Keyej moneki maj tiyektikej
“Moneki nanmoajsiskej nanyektikej.” (LEV. 11:45)
1. ¿Keniuj techpaleuia amatajkuilol Levítico?
JIOVA kineki maj nochi itekitikauan moajsikan yektikej, tein kijtosneki, maj chipaujkej itech inintaueyichiualis, inintachiualis, ininnakayo uan nochi tein ininaxka. Itech Biblia miakpa ixnesi tajtol yektik uan okachi itech amatajkuilol Levítico. Yejua ika, komo okachi tikixmatij nejin amatajkuilol techpaleuis maj tikmatikan keniuj uelis timoajsiskej tiyektikej.
2. Xikonijto seki taman tein motelneki tein kipia amatajkuilol Levítico.
2 Amatajkuilol Levítico tein kijkuiloj Moisés poui itech “nochi in Tajkuilolamatsitsin” tein uelis “ika se tamachtijtinemis” (2 Tim. 3:16). Tokayit Jiova ixnesi kemej 10 itech sejse capítulo. Komo timomachtiaj nejin amatajkuilol techpaleuis maj amo tikchiuakan teisa tein uelis kinuikas taltikpakneminij maj amo kuali ika tajtokan itokay (Lev. 22:32). Tajtol “Nejua niJiova”, tein miakpa ixnesi ompa, techelnamiktia keyej moneki tiktakamatiskej yejuatsin. Itech nejin tamachtilis uan itech okse tikitaskej miak taman tein ijkuiliujtok itech Levítico tein semi kipia ipatiuj tein techpaleuis maj tiyektikej keman tikueyichiuaj Jiova.
MONEKI MAJ TIYEKTIKEJ
3, 4. 1) ¿Toni kiixnextia maj Aarón mopajpakani? 2) ¿Toni kiixnextia maj ikoneuan Aarón mopajpakanij? (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)
3 (Xikonixtajtolti Levítico 8:5, 6.) Jiova kiixpejpenak Aarón maj yeskia tayekankatiopixkat uan ikoneuan maj yeskiaj tiopixkamej itech xolal Israel. Aarón kiixnextiaya Jesucristo, uan ikoneuan kinixnextiayaj tokniuan taixpejpenalmej. Sayoj ke ¿toni kiixnextia maj Aarón mopajpakani? ¿Kijtosnekia ke Jesús no monekiskia maj mopajpaka? Amo, Jesús katka se takat “Yolchipauaktsin”, tein kijtosneki ke amo kipiaya tajtakol (Heb. 7:26; 9:14). Tein melauj, satepan ke Aarón mopajpakak kiixnextij ke Jesús moajsi chipauak uan yolmelauak iixpan Dios. Sayoj ke, ¿toni kiixnextia maj ikoneuan Aarón mopajpakanij?
4 Nejin kiixnextia keniuj no moneki maj mochipauakan akin kinixpejpenaj maj tekitikan kemej tiopixkamej ompa iluikak. ¿Mochiuak nejon keman moauijkej? Amo, porin keman aksa moauia amo tami itajtakoluan, ta nejon kiixnextia ke aksa kimaktilij Dios inemilis uan ijkon senkis kitekitilis. Komo ijkon, ¿keniuj mochipauaj? Pablo kijtoj ke nejin mochiua ika “Itajtoltsin de Dios”, yejua ika, tokniuan taixpejpenalmej moneki kichiuaskej itech ininnemilis tein tamachtij Cristo (Efes. 5:25-27). Ijkon, ika iTajtol Dios, mopajpakaj uan mochiuaj yektikej. ¿No uelis moijtos ke panoua nejin iniuan ‘okseki ichkamejʼ? (Juan 10:16.)
5. ¿Keyej ueli tikijtouaj ke okseki ichkamej no mochipauaj ika iTajtol Dios?
5 Kemej moijtojya, ikoneuan Aarón amo kinixnextiaj “uel miak tagayot” akin moixmatij kemej ‘okseki iichkauan’ Jesús (Apoc. 7:9). Maski ijkon, nejin tokniuan no mochipauaj uan mochiuaj yektikej ika iTajtol Dios. Yejuan takuaujtamatij keman Biblia kijtoua ke iesyo Jesús tein kitoyauak kitelpia ipatiuj, uan nejon kinolinia maj kitekitilikan Jiova “youalitonal” (Apoc. 7:13-15). Tokniuan taixpejpenalmej uan okseki ichkamej nochipa mochipaujtokej, uan nejon kinpaleuia maj nochipa kuali monejnemiltikan (1 Ped. 2:12). ¡Tikyekmatij ke Jiova semi kiyolpaktia kiitas keniuj chipaujkanemij uan sentekitij tokniuan taixpejpenalmej uan okseki ichkamej, akin kitakamatij uan amo kikauaj ininTajpixkauj, Jesús!
6. ¿Keyej nochipa moneki timoitaskej keniuj timoajsij?
6 ¿Keniuj techpaleuia axkan tikmatiskej ke tiopixkamej itech xolal Israel monekia mopajpakaskej? Miakpa, akin tikinmachtiaj ika Biblia kinyolnotsa keniuj chipauak moajsij kalmej kampa titaueyichiuaj uan keniuj timoyekchijchiuaj keman tiyouij ompa. Uan no, keman tiopixkamej mopajpakayaj techelnamiktia ke akin yeski akin pankisa itech “tepet tein iaxka Jiova”, tein kijtosneki ke peua kiueyichiua kemej yejuatsin kiyolpaktia, moneki kichiuas ika se yolo chipauak (xikonixtajtolti Salmo 24:3, 4; Is. 2:2, 3). Jiova kineki maj toyolo, totanemilil uan tonakayo moajsikan chipaujkej keman tikueyichiuaj. Yejua ika, nochipa moneki timoitaskej keniuj timoajsij. Keman tikchiuaskej, xa tikajsiskej ke moneki tikpataskej teisa tein ueyi (2 Cor. 13:5). Kemej neskayot, se tokniuj akin moauijya akin kiita auilnemilis maski kimattok ke amo kuali, moneki maj motajtani: “¿Niknextijtok ke niyektik?”. Uan moneki kitemos nepaleuil uan ijkon kikauas nejon tachiualis tein pitsotik (Sant. 5:14).
KOMO TITATAKAMATIJ TIKNEXTIAJ KE TIYEKTIKEJ
7. ¿Keniuj Jesús kichiuak tein moijtoua itech Levítico 8:22-24?
7 Keman moixtalij maj moajsikan tiopixkamej itech xolal Israel, Moisés kitalij iesyo se ichkat itech inakas, imajpil uan imetsikxipil tein tomauak iyekmakopa tayekankatiopixkat Aarón uan ikoneuan (xikonixtajtolti Levítico 8:22-24). Nejin kinextiaya ke tiopixkamej monekia tatakamatiskej uan kichiuaskej tekit tein kinmakakaj. No ijkon, toTayekankatiopixkauj Jesús kinkauilij se tel kuali neskayot tokniuan taixpejpenalmej uan okseki ichkamej, porin inakasuan nochipa kikakkej tein Jiova kinauatiaya, imauan kichiujkej itanejnekilis uan imetsuan amo keman kikaujkej ojti tein melauak (Juan 4:31-34).
8. ¿Toni moneki tikchiuaskej tinochin tiitekitikauan Jiova?
8 Tinochin, taixpejpenalmej uan okseki ichkamej, moneki amo keman tikauaskej Dios ijkon kemej kichiuak Jesús, toTayekankatiopixkauj, uan senkis tiktakamatiskej tein Jiova technauatia itech Biblia uan ijkon amo tiktayokoltiskej iespíritu (Efes. 4:30). Moneki maj ‘tikyektakamatiyakan Totajtsin Dios tech ne melauak iojtsin’ (Heb. 12:13).
9. 1) ¿Toni kijtojkej eyi tokniuan akin iniuan tekitinij Oloch Taojtokaltianij? 2) ¿Keniuj techpaleuia tein kijtojkej nejin tokniuan maj tiksentokakan tiyektikej?
9 Maj tikitakan tein kijtojkej eyi tokniuan akin miak xiujmej tekitinij iniuan Oloch Taojtokaltianij. Semej kijtoj: “Maski se ueyi tatiochiualis nitekitis iniuan nejin tokniuan, kemansa nikitani ke maski taixpejpenalmej, no tajtakouanij. Maski ijkon, nochi nejin xiujmej nimochikauani nikintakamatis akin Jiova kinixtaliani maj kiixyekanakan ixolal”. Okse tokniuj kijtoj: “Tajkuilolmej kemej tein moajsi itech 2 Corintios 10:5, tein techyolchikaua maj tiktakamatikan Cristo, nechmachtianij ke moneki nikintakamatis uan nikinpaleuis akin kiixyekanaj itekiyo Dios. Uan ijkon nikchiuani ika nochi noyolo”. Uan okse tokniuj kijtoj: “Akin kitasojta tein Jiova kitasojta, kitauelita tein yejuatsin kitauelita, uan nochipa kitemoua itaixyekanalis uan kineki kiyolpaktis, kitakamatis inechikol uan akin yejuatsin kinkui maj tapaleuikan maj mochiua itanejnekilis”. Yejua kielnamiki ke semi kimoujkaitak keniuj tatakamatik tokniuj Nathan Knorr, akin tekitik kemej semej Oloch Taojtokaltianij. Itech xiuit 1925, amaix Tanejmachtijkej tein moajsia ika tajtol inglés kiualkuik tamachtilis “Yoli xolal”, kampa motemakak seki yankuik taajsikamatilis ika iTajtol Dios. Seki tokniuan kinouijmakak kiseliskej, sayoj ke tokniuj Knorr niman kiselij. Komo tiknemiliaj tein kijtojkej nejin tokniuan, techpaleuia maj tikitakan ke komo titatakamatij tiknextiaj ke tiyektikej.
MAJ TIKTAKAMATIKAN ITANAUATIL DIOS TEIN MOUIKA IKA ESTI
10. ¿Keyej tiknekij tiktakamatiskej itanauatil Dios tein mouika ika esti?
10 (Xikonixtajtolti Levítico 17:10.) Jiova kinnauatij israelitas maj amo kikuanij “tein yeski taman esti”, uan akin tikchiuaj kemej Cristo no technauatia maj amo tikuikan iesyo taltikpaknenkej oso se tapial (Hech. 15:28, 29). Maski uelis tikpoloskej tonemilis, senkis tikixtaliaj tiktakamatiskej nejin tanauatil, maski techchikaujkauiskej akin amo kiixmatij Jiova uan amo kiitaj ke moneki se kitakamatis itanauatiluan. Tejuan tiktasojtaj Jiova uan tiknekij tiktakamatiskej. Amo tiknekij tikchiuaskej nion teyi tein kichiuas maj Jiova techixtopeua uan maj techkixti itech ixolal. Maski tikmatij ke sekin techkejkeloskej porin amo tikseliaj esti, senkis tikixtaliaj tiktakamatiskej Jiova (Jud. 17, 18). ¿Toni uelis techpaleuis maj ‘senkis tikixtalikan amo tikuaskej’ esti nion tikauaskej maj techtalilikan? (Deut. 12:23.)
11. ¿Keyej motelnekia kemej mokuia esti itech Tonal keman Kintapojpoluiayaj ininTajtakoluan?
11 Tein Jiova kinauatij tayekankatiopixkat ompa Israel maj kichiuani ika esti itech Tonal keman Kintapojpoluiayaj ininTajtakoluan techpaleuia maj okachi kuali tikajsikamatikan keniuj kiita yejuatsin. Sayoj onkaya se taman kemej monekia mokuis esti: ika kintapojpoluiskiaj inintajtakoluan akin kitemouayaj kipiaskej se kuali uikalis iuan Lev. 16:14, 15, 19). Ika nejin, Jiova kitapojpoluiskia itajtakoluan xolal. Dios no tanauatij ke akin yeski akin kimiktiskia se tapial tein kikuaskiaj, achto monekia kitoyauas iesyo uan kitalpachos. ¿Keyej? “Porin inemilis tein yeski taman nakat yejua iesyo.” (Lev. 17:11-14.) Kemej kikuiaj esti itech Tonal keman Kintapojpoluiayaj ininTajtakoluan uan tanauatil tein kijtouaya ke monekia kitoyauaskej talpan kijtosnekia se taman tein motelneki. Tel miak xiujmej achto, Jiova ipa kiluijka Noé uan ikoneuan maj amo kikuanij esti (Gén. 9:3-6). ¿Toni techmachtia nejon akin tikchiuaj kemej Cristo?
Jiova. Itech nejon tonal, tayekankatiopixkat monekia kikuijkuiltis iesyo se kuakouej uan se ichkat iixpan itentsakka arca tein kinelnamiktiaya netenkaualis (12. ¿Keniuj Pablo kinextij itech amat tein kinijkuilouilij tokniuan hebreos ke ika esti tetapojpoluiaj se itajtakoluan?
12 Itech amat tein tatitanil Pablo kinijkuilouilij tokniuan hebreos, kimelauak ke ika esti tetapojpoluiaj se itajtakoluan. Kijtoj ke Tanauatil kinextiaya ke miak taman monekia “kichipauaske ika esti. Uan [...] komo amo [...] mimilaui esti, ijkuakon Dios amo uelis kintapojpoluilis nintajtakoluan” (Heb. 9:22). Pablo kijtoj ke maski nejon tapialmej tein kintemakayaj kemej netetayokolilmej kipiayaj ipatiuj, tein melauj kinelnamiktiaya israelitas ke katkaj tajtakouanij uan ke monekia motemakas se okachi ueyi netetayokolil uan ijkon senkis kintapojpoluiskiaj inintajtakoluan. Tanauatil “sayo kinejneuilia[ya] ne tatiochiualisme de Dios ten kipia de ualaske. Uan ne tanauatil de Moisés amo melau kualkui yek ajsitok ne tatiochiualisme” (Heb. 10:1-4). ¿Keniuj uelis senkis techtapojpoluiskej totajtakoluan?
13. ¿Keniuj timomachiliaj ika tein Jesús kichiuak?
13 (Xikonixtajtolti Efesios 1:7.) Akin tiktasojtaj Jiova uan iKonetsin tikitaj ke motelneki maj Jesús ininka motemakani taltikpakneminij (Gál. 2:20). Sayoj ke, tein yekmelauj techijkuanilia tajtakol yejua tein Jesús kichiuak satepan ke momikilij uan moajokuik. Nejon moixnextiaya ika tein mochiuaya itech Tonal keman Kintapojpoluiayaj ininTajtakoluan. Ijkuak, tayekankatiopixkat kalakia kampa Okachi Yektik itech tabernáculo, uan satepan itech templo, uan kiuikaya tepitsin ininesyo tapialmej tein kitemakakaj kemej netetayokolilmej uan kiuikaya iixpan Jiova, porin kemej yeskia ompa moajsia yejuatsin (Lev. 16:11-15). No ijkon, satepan ke Jesús moajokuik, mokepak iluikak uan ompa kimaktilij Jiova ipatiuj tein kipiaya iesyo kemej taltikpaknenkej (Heb. 9:6, 7, 11-14, 24-28). ¡Semi tiktasojkamatiliaj maj ijkon kichiuani! Kemej titakuaujtamatij itech ipatiuj tein kipia nejon esti, Dios techtapojpoluia totajtakoluan uan uelis tikpiaskej se tanemilil chipauak.
14, 15. ¿Keyej motelneki tikajsikamatiskej uan tiktakamatiskej itanauatil Jiova tein mouika ika esti?
14 ¿Melauj ke axkan okachi kuali tikajsikamatij keyej Jiova tanauatij maj amo kikuanij “tein yeski taman esti”? (Lev. 17:10.) Dios kiita ke esti kitelpia ipatiuj porin nemilis yetok itech esti (Gén. 9:4). Tejuan no tiknekij ijkon tikitaskej uan tiktakamatiskej itanauatil tein kijtoua maj amo tikuikan. Sayoj uelis kuali tiyetoskej iixpan Dios komo titakuaujtamatij itech inemilis Jesús tein kitemakak uan tikajsikamatij ke toTachijchiujkauj kiita ke esti kitelpia ipatiuj (Col. 1:19, 20).
15 Kemansa tejuan oso semej akin tikintasojtaj uelis tikpanoskej teisa tein amo tikchiayaj, uan monekis tikixpejpenaskej ox tikauaskej maj kikuikan esti keman techpajtiskej. Nion semej tiknekij tikyolkokoskej Jiova komo tikseliaj teisa tein yejuatsin kijtoua itech iTajtol ke amo kuali. Yejua ika motelneki maj tiktataujtikan, maj tiktemokan toni okseki taman tapajtilis onkak uan maj tikixtalikan toni tikchiuaskej achto ke mochiuas se ijsiujkayot. Komo ijkon tikchiuaj, tikpiaskej yolchikaualis tein techpaleuis maj tikchiuakan kemej tikixtalijkej uan maj amo tikauakan maj kipatakan totanemilil. Itech totonaluan, miakej tapajtianij uan oksekin kinyolchikauaj taltikpakneminij maj kitetayokolikan ininesyo porin kinemiliaj ke aksa uelis pajtis komo kitaliliaj esti. Sayoj ke, tejuan tikmatij ke sayoj toTachijchiujkauj Jiova kinamiki kiixtalis keniuj mokuis esti, porin yejuatsin kiita ke “tein yeski taman esti” kitelpia ipatiuj. Yejua ika, maj senkis tikixtalikan tiktakamatiskej itanauatil tein mouika ika esti. Uan no, maj nochipa tichipaujkanemikan uan ijkon tiknextiskej ke semi tiktasojkamatij chikaualis tein kipia iesyo iKonetsin tein ika techmakixtia. Sayoj iesyo techpaleuia maj techtapojpoluikan totajtakoluan uan maj tikpiakan nemilis nochipaya (Juan 3:16).
KEYEJ KICHIA JIOVA MAJ TIYEKTIKEJ
16. ¿Keyej moneki maj tiyektikej?
16 Keman Jiova kinmakixtij israelitas ompa Egipto kampa kinteltekitiltiayaj, kiniluij: “Nejua niJiova akin namechkixtijtok itech tal Egipto uan ijkon nimochiuas nanmoDios; uan namejuan moneki nanmoajsiskej nanyektikej, porin nejua niyektik” (Lev. 11:45). Jiova kichiaya maj ixolal yeskia yektik porin yejuatsin yektik. Uan yejua ika, tejuan no moneki maj tiyektikej. Amatajkuilol Levítico kiyeknextia nejon.
17. ¿Keniuj techpaleuia amatajkuilol Levítico?
17 Semi techpaleuij tikitaskej seki tajkuilolmej tein moajsij itech Levítico. Nejin tamachtilis kichiuak maj okachi tikpatiuitakan nejin amatajkuilol tein moajsi itech Biblia uan techpaleuij maj okachi kuali tikajsikamatikan keyej moneki maj tiyektikej. Sayoj ke, ¿toni okseki taman techmachtia amatajkuilol Levítico? ¿Keniuj uelis techpaleuis maj timoajsikan tiyektikej keman tikueyichiuaj Dios? Itech okse tamachtilis tikitaskej nejin.