1, 2. ¿Keyej moneki maj amo tiktajtakoltikan Jiova kuejmolmej tein kipiaj taltikpakneminij? Xikonijto se neskayot.

MAJ tikijtokan ke miak xiujmejya tionnamikej uan semi nanyolpakij. Se tonal, tionajsi mochan uan tikonita ke nochi tatepeujtok. Tein tiontapiaya uan tapalkamej, nochi tapankej uan piso ixtajtapaktik. Mokalijtik kampa kualtsin tionnemia senkis uejueliuik. Tejuatsin amo tiontsatsiskia: “¿Keyej kichiuak nejin nonamik?”. Ta tein okachi tionmotajtaniskia: “¿Akoni kichiuak nejin?”. ¿Keyej? Porin tikonmati ke monamik amo keman ijkon tauejueloskia.

² Axkan nikan taltikpak kampa tinemij no tauejueliujtok, ta semi taijtakojtokej, tateuiaj uan auilnemij. Sayoj ke timomachtianij itech Biblia, ke Jiova amo kiualkui nochi nejon kuejmolmej, ta yejuatsin kichijchiuak nejin taltikpak maj yeskia se xochital (Gén. 2:8, 15). Jiova se Dios tetasojtakej (1 Juan 4:8). Tonemachtil ika Biblia techpaleuiani maj tikajsikamatikan ke miak ouijkayomej tein onkak itajtakol yejua “tayekanke Satanás [...] nikan taltikpak” (Juan 14:30; 2 Cor. 4:4).

3. ¿Keniuj uelis taman titanemiliskej keman tikpiaskej kuejmolmej?

³ Sayoj ke tein melauj, amo uelis tiktajtakoltiskej Satanás nochi kuejmolmej tein tikpiaj. ¿Keyej amo? Porin kemansa titajyouiaj porin tikpiaj nepololmej (xikonixtajtolti Deuteronomio 32:4-6). Maski tikijtoskej ke melauak nejon, kemej titajtakouanij, uelis techuikas maj taman titanemilikan uan nejon semi tamouilil yeskia (Prov. 14:12). ¿Keyej ijkon tikijtouaj? Porin uelis tipeuaskej tiktajtakoltiskej Jiova keman tikpiaskej se kuejmol uan amo tikitaskej ke tejuan totajtakol oso Satanás; hasta uelis tikualaniskej iuan Jiova (Prov. 19:3).

4, 5. ¿Keniuj moitaskia ke tikualantokej iuan Jiova?

⁴ ¿Yekmelauj uelis tikualaniskej iuan Jiova? Nejon  semi amo kuali yeskia (Is. 41:11). ¿Toni tiktaniskiaj? Se tajkuilojkej kijtoj: “Semi timatokotstik uan yejua ika amo uelis timoteuis iuan Dios”. Maski xa amo keman tikijtoskej ke tikualantokej iuan Dios, kemaj ueliskia tikualaniskej iuan itech toyolo, ta Proverbios 19:3 kijtoua ke takat akin amo tamati “kiuejueloua iouj, uan yejua ika yolkualani iuan Jiova”. Uelis yeski ouij se kimatis ox timoajsij itech nejon ouijkayot. Kemej tikualantokej iuan Jiova, uelis tiksenkauaskej nechikol oso amo semiok tiktekitiliskej Dios.

⁵ ¿Toni uelis kichiuas maj tikualanikan iuan Jiova? ¿Toni uelis techpaleuis maj amo tiuetsikan itech nejon tamekauilis?  Moneki maj tiknankilikan nejon netajtanilmej, porin ijkon uelis tikyekpiaskej tokuali uikalis iuan Dios.

6, 7. ¿Keyej peujkej kijtojkej israelitas itech itonaluan Moisés ke amo kikuelitayaj tein Jiova kichiuaya?

⁶ ¿Toni uelis kiuikas maj iyolo se itekitikauj Jiova akin amo kikauani maj peua amo kiuelita tein Jiova kichiua? Maj tikitakan makuil taman uan maj timomachtikan neskayomej itech Biblia tein kinextia keniuj sekin uetskej itech nejon tamekauilis (1 Cor. 10:11, 12).

⁷ Inintajtoluan oksekin tein amo teyolchikaua uelis techijtakos (xikonixtajtolti Deuteronomio 1:26-28). Israelitas yekin kinkixtijkaj Egipto kampa kinteltekitiltiayaj. Jiova ika ichikaualis kititanik majtakti chauismej itech altepet kampa tetajyouiltiayaj, uan kiixpoloj Faraón uan itateuijkauan itech ueyiat Chichiltik (Éx. 12:29-32, 51; 14:29-31; Sal. 136:15). Israelitas yaya kalakitij itech Tal tein Dios motenkauajka kimakas. Sayoj ke peujkej kijtouaj ke amo kiuelitayaj tein Jiova kichiujtoya. ¿Keyej kipolojkej inintakuaujtamatilis? Porin keman kikakkej amo kuali tanauatil tein kitemakakej sekin akin kipijpiatoj tal, semi moujkej (Núm. 14:1-4). ¿Toni kinpanok? Akin nemiaj nejon tonalmej amo kalakkej itech nejon “kuali tal” (Deut. 1:34, 35). ¿Uan tejuan? Keman oksekin kijtouaj tein amo teyolchikaua, ¿kemansa tikauaj maj kikaxani totakuaujtamatilis uan maj techuika maj tikijtokan ke amo tikuelitaj kemej Jiova techyekana?

8. Itech itonaluan Isaías, ¿toni kinuikak israelitas maj kitajtakoltianij Jiova keman kipiayaj ouijkayomej?

⁸ Tatasojtilis uan ouijkayomej uelis techuikas maj tiyolkuetauikan (xikonixtajtolti Isaías 8:21, 22). Itech itonaluan Isaías, xolal Judá kipiak se ueyi ouijkayot. Kinyoualojtoyaj taixnamikinij, uan tasojtia takual. Miakej kipanouayaj mayan. Sayoj ke tein okachi amo kuali, ixolal Dios kikaujtoya maj poliui ikuali uikalis iuan (Amós 8:11). Yejuan amo kitemojkej Jiova keman kipiakej ouijkayomej, ta ‘kiteneujkej inintekiuaj uan ininDios’. Kemej tikitaj, kitajtakoltijkej Jiova keman kipiayaj kuejmolmej. Komo tejuan tikpanouaj se tekokojkayot oso se kuejmol, no uelis tiuetsiskej itech nejon tamekauilis uan timoyoliluiskej: “¿Kani moajsia Jiova keman okachi niknekia maj nechpaleui?”.

9. ¿Keyej israelitas itech itonaluan Ezequiel kijtojkej ke ijkon kemej Jiova kichiuaya teisa amo senkis kuali yetoya?

⁹ Amo senkis tikmatij keyej mochiua se taman. Israelitas akin nemiaj itech itonaluan Ezequiel amo senkis kimatiaj keyej mochiuaya se taman, yejua ika kinemiliayaj ke ijkon kemej Jiova kichiuaya teisa, “amo kuali yeto[ya]” (Ezeq. 18:29). Yejuan kemej yeskia kinekiaj kimelauaskej Jiova, ijkuak kiitayaj ke tein yejuatsin kiixtaliaya kichiuas amo yejua tein okachi kuali katka, maski amo senkis kimatiaj keyej ijkon kichiuaya. Komo kemansa amo tikyekajsikamatij  se tanojnots itech Biblia oso keyej techpanoua seki taman itech tonemilis, ¿uelis timoyoliluiskej ke ijkon kemej Jiova kichiua teisa amo senkis “kuali yetok”? (Job 35:2.)

10. ¿Keniuj uelis aksa kichiuas kemej Adán?

¹⁰ Tiktajtakoltiaj Dios keman titajtakouaj uan timopolouaj. Yekinika taltikpaknenkej Adán, kitajtakoltij Dios keman tajtakoj (Gén. 3:12). Maski kimatia ke kitapanauilij itanauatil Jiova uan kimatia toni kiualkuiliskia nejon, kitajtakoltij Jiova keman kijtoj, ika okseki tajtolmej, ke kimakak se amo kuali inamik. Itech nejon tonal uan hasta axkan, miakej kichiuanij kemej Adán uan kitajtakoltiaj Dios keman kipiaj nepololmej. Yejua ika semi kuali maj timotajtanikan: “¿Uelis nechuikas maj amo kuali nikitaok itanauatiluan Jiova keman amo kuali nimomachilia uan nimoyolkokua ijkuak nikpia nepololmej?”.

11. ¿Toni uelis techmachtis tein kipanok Jonás?

¹¹ Sayoj totech titanemiliaj. Tanauatijkej Jonás kualanik keman Jiova kiniknelij akin nemiaj Nínive (Jon. 4:1-3). ¿Keyej? Xa kiteltekipachoj maj amo kuali kiitanij keman Dios amo taixpoloj ijkon kemej tanejmachtijka. Kemej kiteltekipachouaya maj kuali kiitanij, nion tepitsin kiniknelij ninivitas keman moyolnonotskej. ¿No ijkon uelis sayoj totech titanemiliskej uan tikualaniskej iuan Jiova porin ayamo kiualkui ixpoliuilis? Xa tikuikajya miak xiujmej tikteixmatiltijtokej ke itonal Jiova amo uejka yetok. ¿Uelis peuas tiyolijsiuiskej keman techijijtouaj porin nejon tonal ayamo ejko? (2 Ped. 3:3, 4, 9.)

12, 13. Komo toyolo peua kinemilia ox kuali tein Jiova kichiua oso kikaua, ¿toni moneki okachi tikyekpiaskej?

¹² ¿Toni uelis tikchiuaskej komo toyolo tein tajtakolej peua kinemilia ox kuali tein Jiova kichiua oso kikaua? Xikonelnamiki ke komo ijkon titanemiliaj tiknextijtoskiaj ke amo titamatij. Proverbios 19:3 techelnamiktia ke kemej amo nochi tikmatij, uelis tiktajtakoltiskej Jiova keman tikpiaj kuejmolmej tein tejuan timoualkuilijkej. Yejua ika,  maj tikitakan makuil taman tein techpaleuis maj amo keman tiktajtakoltikan Jiova keman tikpiaskej ouijkayomej itech tonemilis.

¹³ Maj tikyekpiakan tokuali uikalis iuan Jiova. Komo tikpiaj chikauak tokuali uikalis iuan Dios techpaleuis maj amo iuan tikualanikan (xikonixtajtolti Proverbios 3:5, 6). Moneki titakuaujtamatiskej iuan Jiova uan amo tiknemiliskej ke okachi tikmatij ke yejuatsin nion sayoj totech titanemiliskej (Prov. 3:7; Ecl. 7:16). Nejon techpaleuis maj amo tiktajtakoltikan Dios keman techpanos teisa tein amo kuali.

14, 15. ¿Toni uelis tikchiuaskej uan ijkon amo techijtakos inintajtoluan oksekin tein amo teyolchikaua?

¹⁴ Maj amo tikauakan maj techijtako tajtolmej tein amo teyolchikaua. Israelitas akin nemiaj itech itonaluan Moisés kipiayaj miak taman keyej kineltokaskej ke Jiova kinajxitiskia itech Tal tein motenkaujka kinmakas (Sal. 78:43-53). Sayoj ke keman kikakkej amo kuali tanauatil tein kijtojkej majtakti tapijpianij akin kikaujkej Dios, “amo kielnamikkej tein kichiuak imay” Jiova (Sal. 78:42). Komo titanemiliaj itech nochi tein Jiova kichiua tein ika techpaleuia, tokuali uikalis iuan mochikauas. Nejon techpaleuis maj amo techuejkatili iuan Jiova tajtolmej tein amo teyolchikaua (Sal. 77:11, 12).

¹⁵ Uan no, komo amo kuali tikinitaj okseki tokniuan, uelis kijtakos tokuali uikalis iuan Jiova (1 Juan 4:20). Keman israelitas taomeyolotijkej ika tekit uan tanauatil tein kiselijka Aarón, Jiova kiitak kemej yeskia iixpan kijtojtoyaj tein amo kiuelitayaj (Núm. 17:10). No ijkon, komo peua amo tikuelitaj oso tikualanij iniuan takamej akin Jiova kinixtalijtok maj taixyekanakan itech inechikol nikan taltikpak, tein melauj tikijtojtoskiaj iixpan tein amo tikuelitaj (Heb. 13:7, 17).

16, 17. ¿Toni moneki tikelnamikiskej keman tikpiaskej kuejmolmej?

¹⁶ Maj tikelnamikikan ke Jiova amo kichiua maj tikpiakan kuejmolmej. Maski israelitas akin nemiaj itech itonaluan Isaías mouejkatilijkaj iuan Jiova, yejuatsin kisentokaya kinekia kinpaleuis (Is. 1:16-19). Maski tikpiaskej miak kuejmolmej, techyolseuia tikmatiskej ke Jiova no kitekipachoua tein techpanoua uan kineki techpaleuis (1 Ped. 5:7). Yejuatsin motenkaua techmakas chikaualis uan ijkon tiksentokaskej titaxikoskej (1 Cor. 10:13).

¹⁷ Komo toka mauiltiaj ijkon kemej kipanok Job, moneki tikelnamikiskej ke Jiova amo itajtakol. Yejuatsin kitauelita teikamauiltilis uan kitasojta tein melauak (Sal. 33:5). Maj titanemilikan ijkon kemej Elihú, itasojikniuj Job, akin kijtoj: “¡Uejka yetok maj Dios akin melauak kichiua tein tel amo kuali, uan akin kipia nochiuelilis maj kichiua tein amo melauak!” (Job 34:10). Jiova amo techualkuilia kuejmolmej, ta imako ualeujtok “nochi in tetayokolil ten kuali uan ten chipauak” (Sant. 1:13, 17).

18, 19. ¿Keyej moneki maj amo keman tiomeyolouakan iuan Jiova? Xikonijto se neskayot.

¹⁸ Maj amo keman tiomeyolouakan iuan Jiova. Dios senkis yektik, uan itanemililuan kiteltapanauilia totanemililuan (Is. 55:8, 9). Yejua ika, komo tiyolyemankej techpaleuis maj tikajsikamatikan ke amo nochi tikmatij (Rom. 9:20). Amo nochipa senkis tikmatij keyej mochiua teisa. Tikyekmatij ke tikonitani ke melauak tein kijtoua nejin tajkuilol: “Yekinika akin moteluilia moita ke melauak; okse kalaki, uan yekmelauj senkis kiita” (Prov. 18:17).

¹⁹ Komo se totasojikniuj akin iuan titakuaujtamatij kichiua teisa tein xa amo tikajsikamatij oso amo ueli tikneltokaj maj yejua kichiuani, ¿niman tiknemiliskiaj ke kichiuak tein amo kuali? ¿Melauj ke timochiaskiaj tikmatiskej tein yekmelauj panok,  uan okachiok komo miak xiujmejya tikixmatij? Komo ijkon tikchiuaj iniuan totasojikniuan akin tajtakouanij, ¿amo okachi monekiskia titakuaujtamatiskej iuan toTajtsin akin nemi iluikak, akin kiteltapanauilia tein tiknemiliaj uan tein tikchiuaj?

20, 21. ¿Keyej motelneki maj tiktajtakoltikan akin kinamiki?

²⁰ Maj tiktajtakoltikan akin kinamiki. Xa seki ouijkayomej tein tikpiaj tejuan totajtakol. Uan moneki ijkon tikitaskej (Gál. 6:7). ¿Keyej amo taixejekol maj tiktajtakoltikan Dios? Maj tikijtokan se neskayot. Se carro xa uelis tel tsikuinis. Xionmonemili ke akin kinejnemiltia, keman tamalakachoua kiteltsikuinaltia uan moixkuateloua. ¿Yeskia itajtakol akin kichijchiuak nejon tepos? ¡Tein melauj amo! No ijkon, Jiova techkaua maj titaixpejpenakan. Sayoj ke no techyolmajxitia keniuj uelis kuali titaixpejpenaskej. ¿Monekiskia tiktajtakoltiskej Jiova keman timopolouaj?

²¹ Tein melauj, amo nochi kuejmolmej tikpiaj porin timopolouaj oso titajtakouaj. Seki kuejmolmej tikpiaj porin mochiua “tachiualis tein amo momattok” (Ecl. 9:11). Sayoj ke maj amo keman tikelkauakan, ke akin okachi itajtakol maj onka tein amo kuali yejua Satanás (1 Juan 5:19; Apoc. 12:9). ¡Yejua akin techtauelita, amo Jiova! (1 Ped. 5:8.)

22, 23. ¿Toni moneki tikelnamikiskej komo se tonal tiknekij timosenkauaskej porin tikpiaj kuejmolmej?

²² Keman tikonpanotos tatasojtilis uan ouijkayomej, xikonelnamiki neskayot tein kikaujkej Josué uan Caleb. Yejuan amo tanemilijkej kemej oksekin majtakti tapijpianij, ta nejon ome takamej akin amo kikaujkej Dios mokepkej ika se tanauatil tein teyolchikaua (Núm. 14:6-9). Kinextijkej ueyi takuaujtamatilis. Maski ijkon, monekik nentinemiskej 40 xiujmej taluakyan iniuan oksekin israelitas. ¿Kijtojkej ke amo kiuelitayaj nejon uan kualankej? Amo, ta yejuan takuaujtamatkej iuan Jiova uan yejuatsin kintiochiuak. Nochin oksekin akin nemiaj itech nejon tonalmej momikilijkej taluakyan, uan sayoj nejon ome takamej kalakkej itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas (Núm. 14:30). Tejuan no techtiochiuas komo “amo keman tisiouitij” ta tiksentokaj tikchiuaj itanejnekilis (Gál. 6:9; Heb. 6:10).

²³ Komo tikonneki tionmosenkauas porin tikonpia kuejmolmej oso porin tejuatsin oso oksekin mopolouaj, ¿toni moneki tikonchiuas? Xiontanemili itech ikualneskayouan Jiova uan itech nechialis tein kitemaka. Uan xionmotajtani: “¿Kani niyetoskia komo amo nikpiaskia se kuali uikalis iuan Jiova?”. Nochipa iuan xionmoajsi, uan amo keman xionyolkualani iuan.