1, 2. 1) ¿Toni ueyi tekit kimakakej Salomón? 2) ¿Toni kitekipachouaya David?

JIOVA kiixpejpenak Salomón maj taixyekana keman mochijchiuaskia templo ompa Jerusalén, se ueyi tekit tein amo keman mochiujtoni okse kemej nejon. Monekiskia yeski tel ueyi uan motelixmatiskia itech “nochi altepemej” porin tel kualtsin yeskia. Sayoj ke tein okachi moneki yejua ke yeskia “ichan Jiova, Dios akin melauak” (1 Crón. 22:1, 5, 9-11).

² Tekiuaj David takuaujtamatia ke Dios kipaleuiskia Salomón, sayoj ke motekipachouaya porin Salomón telpochok katka uan ayamo semi kimatia keniuj kichiuas teisa. ¿Moyolchikauaskia Salomón uan kinekiskia kichijchiuas templo? ¿Ouij kikisaskia porin telpochok katka uan ayamo semi kimatia keniuj kichiuas teisa? Komo Salomón kinekia maj kuali kisani tekit, monekia yeski yolchikauak uan tekitis.

3. ¿Keniuj David kinextilij Salomón ke katka yolchikauak?

³ Salomón xa semi kipaleuij yolchikaualis tein kinextij ipopaj, David. Keman David katka telpoch, kinmiktij seki koujtajtapialmej tein kinekiaj kinkuaskej iichkauan ipopaj (1 Sam. 17:34, 35). No kiixnamikik  ika yolchikaualis ueyi takat Goliat. Ika inepaleuil Dios, David kimiktij nejin tel kuali tateuijkej ika se tet (1 Sam. 17:45, 49, 50).

4. ¿Keyej Salomón monekia yeski yolchikauak?

⁴ Ueli tikajsikamatij keyej David uelia kiyolchikauaya Salomón maj kinextiani yolchikaualis uan maj kichijchiuani templo (xikonixtajtolti 1 Crónicas 28:20). Komo Salomón mouiskia, xa nion kipeualtiskia tekit, uan nejon okachi amo kuali yeskia ke komo amo kuali kichijchiuaskia.

5. ¿Keyej moneki tiyeskij tiyolchikaujkej?

⁵ Ijkon kemej Salomón, tejuan moneki maj Jiova techpaleui maj tiknextikan yolchikaualis tein techpaleuis maj tikchiuakan tekit tein techmakatok. Yejua ika, maj tikitakan ininneskayo sekin akin kinextijkej yolchikaualis ne uejkauj. Keman tikitaskej, maj tiknemilikan keniuj uelis tiyeskij tiyolchikaujkej uan titekitiskej.

6. ¿Toni tikonmoujkaita ika yolchikaualis tein kinextij José?

⁶ José kinextij yolchikaualis keman inamik Potifar kiteliluiaya maj iuan moteka. Yejua xa kimatia ke kipiaskia uejueyi kuejmolmej komo kiixtopeuaya. Sayoj ke nion tepitsin omeyolouak kichiuas nejon (Gén. 39:10, 12).

7. ¿Keniuj kinextij Rahab ke katka yolchikauak? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁷ Maj no tikitakan ineskayo Rahab, akin nemia Jericó. Keman ome tapijpianij israelitas ajsikej ichan, yejua ueliskia mouis uan kiniluis ke amo kinpaleuiskia. Sayoj ke, kemej takuaujtamatia iuan Jiova, ika yolchikaualis kintatij uan kinpaleuij maj cholouanij (Jos. 2:4, 5, 9, 12-16). Rahab kineltokaya ke Jiova yejua Dios akin melauak uan ke kichiuaskia teisa tein ika kinmakaskia israelitas nejon tal. Yejua ika, amo kinmouilij okseki taltikpakneminij, kemej akin tekiuajtia Jericó uan itateuijkauan. Kemej kinextij yolchikaualis, yejua uan ichankauan momakixtijkej (Jos. 6:22, 23).

8. ¿Keniuj yolchikaualis tein kinextij Jesús kinpaleuij itatitaniluan?

⁸ Itatitaniluan Jesús akin amo keman kikaujkej no kinextijkej ke semi yolchikaujkej katkaj. Kiitakaj keniuj Jesús kinextijka yolchikaualis, uan nejon kinolinij maj no yolchikaujkej yeskiaj (Mat. 8:28-32; Juan 2:13-17; 18:3-5). Keman seki taixyekananij itech taneltokalis akin kinixmatiaj kemej saduceos kinnauatijkej maj amo ika tajtouanijok Jesús, tatitanilmej amo kintakamatkej (Hech. 5:17, 18, 27-29).

9. ¿Toni kijtoua 2 Timoteo 1:7 ke techpaleuia maj tiyolchikaujkej?

⁹ José, Rahab, Jesús uan tatitanilmej senkis kiixtalijkaj kichiuaskej tein kuali. Katkaj yolchikaujkej porin takuaujtamatiaj iuan Jiova, amo itech tein yejuan ueliaj kichiuayaj. Keman tikpanoskej seki taman kampa monekis tiknextiskej yolchikaualis, maj titakuaujtamatikan iuan Jiova uan amo totech (xikonixtajtolti 2 Timoteo 1:7, TNM). Maj tikitakan ome taman kampa moneki tiknextiskej yolchikaualis: iniuan tochankauan uan itech nechikol.

10. ¿Keyej tokniuan telpochmej moneki yeskij yolchikaujkej?

¹⁰ Tokniuan telpochmej uan ichpochmej kipanouaj miak taman kampa moneki kinextiskej yolchikaualis uan ijkon uelis kitakamatiskej Jiova. Ineskayo Salomón uelis kintelpaleuis. Yejua kinextij yolchikaualis keman kuali taixpejpenak uan kiitak maj motamichijchiuani templo. Maski tetatmej ueli kinpaleuiaj ininkoneuan uan moneki ijkon kichiuaskej, onkak seki taman tein motelneki tein telpochmej ininselti moneki kiixpejpenaskej (Prov. 27:11). Moneki kiixpejpenaskej akonimej iniuan mouikaskej, keniuj moixpetaniskej, toni kichiuaskej tein kinpaleuis maj chipaujkanemikan uan kemanian moauiskej. Moneki yeskij yolchikaujkej uan ijkon  kuali taixpejpenaskej, porin amo kichiujtokej tein kineki Satanás, akin kikejkeloua Dios uan itanauatiluan.

11, 12. 1) ¿Keniuj Moisés kinextij ke katka yolchikauak? 2) ¿Keniuj telpochmej uelis kichiuaskej kemej Moisés?

¹¹ Se taman tein motelneki tein telpochmej moneki kiixpejpenaskej yejua tein kichiuaskej satepan. Itech seki uejueyi altepemej, kinchikaujkauiaj maj yakan okachi ueyi kaltamachtiloyan uan maj kipiakan se kuali tekit. Itech okseki altepemej, semi tatasojti uan telpochmej kinemiliaj ke okachi moneki tekitiskej uan ijkon uelis kinpaleuiskej ininchankauan. Komo tejua tikpanotok se taman kemej nejin, xitanemili itech Moisés. Kemej moskaltij ichan iichpoch faraón ueliskia kiixtalis yeski se ueyichiujkej uan kipias miak tomin. Ichankauan akin katkaj egipcios, tamachtianij uan tayolmajxitianij akin kitekitiliayaj tekiuaj xa semi kichikaujkauijkej. Sayoj ke Moisés kinextij yolchikaualis uan kiixtalij kitekitilis Dios. Satepan ke kikauak Egipto uan nochi tein ueliskia kipias ompa, takuaujtamatik iuan Jiova (Heb. 11:24-26). Yejuatsin kitatiochiuij, uan satepan kisentokas kitatiochiuis.

¹² Keman telpochmej kichiuaj kemej Moisés uan kitemouaj okachi kitekitiliskej Dios uan kitayekanaltiaj iTekiuajyo, kiseliaj miak tatiochiualismej. Jiova kinpaleuis maj kiajsikan tein ika moixpanoltiskej ininchankauan. Itech yekinika siglo, telpoch Timoteo kitekitilij Dios nochi inemilis, uan tejua no uelis ijkon tikchiuas * (xikixtajtolti Filipenses 2:19-22).

13. ¿Keniuj yolchikaualis kipaleuij se tokniuj ichpoch?

¹³ Maj tikitakan tein kipanok se ichpoch kayot Alabama (Estados Unidos). Yejua monekik yeski yolchikauak uan ijkon kiixtalis okachi kitekitilis Dios. Yejua kijtoua: “Amo semi nitajtouaya. Nechouijmakaya nitajtos iniuan taltikpakneminij itech Kali kampa tiMosentiliaj. Uan okachi ouij nechkisaya itech tanojnotsalis, porin amo niknekia nitanotsas ininchan akin amo nikinixmatia”. Ika ininnepaleuil itatuan uan okseki tokniuan, uelik mochiuak precursora regular. Yejua no kijtoua: “Itech taltikpak kampa Satanás taixyekantok mitsiluiaj ke tein okachi kuali tein uelis tikixtalis yejua tiyas okachi ueyi kaltamachtiloyan, maj mitstelixmatikan uan tikpias miak tomin uan miak taman. Sayoj ke amo semi akin ueli kipia nejon. Tel miakej sayoj mosioujtiaj uan tajyouiaj. Sayoj ke, niktekitilis Jiova kichiuani maj niyolpaki uan maj nikmachili ke uelik nikchiuak tein nikixtalijtoya”.

14. ¿Kemanian tetatmej moneki yeskij yolchikaujkej?

¹⁴ Tokniuan tetatmej no moneki yeskij yolchikaujkej. Kemej neskayot, ininteko xa kiniluis maj tekitikan okachi horas itech tonalmej keman taueyichiuaj kemej kalyetouanij, keman tanojnotsaj oso monechikouaj. Moneki kipiaskej yolchikaualis tein kinpaleuis maj kijtokan ke amo. Ijkon, kinkauiliskej se kuali neskayot ininkoneuan. Oso uelis yeski ke se tepopaj amo kinkaua ikoneuan maj kichiuakan teisa tein okseki tetatmej itech nechikol kemaj kinkauaj ininkoneuan maj kichiuakan. ¿Toni kichiuas tepopaj komo nejon tetatmej kitajtaniaj keyej amo kinkaua? Moneki yeski yolchikauak uan kinmelauilis ika poujkaitalis keyej amo.

15. ¿Keniuj Salmo 37:25 uan Hebreos 13:5 uelis kinpaleuis tetatmej?

¹⁵ Tetatmej kinextiaj yolchikaualis keman kinpaleuiaj ininkoneuan maj kiixtalikan okachi kitekitiliskej Dios. Seki tetatmej xa amo kinekij kinyolchikauaskej ininkoneuan maj kiixtalikan tekitiskej kemej precursores, maj tapaleuitij kampa monekij okachi tanojnotsanij, maj tekitikan Betel oso maj tapaleuikan kampa mochijchiuaj kalmej kampa titaueyichiuaj. Xa kimouiliaj maj amo kinyekpiakan  keman xiuejkejya yeskij. Sayoj ke, tetatmej akin kipiaj tamatilis, kinextiaj yolchikaualis uan takuaujtamatij ke Jiova kichiuas tein motenkauak (xikonixtajtolti Salmo 37:25 uan Hebreos 13:5). Tetatmej akin kinextiaj yolchikaualis uan takuaujtamatij iuan Jiova kinpaleuiaj ininkoneuan maj no ijkon kichiuakan (1 Sam. 1:27, 28; 2 Tim. 3:14, 15).

16. 1) ¿Keniuj seki tetatmej kinpaleuianij ininkoneuan maj okachi kitekitilikan Dios? 2) ¿Keniuj kinpaleuiani nejin ininkoneuan?

¹⁶ Seki namikuanij kayomej Estados Unidos kinpaleuijkej ininkoneuan maj kiixtalikan okachi kitekitiliskej Dios. Tepopaj kijtoua: “Keman tokoneuan ayamo ueliaj tajtouayaj nion nejnemiaj, tikintapouiayajya yolpakilis tein teualkuilia tekit kemej precursor uan se tapaleuis itech nechikol. Axkan kiixtalijtokej kichiuaskej nejon. Kemej mochikaujtokej ijkon kichiuaskej kinpaleuia maj kiixnamikikan tein onkak itech nejin taltikpak kampa taixyekantok Satanás uan maj kitayekanaltikan tein yekmelauj motelneki: kitekitiliskej Jiova”. Okse tokniuj akin kipia ome ikoneuan kijkuiloj: “Miakej tetatmej kikuij miak tiempo, tomin uan chikaualis uan ijkon ininkoneuan uelis kitayekanaltiskej tamachtilis, neauiltilis oso neixpetanilis. Sayoj ke okachi kuali maj se kinpaleui konemej maj kiixtalikan tein kinpaleuis maj kuali mouikakan iuan Jiova. Semi techyolpaktiani tikitaskej ke tokoneuan kiixtaliaj kichiuaskej okachi tekimej uan ijkon kichiujtiyouij”. Uelis tikyekmatiskej ke Dios kintatiochiuis tetatmej akin kinpaleuiaj ininkoneuan maj kiixtalikan okachi kitekitiliskej.

17. Xikonijto seki taman kampa moneki se kinextis yolchikaualis itech nechikol.

¹⁷ No moneki maj tiknextikan yolchikaualis itech nechikol. Kemej neskayot, tayekananij moneki kimelauaskej akin ueyi tajtakoua oso kintajtouiskej akin motelkokouaj ininixpan tapajtianij. Sekin tamachtitij ika Biblia oso kichiuatij nechikolmej kampa tetsakuaj. Uan no, axkan tokniuan siuamej akin ininselti uelis okachi kitekitiliskej Jiova. Uelis kichiuaskej tekit kemej precursor, tapaleuitiuij kampa monekij okachi tanojnotsanij, tapaleuiskej Kampa Moixtalia uan Moixyekana Kalchiualis,  uan kititaniskej amat kampa tajtanij kiseliskej Tamachtilis tein kiseliaj akin kiteixmatiltiaj iTekiuajyo Dios. Sekin hasta uelis kiseliskej tamachtilis tein motemaka Galaad.

18. ¿Keniuj tokniuan siuamej akin xiuejkejya uelis kinextiskej yolchikaualis?

¹⁸ Tinochin tikinteltasojtaj tokniuan siuamej akin xiuejkejya itech nechikol uan tiktasojkamatij maj touan yetokan. Melauak ke sekin amo semi ueliok kitekitiliaj Dios kemej achto, sayoj ke uelisok kinextiskej yolchikaualis uan tapaleuiskej itech nechikol (xikonixtajtolti Tito 2:3-5). Kemej neskayot, komo tayekananij kiniluiaj maj iuan tajtokan se tokniuj ichpoch uan maj kimelauilikan keyej motelneki maj kuali motilmajti, yejuan monekis moyolchikauaskej uan ijkon uelis iuan tajtoskej. Melauak ke amo kiajuaskej, ta kitemoskej maj kinemili keniuj kemej motilmajtia uelis kinijtakos oksekin (1 Tim. 2:9, 10). Tapaleuia itech nechikol keman tokniuan siuamej akin xiuejkejya ijkon kinextiaj netasojtalis.

19. 1) ¿Keniuj uelis kinextiskej yolchikaualis tokniuan takamej akin moauijkejya? 2) ¿Keniuj 2 Corintios 4:7 uan Filipenses 2:13 uelis kinpaleuis tokniuan takamej akin moauijkejya?

¹⁹ Tokniuan takamej akin moauijkejya no moneki yeskij yolchikaujkej uan kichiuaskej tein moneki. Semi tapaleuia itech nechikol keman yejuan mochikauaj kiseliskej okachi tekimej (1 Tim. 3:1). Sayoj ke sekin xa omeyolouaj kichiuaskej nejon. ¿Keyej? Xa porin ne uejkauj mopolojkej uan kinemiliaj ke amo kinnamiki yeskij tapaleuianij oso tayekananij. Oso xa kinemiliaj ke amo kuali kichiuaskej tekit. Komo mitsonpanoua nejin, Jiova uelis mitsonpaleuis (xikonixtajtolti 2 Corintios 4:7 uan Filipenses 2:13). Xikonelnamiki ineskayo Moisés. Yejua no kinemiliaya ke amo ueliskia kichiuas tein Dios kinauatijka (Éx. 3:11). Sayoj ke Jiova kipaleuij maj kipia yolchikaualis uan maj kichiua tein kinauatijka. Yejua ika, komo tejuatsin moneki tikonpias yolchikaualis, xikontajtani Jiova maj mitsonpaleui uan xikonixtajtolti Biblia mojmostaj. No mitsonpaleuis komo tiontanemilia itech ininneskayo itekitikauan Dios ne uejkauj akin kinextijkej yolchikaualis. Uan no, ika yolyemanilis uelis tikontajtanis tayekananij maj mitsonmachtikan uan xionmotemaka tiontapaleuis ika tein monekis. Tikinyolchikauaj nochin tokniuan takamej akin moauijkejya maj kinextikan yolchikaualis uan maj chikauak tekitikan itech nechikol.

20, 21. 1) ¿Toni David kiyekmatiltij Salomón? 2) ¿Toni itech uelis titakuaujtamatiskej?

²⁰ Tekiuaj David kielnamiktij Salomón ke Jiova kipaleuiskia hasta maj kitamichijchiuani templo (1 Crón. 28:20). Salomón xa itech tanemilij tein kiluij ipopaj uan amo kinemilij ke amo ueliskia kichiuas nejon tekit porin telpochok katka uan ayamo semi kimatia keniuj kichiuas teisa. Kinextij yolchikaualis uan tekitik, uan ika inepaleuil Jiova kitamichijchiuak tel kualtsin templo itech chikome xiuit uan tajko.

²¹ Jiova kipaleuij Salomón, uan no uelis techpaleuis tejuan maj tikpiakan yolchikaualis uan maj tikchiuakan tekimej tein tikpiaj iniuan tochankauan uan itech nechikol (Is. 41:10, 13). Komo tiktekitiliaj Jiova ika yolchikaualis, uelis titakuaujtamatiskej ke techtatiochiuis axkan uan satepan. Yejua ika, maj tikchiuakan ijkon kemej kijtoj David: “Ximoyolchikaua [...] uan xitekiti”.