiontakuaujtamati, amo tionmotekipachos keman tikonkakis ke amo kuali ininka tajtouaj itaixpantijkauan Jiova (Is. 28:16). Komo tikontasojta Jiova uan tokniuan uan komo tikonpatiuita iTajtol mitsonpaleuis maj amo mitsonkajkayauakan akin kikaujkej uan kiixnamikij tamachtilis tein melauak.

21. ¿Toni tikmatij ke panos maski miakej kiixtopeuaj tein tikteixmatiltiaj?

²¹ Itech yekinika siglo, miakej kiixtopeujkej Jesús, sayoj ke no miakej mochiujkej itatojtokakauan. Sekin katkaj semej tamelauanij itech Sanedrín “uan hasta no miak tiopixkame” (Hech. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:43). No ijkon, millones taltikpakneminij itech nejin tonalmej mochiuanij itatojtokakauan Jesús. ¿Keyej? Porin kiixmatij tein Biblia tamachtia uan kipatiuitaj. ITajtol Dios kijtoua: “Akin kitasojtaj motanauatil kipiaj ueyi yolseuilis; nion teyi kintsakuilis” (Sal. 119:165).