1. ¿Toni kipanotoya tatitanil Juan itamian yekinika siglo?

ITAMIAN yekinika siglo, tatitanil Juan kipanotoya se ueyi ouijkayot. Katka xiuejya, tsaktoya ompa isla Patmos uan xa amo nemiaok nion se tatitanil, ta sayoj yejua (Apoc. 1:9). Kimatia ke akin kiixnamikiaj nechikol tamachtijtoyaj tein amo melauak uan kichiujtoyaj maj tokniuan moxexelokan. Moitaya ke amo akin kichiuaskiaok kemej Cristo (Jud. 4; Apoc. 2:15, 20; 3:1, 17).

2. Kemej kijtoua Apocalipsis 7:9-14, ¿toni kiitaltijkej Juan? (Xikonita taixkopin ipeujyan amaix.)

² Keman Juan kipanotoya nejon ueyi ouijkayot, Dios kiitaltij se taman. Kiitak seki ángeles akin kinnauatijkej maj kitsakuilikan okachi ueyi tajyouilis hasta maj se oloch itekitikauan Dios kitamiseliskiaj tein kichiaj (Apoc. 7:1-3). Nejin oloch yejuan 144,000 akin tekiuajtiskej iluikak iuan Jesús (Luc. 12:32; Apoc. 7:4). Ompa, Juan ika tajtoj okse oloch akin tel miakej. Yejua kijtoj: “Nikitak ompa ijkatokke uel miak tagayot ten amo aken uelis kinpouas, ten ualeuke de nochi tataman paísme uan de nochi tataman tagayot, [...] tataman pueblojme uan tajtoayaj nochi tataman tajtolisme [...] iixpantsinko ne tayekankatrono uan iixpantsinko [...] ichkatsin de Dios” (xikonixtajtolti Apocalipsis 7:9-14). Semi kiyolpaktij Juan kimatis ke satepan onkaskiaj tel miakej akin kiueyichiuaskiaj Jiova.

3. 1) ¿Keyej moneki kichikauas totakuaujtamatilis tein Dios kiitaltij Juan? 2) ¿Toni tikitatij itech nejin tamachtilis?

³ Tein kiitak Juan kichikauak itakuaujtamatilis. Uan moneki okachi kichikauas totakuaujtamatilis porin tein kiitak mochiujtok itech totonaluan. Tikitanij keniuj tel  miakej mochiuanij itaixpantijkauan Jiova, akin kichiaj makisaskej keman mochiuas okachi ueyi tajyouilis uan nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Itech nejin tamachtilis tikitatij keniuj Jiova kemej ochenta xiujmej achto kinmatiltij itekitikauan akonimej pouij itech nejon oloch taltikpakneminij. No tikitatij: 1) kanachimej uan 2) akonimej ompa pouij. Nejin kichikauas inintakuaujtamatilis akin kichiaj pouiskej itech nejon oloch.

4. ¿Toni amo kiajsikamatij taneltokalismej, sayoj ke toni kiajsikamatkej Momachtianij ika Biblia?

⁴ Miak taneltokalismej, amo tamachtiaj ke Biblia kijtoua ke akin tatakamatij nemiskej nochipaya nikan taltikpak (2 Cor. 4:3, 4). Axkan, tel miak taneltokalismej tamachtiaj ke nochin akin yolkualmej youij iluikak keman momikiliaj. Sayoj ke itech itamian siglo diecinueve semi taman tein kineltokayaj sekin Momachtianij ika Biblia akin kichijchiuayaj amaix Tanejmachtijkej. Kiajsikamatkej ke Dios kichiuas se xochital uan ke tel miakej akin tatakamatiskej nemiskej nikan taltikpak, amo iluikak. Maski ijkon, amo niman kiajsikamatkej akonimej yeskiaj nejon akin tatakamatiskej (Mat. 6:10).

5. ¿Akonimej kinemiliayaj Momachtianij ika Biblia ke katkaj 144,000?

⁵ Momachtianij ika Biblia no kiajsikamatkej ke iTajtol Dios tamachtia ke sekin taltikpakneminij yeskiaj “takoualme” uan yaskiaj iluikak kampa tekiuajtiskiaj iuan Jesús (Apoc. 14:3). Nejin oloch yeskiaj 144,000 akin motemaktijkajya iuan Dios uan kitekitilijkaj keman nemiaj nikan taltikpak. Sayoj ke ¿akonimej pouiskiaj itech “uel miak tagayot”?

6. ¿Akonimej kiajsikamatiaj Momachtianij ika Biblia ke katkaj “uel miak tagayot”?

⁶ Juan kiitak “uel miak tagayot [...] iixpantsinko ne tayekankatrono uan iixpantsinko [...] ichkatsin de Dios” (Apoc. 7:9). Ika nejon tein Juan kiitak, Momachtianij ika Biblia kiajsikamatkej ke “uel miak tagayot”, yaskiaj iluikak kemej 144,000. Sayoj ke, komo ijkon yeskia, ¿keyej moijtoua ke ome oloch? Yejuan kineltokayaj ke akin pouij itech “uel miak tagayot”, amo semi kitakamatkej Dios keman nemiaj nikan taltikpak. Maski itech seki taman kuali monejnemiltiayaj, sekin xa kisentokayaj itech okseki taneltokalismej. Yejua ika kiajsikamatiaj ke nejon oloch amo semi kitekitilijkej Dios uan amo ueliskiaj tekiuajtiskej iuan Jesús. Kemej amo semi kitasojtayaj Dios, keman yaskiaj iluikak yetoskiaj iixpan trono, sayoj ke amo motaliskiaj itech tronos.

7. 1) ¿Akonimej kineltokayaj Momachtianij ika Biblia ke nemiskiaj taltikpak itech Mil Xiujmej? 2) ¿Toni kineltokayaj ke kinpanoskia akin kitekitilijkej Dios uan momikilijkej achto ke Cristo?

⁷ Komo ijkon, ¿akonimej nemiskiaj nikan taltikpak? Momachtianij ika Biblia kineltokayaj ke satepan ke 144,000 uan “uel miak tagayot” yaskiaj iluikak, okseki millones taltikpakneminij nemiskiaj taltikpak uan kiseliskiaj tatiochiualismej keman Cristo taixyekantoskia Mil Xiujmej. Kineltokayaj ke nejon millones amo kitekitiliskiaj Jiova achto, ta kinmachtiskiaj itanauatiluan yejuatsin keman Cristo taixyekantoskiaya. Satepan, akin kitakamatiskiaj Dios kinkauaskiaj maj nemikan nochipaya itech taltikpak uan akin amo, kinixpoloskiaj. No kineltokayaj ke sekin akin yeskiaj “tayekananij” itech nejon Mil Xiujmej hasta seki takamej akin kitekitilijkej Dios uan momikilijkej achto  ke Cristo, no yaskiaj iluikak itech itamian Mil Xiujmej (Sal. 45:16).

8. ¿Katiyejua eyi oloch taltikpakneminij kineltokayaj ke moajsiaj Momachtianij ika Biblia?

⁸ Tikitaj ke Momachtianij ika Biblia kineltokayaj ke moajsiaj eyi oloch taltikpakneminij: 1) 144,000 akin tekiuajtiskiaj iluikak iuan Jesús; 2) “uel miak tagayot” akin amo semi kitakamatkej Dios, akin yetoskiaj iluikak iixpan yejuatsin uan iixpan ichkatsin uan 3) oksekin millones akin kinmachtiskiaj itanauatiluan Jiova nikan taltikpak keman Jesús taixyekantoskia Mil Xiujmej. * Sayoj ke satepan, Jiova kinpaleuij itekitikauan maj okachi kiajsikamatinij nejon taman (Prov. 4:18).

9. 1) ¿Toni kijtosneki maj “uel miak tagayot” moajsikan “iixpantsinko ne tayekankatrono uan iixpantsinko [...] ichkatsin de Dios”? 2) ¿Keyej taixejekol kemej moajsikamatik Apocalipsis 7:9?

⁹ Itech xiuit 1935, itaixpantijkauan Jiova kuali kiajsikamatkej akonimej pouij itech “uel miak tagayot” tein kiitak Juan. Kiajsikamatkej ke amo monekia yaskej iluikak uan ijkon moajsiskej “iixpantsinko ne tayekankatrono uan iixpantsinko [...] ichkatsin de Dios”, ta ke nejin tajtolmej sayoj kiixnextiaj se taman. Maski akin pouij itech “uel miak tagayot” nemij nikan taltikpak moajsij “iixpantsinko ne tayekankatrono” komo kiseliaj Jiova kemej akin kinamiki maj taixyekana iluikak uan taltikpak uan mokauaj maj kinixyekana (Is. 66:1). Uan moajsij “iixpantsinko [...] ichkatsin de Dios” komo takuaujtamatij itech inemilis Jesús tein kitemakak. Moajsi okse texto tein techpaleuia maj tikajsikamatikan ke Apocalipsis 7:9 sayoj kiixnextia se taman. Mateo 25:31, 32 kijtoua ke “nochi in pueblojuani” hasta akin amo yolkualmej, “kinsentiliske” iixpan Jesús uan itrono. Nejon “pueblojuani” yetokej taltikpak, amo iluikak. Taixejekol nejon tein moajsikamatik itech xiuit 1935. Kimelaua keyej Biblia amo tamachtia ke “uel miak tagayot” yaskej iluikak. Sayoj motenkaujkej iniuan 144,000 ke yaskej iluikak uan ‘kinyekantinemiskej in taltikpakuani” iuan Jesús (Apoc. 5:10).

10. ¿Keyej “uel miak tagayot” moneki momachtiskej itanauatiluan Jiova achto ke Jesús tekiuajtis Mil Xiujmej?

¹⁰ Itech xiuit 1935, tiitaixpantijkauan Jiova peuak tikneltokaj ke “uel miak tagayot” yejuan akin kichiuaj kemej Cristo akin kichiaj nemiskej nochipaya itech taltikpak. Moneki momachtiskej uan kitakamatiskej itanauatiluan Jiova achto ke Jesús tekiuajtis Mil Xiujmej, ijkon taxikoskej keman mochiuas okachi ueyi tajyouilis. No moneki kichikauaskej inintakuaujtamatilis, ijkon mopaleuiskej keman mochiuas “nochi nijin tajyouilis” (Luc. 21:34-36).

11. ¿Keyej seki Momachtianij ika Biblia kineltokayaj ke onkaskiaj akin yaskiaj iluikak keman tamiskia Mil Xiujmej?

¹¹ Kemej tikitakej itech párrafo 7, seki Momachtianij ika Biblia kineltokayaj ke seki takamej yolkualmej yaskiaj iluikak satepan ke tamiskia Mil xiujmej. Itech amaix tein axkan moixmati kemej Tanejmachtijkej 15 metsti febrero xiuit 1913 moijtoj keyej xa ijkon kinemiliayaj, itech amaix kijtouaya: komo akin amo semi kichiujkej tein kuali yaskiaj iluikak, keyej akin kitakamatkej Dios ne uejkauj sayoj nemiskiaj nikan taltikpak. Onkak ome taman  keyej ijkon tanemiliayaj: 1) kineltokayaj ke “uel miak tagayot” nemiskiaj iluikak uan 2) ke ompa pouiaj akin amo semi kichiuayaj tein kuali.

12, 13. ¿Toni kimatij taixpejpenalmej uan “uel miak tagayot” ika tein kichiaj?

¹² Kemej tikitakejya, itech xiuit 1935 tiitaixpantijkauan Jiova okachi tikajsikamatkej ke akin momakixtiskej itech Armagedón yejuan “uel miak tagayot”. Momakixtiskej itech okachi ueyi tajyouilis nikan taltikpak uan kijtoskej chikauak: “Totajtsin Dios [...] tiontechmakixtia, uan no tion to Temakixtijkatsin Tejuatsin ten tiontamati keme ichkatsin de Dios” (Apoc. 7:10, 14). Uan no, Biblia tamachtia ke akin youij iluikak kiseliaj “kachi ueyi tatiochiualis” ke takamej yolkualmej akin nenkej ne uejkauj (Heb. 11:40). Nejin tein kiajsikamatkej kinolinij tokniuan maj kinyoleuanij oksekin maj kitekitilianij Jiova uan ijkon no kichiaskiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak.

¹³ Tein kichiaj akin pouij itech “uel miak tagayot” kichiua maj yolpakikan. Kiajsikamatij ke yejua Jiova kiixtalia ox itekitikauan nemiskej iluikak oso taltikpak. Taixpejpenalmej uan akin pouij itech “uel miak tagayot” kimatij ke uelis nemiskej iluikak oso nikan taltikpak sayoj porin Jiova kintasojta uan kinextij keman kitemakak Jesucristo maj kinmakixti (Rom. 3:24).

14. Satepan ke panok xiuit 1935, ¿keyej miakej motajtaniayaj keniuj momiakiliskiaj akin nemiskiaj taltikpak?

¹⁴ Satepan ke itech xiuit 1935 momelauak akonimej “uel miak tagayot”, miakej motajtaniayaj keniuj momiakiliskiaj akin nemiskiaj taltikpak. Kemej neskayot, Ronald Parkin, akin itech xiuit 1935 kipiaya 12 xiujmej keman momelauak akonimej “uel miak tagayot”, kijtoj: “Ijkuak, sayoj moajsiaj 56,000 tanojnotsanij itech nochi taltikpak uan miakej yaskiaj iluikak. Yejua ika amo katkaj miakej akin kichiayaj nemiskej nikan taltikpak”.

15. Xikonmelaua keniuj mosentilianij “uel miak tagayot”.

¹⁵ Sayoj ke seki xiujmej satepan miakkan motitankej misioneros uan itaixpantijkauan Jiova peuak momiakiliaj. Itech xiuit 1968, miakej peuak kinmachtiaj Biblia ika amatajkuilol La verdad que lleva a vida eterna. Kemej nejon amatajkuilol amo ouij kimelaua tein Biblia tamachtia  tapaleuij maj miakej motokianij iuan Jiova. Itech naui xiuit moauijkej panoua 500,000. Uan okseki millones moauijkej keman itech América Latina uan itech okseki altepemej amo semi taneltokayajok itech Iglesia Católica uan keman ompa Europa oriental uan itech seki altepemej ompa África tekiuanij amo kintsakuilijkejok tokniuan maj kitekitilikan Dios (Is. 60:22). Yankuixtok, inechikol Jiova techmakani miak taman tein ika tikinpaleuiskej taltikpakneminij maj kiixmatikan Biblia. Axkan mosentilijtok “uel miak tagayot”, panouaya chikueyi millones.

16. ¿Kani ualeuaj “uel miak tagayot”?

¹⁶ Juan kiitak ke “uel miak tagayot [...] ualeuke de nochi tataman paísme uan de nochi tataman tagayot, [...] tataman pueblojme uan tajtoayaj nochi tataman tajtolisme”. Tanauatijkej Zacarías no kijtoj: “Itech nejon tonalmej majtakti takamej akin tajtouaj tataman tajtolmej tein mokuij itech altepemej kikitskiskej, kemaj, chikauak kikitskiskej itaken se judío, uan kijtoskej: “Tiknekij tiyaskej namouan, porin tikakinij ke Dios yetok namouan’” (Zac. 8:23).

17. ¿Toni mochiujtok tein ika mopaleuijtok akin seseko kayomej uan tajtouaj tataman tajtolmej?

 ¹⁷ Tiitaixpantijkauan Jiova tikmatij ke kuali tanauatilmej moneki moteixmatiltiskej itech tataman tajtolmej uan ijkon mosentiliskej akin tajtouaj tataman tajtolmej. Yejua ika, panoua ciento treinta xiujmejya motajtolkeptok toamaixuan. Uan axkan okachi motajtolkepaj itech tel miak tataman tajtolmej. Kemej tikitaj Jiova kichiujtok se ueyi taman: kinsentilijtok tel miakej akin seseko kayomej. Kemej onkak tamachtilis itech okachi miak tajtolmej, maski seseko kayomej uelij kisentekitiliaj Jiova. Uan itekitikauan Dios moteixmatiltiaj porin tanojnotsaj ika yolpakilis uan motasojtaj se iuan okse. ¿Melauj ke nejon techyolchikaua? (Mat. 24:14; Juan 13:35).

18. 1) Kemej kijtoua Isaías 46:10, 11, ¿keyej amo tikmoujkaitaj maj Jiova kichiuani maj momiakilikan itekitikauan? 2) ¿Keyej “uel miak tagayot” amo kimachiliaj ke Jiova amo kintasojta?

¹⁸ Onkak miak taman keyej uelis tiyolpakiskej ika tein Juan kiitak. Amo tikmoujkaitaj maj Jiova kichiuani maj momiakilikan itekitikauan (xikonixtajtolti Isaías 46:10, 11). Akin pouij itech “uel miak tagayot” kichiaj tein kuali uan kitasojkamatiliaj Dios. Amo kimachiliaj ke Dios amo kintasojta porin amo kinixpejpenak maj tekiuajtikan iluikak iuan Jesús. Biblia ininka tajtoua takamej uan siuamej akin kitekitilijkej Dios, kemej Juan Taauijkej uan David akin kinixyekanak ika iespíritu sayoj ke amo pouij itech 144,000 (Mat. 11:11; Hech. 2:34). Yejuan, ijkon kemej oksekin moajokuiskej uan nemiskej itech xochital nikan taltikpak. Yejuan uan akin pouij itech “uel miak tagayot”, uelis kinextiliskej Jiova ke amo kikauaj uan ke kinekij maj kinixyekana.

19. Komo tikajsikamatij toni kijtosneki tein Juan kiitak, ¿toni tikchiuaskej?

¹⁹ Sayoj itech nejin tonalmej Jiova kinsentiliani tel miakej akin seseko kayomej maj kiueyichiuakan. Tikchiaskej tinemiskej iluikak oso taltikpak, moneki tikinpaleuiskej taltikpakneminij hasta kampa tiueliskej maj no pouikan iniuan “uel miak tagayot” (Juan 10:16). Amo uejkaua, Jiova kiualkuis okachi ueyi tajyouilis uan kinixpolos taltikpaktekiuajyomej uan taneltokalismej tein kintajyouiltiani taltikpakneminij. Nochin akin pouij itech “uel miak tagayot” kipiaskej se ueyi tatiochiualis: kitekitiliskej Jiova nochipaya nikan taltikpak (Apoc. 7:14).