1, 2. 1) ¿Toni kinekiaj kimatiskej seki taixyekananij itech taneltokalis? 2) ¿Toni kinnankilij Pedro? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.) 3) ¿Toni kipaleuij Pedro maj tanankiliskia ika yolchikaualis?

SEKI tonalmej satepan ke kimiktijkej Jesús, tatitanil Pedro moixnamikik iniuan seki taixyekananij itech taneltokalis akin kipiayaj tanauatil uan kichiujkej maj kimiktikan Jesús. Tepitsin achto, Pedro kipajtijka se takat akin amo uelia ojtokaya akin ijkon yolik, uan yejuan kinekiaj kimatiskej akoni kimakaka chikaualis tein ika kichiuak nejon. Ika yolchikaualis, Pedro kinnankilij: “Nijin tagat ten yetok namoixpan [...] pajtik ya sayo ika in chikaualis den tokaytsin de Jesucristo ten pouia de Nazaret. Uan yejua nijin Jesús namejuan nankikuoupampilojke, pero Totajtsin Dios kipankixtij Jesús yoltok intsalan in [mikemej]” (Hech. 4:5-10).

² Seki tonalmej achto, Pedro mouik uan expa kijtoj ke amo kiixmatia Jesús (Mar. 14:66-72). ¿Toni kipaleuij axkan maj tanankiliskia ika yolchikaualis? Se taman, porin iespíritu Jiova kipaleuij, sayoj ke no porin kiyekneltokaya ke Jesús moajokka uan yoltoya. ¿Keyej senkis kineltokaya nejon? ¿Uan keyej tejuan no uelis tikyekneltokaskej?

3, 4. 1) ¿Akonimej oksepa kiselijkej ininnemilis achto ke yoliskiaj itatitaniluan Jesús? 2) ¿Akonimej Jesús kinajokuik?

³ Itatitaniluan Jesús kimatiaj ke mikemej ueliskia oksepa  kiseliskej ininnemilis. Tel achtook ke tatitanilmej yoliskiaj, Dios kinmakaka chikaualis tanauatianij Elías uan Eliseo tein kinpaleuiskia maj kinajokuiskiaj mikemej (1 Rey. 17:17-24; 2 Rey. 4:32-37). Uan keman se takat akin momikilijka kipantamotkej itech taltekoch kampa moajsiaj iomiyouan Eliseo, oksepa kiselij inemilis (2 Rey. 13:20, 21). Akin kichiuayaj kemej Cristo itech yekinika siglo kineltokayaj ke melauak nejon, ijkon kemej tejuan no tikneltokaj ke melauak tein kijtoua iTajtol Dios.

⁴ ¿Melauj ke tinochin techyololinia keman tikixtajtoltiaj ke Jesús kinajokuik sekin akin momikilijkaj? Kemej neskayot, maj tiknemilikan keniuj siuat akin amo nemiaok itakauj semi kimoujkaitak keman Jesús kimakak inemilis ikonetsin akin sayoj se katka (Luc. 7:11-15). Jesús no kiajokuik se siuapil akin kipiaya 12 xiujmej. Itatuan, akin tel tayokoxtoyaj, semi yolpakkej keman kiitakej ke ininsiuapil oksepa yoltoya (Luc. 8:49-56). Uan maj tiknemilikan keniuj semi yolpakkej akin kiitakej keman Lázaro kalankisak yoltok kampa kitalijkaj (Juan 11:38-44).

5. ¿Keniuj ineajokuilis Jesús amo katka kemej tein achto mochiujkej?

⁵ Tatitanilmej kimatiaj ke ineajokuilis Jesús amo katka kemej tein mochiujkej achto. Hasta ijkuak, akin kinajokkej kinmakakej nemilis kemej taltikpakneminij uan satepan oksepa momikilijkej. Sayoj ke Jesús kimakakej nemilis kemej espíritu, tein amo ueli uejueliui nion momikilia (xikonixtajtolti Hechos 13:34). Pedro kijkuiloj ke Jesús momikilijka “kemej takat” uan moajokuik “kemej espíritu”. Uan no, kijtoj ke Jesús yetoya “iyekmakopa Dios” ompa iluikak uan ke “ángeles uan tekiuanij uan chikaualismej kintalijkej maj kinixyekana” (1 Ped. 3:18-22, TNM). Se kitelmoujkaita kemej achto moajokkej akin momikilijkaj, sayoj ke ineajokuilis Jesús tel okachi ueyi tachiualis tein mochiuani.

6. ¿Keniuj ineajokuilis Jesús kintelpaleuij imomachtijkauan?

⁶ Ineajokuilis Jesús kintelpaleuij imomachtijkauan. Jesús amo moajsiaok miket, ijkon kemej kinemiliayaj akin kitauelitayaj. Axkan katka se espíritu akin kitelpia chikaualis, akin nion se taltikpaknenkej ueliskia kijtakos. Uan no, ineajokuilis kinextijka ke katka iKonetsin Dios. Yejua ika, imomachtijkauan amo kimachiliayajok tayokol nion moujkayot, ta yolpakiaj uan moyolchikaujkej. Ueliskiaj kinextiskej ke senkis kineltokayaj kuali tanauatilmej tein kiteixmatiltiskiaj. ¡Jesús yoltoya uan itanejnekilis Jiova kemaj mochiuaskia!

7. 1) ¿Toni kichiujtok Jesús itech totonaluan? 2) ¿Toni netajtanilmej tiknankiliskej?

⁷ Tiitekitikauan Jiova tikmatij ke Jesús amo sayoj katka se takat yolkuali akin kichiuak miak taman tein se kimoujkaita. Itech totonaluan, kiixyekantok tanojnotsalis tein mochiua noyampa taltikpak. Uan kemej Tekiuaj itech iTekiuajyo Dios, amo uejkaua kijkuanis tein amo kuali tein mochiujtok nikan taltikpak uan kichiuas se xochital kampa taltikpakneminij nemiskej nochipaya (Luc. 23:43, TNM). Komo Jesús amo oksepa kimakanij inemilis, nejin amo ueliskia mochiuas. Sayoj ke, ¿keyej ueli tikyekneltokaj ke Jesús moajokuik uan yoltok? ¿Uan keniuj techpaleuia ineajokuilis?

8, 9. 1) ¿Keyej taixyekananij judíos itech taneltokalis kinekiaj maj kintalianij tajpianij ikalakyan tekoyok kampa kitalijkaj Jesús? 2) ¿Toni panok keman ajsikej siuamej?

⁸ Satepan ke kimiktijkej Jesús, taixyekananij judíos itech taneltokalis kiitatoj Pilato uan kiluijkej: “[Tejuatsin], tikelnamikke ke ne takajkayauke Jesús kijtoaya kuak nemia [...] de ke ipan eyi tonal pankisas yoltok intsalan  in [...] [mikemej]. Ika ya nojon xitanauati de ke ma kiyekpiatij nepa kampa toktok Jesús hasta ma ajsi in eyi tonal, uan para ma amo ualakan imomachtijkauan uan kichtekikiue inakayo [...], ijkuakon yejuan kiniliske in pueblojuani de ke pankisak ya yoltok in Jesús intsalan in [...] [mikemej]. Uan [...] nijin xolopijyot, kachi ueyi yeski uan ke ne achtopa”. Pilato kintajtolkakik uan kinkauak maj kintalianij tajpianij ikalakyan tekoyok kampa kitalijkaj Jesús (Mat. 27:62-66).

⁹ Inakayo Jesús kitalijkaj itech se tekoyok tein kitentsakkej ika se ueyi tet. Taixyekananij itech taneltokalis kinekiaj maj Jesús ompa mokauaskia nochipaya. Sayoj ke Jiova amo yejua nejon kinemiliaya. Keman itech expatika tonal María Magdalena uan okse María ajsikej kampa kitalijkaj Jesús, ueyi tet kijkuanijkaj uan se ángel ompa tokotsyetoya. Ángel kiniluij maj naltachianij itech tekoyok uan ijkon kiitaskiaj ke amo akin yetoya ompa. Yejua kinyekiluij: “Amo yetok ok nikan. Ta [...] pankisak ya yoltok” (Mat. 28:1-6). ¡Jesús oksepa yoltoya!

10. ¿Toni kijtoj Pablo tein kinextiaya ke Jesús moajokuik?

¹⁰ Tein mochiuak itech cuarenta tonalmej tein panotiyajkej kiyeknextij ke Jesús yekmelauj moajokuik. Itech yekinika amat tein tatitanil Pablo kinijkuilouilij tokniuan akin nemiaj Corinto, ika tajtoj seki taman tein kinextia nejon. Yejua kijkuiloj: “Namechmaktilij ya nijin tamachilis ten nejua nikselijka ya [...], ke Jesucristo momikiliko uan ijkon kixtauak totajtakoluan ijkon keme tikajsij tech in Tajkuilolamatsin de Dios. Uan [...] Yejuatsin kitalpachotoj uan ipan eyi tonal pankisak yoltok intsalan in [...] [mikemej], ijkon keme tikajsij tech in Tajkuilolamatsin de Dios. Uan [...] monextij iixpan in Pedro uan nimampa no monexti inixpan itatitaniluan [...]. Uan [...] satepan monextito inixpan keme makuil ciento tokniuan taneltokani. Uan miakke [...] yoltinemij ok, maski miakke de yejuan axkan momikilijke ya. Uan kachi satepan Yejuatsin no monextij iixpan in Jacobo. Uan nimanpa [...] inixpan nochi itatitaniluan de Cristo. Uan [...] no monextiko noixpan satepan de nochin” (1 Cor. 15:3-8).

11. ¿Keniuj ineajokuilis Jesús mochiuak “keme tikajsij tech in Tajkuilolamatsin de Dios”?

¹¹ Ineajokuilis Jesús mochiuak “keme tikajsij tech in Tajkuilolamatsin de Dios”. ITajtol Dios achtook kinextijka ke Jesús moajokuiskia. Kemej neskayot, David ika tajtoj aksa akin ‘amo tekaua’, akin amo kikauaskiaj “itech Seol” oso itech taltekoch (xikonixtajtolti Salmo 16:10). ¿Akoni ika tajtojtoya? Itech Pentecostés xiuit 33 itech totonaluan, tatitanil Pedro kiyeknextij ke ika tajtoj Jesús, porin kimelauak: “David kitak nochi nijin desde ne achtopa ya uan technojnotsak de ne tonal kuak Cristo pankisas yoltok [...]. Uan David kijtoj ke [...] Jesús amo mokauaskia kampa yetokke in [...] [mikemej], uan amo no ninakayo palaniskia” (Hech. 2:23-27, 31).

12. ¿Akonimej kiitakej Jesús satepan ke moajokuik?

¹² Miakej kiitakej Jesús satepan ke moajokuik. Itech cuarenta tonalmej tein panotiyajkej satepan ke moajokuik, Jesús miakkan monextij ininixpan imomachtijkauan, kemej itech xochital kampa yetoya tekoyok kampa kitalijkaj uan itech ojti tein yaya Emaús (Luc. 24:13-15). Kemansa iuan tajtoj sayoj se taltikpaknenkej, kemej ijkuak kinojnotsak Pedro, uan kemansa kinnojnotsak miakej. Tein melauj, ¡se tonal monextij ininixpan panoua quinientos! Kemej moita, amo akin ueli kijtoua ke amo melauak se taman tein tel miakej kiitakej.

13. ¿Keniuj imomachtijkauan Jesús kiyeknextijkej ke kineltokayaj ke moajokuik?

¹³ Imomachtijkauan Jesús kiteixmatiltijkej ke moajokuik uan kinextijkej ke kineltokayaj nejon. Miakej kintajyouiltijkej oso  hasta kinmiktijkej porin kiteixmatiltiayaj ke Jesús yoltoya. Maj tikelnamikikan ke Pedro kiniluij taixyekananij itech taneltokalis, akin kitauelitayaj Cristo uan kichiujkaj maj kimiktikan, ke Jesús moajokuik. Komo nejon amo melauak yeskia ¿motemakaskia Pedro maj kimiktikan porin kiteixmatiltiaya se takajkayaualis? Sayoj ke yejua uan oksekin imomachtijkauan Jesús kiyekneltokayaj ke yoltoya uan kiixyekanaya tanojnotsalis. Uan no, ineajokuilis kinyeknextilij ke yejuan no kinajokuiskiaj. Ijkon panok iuan Esteban, akin keman momikilij kiyekneltokaya ke oksepa kimakaskiaj inemilis (Hech. 7:55-60).

14. ¿Keyej tikonneltoka tejuatsin ke Jesús yoltok?

¹⁴ Onkak tein kinextia ke Jesús taixyekantok kemej Tekiuaj uan yejua Taixyekankej itech nechikol. Akin yekmelauj kichiuaj kemej Cristo momiakilijtokej. ¿Ueliskia panos nejon komo Jesús amo yoltoskia? Komo amo moajokuiskia, xa amo keman tikakiskiaj maj ika motajto. Sayoj ke onkak tein kiyeknextia ke yoltok uan kiixyekantok tanojnotsalis ika kuali tanauatilmej noyampa taltikpak.

15. ¿Keyej techyolchikaua maj titanojnotsakan keman tikmatij ke Jesús moajokuik?

¹⁵ Keman tikmatij ke Jesús moajokuik techyolchikaua maj titanojnotsakan. Akin kiixnamikij Dios, ome mil xiuitya kichiuanij miak taman tein ika kitemouaj kitsakuiliskej tanojnotsalis. Seki taman yejua nejin: ika inintamachtilis akin kinekepiliaj Jiova, takejkelolis, taixnamikilis, kitaliaj tanauatil maj amo motanojnotsa, tetajyouiltiaj uan miakej kinmiktianij. Sayoj ke Biblia achtook kijtojka: “Tein yeski tepos tein ika mitsixnamikiskej, amo uelis mitsixpolos” (Is. 54:17). Yejua ika, amo tikinmouiliaj akin Satanás kinkui maj techixnamikikan. Jesús techpaleuia, ijkon kemej motenkauak (Mat. 28:20). ¡Amo onkak keyej timouiskej! Maski kiteltemoskej techtsakuiliskej, amo keman ueliskej.

16, 17. 1) ¿Keniuj kinextia ineajokuilis Jesús ke nochi melauak tein tamachtij? 2) Kemej kijtoua Juan 11:25, ¿toni chikaualis Jiova kimakak Jesús?

¹⁶ Ineajokuilis Jesús kinextia ke nochi melauak tein tamachtij. Tatitanil Pablo kijtoj ke komo amo yeskia melauak ke Cristo moajokuik, inintakuaujtamatilis akin kichiuaj kemej yejua uan tanojnotsalis sayoj nenkaj yeskia. Se motelmachtijkej ika Biblia kijkuiloj ke komo Jesús amo moajokuiskia, akin kichiuaj kemej Cristo kinextijtoskiaj ke amo tamatij porin kineltokaj se ueyi takajkayaualis. Komo ijkon, Evangelios sayoj yeskiaj tetapouilis tein tetayokoltiaj kampa kinextiaj inemilis se takat yolkuali uan tamatkej akin kimiktijkej akin kitauelitayaj. Sayoj ke Jesús kemaj moajokuik. Uan nejon kiyeknextia ke nochi tein tamachtij, hasta tein kijtoj ke panoskia satepan, senkis melauak (xikonixtajtolti 1 Corintios 15:14, 15, 20).

¹⁷ Jesús kijtoj: “Nejuatsin nikinyolitia in [...] [mikemej] uan nikinmaka nemilis oksepa. Uan nochi ten nouan yek takuautamati, yejua ne maski momikilis ya, pero oksepa yoltinemis” (Juan 11:25). Nejin tein kijtoj Jesús tein semi techyolpaktia yekmelauj mochiuas. Jiova kimakak chikaualis uan ijkon uelis kinajokuis akin iuan tekiuajtiskej ompa iluikak uan tel miakej akin nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Inemilis Jesús tein kitemakak uan ineajokuilis kiyeknextiaj ke mikilis tamis. ¿Melauj ke nejin techyolchikaua maj tikxikokan tayejyekolis tein tikpanoskej uan maj amo timouikan timomikiliskej?

18. ¿Toni techyeknextilia ineajokuilis Jesús?

¹⁸ Ineajokuilis Jesús techyeknextilia ke tikpiaskej se tamelaujkej yolmelauak uan teiknelijkej. Maj tikitakan tein Pablo kiniluij seki taltikpakneminij ompa Atenas: “[Dios] kitalij ya se tonal kuak Yejuatsin kinixkomakas in taltikpakuani ika ne ajsikataixejekolis. Uan [...] kichiuati ne ixkomakalis ika itenkopaka  ne tagat Jesús [...]. Uan Totajtsin Dios kinyeknextilij nochi in taltikpakuani ke ualas ne ixkomakalis porin Yejuatsin kipankixtij ya yoltok in Jesús” (Hech. 17:31). Kemaj, Jesús yejua Tamelaujkej akin Jiova kiixtalij, uan uelis tikyekmatiskej ke techmelauas ika netasojtalis uan melaujkayot (xikonixtajtolti Isaías 11:2-4).

19. ¿Toni techolinia maj tikchiuakan tikneltokaskej ke Jesús moajokuik?

¹⁹ Tiknekij tikchiuaskej itanejnekilis Dios porin tikneltokaj ke Jesús moajokuik. Komo Jesús amo kitemakaskia inemilis uan amo moajokuiskia, amo ueliskiaj techijkuaniliskej tajtakol uan mikilis (Rom. 5:12; 6:23). Xa no tikijtoskiaj kemej miakej kijtouaj: “Ma titatakuakan san uan ma timouintikan san porin mosta timikiske” (1 Cor. 15:32). Sayoj ke tejuan amo tiktayekanaltiaj totanejnekilis. Kemej tikmatij ke akin momikilijkej kinajokuiskej, tikixtaliaj senkis tiktakamatiskej Jiova.

20. ¿Keniuj ineajokuilis Jesús kinextia iueyitilis Jiova?

²⁰ Ineajokuilis Jesús kinextia iueyitilis Jiova, akin kintatiochiuia “nekes ten kiyoltemoske” (Heb. 11:6). Keman Jiova kiajokuik iKonetsin uan kimakak nemilis kemej se espíritu tein amo keman momikilis, kinextij ke kitelpia chikaualis uan tamatilis. Ineajokuilis Jesús kiyeknextij ke Dios ueli kichiua nochi tein motenkaua. Jiova achtook kijtojka ke se ‘tekonetsin’ senkis kinextiskia ke yejuatsin kinamiki taixyekanas iluikak uan taltikpak. Jesús, Konetsin tein moijtojka ualaskia, monekia momikilis uan moajokuis uan ijkon mochiuaskia nejon tein achtook moijtojka (Gén. 3:15).

21. ¿Keniuj tikonita tejuatsin nechialis tein tikpiaj ke onkas neajokuilis?

²¹ ¡Semi tiktasojkamatiliaj Jiova porin techmaka nechialis ke onkas neajokuilis! Tatitanil Juan kikakik nejin tein Dios motenkaua, tein semi kualtsin: “Totajtsin Dios mokaltalikiu intsalan in ipueblojkauan; uan Yejuatsin kalyetos iuan itaneltokakauan. Uan [...] yeske ipueblojkauan de Dios. Uan Totajtsin Dios inuan yetinemis [...]. Uan Totajtsin kinelkaualtis de ninchokilisuan de nochi itaneltokakauan. Uan amo aken momikilis ok; uan amo aken mochoktis ok; uan amo aken motekipachos ok; uan amo aken yoltajyouis ok. Uan ijkon yeski porin nochi tajtamik ya de ne achtopa onkaya. Uan Yejuatsin ten tokotsyetika tech ne nitayekankatrono kijtoaya ijkuin: [...] — Xikijkuilo nochi ten nimitsilijtok porin notajtoluan nochi kuika ten melau”. Maj tiknemilikan nejin: ¿akoni kimatiltij Juan nejin taman? ¡Yejua Jesucristo satepan ke moajokuik! (Apoc. 1:1; 21:3-5.)