1, 2. 1) ¿Toni ouijkayomej kipanouaj miakej akin youij nemitij itech okse ueyi altepet? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 2) ¿Toni techelnamiktia Biblia? 3) ¿Toni netajtanilmej tiknankiliskej?

PANOUAYA 30 xiujmej, se takat kayot Ghana akin monotsa Osei kikauak ialtepeuj uan yajki nemito Europa. ^[1] Itech nejon tonalmej ayamo katka itaixpantijkauj Jiova. Yejua kielnamiki ke kipanok miak ouijkayomej. Niman kiitak ke tel miakej taltikpakneminij amo ika motekipachouayaj. No kijtoua ke peuak choka keman kisak kampa ajsij aviones uan peuak sekui, porin kampa yejua kayot tel tona uan amo keman kimachilijtoya sesek. Kemej ouij kikisaya uelis tajtol tein mokui itech nejon altepet, kiajsik se kuali tekit hasta keman kiuikayaya panoua se xiuit. Uan kemej tel uejka moajsia, kintelelnamikia ichankauan uan iselti momachiliaya.

² Komo tikpanotoskiaj tein kipanok Osei, ¿toni tikuelitaskiaj maj toka kichiuakan? Semi tiktasojkamatiskiaj maj tokniuan itech Kali kampa tiMosentiliaj techselikan ika netasojtalis  maski tiuejka kayomej. Biblia techelnamiktia akin tikchiuaj kemej Cristo ke moneki tiyeskij tikualtakamej iniuan akin ‘amo tikinixmatij’, oso akin uejka kayomej (Heb. 13:2). Yejua ika, itech nejin tamachtilis tiknankiliskej nejin netajtanilmej: ¿Keniuj kinita Jiova akin uejka kayomej? ¿Moneki tikpataskej kemej tikinitaj? ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej maj kuali momachilikan itech tonechikol?

3, 4. Kemej kijtoua Éxodo 23:9, ¿keniuj kinekia Jiova maj israelitas kinitanij akin uejka kayomej, uan keyej?

³ Keman Jiova kinkixtij israelitas ompa Egipto kampa kinteltekitiltiayaj, kinmakak tanauatilmej tein kinmachtiaya maj yeskiaj kualtakamej iniuan taltikpakneminij akin ompa kayomej katkaj uan iniuan kiskej (Éx. 12:38, 49; 22:21). Kemansa semi ouij tein kipanouaj akin uejka kayomej. Yejua ika Jiova kinyekpiaya ika netasojtalis. Kemej neskayot, kinkauaya maj kiololouanij tatet tetalpan tein kikaujtiyayaj akin kitekiaj tatok (Lev. 19:9, 10).

⁴ Jiova amo sayoj kinnauatij israelitas maj kinpoujkaitanij akin uejka kayomej. Yejuatsin kinekia maj kielnamikinij keniuj momachilia aksa akin okseko kayot (xikonixtajtolti Éxodo 23:9). Hasta achto ke israelitas mochiuaskiaj takeualmej ompa Egipto, egipcios kinixtopeuayaj porin amo katkaj kemej yejuan (Gén. 43:32; 46:34; Éx. 1:11-14). Semi ouij tein kipanokej israelitas keman nemiaj Egipto. Yejua ika Jiova kinekia maj kielnamikinij nejon uan maj yeskiaj kualtakamej iniuan akin uejka kayomej uan nemiaj iniuan (Lev. 19:33, 34).

5. ¿Toni techolinis maj tikchiuakan kemej Jiova uan maj tikualtakamej iniuan akin uejka kayomej?

⁵ Jiova amo mopatani. Yejua ika, keman ualaskej akin uejka kayomej itech tonechikol, moneki tikelnamikiskej ke Jiova kisentoka ininka motekipachoua (Deut. 10:17-19; Mal. 3:5, 6). Moneki titanemiliskej itech ouijkayomej tein xa kipanouaj. Kemej neskayot, xa amo kiajsikamatij totajtol uan xa sekin kinchiuiliaj teisa tein amo kuali. Komo titanemiliaj itech nochi nejin, techolinis maj timochikauakan tikinpaleuiskej uan maj tikualtakamej iniuan (1 Ped. 3:8).

6, 7. ¿Toni kinextia ke tokniuan judíos uelik kipatakej kemej kinitayaj akin amo katkaj judíos?

⁶ Tokniuan itech yekinika siglo akin katkaj judíos uelik kipatakej kemej kinitayaj akin amo katkaj judíos. Itech Pentecostés itech xiuit 33, tokniuan akin nemiaj Jerusalén kuali kinselijkej uan kinnextilijkej netasojtalis miakej akin uejka kayomej akin yankuixtok mochiujkaj itatojtokakauan Cristo (Hech. 2:5, 44-47). Nejin kinextia ke kiajsikamatiaj tein kijtosneki kuali se kinselis akin uejka kayomej.

⁷ Sayoj ke itech nejon tonalmej, seki tokniuan akin tajtouayaj griego kijtojkej ke siuamej akin no tajtouayaj griego akin amo nemiaok inintakauj amo kinpaleuijtoyaj (Hech. 6:1). Tatitanilmej kinixpejpenkej chikome takamej maj kiyekitanij maj nochin kinpaleuianij uan ijkon kiyektalijkej  kuejmol. Yejuan kinixpejpenkej takamej akin inintokay katka griego, xa porin kinekiaj maj nejon siuamej okachi kuali momachilianij (Hech. 6:2-6).

8, 9. 1) ¿Toni netajtanilmej techpaleuiskej maj tikmatikan ox titechikoitaj? 2) ¿Toni moneki timoijkuaniliskej? (1 Pedro 1:22.)

⁸ Maski xa amo tikitaskej, kemej tanemiliaj kampa tikayomej uelis kichiuas maj amo kuali tikinitakan akin uejka kayomej (Rom. 12:2). Uan no, akin nemij kampa ika tinemij uan akin iniuan titekitij oso iniuan timomachtiaj xa amo kuali ininka tajtouaj akin uejka kayomej, akin taman kemej nemij oso kemej ixtamatij. ¿Peua titanemiliaj kemej yejuan? ¿Toni tikchiuaj keman aksa kinkejkeloua akin nemij itech toaltepeuj oso kemej tinemij?

⁹ Itech seki tonalmej, tatitanil Pedro kinextij ke kinchikoitaya akin amo katkaj judíos. Sayoj ke satepan uelik kipatak nejon (Hech. 10:28, 34, 35; Gál. 2:11-14). ¿Uan tejuan? ¿Toni moneki tikchiuaskej komo peua tikmachiliaj ke okachi tiueyichiuanimej ke oksekin oso titechikoitaj? Moneki timochikauaskej timoijkuaniliskej nejon (xikonixtajtolti 1 Pedro 1:22). ¿Toni techpaleuis maj ueli timoijkuanilikan? Komo tikelnamikij ke tinochin titajtakouanij uan ke amo technamiki maj techmakixtikan, maski kampa yeski tikayomej (Rom. 3:9, 10, 21-24). Yejua ika amo onkak keyej tikmachiliskej ke okachi tiueyichiuanimej ke oksekin (1 Cor. 4:7). Moneki timomachiliskej kemej tatitanil Pablo, akin kiniluij tokniuan: “Namejuan amo nananaltekokayome ok [...]. Ta, axkan namejuan no nanpoutinemij ya iuan Dios” (Efes. 2:19). Tinochin moneki timochikauaskej amo tikinchikoitaskej oksekin. Ijkon uelis ‘timoyankuikatakentiskej ika ne chipauak talnamikilis’ (Col. 3:10, 11).

10, 11. ¿Keniuj kinextij Boaz ke kinitaya akin uejka kayomej kemej Jiova kinita?

¹⁰ Biblia ika tajtoua Boaz, se takat akin nochipa kitakamatik Dios. Yejua kinextij ke kinitaya akin uejka kayomej kemej Jiova kinita. ¿Keniuj kichiuak? Se tonal, keman yajki tachiato italpan keman kitektoyaj tatok, kiitak se siuat tel tekitikej akin katka kayot Moab uan monotsaya Rut. Yejua kiololojtoya tatet. Maski tanauatil tein kiselijka Moisés kijtouaya ke amo akin monekia kitajtanis maj kikaua maj kiololo tatet tein tekitinij kikaujtiyayaj, Rut tajtanik maj kikauanij (xikonita kampa kijtoua “Tein okachi momelaua?”). Keman Boaz kimatik nejon, kikauak maj no kiololo tatet tein itekitikauan kitektoyaj (xikonixtajtolti Rut 2:5-7, 15, 16).

¹¹ Ompa, Boaz kichiuak se taman tein kiyeknextij ke ika motekipachouaya Rut uan ke itech tanemiliaya ouijkayomej tein kipiaya porin okseko kayot katka. Kiyoleuak maj mokauani iniuan itekitikauan ichpochmej uan ijkon amo kikuejmoloskiaj takamej akin ompa tekitiaj. Uan no, kimakak tein kikuaskia uan tein tayiskia, ijkon kemej itekitikauan. Boaz kipoujkaitak nejon siuat akin okseko kayot katka uan kiyolchikauak (Rut 2:8-10, 13, 14).

12. ¿Toni uelis panos komo tikinnextiliaj kualtakayot akin uejka kayomej?

¹² Boaz kinextilij kualtakayot Rut porin yejua kinextilij ueyi netasojtalis imonan, Noemí. Sayoj ke no kinextilij kualtakayot  porin Rut peujka kitekitilia Jiova uan kitemojka maj yejuatsin kimatampauiani. Keman Boaz kinextilij kualtakayot Rut, tein melauj kinextijtoya ueyi netasojtalis tein Jiova kinextia (Rut 2:12, 20; Prov. 19:17). Axkan no ijkon panoua. Komo tikinnextiliaj kualtakayot “nochi in taltikpakuani”, uelis tikinpaleuiskej maj kiixmatikan tein yekmelauj tamachtia Biblia uan maj kiitakan ke Jiova kinteltasojta (1 Tim. 2:3, 4).

13, 14. 1) ¿Keyej moneki tikintajpaloskej akin uejka kayomej akin uitsej itech Kali kampa tiMosentiliaj? 2) ¿Toni techpaleuis maj okachi kuali timomachilikan keman iuan titajtoskej aksa akin okseko kayot?

¹³ Se taman kemej uelis tikinnextiliskej kualtakayot akin uejka kayomej yejua komo kuali tikinseliaj itech Kali kampa tiMosentiliaj. Kemansa, akin yankuixtok mokaltalitoj itech se altepet pinauaj uan amo semi kinnojnotsaj oksekin. Xa no momachiliaj ke amo ueyichiuanimej porin taman kemej nemij, amo semi kipiaj tomin, taman kemej ixtamatij oso porin uejka kayomej. Yejua ika moneki tejuan tikinnojnotsaskej uan tikinnextiliskej kualtakayot uan ke yekmelauj ininka timotekipachouaj. Komo tikpiaj JW Language, uelis ika timomachtiskej keniuj tikintajpaloskej itech inintajtol (xikonixtajtolti Filipenses 2:3, 4).

¹⁴ Kemansa xa amo semi kuali timomachiliskej keman iuan titajtoskej aksa akin okseko kayot. ¿Toni techpaleuis maj amo ijkon timomachilikan? Uelis tiktapouiskej teisa tein tejuan tikchiuaj. Maski amo tiknemiliayaj, xa tikitaskej ke onkak miak taman tein yejua no kichiua kemej tejuan. Maj tikelnamikikan ke itech sejse altepet, taltikpakneminij ueli kuali kichiuaj seki taman uan okseki taman amo.

15. ¿Toni techpaleuis maj tikinajsikamatikan akin yolik momattiyouij itech se yankuik altepet?

¹⁵ ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej oksekin maj kuali momachilikan itech nechikol? Moneki timotajtaniskej: “Komo nejua niyetoskia itech okse altepet, ¿toni nikuelitaskia maj noka kichiuakan?” (Mat. 7:12). Maj amo tiyolijsiuikan iniuan akin yolik momattiyouij itech se yankuik altepet. Melauak ke yekinika xa amo senkis tikajsikamatiskej kemej tanemiliaj oso kemej kichiuaj teisa. Sayoj ke maj amo tikchiakan maj tanemilikan uan maj kichiuakan teisa kemej kampa tejuan tinemij. Okachi kuali maj tikinajsikamatikan uan maj amo tikchiakan maj mopatakan (xikonixtajtolti Romanos 15:7).

16, 17. 1) ¿Keniuj uelis okachi kuali tikinixmatiskej akin uejka kayomej? 2) ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej tokniuan akin uejka kayomej akin pouij itech tonechikol?

¹⁶ ¿Keniuj uelis okachi kuali tikinixmatiskej akin uejka kayomej akin pouij itech tonechikol uan kampa titanojnotsaj? Se taman, komo tikixtaliaj okachi tikixmatiskej altepet kampa kayomej uan kemej nemij ompa. Keman titaueyichiuaj kemej kalyetouanij uelis  tiktemoskej tamachtilis tein ika tajtoua keniuj nemij. Okse taman, komo tikinyoleuaj maj takuatij tokalijtik. Jiova kemej yeskia kintatapouilij akin uejka kayomej “ma takuautamatiyakan” (Hech. 14:27). Maj tikchiuakan kemej yejuatsin keman tikinyoleuaskej tokalijtik “tokniuan taneltokani” akin uejka kayomej (Gál. 6:10; Job 31:32).

¹⁷ Komo iniuan timosentiliaj kalyetouanij akin uejka kayomej techpaleuis maj tikajsikamatikan uan maj tikpatiuitakan chikaujkayot tein kichiuaj nemiskej kemej tejuan tinemij. Xa tikitaskej ke moneki tikinpaleuiskej maj uelikan tajtol tein mokui itech toaltepeuj. Oso xa uelis tikinpaleuiskej maj kiajsikan kani nemiskej oso se tekit. Komo tikchiuaj seki taman kemej nejin uelis kintelpaleuis tokniuan (Prov. 3:27).

18. ¿Toni kuali neskayot uelis kitojtokaskej akin uejka kayomej?

¹⁸ Sayoj ke akin uejka kayomej moneki mochikauaskej nemiskej kemej nemij itech altepet kampa mokaltalitoj. Uelis kitojtokaskej kuali neskayot tein kikauak Rut. Yekinika, yejua kinextij ke kipoujkaitaya tein momattoyaj kichiuaskej itech altepet kampa nemito. ¿Keniuj? Keman tajtanik maj kikauanij maj kiololouani tatet tein kikaujtiyayaj tekitinij (Rut 2:7). Amo kinemilij ke kinamikia kichiuas nejon nion ke oksekin monekia kipaleuiskej. Uan ojpatika, kitasojkamatik kualtakayot tein kinextilijkej (Rut 2:13). Komo akin uejka kayomej kichiuaj kemej Rut, nejon xa kichiuas maj tokniuan uan okseki taltikpakneminij kinpoujkaitakan.

19. ¿Keyej moneki tikinpaleuiskej maj kuali momachilikan akin uejka kayomej?

¹⁹ Semi techyolpaktia maj Jiova kinnextili ueyi netasojtalis nochin taltikpakneminij uan maj kinkaua maj kikakikan kuali tanauatilmej tein moajsij itech Biblia. Miakej akin uejka kayomej xa amo ueliaj momachtiayaj Biblia oso amo ueliaj monechikouayaj itech ininaltepeuj. Sayoj ke axkan ke ueli touan monechikouaj, moneki tikinpaleuiskej maj amo kimachilikan ke uejka kayomej itech nechikol. Xa amo semi tikpiaj tomin oso amo semi ueli tikinpaleuiaj. Sayoj ke komo tikinnextiliaj kualtakayot, tikinnextilijtoskej netasojtalis kemej Jiova kinnextilia. Yejua ika, maj tikchiuakan kemej Jiova uan maj timochikauakan tikinseliskej ika yolpakilis akin uejka kayomej (Efes. 5:1, 2).