1, 2. ¿Toni kijtoj Ageo ke panoskia itech totonaluan?

“ITECH sayoj seki minutos, kaltanamakaloyamej uan uejueyi kalmej tein uejkaujya kinchijchiujkaj peuak xitinij kemej yeskiaj barajas tein kinnejnepanojkaj”. “Taltikpakneminij semi mouiaj [...]. Miakej kijtojkej ke uejkauak kemej ome minuto, sayoj ke nejua nikmachilij ke okachi uejkauak”. Yejua nejin kijtojkej seki taltikpakneminij satepan ke talolinik itech altepet Nepal itech xiuit 2015. Komo tejuan tikpanoskiaj se ouijkayot kemej nejin, xa amo keman tikelkauaskiaj.

² Itech nejin tonalmej no motatsetselojtok uan amo sayoj itech se xolal oso se altepet, ta Jiova kintsetselojtok nochin altepemej uan miak xiujmejya kichiujtok. Yejua nejin kijtoj Ageo ke panoskia: “Yejua nejin tein kijtoua Jiova akin kinixyekana itateuijkauan: ‘Oksepa, amo uejkaua, niktsetselos iluikak uan taltikpak, ueyiat uan tal uakik’” (Ageo 2:6).

3. ¿Keyej taman keman Jiova kintsetseloua altepemej uan keman motatsetseloua porin talolini?

³ Keman talolini motatsetseloua uan semi tauejueliui, sayoj ke keman Jiova kintsetseloua altepemej kemej kijtoj Ageo semi tapaleuia. Jiova kijtoj: “Nikintsetselos nochin altepemej, uan tein kipia ipatiuj itech nochin altepemej kalakiskej itech nejin kali uan nejua nikueyitalis” (Ageo 2:7). ¿Keniuj mochiuak nejin itech itonaluan Ageo? ¿Uan keniuj mochiua itech totonaluan? Itech nejin tamachtilis tiknankiliskej nejin netajtanilmej uan tikitaskej keniuj uelis titapaleuiskej keman Jiova kintsetseloua altepemej.

4. ¿Keyej Jiova kimakak tanauatijkej Ageo se tekit tein semi monekia?

⁴ Jiova kimakak tanauatijkej Ageo se tekit tein semi monekia. Maj tikitakan keyej. Itech xiuit 537 achto itech totonaluan miakej judíos mokepkej Jerusalén satepan ke miak xiujmej yetoyaj Babilonia, uan Ageo xa katka semej nejon judíos. Tepitsin satepan ke ajsikej Jerusalén, niman peuak kiyekchijchiuaj templo, ichan Jiova (Esd. 3:8, 10). Sayoj ke peuak kinixnamikij uan nejon kichiuak maj mosenkauanij uan amo tekitikejok (Esd. 4:4; Ageo 1:1, 2). Yejua ika, itech xiuit 520 Jiova kinauatij Ageo maj kinpaleuiani maj oksepa yolpakinij uan maj kinyolchikauani maj mataminij templo (Esd. 6:14, 15). *

5. ¿Keyej tein Ageo kiniluij judíos xa semi kinyolchikauak?

⁵ Jiova kinekia maj inintakuaujtamatilis judíos mochikauani ika tein kinauatij Ageo maj kinmatiltiani. Ika yolchikaualis Ageo kiniluij judíos akin mosenkaujkaj: “Xichikaujkej nanochin akin nikan nanemij, kijtoua Jiova, uan xitekitikan. Porin nejua nietok namouan, kijtoua Jiova akin kinixyekana itateuijkauan” (Ageo 2:4). Tajtolmej “Jiova akin kinixyekana itateuijkauan” xa semi kinyolchikauak judíos. Komo kinekiaj maj kuali kinyani monekia takuaujtamatiskej iuan Jiova, akin kinpia miakej ángeles.

6. ¿Toni panoskia keman mochiuaskia tein kijtoj Ageo?

⁶ Jiova kinauatij Ageo maj kiniluiani judíos ke kemej yeskia kintsetseloskia nochin altepemej. Nejin kinyolchikauak judíos akin mosenkaujkaj uan amo kichijchiujtoyajok templo porin kinmatiltij ke Jiova kitsetseloskia Persia, tekiuajyot tein ijkuak kipiaya okachi chikaualis. ¿Toni panoskia keman Jiova kitsetseloskia Persia? Yekinika, itekitikauan kitamichijchiuaskiaj templo. Uan ojpatika, hasta akin amo katkaj judíos iniuan peuaskia kiueyichiuaskej Jiova itech templo tein kiyekchijchiujkaj. Tein Ageo kinmatiltij itekitikauan Dios semi kinyolchikauak (Zac. 8:9).

7. ¿Toni tekit titapaleuijtokej maj mochiua itech nejin tonalmej?

⁷ ¿Keniuj mochiua itech totonaluan tein Ageo kijtoj? Jiova oksepa kintsetselojtok nochin altepemej uan axkan no titapaleuiaj. Maj tiknemilikan nejin: itech xiuit 1914, Jiova kiixtalij Jesucristo kemej Tekiuaj itech iTekiuajyo tein moajsi iluikak (Sal. 2:6). Taixyekananij itech nochi taltikpak amo kinyolpaktij kikakiskej ke moixtalij nejin Tekiuajyot, porin kijtosnekia ke “in tonalme ke Dios kintekauilij ne analtekokayome” tankajya. Ika okseki tajtolmej, itech nejon xiuit oksepa peuak moajsi se tekiuaj akin kiixnextia Jiova (Luc. 21:24). Yejua ika itekitikauan Jiova kiteixmatiltianij ke sayoj iTekiuajyo Dios uelis kinpaleuis taltikpakneminij. Peuak okachi kiteixmatiltiaj nejin itech xiuit 1919. Nejin tanojnotsalis kichiuani maj nochi taltikpak motsetselo (Mat. 24:14, TNM).

8. Kemej kinextia Salmo 2:1-3, ¿keniuj tanankilianij miakej taltikpakneminij ika tein tikteixmatiltiaj?

⁸ ¿Keniuj tanankilianij taltikpakneminij ika tein tikteixmatiltiaj? Miakej amo kiuelkakij (xikonixtajtolti Salmo 2:1-3). Itech altepemej kampa nemij nejin taltikpakneminij semi kualantokej. Amo kinekij kiseliskej Tekiuaj akin Jiova kiixtalij. Amo kineltokaj ke tein tikteixmatiltiaj “kuali tanauatilmej”. Tein melauj, itech seki altepemej tekiuanij hasta kiixtalijkej maj itaixpantijkauan  Jiova amo tanojnotsakanok. Uan maski miakej nejon tekiuanij kijtouaj ke kitekitiliaj Dios, amo kinekij kikauaskej tanauatil tein kipiaj. Ijkon kemej kichiujkej tekiuanij itech itonaluan Jesús, itech nejin tonalmej tekiuanij no kiixnamikij Tekiuaj akin Jiova kiixpejpenak keman kinixnamikij itekitikauan (Hech. 4:25-28).

9. ¿Toni kichiua Jiova keman kiita ke taltikpakneminij amo kuali tanankiliaj?

⁹ ¿Toni kichiua Jiova keman kiita ke taltikpakneminij amo kuali tanankiliaj? Salmo 2:10-12 kijtoua: “Yejua ika axkan, tekiuanij, xikajsikamatikan; xikakikan tanejmachtilis tamelauanij itech taltikpak. Xiktekitilikan Jiova ika ueyi poujkaitalis uan xiyolpakikan ika poujkaitalis. Xikueyitalikan ikonetsin; komo amo nankichiuaj, Dios kualanis uan namejuan nanmikiskej itech ojti, porin yejuatsin niman kualani. ¡Yolpakij nochin akin itech mopaleuiaj!”. Jiova yolkuali uan kichia maj akin kiixnamikij iTekiuajyo mopatakan uan maj kiselikan. Sayoj ke tiempo tein kinmakatok tantokya, porin tinentokej itech itamian tonalmej (2 Tim. 3:1; Is. 61:2). Yejua ika semi moneki maj taltikpakneminij kiixmatikan tein Biblia tamachtia uan maj kiixtalikan kitekitiliskej Jiova.

10. Kemej kijtoua Ageo 2:7-9, ¿toni tein kuali panoskia keman Jiova kintsetseloskia altepemej?

¹⁰ Seki taltikpakneminij kuali tanankiliaj keman Jiova kintsetseloua altepemej. Ageo kijtoj ke keman Jiova kichiuaskia nejin, “tein kipia ipatiuj [tein kijtosneki, taltikpakneminij akin yolkualmej] itech nochin altepemej” peuaskej kiueyichiuaskej Jiova (xikonixtajtolti Ageo 2:7-9). * Isaías uan Miqueas no kijtojkej ke panoskia nejin itech itamian tonalmej (Is. 2:2-4, nota; Miq. 4:1, 2, nota).

11. ¿Toni kichiuak se tokniuj takat keman kimatiltijkej tein kichiuas iTekiuajyo Dios?

¹¹ Se tokniuj takat akin monotsa Ken, akin tapaleuijtok itech ueyi kali kampa techixyekanaj,  techtapouia toni kichiuak keman kimatiltijkej tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Maski panokejya kemej 40 xiujmej, kuali kielnamiki tein panok. Yejua kijtoua: “Keman nikakik tein tamachtia iTajtol Dios, nechyolpaktij nikmatis ke tinemij itech itamian tonalmej. Nikajsikamatik ke komo niknekia nikyolpaktis Dios uan ninemis nochipaya, monekia nikauas tein amo kuali uan senkis niktakamatis Jiova. Niman nikixtalij nikchiuas nejon uan niktataujtij Jiova maj nechpaleui. Nikauak nochi tein amo kuali tein onkak nikan taltikpak uan niktemoj nepaleuil itech iTekiuajyo Dios tein amo ueli kiajchiuaj”.

12. ¿Keniuj moueyitaliani itemplo Jiova itech nejin itamian tonalmej?

¹² Senkis moita ke Jiova kintatiochiuijtok itekitikauan porin itech nejin itamian tonalmej okachi momiakilianij taltikpakneminij akin kiueyichiuaj. Itech xiuit 1914 sayoj moajsiaj panoua cinco mil itaixpantijkauan Jiova. Axkan moajsij panoua chikueyi millones akin nochipa kitekitilijtokej Jiova, uan xijxiujtika keman kielnamikij imikilis Cristo miak millones taltikpakneminij no mosentiliaj iniuan. Ijkon, “tein kipia ipatiuj itech nochin altepemej” moajsij ikalixpan itemplo Jiova, tein kiixnextia nochi tein yejuatsin kichiuani tein techpaleuia maj ueli tikueyichiuakan kemej kiyolpaktia. Keman nejin taltikpakneminij mopataj uan peua kichiuaj tein Biblia tamachtia no kiueyitalia itokay Jiova (Efes. 4:22-24).

13. ¿Toni okseki taman tein moijtojka itech Biblia ke panoskia no mochiujtok itech nejin tonalmej? (Xikonita taixkopin ipeujyan amaix).

¹³ Okseki taman tein moijtojka itech Biblia ke panoskia no mochiujtok keman tikitaj ke itekitikauan Jiova momiakiliaj, kemej tein moijtoj itech Isaías capítulo 60. Versículo 22 kijtoua: “Tein tsikitsin mochiuas mil, uan tein amo teyi chiujkej se altepet tein semi chikauak. Nejua, Jiova, nikijsiuiltis keman monekis”. Kemej semi miakej mochiujtokej itekitikauan Dios, panoua nejin tein semi kuali: “tein kipia ipatiuj” oso taltikpakneminij akin yolkualmej kimatij kichiuaskej miak taman uan kinekij tapaleuiskej maj moteixmatilti tein kichiuas iTekiuajyo Dios. Yejua ika itekitikauan Jiova ueli kitekitiltiaj  nejon tein kimatij tein Isaías kijtoj ke kemej yeskia “ininleche altepemej” (Is. 60:5, 16). Ika ininnepaleuil nejin takamej uan siuamej moteixmatiltijtok iTajtol Dios itech 240 altepemej uan xolalmej, uan mochijchiuaj amaixmej itech panoua 1,000 tataman tajtolmej.

14. ¿Toni moneki kiixtaliskej taltikpakneminij?

¹⁴ Itech nejin itamian tonalmej, tein tikteixmatiltiaj kinchikaujkauijtok nochin taltikpakneminij maj kiixtalikan toni kichiuaskej: ¿kipaleuiskej iTekiuajyo Dios oso takuaujtamatiskej itech tekiuajyomej tein moajsij nikan taltikpak? Maski itekitikauan Jiova kitakamatij tanauatilmej tein tekiuanij kiixtalijkej itech altepet kampa nemij, amo kinpaleuiaj nion kinixnamikij tekiuanij (Rom. 13:1-7). Kimatij ke sayoj iTekiuajyo Dios uelis kiajchiuas ininkuejmoluan taltikpakneminij, uan nejon Tekiuajyot amo moajsi nikan taltikpak (Juan 18:36, 37).

15. ¿Toni moijtojka itech amatajkuilol Apocalipsis ke monekiskia kinextiskej itekitikauan Dios?

¹⁵ Itech amatajkuilol Apocalipsis kijtoua ke itech itamian tonalmej tiitekitikauan Dios monekiskia tiknextiskej ox tiksentokaskej tiktekitiliskej. Nejin kijtosneki ke kisentokaskej techtajyouiltiskej uan techixnamikiskej. Tekiuajyomej kinekiskej maj sayoj yejuan tikintojtokakan uan kintajyouiltiskej akin amo kinekiskej kinpaleuiskej (Apoc. 13:12, 15). Uan “nochi in taltikpakyetoni, maski yejuan ueyi chiuanime oso amo, maski yejuan ricojme oso pobres, maski yejuan takeualme tanamakme oso maski amo tanamakme” kintaliliskej “neskayot inyekmakopaka oso inixkuako” (Apoc. 13:16). Ne uejkauj, takeualmej kintaliliayaj se neskayot oso marca tein kinextiaya akoni kitekitiliayaj. No ijkon, itech totonaluan taltikpakneminij kichiaskej maj nochin kemej yeskia kipiakan se neskayot ininmako oso ininixkuako. Ika okseki tajtolmej, kichiaskej maj nochin kinextikan ika tein kichiuaj uan ika tein kinemiliaj ke kinpaleuiaj tekiuajyomej.

16. ¿Keyej axkan moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj amo tikauakan Jiova?

¹⁶ ¿Toni tikchiuaskej tejuan? ¿Tikauaskej maj kemej yeskia techtalilikan tomako oso toixkuako tein kinextis ke tikinpaleuiaj tekiuajyomej? Akin amo mokauaskej, kipiaskej ouijkayomej uan uelis kinpanos tein amo kuali. Amatajkuilol Apocalipsis kisentoka kijtoua ke “amo aken ueliskia takouas uan nion no ueliskia tanamakas, komo amo kipia nojon neskayot” (Apoc. 13:17). Sayoj ke itekitikauan Dios kimatij toni kinchiuilis yejuatsin akin kipiaskej nejon neskayot (Apoc. 14:9, 10). Yejua ika amo kikauaskej maj kintalilikan, ta ininmako kemej yeskia ijkuiliujtos: “Niiaxka Jiova” (Is. 44:5). Axkan moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj amo tikauakan Jiova. Komo amo tikauaj, ika yolpakilis yejuatsin kijtos ke tiiaxkauan.

17. Maski Jiova amo yolijsiui, ¿toni moneki tikelnamikiskej?

¹⁷ Itech nejin itamian tonalmej, Jiova kinextiani ke amo yolijsiui. Yejuatsin amo kineki maj nion akin ixpoliui (2 Ped. 3:9). Nochin uelisok moyolnonotsaskej uan kiixtaliskej kitekitiliskej. Sayoj ke Jiova amo nochipa kinchixtos. Akin kiixtopeuaskej iTekiuajyo kinpanos tein kipanok faraón itech itonaluan Moisés. Jiova kiluij: “Nejua ueliskiaya nimitstatsakuiltis tejua uan moxolal ika se kokolis tein temiktia, uan tejua tiixpoliuiskiaya. Sayoj ke ayamo nimitsmiktiani porin nikneki xikita nochikaualis uan porin nikneki maj moteixmatilti notokay itech nochi taltikpak” (Éx. 9:15, 16). Nochin altepemej  kimatiskej ke Jiova, yejua Dios akin melauak (Ezeq. 38:23). ¿Keniuj mochiuas nejin?

18. 1) ¿Toni okse taman ika tajtoua Ageo 2:6, 20-22? 2) ¿Keniuj tikmatij ke tein kijtoj Ageo mochiuas satepan?

¹⁸ Miak xiujmej satepan ke momikilij Ageo, tatitanil Pablo kinijkuilouilij tokniuan hebreos ke tein kijtoua Ageo 2:6, 20-22 mochiuaskia satepan (xikonixtajtolti). Pablo kijkuiloj: “Axkan in Tajtoltsin de Dios techilia ijkuin: ‘Uan oksepa nikuijuixoti amo sayo in taltikpak. Ta, hasta no in eluiyaktsinko nikuijuixoti’. Uan nijin tajtol ‘oksepaʼ, yejua ne techmatiltia ke Totajtsin Dios kiolinis uan kinajchiuas nochi tataman itachijchiualuan ten uelis ijtakauis nikan taltikpak. Uan nochi ne ten amo uelis ijtakauis, yejua ya ne amo keman moolinis uan nion no majchiuas” (Heb. 12:26, 27). Keman moijtoua “nikuijuixoti” oso niktsetseloti, kijtosneki ke Jiova senkis kinixpolos akin ijkon kemej faraón, kiixtopeuaj kemej Tekiuaj. Semi taman ke tein kijtosneki Ageo 2:7.

19. ¿Toni amo motsetselos, uan keniuj tikmatij?

¹⁹ ¿Toni amo keman moolinis oso motsetselos, tein kijtosneki ke amo keman ixpoliuis? Pablo no kijtoj: “Kemej tikselitij se Tekiuajyot tein amo ueli motsetseloua, maj tiksentokakan tikselijtokan ueyi teiknelilis, uan ika nejon ueyi teiknelilis uelis tiktekitiliskej Dios kemej yejuatsin kiuelita, ika moujkatokalis uan ika ueyi poujkaitalis” (Heb. 12:28, TNM). Kemaj, satepan ke Jiova senkis kintsetselos oso kinixpolos akin kiixnamikij, sayoj iTekiuajyo mokauas (Sal. 110:5, 6; Dan. 2:44).

20. ¿Toni moneki kiixtaliskej taltikpakneminij uan keniuj uelis tikinpaleuiskej?

²⁰ Taltikpakneminij moneki moijsiuiliskej uan kiixtaliskej toni kichiuaskej. Komo kiixtaliaj kisentokaskej nemiskej kemej ipa momattokej, ixpoliuiskej. Sayoj ke komo kiixtaliaj kitekitiliskej Jiova uan kichiuaskej tein yejuatsin kiyolpaktia, nemiskej nochipaya (Heb. 12:25). Keman tikteixmatiltiaj iTajtol Dios tikinpaleuiaj maj kiixtalikan toni kichiuaskej. Yejua ika, maj tiksentokakan titapaleuikan maj okachi taltikpakneminij akin yolkualmej oso tein kipia ipatiuj, kiixtalikan maj iTekiuajyo Dios kinixyekana. Uan maj nochipa tikelnamikikan tein kijtoj Jesús: “Kuali tanauatilmej ika Tekiuajyot moteixmatiltis itech nochi taltikpak uan moixmatis itech nochin altepemej, uan ompa ejkos tamilis” (Mat. 24:14, TNM).