1, 2. ¿Toni okachi kinijtakouani taltikpakneminij, uan akoni itajtakol?

SEKI taman tein kichijchiuanij taltikpakneminij, kemej teléfono, foco, carro uan refrigerador semi techpaleuianij. Sayoj ke okseki taman, kemej pistola, cigarros uan tepos tein kitaliaj maj toponi, semi taijtakouanij. Sayoj ke, moajsi se taman tein okachi kijtakouani taltikpaknenkej uan tel uejkaujya moajsi. ¿Toni nejin? Takajkayaualis. Nejin yejua keman se kijtoua tein se kimati ke amo melauak. Akin yekinika takajkayauak yejua Amokuali, akin Jesucristo kitokaytij kemej “tetat den nochi nekes ten xolopijtijtinemij” (xikonixtajtolti Juan 8:44). ¿Kemanian yekinika takajkayauak?

² Nejin panok tel miak xiujmej achtoya, itech xochital tein moajsia Edén. Adán uan Eva kualtsin nemiaj itech xochital tein Dios kinmakaka. Sayoj ke kinnauatijka maj amo kikuanij “itakilo kouit tein kiixnextia taixmatilis ika tein kuali uan tein amo kuali”. Komo amo kitakamatiaj, mikiskiaj. Maski Satanás kimatia nochi nejin, kichiuak maj se kouat kiluiani Eva yekinika takajkayaualis: “Yekmelauj amo nanmikiskej”. Uan no kijtoj: “Porin Dios kimati ke itech tonal keman nankikuaskej koujtakilot, nanixtajtapouiskej uan nanmochiuaskej kemej Dios, uan nankiixmatiskej tein kuali uan tein amo kuali” (Gén. 2:15-17; 3:1-5).

3. 1) ¿Keyej tikijtouaj ke Satanás ipa kitemouaya taijtakos ika itakajkayaualis? 2) ¿Toni tein amo kuali kiualkuik nejon takajkayaualis?

 ³ Satanás ipa kitemouaya taijtakos ika itakajkayaualis, porin kimatia ke mikiskia komo Eva kineltokiliaya uan kikuaya takilot. Eva uan Adán amo kitakamatkej Jiova uan satepan momikilijkej (Gén. 3:6; 5:5). Uan tein okachi amo kuali, kemej Adán tajtakoj, “mikilis mosouako uan takitskijtinemiko inpan nochi in taltikpakuani” uan “kinmapachojtiuala inpan nekes ten [...] amo motajtakolmakakke keme ne Adán” (Rom. 5:12, 14). Yejua ika titajtakolejkej uan amo tinemij nochipaya kemej Dios kinekia, ta sayoj tinemij kemej 70 oso 80 xiujmej komo okachi tichikaujkej. Uan maski ijkon, “tiktelpiaj kuejmolmej uan tekokojkayot” (Sal. 90:10). Nochi nejin panouani porin Satanás takajkayauak.

4. 1) ¿Toni netajtanilmej moneki tiknankiliskej? 2) Kemej kijtoua Salmo 15:1, 2, ¿akonimej sayoj uelis kuali mouikaskej iuan Jiova?

⁴ Keman Jesús ika tajtoj tein kichiua Satanás itech Juan 8:44, kijtoj: “Amo keman kitekitiltia ten melau, uan amo keman tajtoa ika ten melau”. Uan amo mopatani. Yejua kisentoka “kinkajkayautinemi nochi in taltikpakuani” (Apoc. 12:9). Sayoj ke tejuan amo tiknekij maj techkajkayaua nion tikpoloskej tokuali uikalis iuan Jiova kemej Adán uan Eva. Yejua ika maj tiknankilikan nejin eyi netajtanilmej: ¿Keniuj Satanás kinkajkayaua taltikpakneminij? ¿Keyej taltikpakneminij takajkayauaj? Uan ¿keniuj tiknextiaj ke nochipa tikijtouaj tein melauak? (Xikonixtajtolti Salmo 15:1, 2.)

5. ¿Keniuj Satanás kinkajkayaua taltikpakneminij?

⁵ Tatitanil Pablo kimatia ke Amokuali uelis amo techkajkayauas porin “kuali tikmatinemij de keniu in Satanás tekajkayautinemi” (2 Cor. 2:11). Tikmatij ke Satanás kiixyekana nochi tein onkak itech taltikpak. Kemej neskayot, kiixyekana taneltokalis tein amo melauak. No kinixyekana tekiuajyomej, yejua ika amo tikmoujkaitaj maj takajkayauakan uan maj teikamauiltikan. Tanamakalis no yejua kiixyekana, yejua ika taltikpakneminij sayoj kinemiliaj motomintiskej (1 Juan 5:19). Yejua ika amo tikmoujkaitaj maj Satanás uan iamokuali ejekauan kichiuakan maj uejueyi chiuanimej takajkayauakan (1 Tim. 4:1, 2). Kemej neskayot, sekin akin kipiaj uejueyi tanamakaloyamej takajkayauaj keman kiteixmatiltiaj tein kinamakaj porin kinekij maj kinkouilikan seki taman tein teijtakoua oso kinekij kinkajkayauaskej taltikpakneminij uan kinkuiliskej inintomin.

6, 7. 1) ¿Keyej okachi amo kuali keman taixyekananij itech taneltokalis takajkayauaj? 2) ¿Toni takajkayaualis tikonkakiliani taixyekananij itech taneltokalis?

⁶ Okachi amo kuali keman taixyekananij itech taneltokalis tein amo melauak takajkayauaj. ¿Keyej? Porin akin kinneltokiliaj inintakajkayaualis uan kichiuaj tein Dios kitauelita uelis amo kiseliskej nemilis nochipaya (Os. 4:9). Jesús kimatia ke akin taixyekanayaj itech taneltokalis itech itonaluan kinkajkayauayaj taltikpakneminij. Yejua kinixiluij: “Semi nanteikneltijke, namejuan nantanextiliani uan namejuan nanfariseos, nannochin nanixkuekueptokke san de namotamachilis. Porin namejuan nantayoualojtinemij nouiyampa kampa ueyiat, hasta nochi kampa tsintami in taltikpak para nankinchiuaske ma oksekin in tagayot ma taneltokakan [...], ijkuakon ne tagat ten yekin taneltoka keme namejuan, yejua ne kinamiki ma ipan uetsi se chikauak tatelchiualis ya kachi ueyi uan ke namejuan nankiseliske” (Mat. 23:15). Jesús kiniluij nejin chikauak tajtolmej: “Namejuan namotat yejua ne in amokuali Satanás”, akin “ipa temiktijke” (Juan 8:44).

 ⁷ Axkan moajsij tel miakej taixyekananij itech taneltokalismej. Motokaytiaj pastores, tiopixkamej oso kikuij okseki tokaymej. Ijkon kemej fariseos, “kitsajtsakuiliaj in melauak Tajtoltsin de Dios” uan “kixpatilijke [...] ika por ne tamachilisme ten sayo xolopijyot” (Rom. 1:18, 25). Tamachtiaj tein amo melauak, kemej ke akin amo yolkualmej chichinaujtoskej miktan, ke teisa kisentoka yoltok satepan ke timikij uan ke Dios kuali kinita akin kinueuelitaj inintakaikniuan oso ininsiuaikniuan uan ke uelis monamiktiskej.

8. 1) ¿Toni takajkayaualis kijtoskej tekiuanij amo uejkaua? 2) ¿Toni moneki tikchiuaskej?

⁸ Tekiuanij no kinkajkayauanij taltikpakneminij. Semej okachi uejueyi takajkayaualismej tein amo uejkaua kijtoskej yejua ke onkak yolseuilis itech nochi taltikpak. Sayoj ke ijkuak, “kinkemilokiu se ueyi tauejuelolis sepan san”. Maj amo timokauakan maj techkajkayauakan keman kitemoskej kitatiskej tein yekmelauj mochiujtok itech taltikpak. Tejuan kuali tikmatij ke itonal Jiova ejkos “keme mochiua kuak se tachtekke kistiuetsiki de youal” (1 Tes. 5:1-4).

9, 10. 1) ¿Keyej taltikpakneminij takajkayauaj, uan toni kiualkui nejon? 2) ¿Toni amo akin ueli kichiua iixpan Jiova?

⁹ Axkan, amo sayoj uejueyi chiuanimej takajkayauaj. Itech se amaix tein motelixmati kisak se tajkuilol tein motokaytij “Por qué mentimos” (“Keyej titakajkayauaj”) uan moijtoj: “Takajkayaualis moixmatini kemej se taman tein inintech moajsiya taltikpakneminij”. Miakpa, taltikpakneminij takajkayauaj porin amo kinekij maj teisa kinpano uan ika kitatiaj ininnepololuan uan tein amo kuali tein kichiuaj. No takajkayauaj porin kinekij kitaniskej okachi tomin oso kinekij maj okachi kuali kinyoui. Itech nejon tajkuilol no moijtoua ke sekin amo ouij kinkisa kinkajkayauaskej akin amo kinixmatij, akin iniuan tekitij, inintasojikniuan uan ininchankauan.

¹⁰ ¿Toni kiualkui nochi nejin tataman takajkayaualis? Taltikpakneminij amo iniuan takuaujtamatijok oksekin uan amo kuali mouikajok. Kemej neskayot, maj tiknemilikan keniuj momachilia aksa keman inamik kikajkayaua iuan okse uan kiluia tein amo melauak porin kineki kitatilis. Oso keman se takat kinextia ke kiyekpia inamik uan ikoneuan, sayoj ke ichan kinteuia oso kinyolxokolia ika itajtoluan. Sayoj ke, maj tikelnamikikan ke nejin taltikpakneminij amo ueli kitatiliaj Jiova nion teyi, porin “nochi ten ongak nestinemi ya iixpantsinko Dios uan amo uelis motaatis” (Heb. 4:13).

11. ¿Toni techmachtia tein kichiujkej Ananías uan Safira? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

¹¹ Itech Biblia, ininka motajtoua seki namikuanij akin Satanás kichiuak maj kitemouanij kikajkayauaskej Dios. Ananías uan Safira kinamakakej se tal uan kiniluijkej tatitanilmej ke kinmakayaj nochi tomin tein kiselijkaj, maski tein melauj amo nochi kitemakakej. Kinekiaj maj tokniuan kuali kinitanij uan maj kinemilianij ke katkaj tel kualtakamej. Sayoj ke Jiova kimatia ke takajkayaujtoyaj uan kintatsakuiltij (Hech. 5:1-10).

12. ¿Toni kinpanos takajkayauanij akin amo moyolnonotsaskej, uan keyej?

¹² ¿Keniuj kiita Jiova takajkayaualis? Satanás uan nochin takajkayauanij akin kitemouaj teijtakoskej uan amo moyolnonotsaj moajsiskej “kampa ne momanisoutok tit”, tein kijtosneki ke senkis ixpoliuiskej (Apoc. 20:10; 21:8; Sal. 5:6). ¿Keyej? Porin iixpan Jiova takajkayaualis tamati kemej naualot, auilnemilis, temiktilis uan kemej yeskia se kinueyichiua tiotsitsin (Apoc. 22:15).

13. ¿Toni tikmatij kemej tanemilia Jiova, uan toni techolinia nejon maj tikchiuakan?

 ¹³ Tikmatij ke Jiova “amo takajkayaua kemej kichiuaj taltikpakneminij”. Tein melauj, “amo [...] motajtolpapatatinemi” oso amo takajkayaua (Núm. 23:19; Heb. 6:18). Biblia kijtoua ke kitauelita “se nenepil takajkayaujkej” (Prov. 6:16, 17). Komo tiknekij tikyolpaktiskej, moneki nochipa tikijtoskej tein melauak. Yejua ika, maj tiktakamatikan nejin tanauatil: “Amo [...] xixolopijtijtinemikan ok se uan okse” (Col. 3:9).

14. 1) ¿Toni tikchiuaj tein amo kichiuaj akin pouij itech taneltokalismej tein amo melaujkej? 2) Xikonmelaua tamachtilis tein moajsi itech Lucas 6:45.

¹⁴ ¿Keniuj monejnemiltiaj akin kichiuaj kemej Cristo uan akin pouij itech taneltokalismej tein amo melaujkej? Akin kichiuaj kemej Cristo kijtouaj tein melauak (xikonixtajtolti Zacarías 8:16, 17). Pablo kijtoj ke ijkon “titenextijtinemij ke tejuan tiitekitikauan de Dios” (2 Cor. 6:4, 7). Jesús kijtoj: “Ualeutok itech ne namotamachilisuan nochi tajtolme ten namejuan nankijtoaj” (Luc. 6:45). Nejin kijtosneki ke komo tiyolmelaujkej nochipa tikijtoskej tein melauak. Nochipa tikiniluiskej tein melauak akin amo tikinixmatij, akin iniuan titekitij, totasojikniuan uan tochankauan. Maj tikitakan seki taman kampa moneki tikijtoskej tein melauak.

15. 1) ¿Keyej amo kuali yetok maj tataman timonejnemiltikan? 2) ¿Toni uelis mitspaleuis maj oksekin amo mitschiualtikan tein kinekij? (Xikita nota.)

¹⁵ Komo titelpoch oso tiichpoch, xa tikneki kuali timouikas iniuan akin timomachtia. Sayoj ke amo xikchiua kemej oksekin kichiuaj. Ininixpan ininchankauan uan tokniuan, kinextiaj ke kuali monejnemiltiaj, sayoj ke taman monejnemiltiaj keman yetokej iniuan telpochmej uan ichpochmej akin amo itekitikauan Dios oso keman kikuij redes sociales. Kijtouaj pitsotik tajtolmej, motaliliaj tilmaj tein amo kinamiki kikuis se itekitikauj Dios, kikakij nekuikatilmej tein kijtouaj tein pitsotik, tel tayij tayil tein teuintij, kikuij drogas, peua ichtaka moixmatij iuan aksa oso kichiuaj okseki taman tein okachi amo kuali. Kinkajkayauaj inintatuan, tokniuan uan Dios (Sal. 26:4, 5). Sayoj ke, Jiova kimati keman sayoj tikijtouaj ke tikueyichiuaj uan tikchiuaj tein kitauelita (Mar. 7:6). Okachi kuali xikchiua tein tayolmajxitia nejin tajkuilol: “Maj moyolo amo kinnexikolui tajtakolchiuanij, okachi kuali maj kimoujkatoka Jiova nochi tonal” (Prov. 23:17). *

16. ¿Keniuj moneki tiknankiliskej netajtanilmej itech amat tein ika titajtanij tiktekitiliskej Dios miak tonalmej?

 ¹⁶ Xa tikneki timochiuas precursor regular oso tikchiuas okse taman tekit kampa tiktekitilis Dios nochi tonalmej, kemej titekitis Betel. Keman tikchijchiuas amat tein ika titajtanis tikchiuas se taman tekit, motelneki xikijto tein melauak kampa motajtani ox timokokoua, kampa ika motajtoua neixpetanilis uan chipaujkanemilis (Heb. 13:18). ¿Uan komo tikchiuak teisa tein Jiova kitauelita uan ayamo tikintapouiani tayekananij? Xikintajtani maj mitspaleuikan uan ijkon uelis tiktekitilis Jiova kemej amo mitskuejmolos motanemilil (Rom. 9:1; Gál. 6:1).

17. ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tekiuanij ininka techtajtaniaj tokniuan?

¹⁷ Sayoj ke, maj tiknemilikan ke tekiuanij amo techkauajok maj tikchiuakan itekiyo Dios uan ininka techtajtaniaj tokniuan. ¿Moneki tikiniluiskej nochi tein tikmatij? Maj tiknemilikan tein kichiuak Jesús keman tekiuaj romano kichiuilij netajtanilmej. Kichiuak tein tayolmajxitia Biblia keman kijtoua ke onkak “tonal keman amo teyi se kijtos uan tonal keman se tajtos”, uan kemansa amo teyi kijtoj (Ecl. 3:1, 7; Mat. 27:11-14). Komo tikpanouaj se taman kemej nejon, moneki tiknextiskej kuali taixejekolis uan maj amo tikchiuakan tein uelis kinijtakos tokniuan (Prov. 10:19; 11:12).

18. ¿Toni moneki tikchiuaskej keman tayekananij ika techtajtaniaj se tokniuj?

¹⁸ No maj tiknemilikan ke aksa ueyi tajtakoj uan tikmatij tein kichiuak. Kemej tayekananij moneki tapaleuiskej maj nechikol chipauak moajsi, xa techtajtaniskej tein tikmatij. ¿Toni tikinnankiliskej, okachiok komo akin tajtakolchiuak se totasojikniuj oso se tochankauj? Biblia kijtoua ke akin yolmelauak “kijtos tein melauak” (Prov. 12:17; 21:28). Yejua ika, moneki tikintapouiskej tayekananij nochi tein tikmatij uan maj amo tikintatilikan nion teyi. Yejuan moneki kimatiskej tein melauak uan ijkon uelis kiixejekoskej keniuj okachi kuali kipaleuiskej tajtakolchiujkej maj oksepa kuali mouika iuan Jiova (Sant. 5:14, 15).

19. ¿Toni tikitaskej itech okse tamachtilis?

¹⁹ David kiluij Jiova itech se netataujtil: “Mitsyolpaktia tein melauak itech iyolo taltikpaknenkej” (Sal. 51:6). Kemaj, David kimatia ke tein moneki yejua maj tikpiakan tein melauak itech toyolo. Akin yekmelauj tikchiuaj kemej Cristo nochipa timoiluiaj tein melauak. Okse taman kemej tiknextiaj ke tiitekitikauan Dios taman timonejnemiltiaj yejua keman tikinmachtiaj taltikpakneminij tein melauak. Itech okse tamachtilis ika titajtoskej keniuj tikchiuaskej nejon.