1. ¿Toni uelis kichiuas Jiova uan ijkon mochiuas tein kinejneki?

JIOVA uelis mochiuas tein monekis uan ijkon kichiuas itanejnekilis. Kemej neskayot, mochiuani tamachtijkej, se tepopaj akin teyolseuia uan se akin kitematiltia kuali tanauatilmej (Is. 48:17; 2 Cor. 7:6; Gál. 3:8). Sayoj ke, miakpa kichiua maj taltikpakneminij kichiuakan tein yejuatsin kinejneki (Mat. 24:14; 28:19, 20; 2 Cor. 1:3, 4). Uelis techmakas tamatilis uan chikaualis tein techpaleuis maj tikchiuakan itanejnekilis. Nochi nejon mouika iuan tein kijtosneki itokay Jiova, kemej kimelauaj miakej momachtianij.

2. 1) ¿Keyej uelis timotajtaniskej ox Jiova techtekitiltijtok? 2) ¿Toni tikitatij itech nejin tamachtilis?

² Tinochin tiknekij maj Jiova techtekitilti, sayoj ke sekin xa motajtaniaj ox Jiova kintekitiltiaok. ¿Keyej? Porin xa xiuejkejya, kipanotokej seki taman tein kintsakuilia oso amo uelij kichiuaj miak taman. Oksekin xa kiitaj ke amo moneki okachi kitekitiliskej Dios. Itech nejin tamachtilis, tikitatij keniuj Jiova techmachtia uan ijkon uelis titapaleuiskej maj mochiua itanejnekilis. No tikitaskej ininneskayo seki takamej uan siuamej akin nenkej ne uejkauj akin Jiova kichiuak maj kinejnekikan uan maj uelikan kitekitilikan. Uan no, tikitaskej toni uelis tikchiuaskej uan ijkon Jiova no techtekitiltis.

3. Kemej kijtoua Filipenses 2:13, ¿toni uelis kichiuas Jiova?

³ (Xikonixtajtolti Filipenses 2:13). * Jiova uelis kichiuas maj tiknejnekikan tiktekitiliskej. ¿Keniuj? Xa tikmatiskej ke se tokniuj itech nechikol kipoloua nepaleuil oso ke moneki mochiuas okse taman. Oso tayekananij kiixtajtoltiskej se carta kampa sucursal kitematiltia ke moneki nepaleuil itech okseki xolalmej. Yejua ika xa timotajtaniaj keniuj uelis titapaleuiskej. Oso xa techmakanij se tekit tein ouij uan timotajtaniaj ox tiueliskej tikchiuaskej. No uelis panos ke satepan ke tikixtajtoltiskej Biblia, titanemiliskej keniuj uelis ika tikinpaleuiskej oksekin. Jiova amo techchikaujkauis maj titapaleuikan. Sayoj ke, komo kiita ke tiknekij okachi titapaleuiskej, kichiuas maj tiknejnekikan tikchiuaskej.

4. ¿Keniuj Jiova uelis techmakas chikaualis tein ika tiktekitiliskej?

⁴ Jiova no uelis techmakas chikaualis tein ika tiktekitiliskej (Is. 40:29). Ika iyektikatsin espíritu, uelis kichiuas maj okachi kuali tiktekitiltikan ika tein ipa ueli tikchiuaj (Éx. 35:30-35). Uan itechkopa inechikol uelis techmachtis maj tikchiuakan seki tekimej. Komo amo tikmatij keniuj tikchiuaskej se tekit, maj titajtanikan nepaleuil. No uelis tiktajtaniliskej Dios “ne chikaukauelilis [tein] ualeutok imako” (2 Cor. 4:7; Luc. 11:13). Itech Biblia, tikixtajtoltiaj keniuj Jiova kichiuak maj miakej takamej uan siuamej kinejnekikan uan maj uelikan kichiuakan se tekit. Maj tikitakan seki neskayomej uan maj titanemilikan keniuj tejuan no uelis ijkon techtekitiltis.

5. ¿Toni techmachtia kemej Jiova kitekitiltij Moisés uan ijkon kinmakixtij israelitas?

⁵ Jiova kichiuak maj Moisés kinmakixtiani israelitas. Sayoj ke ¿kemanian kitekitiltij Moisés? ¿Keman kinemilij ke ueliskiaya porin kimachtijkajya “miak tataman tamachilis ten ueliaj in egipcios”? (Hech. 7:22-25). Amo, Jiova kitekitiltij satepan ke kipaleuij maj mochiua yolnejmach uan yolyemanik (Hech. 7:30, 34-36). Uan kichiuak maj moyolchikaua iuan tajtos tekiuaj akin okachi ueyichiujkej ompa Egipto (Éx. 9:13-19). ¿Toni techmachtia kemej Jiova kitekitiltij Moisés? Ke yejuatsin kintekitiltia akin kinextiaj kualneskayomej uan takuaujtamatij ke kinyolchikauas (2 Cor. 4:7).

6. ¿Toni techmachtia kemej Jiova kitekitiltij Barzilái keman kipaleuij tekiuaj David?

⁶ Miak xiujmej satepan, Jiova kichiuak maj Barzilái kipaleui tekiuaj David. Keman tekiuaj uan itateuijkauan kicholuijtoyaj Absalón, se ikoneuj David, sioujtoyajya, mayanayaj uan amikiaj. Maski Barzilái katka xiuejya, yejua uan oksekin kipaleuijkej David maski ueliskiaj kinmiktiskej. Barzilái amo kinemilij ke kemej katka xiuejya Jiova amo kitekitiltiskiaok. Ta kitemakak tein kipiaya uan ika kinpaleuij itekitikauan Dios keman kinpolouaya (2 Sam. 17:27-29). ¿Toni techmachtia nejon? Ke maski tiyeskij tixiuejkejya oso amo, Jiova uelis kichiuas maj tikinpaleuikan tokniuan akin nemij noyampa akin amo kipiaj tein ika moixpanoltiskej (Prov. 3:27, 28; 19:17). Hasta komo yejuan amo ueli tikinmakaj teisa, uelis titemakaskej tomin tein ika mochiua itekiyo Dios noyampa taltikpak uan ika uelis kinpaleuiskej tokniuan kampa mochiua se tetsauit (2 Cor. 8:14, 15; 9:11).

7. 1) ¿Keniuj Jiova kitekitiltij Simeón? 2) ¿Keyej techyolchikaua nejon?

 ⁷ Jiova motenkauak iuan Simeón akin katka xiuejya uan nemia ompa Jerusalén, ke achto ke momikiliskia kiitaskia Mesías. Nejon tein kiluij xa semi kiyolchikauak porin miak xiujmejya kichixtoya kiixmatis. Jiova kitiochiuak Simeón porin takuaujtamatik uan taxikoj. Se tonal, “in Yektikatsin Espíritu” kiyekanak maj yani templo uan ompa kiitak Jesús. Ijkuak, Jiova kichiuak maj kijto tein kipanoskia uan tein kichiuaskia nejon konetsin, akin satepan yeskia Cristo (Luc. 2:25-35). Maski Simeón xa amo nemiaok keman Jesús kichiuak itekiyo Dios, kitasojkamatik kemej Jiova kitekitiltij. Uan nejin takat akin kitakamatik Dios kiselis tein kuali keman kiitas keniuj itech yankuik taltikpak tekiuaj Jesús kintiochiuas taltikpakneminij (Gén. 22:18). Tejuan no uelis tiktasojkamatiliskej Jiova porin techkaua maj tiktekitilikan.

8. ¿Keniuj uelis techtekitiltis Jiova?

⁸ Itech yekinika siglo, se takat akin itokay José mokauak maj Jiova kitekitilti (Hech. 4:36, 37). Tatitanilmej kitokaytijkej Bernabé, tein kijtosneki “tagat ten teyoltalia” oso teyolseuia, xa porin kimatia keniuj kinyolseuis oksekin. Kemej neskayot, keman Saulo mochiuak itatojtokakauj Cristo, miakej tokniuan kimouiliayaj porin kimatiaj ke kintajyouiltijka itekitikauan Dios. Sayoj ke Bernabé kipaleuij Saulo uan yejua semi kitasojkamatilij Bernabé tein kichiuak (Hech. 9:21, 26-28). Satepan, tayekananij ompa Jerusalén kimatkej ke tokniuan akin kayomej Antioquía de Siria, se xolal tein uejka moajsia, monekia maj kinyolchikauakan. Yejua ika kititankej Bernabé. Kuali tein kichiujkej porin Biblia kijtoua ke Bernabé “kinyolmajxitiaya in taneltokani ke ma kisentokakan takuautamatiyakan iuan Totekotsin ika nochi nintanejnekilis” (Hech. 11:22-24). Axkan, Jiova no uelis techpaleuis maj tikmatikan keniuj tikinyolseuiskej tokniuan, kemej neskayot, akin tajyouiaj porin momikiliani se akin kitasojtaj. Oso xa techolinis maj tikalpanokan oso maj tiknotsakan aksa akin mokokoua oso tayokoya uan maj tikiluikan teisa tein kiyolchikauas. ¿Tikauaskej maj Jiova techtekitilti kemej kichiuak iuan Bernabé? (1 Tes. 5:14).

9. ¿Toni techmachtia kemej Jiova kipaleuij se tokniuj akin itokay Vasily?

⁹ Jiova kipaleuij se tokniuj akin itokay Vasily maj mochiua se kuali tayekankej. Keman kiixtalijkej kemej tayekankej kipiaya 26 xiujmej uan kimachiliaya ke amo ueliskia kinpaleuis tokniuan itech nechikol, okachiok akin kipiayaj kuejmolmej. Sayoj ke okseki tokniuan tayekananij kipaleuijkej uan no kipaleuij Tamachtilis tein kiseliaj Tayekananij uan Tapaleuianij. Vasily mochikauak okachi kuali tapaleuis. Kemej neskayot, kijkuiloj seki taman tein kinekia kichiuas. Ijkon kemej kichiujtiaya sejse taman, okachi takuaujtamatia ke ueliskia tapaleuis. Yejua kijtoua: “Tein achto nikmouiliaya nikchiuas, axkan semi nechyolpaktia. Keman Jiova nechpaleuia maj nikajsi se texto tein ika nikyolseuis se tokniuj semi niyolpaki”. Tokniuan, komo namejuan nankichiuaj kemej Vasily uan nankikauaj maj Jiova namechtekitilti, yejuatsin kichiuas xiuelikan okachi xiktekitilikan itech nechikol.

10. ¿Toni kichiuak Abigaíl uan toni techmachtia ineskayo?

¹⁰ David uan itateuijkauan monekia maj kinpaleuikan keman tekiuaj Saúl kinekia  kinmiktis. Se tonal, itateuijkauan David kitajtanijkej Nabal se israelita tominpixkej maj kinmakani tepitsin takual. Kinemilijkej ke ueliskiaj kitajtaniskej porin kinyekpiakej iichkauan Nabal ompa taluakyan, sayoj ke yejua katka tsotsokat uan amo kinekik kinmakas. Nejon kikualantij David uan kiixtalij kimiktis Nabal uan nochi takamej akin tekitiaj ichan (1 Sam. 25:3-13, 22). Yejua ika, Abigaíl inamik Nabal akin kuali taixejekouaya kichiuak se taman. Nejin siuat kinextij ueyi yolchikaualis porin kinamikito David, motankuaketsak iixpan uan kiluij maj amo kimiktiani Nabal, uan no kiluij maj kikauiliani Jiova nejon. Abigaíl kinextij yolyemanilis ika tein kijtoj uan ika tein kichiuak uan nejon kiyololinij David uan no kiitak ke Jiova kititanka (1 Sam. 25:23-28, 32-34). Abigaíl kinextij kualneskayomej yejua ika Jiova kitekitiltij. No ijkon, tokniuan siuamej akin kuali taixejekouaj uan kimatij keniuj tayolmajxitiskej, Jiova uelis kintekitiltis maj kinpaleuikan ininchankauan uan nechikol (Prov. 24:3; Tito 2:3-5).

11. ¿Toni kichiujkej isiuapipiluan Salum uan akonimej axkan kichiuaj kemej yejuan?

¹¹ Miak xiujmej satepan, Jiova kichiuak maj isiuapipiluan Salum no tapaleuianij maj moyekchijchiua tepamit tein kiyoualouaya Jerusalén (Neh. 2:20; 3:12). Maski Salum katka ueyichiujkej, isiuapipiluan kinekkej kichiuaskej nejon tekit tein ouij uan tamouilil (Neh. 4:15-18). Sayoj ke tecoítas akin no katkaj ueyichiuanimej amo kinekkej kichiuaskej porin kinemiliayaj ke amo kinnamikia (Neh. 3:5). Maj tiknemilikan keniuj yolpakkej nejon siuapipilmej keman itech sayoj cincuenta y dos tonalmej motamichiuak tekit (Neh. 6:15). Axkan, onkakej tokniuan siuamej akin kinyolpaktia tapaleuiskej itech kalchijchiualis uan maj moyekpia kalmej kampa tikueyichiuaj Jiova. Kemej kimatij kichiuaskej seki taman uan tatakamatij, nejon tapaleuia maj kuali mochiua tekit.

12. Ijkon kemej Tabita, ¿keniuj uelis techtekitiltis Jiova?

¹² Jiova kiolinij Tabita maj kichiuani tein kuali uan maj kinpaleuiani akin kinpolouaya nepaleuil, okachiok siuamej akin amo kipiayajok ininnamik (Hech. 9:36). Kemej semi katka kualtakat uan kiuelitaya kitemakas teisa, miakej kichokilijkej keman momikilij. Sayoj ke semi yolpakkej keman tatitanil Pedro oksepa kimakak nemilis (Hech. 9:39-41). ¿Toni techmachtia tein kichiuak Tabita? Ke tiyeskij titelpochmej, tiichpochmej oso tixiuejkejya, tinochin uelis tikchiuaskej seki taman tein ika tikinpaleuiskej tokniuan (Heb. 13:16).

13. ¿Keniuj Jiova kitekitiltij Ruth se tokniuj akin amo semi tajtouaya uan toni kiajsikamatik?

¹³ Se tokniuj akin amo semi tajtoua akin itokay Ruth kinekia yeski misionera. Keman katka nojnel, ijsiujka panotiaya kajkalpan uan kitemakatiaya tratados. Yejua kijtoj: “Semi nikuelitaya nikchiuas nejon tekit”. Sayoj ke semi kiouijmakaya tajtos iniuan taltikpakneminij ika iTekiuajyo Dios. Maski amo semi tajtouaya, Ruth mochiuak precursora regular keman kipiaya 18 xiujmej. Itech xiuit 1946, kiyoleujkej maj kiseliti tamachtilis tein motemaka Galaad uan tapaleuito Hawái uan Japón. Jiova kichiuak maj kinixmatiltiani kuali tanauatilmej miakej taltikpakneminij akin ompa kayomej. Satepan ke kichiuak itekiyo Dios ajsitoyaya ochenta xiujmej, Ruth kijtoj: “Jiova nechyolchikauani. Nechpaleuiani maj okachi nitajto. Senkis nikneltoka ke Jiova uelis kitekitiltis akin yeski akin itech takuaujtamatis”.

14. Kemej kijtoua Colosenses 1:29, ¿toni moneki tikchiuaskej komo tiknekij maj Jiova techtekitilti?

¹⁴ Jiova nochipa kintekitiltiani itekitikauan itech miak taman. Uan tejuan, komo timochikauaj no uelis techtekitiltis itech miak taman (xikonixtajtolti Colosenses 1:29, TNM). Komo timokauaj maj techtekitilti, Jiova uelis kichiuas maj titanojnotsakan ika yolpakilis, maj kuali titamachtikan, maj tikinyolseuikan oksekin, maj kuali titekitikan, maj timochiuakan kuali tasojiknimej oso tein yeski taman tein monekis tein ika mochiuas itanejnekilis yejuatsin.

15. Kemej kijtoua 1 Timoteo 4:12, 15, ¿toni moneki telpochmej kitajtaniliskej Jiova?

¹⁵ Telpoch, ¿uelis okachi titekitis itech nechikol? Semi moneki ininnepaleuil telpochmej maj tekitikan kemej tapaleuianij. Itech miak nechikolmej okachi moajsij tayekananij ke tapaleuianij. ¿Ueliskia timochikauas okachi titapaleuis? Kemansa, seki tokniuan kijtouaj: “Niyolpaki sayoj niyeski nitanojnotskej”. Komo ijkon titanemilia, xikilui Jiova maj mitspaleui xiknejneki timochiuas tapaleuijkej uan maj mitspaleui xikchiua nochi tein tiuelis itech itekiyo (Ecl. 12:1). Moneki monepaleuil (xikonixtajtolti 1 Timoteo 4:12, 15).

16. ¿Toni moneki tiktajtaniliskej Jiova uan keyej?

¹⁶ Jiova uelis kichiuas maj timochiuakan tein yejua kiitas ke monekis tein tapaleuis maj mochiua itanejnekilis. Yejua ika, maj tikiluikan maj techpaleui maj tiknejnekikan tiktekitiliskej uan satepan maj techmaka chikaualis tein ika tikchiuaskej. Tiyeskij titelpochmej, tiichpochmej oso okachi tiuejueykej, maj tikuikan totiempo, tochikaualis, tein ueli tikchiuaj uan tein tikpiaj uan ika maj tikueyichiuakan Jiova (Ecl. 9:10). Maj amo tikauakan maj techtsakuili maj tiktekitilikan Jiova moujkayot oso porin tikmachiliaj ke amo tiuelij tikchiuaj teisa. Se ueyi tatiochiualis tikpiaj tinochin tikueyichiuaskej toTajtsin Dios kemej kinamiki.