1, 2. 1) ¿Nochin taltikpakneminij kiuelitaj taixpejpenaskej? 2) ¿Keniuj tionmomachilia keman tiontanemilia itech seki taman tein tikonixpejpenak itech monemilis?

MOJMOSTAJ moneki tikixpejpenaskej miak taman. ¿Tikonuelita tikonchiuas? Sekin kitemouaj nochipa yejuan taixpejpenaskej. Kijtouaj ke yejuan kinnamiki kichiuaskej nejon, uan semi amo kinpaktia maj aksa kintaixpejpenili. Oksekin momoujtiaj keman moneki kiixpejpenaskej teisa tein motelneki. Uan oksekin kitemouaj nepaleuil itech amaixmej oso tayolmajxitianij, uan xa moneki tel patiyoj taxtauaskej.

² Timiakej tikmatij ke maski onkak seki taman tein amo technamiki maj tejuan titaixpejpenakan uan amo teyi ueli tikchiuaj, moajsi miak taman itech tonemilis tein uelis tikixpejpenaskej ijkon kemej tikuelitaj uan tiknekij (Gál. 6:5). Sayoj ke, xa tikitaj ke amo nochi tikixpejpenaj ika tamatilis oso tein tapaleuia.

3. 1) ¿Toni techmaka Jiova tein techpaleuia maj kuali titaixpejpenakan? 2) ¿Keyej kemansa techouijmaka tikmatiskej titaixpejpenaskej?

³ Akin tiktekitiliaj Jiova uelis tiyolpakiskej porin techmaka kuali taixyekanalis itech miak taman tein motelneki itech tonemilis. Tikmatij ke komo tiktakamatij, tein tikixpejpenaskej kiyolpaktis Jiova uan techualkuilis tein kuali. Sayoj ke, kemansa tikpiaskej se kuejmol oso ouijkayot tein iTajtol Dios amo senkis kijtoua toni uelis se kichiuas. ¿Keniuj uelis tikmatiskej toni tikixpejpenaskej? Kemej neskayot, tikmatij ke amo kuali yetok maj se tachteki (Efes. 4:28). Sayoj ke, ¿toni yekmelauj kijtosneki tachtekilis? Sekin kinemiliaj ke amo kijtosneki tachtekilis komo amo patiyoj tein kikui oso yekmelauj kipoloua. ¿Toni techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan keman sekin kijtouaj ke amo moyeknextia toni uelis mochiuas? ¿Toni uelis techyekanas itech nejon?

4. ¿Toni xa techyolmajxitijkej keman monekik titaixpejpenaskej?

⁴ Komo tiktapouiaj se tokniuj ke moneki tikixpejpenaskej  se taman tein motelneki, xa techiluis ke moneki tikchiuaskej ika kuali taixejekolis oso tamatilis. Kemej tikmatij, nejon se kuali tayolmajxitilis. Biblia technejmachtia toni uelis panos komo tiyolijsiuij: “Akin kijsiujkachiua [teisa] yekmelauj amo kuali kikisas” (Prov. 21:5). Sayoj ke, ¿toni kijtosneki se taixpejpenas ika kuali taixejekolis? ¿Sayoj kijtosneki ke moneki maj amo tikijsiujkachiuakan, ta kuali tiknemiliskej uan tiktemoskej tikajsikamatiskej tein moneki? Nejon techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan, sayoj ke moneki tikchiuaskej okse taman uan ijkon uelis titaixpejpenaskej ika kuali taixejekolis (Rom. 12:3; 1 Ped. 4:7).

5. ¿Keyej amo tikpiaj se kuali taixejekolis tein nochipa senkis kuali?

⁵ Moneki tikyekmatiskej ke amo akin yoli ika se taixejekolis tein nochipa senkis kuali. Tinochin titajtakouanij, yejua ika tonakayo uan totanemilil amo moajsi kemej moneki (Sal. 51:5; Rom. 3:23). Uan no, Satanás kitsaktoya totanemilil; amo tikixmatiaj Jiova nion itanauatiluan tein melaujkej (2 Cor. 4:4; Tito 3:3). Yejua ika, komo timoyekanaj sayoj ika tein tejuan tikitaj ke kuali uan taixejekol, uelis timokajkayauaskej, maski kuali tiknemilijkej tein tikixpejpenkej (Prov. 14:12).

6. ¿Toni techpaleuis maj tikpiakan kuali taixejekolis?

⁶ Maski tonakayo uan totanemilil amo moajsi kemej moneki, Jiova akin moajsi iluikak, senkis yektik itech nochi (Deut. 32:4). Tiyolpakij tikijtoskej ke yejuatsin techmaka tein techpaleuis maj tikpatakan totanemilil uan maj tikpiakan kuali taixejekolis (xikonixtajtolti 2 Timoteo 1:7). Akin tikchiuaj kemej Cristo tiknekij titanemiliskej, titaixejekoskej uan timonejnemiltiskej ika tamatilis. Nejon uelis tikchiuaskej komo amo tiktayekanaltiaj tein tiknemiliaj uan tein tikmachiliaj, ta maj tiknemilikan, tikmachilikan uan maj tikchiuakan kemej Jiova.

7, 8. Xikonijto se neskayot tein kinextia ke uelis kuali titaixpejpenaskej maski techchikaujkauiskej oso tikpiaskej ouijkayomej.

⁷ Maj tikitakan se neskayot. Miakej akin youij itech okse ueyi altepet, keman yoli se ininkonetsin, kintitaniliaj ininchankauan akin nemij itech ininaltepeuj uan kikauaj maj ompa kiiskaltikan uan yejuan kisentokaj tekitij uan kitanij tomin. * Se siuat akin yajki itech okse ueyi altepet kipiak se kualtsin okichpiltsin. Sayoj ke itech nejon tonalmej peuak momachtia Biblia uan kichiua tein momachtia. Itasojikniuan uan ichankauan peujkej kichikaujkauiaj yejua uan itakauj maj kititanikan ininkonetsin itech ialtepeuj uan maj kiiskaltianij iueyitatuan. Sayoj ke, nemachtil ika Biblia kiajsikamatiltij ke Dios kiniluia tetatmej maj yejuan kiiskaltikan ininkoneuan (Sal. 127:3; Efes. 6:4). ¿Monekia kichiuas kemej ompa momattokej sayoj porin miakej kiitayaj ke okachi kuali nejon? ¿Oso monekia kichiuas kemej momachtijtoya itech Biblia maski amo semi kiajsiskia tomin uan kijijtoskiaj? ¿Toni tikonchiuaskia tejuatsin?

⁸ Kemej temomaj motekipachojtoya porin kichikaujkauiayaj, kiiluij Jiova tein kimachiliaya uan kitajtanij inepaleuil. Keman tajtoj iuan akin kimachtiaya Biblia uan okseki tokniuan itech nechikol, kiajsikamatik keniuj Jiova kiitaya nejon. No kinemilij keniuj uelis kinijtakos konemej akin amo moajsij iniuan inintatuan yekinika xiujmej keman moskaltiaj. Keman kuali kinemilij tein kijtoua Biblia, kiitak ke amo kuali yetoya maj kititani ikonetsin itech ialtepeuj. Keman itakauj kiitak keniuj tokniuan itech nechikol kinpaleuiayaj uan keniuj kualtsin moskaltiaya konetsin, kiselij se nemachtil  ika Biblia uan peuak monechikoua iuan inamik.

9, 10. 1) ¿Toni kijtosneki se kipias kuali taixejekolis? 2) ¿Keniuj uelis tikpiaskej kuali taixejekolis?

⁹ Nejin neskayot kinextia ke se kipias kuali taixejekolis, amo kijtosneki sayoj se kichiuas tein tejuan tiknemiliaj ke okachi kuali oso oksekin ijkon kinemiliaj. Totanemilil uan toyolo tein tajtakojkej uelis yeski kemej se reloj tein amo tekiti kemej moneki ta moteltayekanaltia oso tel yolik nejnemi. Komo itech titakuaujtamatij, xa techualkuilis uejueyi kuejmolmej (Jer. 17:9). Yejua ika moneki tikchiuaskej maj totanemilil uan toyolo moyekana ika itanauatiluan Jiova tein takuaujtamachmej (xikonixtajtolti Isaías 55:8, 9).

¹⁰ Yejua ika Biblia techiluia: “Xitakuaujtamati iuan Jiova ika nochi moyolo, uan amo ximopaleui itech motaajsikamatilis. Itech nochi tein tikchiuas xiktemo Dios uan yejuatsin mitspaleuis ximelaujkanemi” (Prov. 3:5, 6). Tikitaj ke achto kijtoua, “amo ximopaleui itech motaajsikamatilis”, uan satepan kinextia, “xiktemo [Jiova]”. Kemej tikitaj, sayoj yejuatsin kipia yekmelauj kuali taixejekolis. Yejua ika, komo moneki tikixpejpenaskej teisa, semi kuali maj tiktemokan itech Biblia tein yejuatsin kinemilia uan ika nejon maj tikixtalikan tein tikchiuaskej. Tein melauj, tikpiaskej kuali taixejekolis kijtosneki titanemiliskej kemej Jiova.

11. ¿Toni techpaleuia maj timomachtikan kuali titaixpejpenaskej?

¹¹ Semi teouijmaka tiueliskej titaixpejpenaskej ika tamatilis uan tikchiuaskej, uan okachiok akin yankuixtok moauijkej oso akin yekin peuaj moskaltiaj kemej itatojtokakauan Cristo. Sayoj ke nejin akin Biblia kintokaytia kemej yeskiaj konemej, uelis kuali moskaltiskej. Xikonnemili keniuj se konetsin ueli nejnemi uan amo uetsi. Ueli kichiua nejon porin yolik peua taksa sepa uan oksepa. No ijkon panoua iuan se yankuik itatojtokakauj Cristo akin momachtijtok kuali taixpejpenas. Xikonelnamiki ke tatitanil Pablo kijtoj ke akin kipiaj kuali taixejekolis yejuan akin “[‘kimachtijtokej inintanemilil’, TNM] [uan] kuali ueli[j] ya kixejekojtiyaske de toni kuali tamachilis uan  de toni amokuali tamachilis”. Tajtolmej “kimachtijtokej inintanemilil” uan “kuali ueli[j] ya”, kinextia ke kisentokaj mochikauaj uan miakpa kitekitiltiaj, uan yejua nejon tein moneki kichiuaskej akin yankuikej (xikonixtajtolti Hebreos 5:13, 14).

12. Xikonijto keniuj uelis timomachtiskej kuali titaixpejpenaskej.

¹² Kemej achto moijtojya, mojmostaj tikixpejpenaj miak taman, seki semi motelneki uan seki amo. Tein kiajsikej seki tatemouanij kinextij ke ajsitokya tajko tein moixpejpena, amo mochiua ika nejmachkayot, ta porin ijkon timomattokej tikchiuaskej. Kemej neskayot, xa mojmostaj kualkan moneki tikixpejpenaskej toni timotaliliskej. Xa tikitaskej ke nejon amo motelneki uan amo ompa tiktelnemilijtokej, okachiok komo tiijsiujtokej. Sayoj ke kemaj motelneki tiknemiliskej ox totaken techteixmatiltis kemej tiitekitikauan Jiova (2 Cor. 6:3, 4). Keman tikonkouas motaken xa tikonitas tein tikonuelita uan tein okachi mokuitok. Sayoj ke, ¿no tikonita ox kuali maj motalili se itekitikauj Dios uan ox tikonajxitia motomin? Keman kuali titaixpejpenaj itech nejin taman, uelis tikmachtiskej totanemilil, uan nejon techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan itech seki taman tein okachi moneki (Luc. 16:10; 1 Cor. 10:31).

13. ¿Toni techpaleuis maj tikchiuakan tein tikixpejpenaj?

¹³ Tinochin tikmatij ke amo niman tiuelij kuali titaixpejpenaj uan tikchiuaj kemej tikixtaliaj. Kemej neskayot, miakej kinekij kikauaskej tachichinalis, sayoj ke amo uelij porin amo semi chikauak tanejnekilis tein kipiaj. Moneki tiktelnekiskej tikchiuaskej tein tikixtaliaj. Miakej kijtouaj ke tanejnekilis tamati kemej se músculo. Ijkon kemej okachi tiktekitiltiaj, okachi mochikaua. Komo sayoj kemansa tiktekitiltiaj, kaxanis oso senkis tamis ichikaualis. ¿Toni uelis techpaleuis maj tikpiakan oso maj tikchikauakan tanejnekilis tein techolinis maj tikchiuakan tein tikixtaliaj? Moneki maj tiktemokan Jiova (xikonixtajtolti Filipenses 2:13).

14. ¿Akoni kimakak chikaualis Pablo tein kipaleuij maj kichiua tein monekia?

¹⁴ Pablo kiitak ke melauak nejon. Se tonal kijtoj ika tayokol: “Nimoyolajxitia ke nikneki nikchiuas ten kuali, pero amo nimoyolajxilia in chikaualis de keniu nikchiuas ten kuali”. Yejua kimatia tein kinekia oso tein monekia kichiuas, sayoj ke kemansa teisa kitsakuiliaya. Kijtoj: “Semi nechyolpaktia ne tanauatil de Dios ten yetok tech notalnamikilis. Nikyolitstok ke yetok okse uelilis ten nechma[j]pachojtinemi tech notalnamikilis. Uan [...] kixnamiktinemi nejua notalnamikilis ten kineki kichiuas ten kuali. Uan [...] nechmautok ika tajtakol uan [...] nechtsijtsikojtinemi”. ¿Kijtosnekia ke amo teyi ueliskia kichiuas? Amo, ta yejua kijtoj: “Niktasojkamachilia ke Totajtsin Dios nechmakixtis ika [...] Totekotsin Jesucristo” (Rom. 7:18, 22-25). Uan no kijtoj: “Nochi ueli nikchiua ika ichikaualis ne akin nechmakatok” (Filip. 4:13, TNM).

15. ¿Keyej moneki senkis tikixtaliskej tikchiuaskej tein kuali?

¹⁵ Kemej tikitaj, tein techpaleuis maj tikyolpaktikan Dios, moneki tikixpejpenaskej tein kuali uan tikixtaliskej tikchiuaskej. Maj tikelnamikikan tajtolmej tein Elías kiniluij ompa tepet Carmelo akin kiueyichiuayaj Baal uan israelitas akin kikaujkaj Jiova: “¿Hasta kemanian nankoxojtaksatiyaskej itech ome taman tanemililmej? Komo Jiova yejua Dios akin melauak, xiktojtokatiyakan; sayoj ke komo yejua Baal, xiktojtokatiyakan yejua” (1 Rey. 18:21). Israelitas kimatiaj tein monekia kichiuaskej, sayoj ke amo kiixtaliayaj kichiuaskej. Josué akin nenka seki xiujmej achto, amo ijkon katka, ta kinkauilij se kuali neskayot israelitas akin nemiaj itech  itonaluan: “Komo nankiitaj ke amo kuali komo nankitekitiliaj Jiova, xikixpejpenakan axkan akoni nankinekij nankitekitiliskej [...]. Sayoj ke nejua uan nochankauan, tejuan tiktekitiliskej Jiova” (Jos. 24:15). ¿Toni tatiochiualismej kinualkuilij nejon tein kiixtalijkej kichiuaskej? Josué uan akin kipaleuijkej, uelkej ajsikej itech Tal tein Dios motenkaujka kinmakas, “se tal kampa meya[ya] leche uan nekti” (Jos. 5:6).

16, 17. Xikonijto se neskayot tein kinextia ke ijkuak titaixpejpenaj ijkon kemej Dios kineki kiualkui tatiochiualismej.

¹⁶ Maj tikitakan tein kipanok se tokniuj itech totonaluan. Yejua yankuixtok moauij, kipia inamik uan eyi ikoneuan tein nojnelmej. Se tonal, se itekitikaikniuj kiiluij maj yakan okseko tekititij kampa okachi tataniskiaj uan okachi kinmakaskiaj tein monekia. Tokniuj kinemilij nejon uan kitajtanij Jiova maj kiixyekana. Maski kampa tekitia amo kitania miak tomin, kiixpejpenak nejon porin itamian semana uelia monechikouaya uan tanojnotsaya iuan ichankauan. Kinemilij ke komo kipataya tekit, amo niman ueliskia kichiuas tein achto kichiuaya itech itekiyo Dios. ¿Toni tikonchiuaskia tejuatsin?

¹⁷ Keman tokniuj kiitak ke nejon kijtakoskia ikuali uikalis iuan Dios, amo kiselij tekit maski tel kuali tataniskia. ¿Tikonnemilia ke satepan kiyolkokoj tein kichiuak? Amo. Kiitak ke kipiaskej se kuali uikalis iuan Dios kemej kalyetouanij okachi monekia ke kipias nejon tekit kampa tel tataniskia. Yejua uan inamik semi yolpakkej keman ininsiuapil tein tayekana akin kipia majtakti xiuit, kiniluij ke kinteltasojtaya yejuan, tokniuan, uan Jiova, uan kinekia motemaktis iuan yejuatsin uan moauis. Nejin kinextia ke kemej tepopaj kikauak se kuali neskayot ika taueyichiualis tein melauak, semi kipaleuij isiuapil.

18. ¿Keyej moneki maj mojmostaj kuali titaixpejpenakan?

¹⁸ Jesucristo, Ueyi Moisés, miak xiujmejya kinixyekantok itekitikauan Jiova itech nejin taltikpak tein kemej yeskia taluakyan kampa taixyekantok Satanás. Uan kemej Ueyi Josué, amo uejkaua kiixpolos tein amo kuali nikan taltikpak uan kichiuas maj itatojtokakauan ajsikan itech yankuik taltikpak kampa onkas melaujkayot ijkon kemej Dios motenkaua (2 Ped. 3:13). Maj amo oksepa tikchiuakan tein achto timomattoyaj tikchiuaskej, nion maj titanemilikan, tiktayekanaltikan oso maj tikixtalikan tikchiuaskej kemej achto, ta moneki maj okachi tikitakan toni kineki Jiova maj tikchiuakan (Rom. 12:2; 2 Cor. 13:5). Yejua ika, maj tiknextikan ika tein mojmostaj tikixpejpenaj ke technamiki tikseliskej itatiochiualis Dios tein amo keman tamis (xikonixtajtolti Hebreos 10:38, 39).