1. ¿Toni taman techpaleuia maj ueli tikchiuakan kemej Jiova?

JIOVA techchijchiuak kemej uelis tikchiuaskej se taman tein motelneki. ¿Toni? Maj tikuikan totanemilil kemej techpaleuis maj tikajsikamatiskej keniuj momachiliaj oksekin maski amo tikpanouanij tein yejuan kipanouaj (xikonixtajtolti Efesios 5:1, 2). ¿Keniuj nejon uelis techpaleuis maj tikchiuakan kemej Jiova? ¿Uan keyej moneki tikyekitaskej keniuj tikuij totanemilil?

2. ¿Keniuj momachilia Jiova keman kiita ke titajyouiaj?

² Jiova motenkauak iniuan tokniuan taixpejpenalmej ke nemiskej nochipaya ompa iluikak. Uan iniuan okseki ichkamej motenkauak ke nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Keman tinochin tinemiskej nochipaya, amo teyi techtajyouiltisok (Juan 10:16; 17:3; 1 Cor. 15:53). Sayoj ke Dios kimati ke axkan onkakok miak taman tein techtajyouiltia. Yejuatsin semi kiyolkokoua nejon. Kemej neskayot, Biblia kijtoua ke Jiova semi kiyolkokouaya keman kiitaya ke israelitas kintajyouiltiayaj ompa Egipto (Is. 63:9). Uan keman xiujmej satepan israelitas  kiyekchijchiujtoyaj inintemplo, Jiova kimatia ke akin kintauelitayaj kintajyouiltijtoyaj. Yejuatsin kijtoj ke ijkuak aksa kinchiuilia tein amo kuali itekitikauan, semi kiyolkokoua uan kimachilia kemej yeskia kiixmajpiluiaj (Zac. 2:8). Jiova techteltasojta, uan yejua ika kineki techpaleuis keman kiita ke titajyouiaj. Techtasojta kemej se temomaj kitasojta ikonetsin (Is. 49:15). ¿Keniuj uelis tikchiuaskej kemej Jiova? Komo tiknemiliaj keniuj timomachiliskiaj komo tejuan tikpanotoskiaj tajyouilis tein kipanouaj oksekin (Sal. 103:13, 14).

3. ¿Keyej Jesús kinikneliaya uan kintasojtaya taltikpakneminij?

³ Keman Jesús yetoya nikan taltikpak, uelia kiajsikamatia tein kijyouiayaj taltikpakneminij maski yejua amo kipanoka tein yejuan kipanotoyaj. Kemej neskayot, kimatia ke taixyekananij itech taneltokalis kichiuayaj maj taltikpakneminij tajyouianij. Yejuan kinkajkayauayaj uan kiixtaliayaj tanauatilmej tein Dios amo kitemakaka. Uan taltikpakneminij kintelmouiliayaj (Mat. 23:4; Mar. 7:1-5; Juan 7:13). Jesús amo kinmouiliaya nion kineltokaya inintakajkayaualis. Sayoj ke kiajsikamatia keniuj momachiliayaj taltikpakneminij uan semi kitayokoltiaya kiitas ke tajyouiayaj. Kijtoj ke katkaj kemej ichkamej tein amo kipiayaj inintajpixkauj (Mat. 9:36). Ijkon kemej iTajtsin, Jesús kinikneliaya uan kintasojtaya taltikpakneminij (Sal. 103:8).

4. ¿Toni kichiuaya Jesús keman kiitaya ke taltikpakneminij tajyouiayaj?

⁴ Jesús kintasojtaya taltikpakneminij, yejua ika kinpaleuiaya keman kiitaya ke tajyouijtoyaj. Yejua kichiuaya ijkon kemej kichiua iTajtsin. Se tonal, tatitanilmej tanojnotsatoj uejka. Sioujtoyaj uan kitemouayaj kampa taseltijkan kampa ueliskiaj moseuiskej. Sayoj ke Jesús kiitak ke miakej taltikpakneminij kitemouayaj porin kinekiaj maj kinmachti. Yejua kiajsikamatia ke monekia maj kinpaleui. Yejua ika, “peuak kinmachtia ika miak tataman tamachtilisme” (Mar. 6:30, 31, 34).

5, 6. ¿Toni moneki tikchiuaskej komo tiknekij tiknextiskej netasojtalis kemej Jiova? Xikonijto se neskayot. (Xikonita taixkopin ipeujyan tamachtilis.)

⁵ Komo tiknekij tiknextiskej netasojtalis kemej Jiova, moneki tiknemiliskej ke tejuan tikpanotokej tein kipanouaj oksekin. Kemej neskayot, maj tiknemilikan ke se telpoch itech tanemilijtok se tokniuj akin xiuejya akin amo yektachiaok uan kikui topil. Telpoch kimati ke Jesús kijtoj ke moneki tikinchiuiliskej oksekin tein tikuelitaskiaj maj techchiuilikan tejuan (Luc. 6:31). Yekinika, telpoch xa kinemilia ke yejua kiuelitaskia maj oksekin kiyoleuakan maj mauiltikan futbol. Sayoj ke kielnamiki ke tokniuj akin xiuejya amo yektachiaok uan amo ueli tsikuini. Yejua ika kinemilia ke kemej yeskia yejua kipanotok tein tokniuj akin xiuejya kipanoua uan motajtania: “Komo nejua niyeskia nejin tokniuj, ¿keniuj nikuelitaskia maj nechpaleuikan?”.

⁶ Telpoch kineki kinemilis keniuj momachiliskia komo xiuejya yeskia. Yejua ika kiixtalia miakpa kikalpanotiuj tokniuj uan kuali kikakis tein kiluis. Ijkuak, peua kiajsikamati ke tokniuj semi kiouijmaka kiixtajtoltis Biblia uan ojtokas kajkalpan keman tanojnotsati. Nejon kipaleuia maj  kiita keniuj uelis kipaleuis tokniuj akin xiuejya. Komo tejuan timochikauaj tikajsikamatiskej keniuj momachiliaj oksekin uan tikinnextiliaj netasojtalis, tikchiujtoskej kemej Jiova (1 Cor. 12:26).

7. ¿Keniuj uelis tikinpaleuiskej tokniuan akin tajyouiaj?

⁷ Teouijmaka se kiajsikamatis tein kijyouijtok aksa, okachiok komo amo tikpanouanij tein kipanotok. Kemej neskayot, miakej tokniuan tajyouiaj porin moteltayokoltiaj oso moteltekipachouaj, oksekin kinpanok teisa tein amo kuali, sekin xiuejkejya uan oksekin tajyouiaj porin ininka mauiltijkej oso kintajyouiltiayaj. Sekin ininselti kiniskaltijtokej ininkoneuan. Uan oksekin nemij iniuan ininchankauan akin amo kitekitiliaj Jiova. Tinochin tikpiaj tataman kuejmolmej. Nejon kinextia ke moneki tikseliskej tataman nepaleuil. Yejua ika, moneki timochikauaskej tikinpaleuiskej tokniuan akin tajyouiaj uan tikinnextiliskej ke tikintasojtaj. ¿Keniuj? Komo kuali tikinkakij keman touan tajtouaj, komo tiknemiliaj keniuj momachiliaj uan timochikauaj tikinajsikamatiskej. No uelis tikinelnamiktiskej keniuj momachilia Jiova porin kipanotokej nejon kuejmolmej. Uan xa tejuan uelis tikchiuaskej teisa tein ika tikinpaleuiskej. Komo tikchiuaj nochi nejin, tikchiujtoskej kemej Jiova (xikonixtajtolti Romanos 12:15 uan 1 Pedro 3:8).

8. ¿Toni kipaleuiaya Jesús maj kualtakat iniuan oksekin?

⁸ Jiova kualtakat iniuan nochin, uan Jesús no ijkon kichiua (Luc. 6:35). ¿Toni kipaleuiaya Jesús maj kualtakat? Yejua kinemiliaya keniuj momachiliskiaj oksekin ika tein kichiuaskia. Kemej neskayot, se tonal, se siuat akin kichiujka miak taman tein amo kuali yajki kiitato Jesús. Yejua tel chokak hasta kimetsapaloj Jesús ika iixayo. Jesús kiitak ke siuat moyolnonotska uan kiajsikamatik ke komo amo katka kualtakat iuan, okachi amo kuali momachiliskia. Yejua ika kiyolchikauak ika tein kemaj kuali kichiujka uan kitapojpoluij. Se taixyekankej itech taneltokalis amo kiyolpaktij maj Jesús kitapojpoluiani nejon siuat. Maski ijkon, Jesús no kikuik kuali tajtolmej keman kinankilij yejua (Luc. 7:36-48).

9. Komo tiknekij tiyeskij tikualtakamej iniuan oksekin kemej Jiova, ¿toni moneki tikchiuaskej? Xikonijto se neskayot.

⁹ Komo tiknekij tiyeskij tikualtakamej iniuan oksekin kemej Jiova, ¿toni moneki tikchiuaskej? Achto ke titajtoskej, moneki tiknemiliskej keniuj momachiliskej  oksekin. Nejon techpaleuis maj tikuikan kuali tajtolmej uan maj amo tikinyolxokolikan. Pablo kijtoj ke akin kichiua kemej Cristo “amo kinchiuilijtinemi oksekin ke ma no motajtolteuijtinemikan. Ta [...] kachi ok moneki ok ma yolyemankanemi” (2 Tim. 2:24). Xikonnemili keniuj uelis tionyeski tionkualtakat itech nejin neskayomej. Komo tejuatsin tikonita ke moteko amo kuali taixejekoj, ¿toni tikonchiuas? Komo se tokniuj ajsi itech Kali kampa tiMosentiliaj satepan ke amo monechikouani miak metsti, ¿toni tikoniluis? Komo tiontanojnotstok uan se taltikpaknenkej mitsoniluia ke amo kemanti uan amo uelis mitsonselis, ¿toni tikonchiuas? Oso komo monamik mitsontajtania keyej tikonixtalij ke nankichiuaskej seki taman uan amo tikoniluij, ¿keniuj tikonnankilis? Keman panoua seki taman kemej nejin, moneki tiknemiliskej keniuj momachiliaj oksekin uan keniuj momachiliskej ika tein tikiniluiskej. Nejon techpaleuis maj tikualtakamej iniuan uan tikchiujtoskej kemej Jiova (xikonixtajtolti Proverbios 15:28).

10, 11. ¿Keniuj uelis tiknextiskej tamatilis kemej Jiova? Xikonijto se neskayot.

¹⁰ Jiova semi tamatkej uan ueli kimati toni mochiuas satepan. Tejuan amo ueli tikmatij toni mochiuas satepan, sayoj ke kemaj ueli tiknextiaj tamatilis kemej Jiova. ¿Keniuj? Achto ke tikixpejpenaskej teisa, moneki tiknemiliskej keniuj techijtakos tejuan oso oksekin. Maj amo tikchiuakan kemej israelitas. Yejuan amo kinemilijkej toni kinpanoskia komo amo kitakamatiaj Jiova. Amo kiyekpiakej ininkuali uikalis iuan Dios nion kitasojkamatkej tein yejuatsin ika kinpaleuijka. Moisés kiitak ke yayaj kichiuatij tein amo kuali uan yejua ika kiniluij ke amo tamatiaj. Kiniluij ke komo kinextiskiaj tamatilis kinemiliskiaj tein amo kuali tein kinualkuiliskia tein kiixpejpenayaj (Deut. 31:29, 30; 32:28, 29).

¹¹ Maj tikijtokan se neskayot tein techpaleuis maj tikajsikamatikan keniuj uelis tiknextiskej tamatilis. Komo tejuatsin peua iuan tionmoixmati aksa, xikonelnamiki ke kemansa teouijmaka se kitsakuilis tein se kimachilia uan keman se kinejneki se motekas iuan aksa. ¿Keniuj uelis tikonnextis tamatilis? Komo amo tikontemoua tionmoajsis kampa uelis tikonchiuas tein amo kuali. Amo keman xikonchiua teisa tein kijtakos mokuali uikalis iuan Jiova. Amo xikonelkaua ke Dios kichia xikonnexti kuali taixejekolis. Komo amo tikonnextia, uelis tikonpias uejueyi kuejmolmej (Prov. 22:3).

12. ¿Keyej moneki tikyekitaskej toni tiknemiliaj?

¹² Komo tiknextiaj tamatilis, tikyekitaskej toni tiknemiliaj. Tein se kinemilia tamati kemej tit. Komo tit tikuij kemej moneki, techpaleuis maj tikchiuakan seki taman tein kuali, kemej titakualchiuaskej. Sayoj ke komo amo tikuij kemej moneki, tit uelis kichichinos tochan uan hasta techmiktis.  No ijkon, komo itech titanemiliaj tein Jiova techmachtia, techualkuilis tein kuali. Sayoj ke komo itech titanemiliaj tein amo kuali uan tiknemiliaj ke tiauilnentokej, uelis yekmelauj tikchiuaskej. Uan nejon uelis kichiuas maj amo timouikakanok iuan Jiova (xikonixtajtolti Santiago 1:14, 15).

13. ¿Toni kinemilij Eva?

¹³ Maj tikitakan tein kipanok yekinika siuat, Eva. Jiova kinnauatij Adán uan Eva maj amo kikuanij itakilo “kouit tein kiixnextia taixmatilis ika tein kuali uan tein amo kuali” (Gén. 2:16, 17). Sayoj ke Satanás kiluij Eva: “Amo nanmikiskej. Porin Dios kimati ke itech tonal keman nankikuaskej koujtakilot, nanixtajtapouiskej uan nanmochiuaskej kemej Dios, uan nankiixmatiskej tein kuali uan tein amo kuali”. Ika okseki tajtolmej, Satanás kiluij ke yejua ueliskia kiixpejpenas tein kuali oso tein amo kuali. Eva kinemilij ke ijkon inemilis okachi kuali yeskia. Kisentokak itech tanemilij nejon uan peuak kitelnejneki kikuas itakilo nejon kouit, uan ika tamik, kikuaj. Satepan kiluij inamik maj no kikuani, uan yejua ijkon kichiuak (Gén. 3:1-6). Ika tein kichiujkej, “tajtakol momauak ya tech nochi senmanauak. Uan [...] ongak mikilis nochi senmanauak ika por ne tajtakol” (Rom. 5:12). Nejin kiyeknextia ke Eva amo kiyekitak toni kinemiliaya.

14. ¿Toni kijtoua Biblia ika auilnemilis?

¹⁴ Semi melauak ke Eva amo tajtakoj ika auilnemilis. Sayoj ke Biblia kiyekijtoua ke amo kuali yetok maj kemej yeskia timoitakan ke tiauilnentokej. Jesús kijtoj ke komo se takat kisentoka kinemilia iuan motekas se siuat akin amo inamik, kemej yeskia kichiuakya itech “italnamikilis” oso iyolo (Mat. 5:28). Tatitanil Pablo no kijtoj ke amo moneki tiknemilijtoskej keniuj ueliskia tikchiuaskej amo kuali tanejnekilis (Rom. 13:14).

15. 1) ¿Toni tein techualkuilia tein kuali moneki timochikauaskej tikchiuaskej? 2) ¿Keyej moneki timochikauaskej tikchiuaskej nejon?

¹⁵ Biblia no kijtoua ke moneki tiknemiliskej tikchiuaskej tein Jiova kineki uan amo tiknemiliskej timotomintiskej. Tomin amo keman kichiuas maj tinemikan ika yolpakilis uan maj tiyekyetokan (Prov. 18:11). Jesús kijtoj ke komo se takat mochikaua motomintis uan amo kitayekanaltia kichiuas itanejnekilis Jiova, nejon takat amo tamati. Maski kipias miak tomin, “amo teyi chiuke iixpantsinko Dios” (Luc. 12:16-21). Tikseliskej tein kuali komo tikchiuaj tein Dios kineki, porin kemej yeskia ‘tiksentiliskej toricojyo itech ne eluiyaktsinko’ (Mat. 6:20). Ijkon tiyolpakiskej uan tikyolpaktiskej Jiova (Prov. 27:11). Kuali timouikaskej iuan Dios kipia okachi ipatiuj ke timotomintiskej.

16. ¿Toni uelis tikonchiuas komo moajsi teisa tein semi mitsontekipachoua?

¹⁶ Komo tiktemouaj timotomintiskej, tikpiaskej miak netekipacholis (Mat. 6:19). Jesús tamachtij ke komo nochipa itech titanemilijtokej tomin, techouijmakas tiksentokaskej tiktayekanaltiskej iTekiuajyo Dios itech tonemilis (Mat. 13:18, 19, 22). Uan no, seki taltikpakneminij nochipa motekipachojtokej porin kinemiliaj ke kinpanos miak taman tein amo kuali. Komo tejuan ijkon titanemiliaj, uelis tikokolispeuaskej uan amo titakuaujtamatiskejok iuan Jiova. Biblia kijtoua ke akin  moteltekipachoua uelis moteltayokoltis, sayoj ke se “kuali tajtol” uelis kiyolpaktis (Prov. 12:25). Yejua ika, ¿toni uelis tikonchiuas komo moajsi teisa tein semi mitsontekipachoua? Iuan xiontajto aksa akin no kitekitilia Jiova uan kuali mitsonixmati. Uelis yeski semej motatuan, monamik oso aksa akin kuali iuan tionmouika. Yejuan uelis mitsonyolchikauaskej xiontakuaujtamati iuan Jiova uan mitsonpaleuiskej amo semi xionmotekipachook.

17. ¿Keniuj techpaleuia Jiova keman timotekipachojtokej?

¹⁷ Jiova okachi kuali techajsikamati kemej amo akin ueli kichiua uan uelis techpaleuis keman techtekipachos teisa. Pablo kijkuiloj: “Amo teyika ximoyolkuejmolokan. Ta, nachipa ximoteixpantikan iixpantsinko Totajtsin Dios ika namonetatatautilis uan xiktasojkamachilikan Dios. Uan no xiktajtanilikan Dios nochi ten namechpoloa. Uan ika por namonetatatautilis Dios namechtayokolijtiyas ne yolseuilis ten kachi kuika uelilis hasta amo uelis se kajsikamatis ok de keniu. Uan nijin mouiskayolseuilis, ma yejua kinyekantinemis namoyolojuan uan namotamachilisuan” (Filip. 4:6, 7). Yejua ika, komo tejuatsin semi tionmotekipachoua, itech xiontanemili nochi nepaleuil tein Jiova techmaka uan ijkon uelis tiksentokaskej kuali timouikaskej iuan. Kemej neskayot, techpaleuia inintechkopa tokniuan itech nechikol, tayekananij, takeual takuaujtamach, ángeles uan Jesús.

18. ¿Itech toni uelis titanemiliskej?

¹⁸ Itech nejin tamachtilis tikitakej ke uelis tiknemiliskej keniuj tikchiuaskej kemej Jiova uan tikajsikamatiskej keniuj momachiliaj oksekin (1 Tim. 1:11; 1 Juan 4:8). Tikitakej ke okachi tiyolpakiskej komo tikinnextiliaj oksekin ke tikintasojtaj uan tikualtakamej, komo tiknemiliaj toni techualkuilis tein tikixpejpenaj uan komo amo nochipa timotekipachojtokej. Yejua ika, maj tiknemilikan keniuj yeski Xochital uan keniuj uelis tiknextiskej netasojtalis, kualtakayot uan tamatilis kemej Jiova (Rom. 12:12).