1, 2. 1) ¿Keyej 24,000 israelitas amo kalakkej itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas? 2) ¿Toni techmachtia tein kinpanok?

AJSITOYAYA tonal keman israelitas kalakiskiaj itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas. Sayoj ke tel miakej takamej peujkej auilnemij iniuan siuamej akin kayomej Moab. Yejua ika, 24,000 israelitas mikkej. ¡Semi tetayokoltij nejon tein kichiujkej! Miak xiujmej kichixtoyaj kalakiskej itech nejon tal uan amo uejkaua kiseliskiajya. Sayoj ke amo kiselijkej porin amo kitakamatkej Jiova uan auilnenkej iniuan nejon siuamej (Núm. 25:1-5, 9).

² Nejin tein panok “ijkuiliutok nochi tech in Tajtoltsin de Dios para technejmachtis de nochi tejuan ten axkan tinentinemij tech nijin tonalme” (1 Cor. 10:6-11). Biblia kinextia ke tinentokej itamian tonalmej uan ke nejin amo uejkaua tamis. Yejua ika, amo poliuiok miak tonalmej uan ijkon uelis tinemiskej itech Xochital (2 Tim. 3:1; 2 Ped. 3:13). Sayoj ke, tetayokoltij tikijtoskej ke seki itekitikauan Jiova amo tatakamatinij uan auilneminij. Yejuan kijyouijtokejya  tein amo kuali tein kinualkuilij tajtakol tein kichiujkej. Uan komo amo moyolnonotsaj, uelis amo kiseliskej nemilis nochipaya itech Xochital tein Jiova motenkaua kiualkuis.

3. ¿Keyej tokniuan moneki maj kikauakan maj Jiova kinyekana uan maj kinyekpia kemej namikuanij? (Xikonita taixkopimej ipeujyan tamachtilis.)

³ Tokniuan namikuanij moneki maj kikauakan maj Jiova kinyekana uan maj kinyekpia. ¿Keyej? Porin nikan taltikpak miakej sayoj kinyolnotsa nochi tataman auilnemilis (xikonixtajtolti Salmo 127:1). Itech nejin tamachtilis tikitaskej miak taman tein kinpaleuis. Namikuanij moneki maj kiyekpiakan ininyolo, maj kipiakan se kuali uikalis iuan Dios, maj kipiakan yankuik talnamikilis, maj monojnotsakan ika netasojtalis uan poujkaitalis uan maj takat uan siuat kiita maj kuali momachili inamik uan maj mosentekakan.

4. ¿Toni kinuikani seki tokniuan maj auilnemikan?

⁴ ¿Toni kinuikani seki tokniuan maj auilnemikan? Kemansa panoua nejon porin kitapanauiliaj tein kijtoj Jesús uan peua kiitaj tein amo monekia kiitaskej. Jesús kijtoj: “Takan se tagat kinixuelitstinemi siuame san, ijkuakon ne tagat moteltajtakolmakak ya itech italnamikilis iuan ne siuame” (Mat. 5:27, 28; 2 Ped. 2:14). Miakej tokniuan kiitayaj auilnemilis, kiixtajtoltiayaj amaixmej kampa ika tajtoua auilnemilis oso kiitayaj itech Internet tein tepinaujtij. Oksekin kiitayaj películas, tamouisolmej sentaixpan oso seki taman itech televisión kampa semi kinextiaj auilnemilis. Uan oksekin hasta yayaj kampa tauanaj uan mijtotiaj youak, kampa takamej uan siuamej mokixtilijtiyouij inintilmaj keman mijtotiaj oso kampa kinpajpachouaj oso kinpajpatskaj kemej auilnemiskej.

5. ¿Keyej moneki tikyekpiaskej toyolo?

⁵ Sekin auilnemij porin peua iuan moteluikaj aksa akin amo ininnamik. Nikan taltikpak, miakej kiuelitaj auilnemiskej uan amo kiuelitaj motsakuiliskej. Uan no, tinochin titajtakouanij uan toyolo uelis techkajkayauas. Yejua ika, komo amo timoyekpiaj, uelis peuas tikixuelitaskej aksa akin amo tonamik (xikonixtajtolti Jeremías 17:9, 10). Jesús kijtoj ke amo kuali tanejnekilis, temiktilis uan auilnemilis ualeua itech se iyolo (Mat. 15:19).

6, 7. 1) ¿Toni uelis panos komo se kipia amo kuali tanejnekilis itech se iyolo? 2) ¿Toni uelis kinpaleuis namikuanij maj amo auilnemikan?

⁶ Keman se takat uan se siuat moixuelitaj, okachi uelis peuas kipiaskej amo kuali tanejnekilis itech ininyolo. Uelis peuas ika tajtoskej teisa tein sayoj monekia kiluiskej ininnamik. Xa kitemoskej okachi moitaskej uan kinextiskej ke amo kichiayaj moajsiskej. Yolik peuaj mopialiaj okachi netasojtalis uan okachi kinouijmaka amo moitaskej. Uan kemej okachi motasojtaj, okachi kinouijmaka mokauaskej. Kimatij ke tein kichiuaj amo kuali yetok, sayoj ke amo uelij motsakuiliaj (Prov. 7:21, 22).

⁷ Satepan, senkis kielkauaj itanauatiluan Jiova. Inintanejnekilis tein amo kuali uan tein monojnotsaj kichiua maj momakitskikan, motennamikikan oso mopitsokan, monauakan uan maj momajmatokakan. Nejon sayoj monekia kichiuaskej iuan ininnamik. Sayoj ke inintanejnekilis kemej yeskia kinmekauia. Ika tami, inintanejnekilis okachi moskaltia  uan auilnemij (Sant. 1:14, 15). ¡Semi tetayokoltij tein kichiuaj! Yejuan ueliskiaj amo tajtakoskej. Sayoj monekia kikauaskej maj Jiova kinpaleuiani maj okachi kipoujkaitanij ininnemilis kemej namikuanij. Maj tikitakan keniuj uelis se kichiuas nejon.

8. ¿Keyej komo takat uan siuat kipiaj se kuali uikalis iuan Dios kinpaleuia maj amo auilnemikan?

⁸ (Xikonixtajtolti Salmo 97:10.) Keman takat uan siuat kipiaj se kuali uikalis iuan Dios, kinpaleuia maj amo auilnemikan. ¿Keyej? Porin ijkon kemej okachi kiixmattiyouij Jiova uan ikualneskayouan, okachi mochikauaj kichiuaskej kemej yejuatsin uan kinextiskej netasojtalis. Nejin kinmaka chikaualis tein kinpaleuia maj kiixtopeuakan amo kuali tanejnekilis uan maj amo auilnemikan (Efes. 5:1-4). Uan no, kimatij ke Dios kitatsakuiltis akin moteka iuan akin amo inamik uan akin kichiua tataman auilnemilis (Heb. 13:4). Yejua ika, nochin omen mochikauaj amo mokajkayauaskej.

9. 1) ¿Toni kipaleuij José maj amo auilnemini? 2) ¿Toni techmachtia tein kichiuak José?

⁹ Komo amo tiktakamatij nochi itanauatiluan Jiova, uelis timoajsiskej kampa techuikas maj titajtakokan. Kemej neskayot, satepan ke tami tonaltekit sekin mosentiliaj iniuan akin no ompa tekitij. Oksekin kipianij tayejyekolis kampa tekitij. Yejua nejon kipanok se telpoch akin monotsaya José. Inamik iteko peuak kinextilia ke kiixuelitaya. Siuat mojmostaj kitemouaya iuan auilnemis. Se tonal kikitskij itech itilmaj uan kiluij: “Ximoteka nouan”. Sayoj ke José amo kinekik uan choloj. ¿Toni kipaleuij maj amo auilnemini? Yejua amo kinekia kipolos ikuali uikalis iuan Jiova. Kemej José tatakamatik, kipoloj tekit tein kipiaya uan kitsakkej. Sayoj ke satepan, Jiova kitatiochiuij (Gén. 39:1-12; 41:38-43). ¿Toni techmachtia tein kichiuak? Ke kampa yeski tiyetoskej, xa kampa titekitij oso okseko, motelneki maj amo tikchiuakan nion teyi tein techuikas maj titajtakokan.

10. ¿Keyej “yankuikatalnamikilis” kinpaleuia namikuanij maj amo auilnemikan?

¹⁰ Biblia ika tajtoua se “yankuikatalnamikilis”, uan tokniuan akin kipiaj nejon, yolmelaujkej uan amo tekauaj, ijkon kemej Jiova. Komo takat uan siuat mochikauaj kipiaskej nejin “yankuikatalnamikilis”, kinpaleuis maj amo auilnemikan (Efes. 4:24). Nejin “yankuikatalnamikilis” kinolinia maj mochikauakan amo auilnemiskej uan amo kinejnekiskej tein amo kuali nion tein amo ininaxka porin nochi nejin uelis kinuikas maj tajtakokan (xikonixtajtolti Colosenses 3:5, 6). Ijkon kemej yeskia kimiktiaj amo kuali tanejnekilis. No mochikauaj amo kichiuaskej nion se taman tein kinuikas maj kipiakan nejon tanejnekilis (Job 31:1). Uan keman kitakamatij itanauatiluan Jiova, kitauelitaj tein amo kuali uan mochikauaj kichiuaskej tein kuali (Rom. 12:2, 9).

11. ¿Keyej “yankuikatalnamikilis” kichiua maj okachi kuali mouikakan namikuanij?

¹¹ Komo takat uan siuat kinekij kipiaskej nejin “yankuikatalnamikilis”, moneki kinextiskej miak taman kualneskayomej tein Jiova kipia (Col. 3:10). Kemej neskayot, Jiova teiknelia,  kualtakat, yolyemanik, yolnejmach uan amo yolijsiui. Komo takat uan siuat mochikauaj kichiuaskej ijkon kemej Dios, okachi kuali mouikaskej uan Jiova kintiochiuas (Col. 3:12). Komo no kikauaj maj “iyolseuilis” Cristo kinyolyekana, nemiskej ika yolseuilis (Col. 3:15). Uan komo ‘motasojtatiyouij’, sejse mochikauas kimakas inamik tein kinamiki kiselis uan kipoujkaitas (Rom. 12:10).

12. ¿Toni kualneskayomej tikonnemilia tejuatsin ke kinpaleuia namikuanij maj yolpakikan?

¹² Se takat uan se siuat namikuanij kimelaujkej toni kualneskayomej kinpaleuij maj yolpakikan. Tokniuj takat kijtoj ke motelneki se kinextis netasojtalis, uan ke nochipa mochikauaj monextiliskej. No kijtoj ke motelneki maj se yolnejmach. Inamik no ijkon tanemiliaya. Uan no, yejua kijtoj ke motelneki maj se kualtakat uan maj se tepoujkaita. Uan kijtoj ke nochipa mochikauaj kinextiskej yolyemanilis, maski kemansa kinouijmaka.

13. 1) ¿Toni moneki maj kichiuakan namikuanij tein kinpaleuia maj okachi kuali mouikakan? 2) ¿Keyej motelneki nejon?

¹³ Takat uan siuat moneki kuali monojnotsaskej, ika netasojtalis uan teiknelilis, porin nejon kinpaleuis maj okachi kuali mouikakan (Efes. 4:32). Sayoj ke miakej namikuanij amo kichiuaj, uan yejua ika amo semi kuali mouikajok. Sekin kinnojnotsaj ika okachi netasojtalis akin nion kinixmatij. Uan miakej hasta okachi kuali kinnojnotsaj tapialmej. Sayoj ke ininnamik kinouijmaka kinojnotsaskej ika netasojtalis. Se kualantos keman se monojnotsa, se motsatsajtsilis oso se mouijuikaltis kichiua maj amo kuali se mouikaok iuan se inamik (Efes. 4:31). No semi taijtakoua komo se moijijtoua oso se moiluia tein teyolxokolia.

14. ¿Toni moneki maj amo kichiuakan namikuanij?

¹⁴ Motelneki maj takat uan siuat monojnotsakan porin nejon kinpaleuis maj yolpakikan. Keman Biblia kijtoua ke moajsi se “tonal keman amo teyi se kijtos”, amo kijtosneki ke moneki amo monotsaskej (Ecl. 3:7). Se tokniuj siuat kayot Alemania akin kipia inamik, kijtoua ke ijkuak se kipia se ouijkayot semi teouijmaka se yolseujtos, sayoj ke komo amo se monotsa, uelis se kiyolxokolis se inamik. No moneki maj amo se kijto nochi tein se kimachilia porin uelis se kiyolxokolis se inamik uan okachi moskaltis kuejmol tein se kipia. Keman takat uan siuat tataman tanemilil kipiaj keman kiixejekouaj teisa, amo motsatsajtsiliaj keman kimelauaj kuejmol nion amo monotsaj, ta mochikauaj niman kiyektaliskej uan ijkon amo kinuikas maj motajtolteuikan.

15. ¿Toni no moneki kichiuaskej namikuanij tein kinpaleuis maj okachi kuali mouikakan?

¹⁵ Namikuanij no kinpaleuis maj okachi kuali mouikakan komo kiixtaliaj nochipa monojnotsaskej ika tein kinemiliaj  uan tein kimachiliaj. Motelneki tein kijtouaj, sayoj ke no motelneki kemej kijtouaj. Hasta keman kipiaskej se ouijkayot, nochin omen moneki kuali kinemiliskej keniuj kijtoskej teisa uan monojnotsaskej ika poujkaitalis. Nejon tapaleuis maj okachi amo kinouijmaka mokakiskej (xikonixtajtolti Colosenses 4:6). No motelneki se kikuis tajtolmej tein teyolchikauaj (Efes. 4:29).

16, 17. ¿Keyej motelneki maj namikuanij kitemokan maj kuali momachili ininnamik uan maj mosentekakan?

¹⁶ Namikuanij no moneki kitemoskej maj ininnamik kuali momachili uan maj mosentekakan, porin nejon kinpaleuis maj okachi kuali mouikakan (xikonixtajtolti 1 Corintios 7:3, 4). Kinpaleuis maj kichiuakan nejon komo kitayekanaltiaj tein kipoloua ininnamik uan amo tein yejuan kinpoloua (Filip. 2:3, 4).

¹⁷ Kemansa, semej namikuanij amo kiuelita kinextis ke kitasojta inamik nion keman iuan moteka. Seki takamej kinemiliaj ke kinextiaj ke amo chikaujkej komo kinextiliaj ininnamik ke kitasojtaj. Sayoj ke Biblia kiyolchikaua takat maj kitemo kiajsikamatis inamik (1 Ped. 3:7). Uan no, takat moneki kiajsikamatis ke amo sayoj moneki iuan motekas inamik uan ijkon kimakas tein kipoloua. No moneki maj nochipa kinextili ke kitasojta. Komo ijkon kichiua, inamik xa okachi yolpakis keman mosentekaskej. Keman nochin omen monextiliaj netasojtalis, okachi amo kinouijmaka kiitaskej maj kuali momachili ininnamik uan maj mosentekakan.

18. ¿Toni moneki kichiuaskej namikuanij tein kinpaleuis maj okachi kuali mouikakan?

¹⁸ Takat uan siuat amo moneki kikajkayauas inamik. Sayoj ke, ijkuak semej namikuanij kichiua nejon, kemansa panoua porin inamik amo kinextiliaya netasojtalis tein monekia kiselis (Prov. 5:18; Ecl. 9:9). Yejua ika, Biblia kinyolmajxitia  namikuanij: “Amo ximotatakaualtikan de ke amo nansenkochiske se uan okse komo amo achto nanmonojnotske uan nanmoyektenkauke de ke ijkon nankichiuaske sekin tonalme san”. ¿Keyej? Porin Satanás uelis kintanemililtis maj auilnemikan (1 Cor. 7:5). Semi tetayokoltiskia maj semej namikuanij moteka iuan aksa akin amo inamik sayoj porin kitakauilijkej Satanás. Keman takat oso siuat kitemouaj kichiuaskej maj ininnamik kuali momachili uan mosentekaj, kinextiaj ke okachi kitayekanaltiaj tein kipoloua ininnamik uan amo tein yejuan kinpoloua. Semi melauak ke kichiuaj porin kitasojtaj ininnamik, uan amo porin kimatij ke ijkon moneki kichiuaskej. Komo namikuanij kinekij okachi kuali mouikaskej, moneki maj monextilikan ke motasojtaj uan maj mosentekakan (1 Cor. 10:24).

19. 1) ¿Toni moneki tikchiuaskej tein techpaleuis maj okachi kuali timouikakan kemej namikuanij? 2) ¿Keyej motelneki ijkon tikchiuaskej?

¹⁹ Takat uan siuat moneki kiixtaliskej amo kikauaskej Jiova uan amo kikajkayauaskej ininnamik, porin nejon kinpaleuis maj okachi kuali mouikakan (Mat. 19:5, 6). Amo uejkaua tikseliskej nemilis itech Xochital. Yejua ika tel amo kuali yeskia maj tiauilnemikan ijkon kemej kichiujkej 24,000 israelitas iniuan siuamej akin katkaj kayomej Moab. Satepan ke Biblia ika tajtoua nejon, tanejmachtia: “Naken moyolmachilia ke yejua semi se yek takuautamatkatagat ya, yejua nojon moneki ma kiyekita niyalis para ma amo uetsiti tech in tajtakol” (1 Cor. 10:12). Axkan okachi moneki timochikauaskej tichipaujkanemiskej uan tiyolseujtoskej (2 Ped. 3:13, 14).