“Xiksentokakan xikchiuakan nejin uan ika xinechelnamikikan”
“Kikuik se pan uan, satepan ke kitasojkamatik, kitapanak uan kijtoj: ‘Nejin kijtosneki nonakayo tein namoka niktemakati. Xiksentokakan xikchiuakan nejin uan ika xinechelnamikikan’.” (1 COR. 11:23, 24, TNM)
1, 2. ¿Toni xa kinemiliayaj tatitanilmej achto ke yaskiaj Jerusalén iuan Jesús?
“ITECH iluikak amo moita maj mixtaj uan ueli moita tajko Metsti. Tayouak, tajpianij xa no kiitakej nejin. Keman tamelauanij judíos kimatkej, kitematiltijkej ke peuakya yankuik metsti nisán. Satepan, kixotaltijkej tit uan tanauatianij kitematiltijkej nejin uan hasta nikauin no momatik. Jesús moneki yasya Jerusalén komo kineki ajsis achto ke mochiuas Pascua.”
2 Xa yejua nejin kinemiliayaj tatitanilmej keman yetoyaj Perea (analkopa itech ueyiat Jordán), ijkuak yajtoyaj iuan Jesús itech ojti tein kinajxitiskia Jerusalén kampa yejua amo kemanok yaskia (Mat. 19:1; 20:17, 29; Mar. 10:1, 32, 46). Keman momatiaya kemanian yeskia iyekinika tonal metsti nisán, judíos mochiaskiaj trece tonalmej uan kichiuaskiaj Pascua itech tonal 14 metsti nisán satepan ke Tonaltsin pankalakiskia.
3. ¿Keyej akin tikchiuaj kemej Cristo moneki maj tikitakan katiyejua tonal mochiuaya Pascua?
3 Itech nejin xiuit 2014, iTakualis toTekotsin tein no mochiua itech tonal keman kichiuaj Pascua, mochiuas itech tonal 14 metsti abril satepan ke pankalakis Tonaltsin. Akin yekmelauj kichiuaj kemej Cristo uan akin kinekij kiyolpaktiskej Dios, kiitaj ke motelneki nejon tonal. ¿Keyej? Porin moajsi nejin tanauatil: “Jesús, itech youak keman kitemaktiskiaj, kikuik se pan uan, satepan ke kitasojkamatik, kitapanak uan kijtoj: ‘Nejin kijtosneki nonakayo tein namoka niktemakati. Xiksentokakan xikchiuakan nejin uan ika xinechelnamikikan’. No ijkon kichiuak ika copa” (1 Cor. 11:23-25, TNM).
4. 1) ¿Toni uelis timotajtaniskej achto ke mochiuas tein Jesús tanauatij? 2) ¿Keniuj tikmatij katiyejua tonal mochiuas itech xiuit? (Xikonita recuadro “Talnamikilis itech xiuit 2014”.)
4 Tejuatsin xa tikonnemilia tionyetos itech Talnamikilis tein Jesús kijtoj maj sayoj yejua tikchiuakan xijxiujtika. Yejua ika, achto xionmotajtani: “¿Toni moneki nikchiuas achto ke mochiuas nejon nechikol? ¿Toni mokuis kemej ixneskayomej? ¿Keniuj mochiuas? ¿Uan keyej moneki nikitas ke motelneki nejon tonal uan tein mokuis kemej ixneskayomej?”.
TEIN MOKUIS KEMEJ IXNESKAYOMEJ
5. ¿Toni Jesús kinnauatij itatitaniluan maj kichiuanij uan ijkon ueliskiaj kichiuaskej Pascua tein amo oksepa kichiuaskiaj?
5 Keman Jesús kinnauatij itatitaniluan maj tayektaliskiaj kampa kichiuaskiaj Pascua, amo kiniluij maj kitalianij miak taman tein ika takualtsintiliskiaj kalijtik; yejua xa sayoj kinekia kampa tachipaujyan, kampa kinamikiskia maj kichiuakan Pascua uan kampa akiskiaj akin mosentiliskiaj (xikonixtajtolti Marcos 14:12-16). Monekia kitemoskej seki taman tein kikuiskiaj itech takualis, kemej pan tein amo kipiaya tein ika xokoyas uan vino chichiltik. Keman tamitakuajkej, Jesús ika tajtoj nejin ome taman, porin kikuiskia kemej ixneskayomej.
6. 1) ¿Toni kijtoj Jesús ika pan satepan ke kichiujkej Pascua? 2) ¿Katiyejua pan mokui itech Talnamikilis?
6 Tatitanil Mateo, akin ompa moajsia, kijkuiloj satepan: “Jesús kikuik se pan uan, satepan ke kijtoj se tatiochiualis, kitapanak uan, keman kinmakak imomachtijkauan, kijtoj: ‘Xikuikan uan xikuakan’” (Mat. 26:26, TNM). Nejon pan amo kipiaya tein ika xokoya, ijkon kemej mokuia keman mochiuaya Pascua (Éx. 12:8; Deut. 16:3). Kichijchiuayaj ika trigojtixti, uan amo kipiaya tein ika xokoyas nion okseki taman, kemej istat. Kemej amo kipiaya tein ika xokoya, yeskia se pan patauak, kakaltik uan tein ijsiujka tapani. Axkan, tayekananij itech nechikol xa achtook kiiluiskej aksa maj kichijchiua nejon pan ika trigojtixti (komo ueli maj mokui tein kiiluiaj integral), tein kiyokxitiskej ika tepitsin aceite. (Komo amo ueli se kiajsi trigojtixti, uelis se kichijchiuas ika arroztixti, cebada, taol oso okse tatet.)
7. ¿Katiyejua vino kikuik Jesús, uan katiyejua uelis se kikuis axkan itech iTakualis toTekotsin?
7 Mateo kisentokak kijtoj: “[Jesús] kikuik se copa uan, keman kitasojkamatik, kinmakak yejuan uan kijtoj: ‘Xitayikan nannochin’” (Mat. 26:27, 28, TNM). Tein Jesús kikuik katka se copa tein kipiaya vino chichiltik. ¿Keniuj tikmatij ke amo katka iayo uva tein yekin kikixtijkaj? Porin panokaya seki metsti keman kitekkej takilot. Maski itech yekinika Pascua tein mochiuak ompa Egipto amo onkaya vino, Jesús amo kijtoj ke amo kuali yetoya maj tayinij itech Pascua. Yejua no kikuik itech iTakualis toTekotsin. Yejua ika, akin tikchiuaj kemej Cristo tikuij keman tikelnamikij imikilis. Sayoj ke, ¿katiyejua vino moneki se kikuis? Kemej iesyo Jesús amo monekia kimajxitiskej ika okseki taman uan ijkon okachi kipiaskia ipatiuj, vino tein kiixnextia amo moneki kipias brandy oso okseki taman. Uelis se kikuis tein yeski vino chichiltik, tein se kichijchiua kalijtik oso tein se kikoua, kemej beaujolais, borgoña oso quianti.
¿TONI KIJTOSNEKI PAN UAN VINO?
8. ¿Keyej tikitaj ke motelneki tein kijtosneki pan uan vino?
8 Pablo kijtoj ke nochin akin kichiuaj kemej Cristo moneki kichiuaskej iTakualis toTekotsin, amo sayoj tatitanilmej. Tokniuan akin nemiaj Corinto kinijkuilouilij: “Nejua nikselij imakopa toTajtsin tein nejua no namechmatiltij, ke toTekotsin Jesús [...] kikuik se pan uan, satepan ke kitasojkamatik, kitapanak uan kijtoj: ‘Nejin kijtosneki nonakayo tein namoka niktemakati. Xiksentokakan xikchiuakan nejin uan ika xinechelnamikikan’” (1 Cor. 11:23, 24, TNM). Yejua ika, akin tikchiuaj kemej Cristo hasta axkan tikchiuaj nejon Talnamikilis xijxiujtika uan tikitaj ke motelneki tein kijtosneki pan uan vino.
9. ¿Toni miakej kineltokaj ke panok ika pan tein Jesús kikuik?
9 Miakej taneltokanij kijtouaj ke Jesús yekmelauj kijtojtoya “Nejin yejua nonakayo” uan yejua ika kinemiliaj ke mochiuak se mouiskatekit uan pan mochiuak inakayo Jesús. Sayoj ke amo yejua nejon panok. * Inakayo Jesús ompa yetoya, ininixpan tatitanilmej akin amo keman kikaujkej, uan no ompa moajsia pan tein amo kipiaya tein ika xokoyas tein yaya kikuatij. Moyekita ke Jesús ika tajtojtoya se ixneskayot, kemej miakpa kichiuak ijkuak tamachtiaya (Juan 2:19-21; 4:13, 14; 10:7; 15:1).
10. ¿Toni kiixnextia pan tein mokui itech iTakualis toTekotsin?
10 Pan tein tatitanilmej kiitayaj uan tein yaya kikuatij kijtosnekia inakayo Jesús. ¿Katiyejua? Itech seki tonalmej, itatojtokakauan Cristo kineltokayaj ke kemej Jesús kitapanak pan sayoj ke nion semej iomiyouan kipostekilijkej, pan kijtosnekia senolochmej tokniuan taixpejpenalmej, akin itech Biblia kintokaytiaj “inakayo Cristo” (Efes. 4:12, TNM; Rom. 12:4, 5; 1 Cor. 10:16, 17; 12:27). Sayoj ke, satepan ke motelmachtijkej kiajsikamatkej ke pan kijtosneki inakayo Jesús kemej taltikpaknenkej. Jesús “kijyouiko tajyouilis kuak nikan taltikpak nentinemia”, hasta kipilojkej itech se kouit. Yejua ika, itech iTakualis toTekotsin, pan kiixnextia inakayo Jesús kemej taltikpaknenkej tein ika “kixtauak ya totajtakoluan” (1 Ped. 2:21-24; 4:1; Juan 19:33-36; Heb. 10:5-7).
11, 12. 1) ¿Toni kijtoj Jesús ika vino? 2) ¿Toni kiixnextia vino tein mokui itech iTakualis toTekotsin?
11 Tikmatiskej tein kijtosneki pan techpaleuia maj tikajsikamatikan tein Jesús kijtoj ika vino. Biblia kijtoua: “No ijkon kichiuak ika copa, satepan ke kipiakej tiotaktakualis, keman kijtoj: “Nejin copa kijtosneki yankuik netenkaualis ika noesyo” (1 Cor. 11:25, TNM). Miak Biblias kikepaj nejin tajtolmej kemej mokepa itech Reina-Valera: “Nejin copa yejua yankuik netenkaualis itech noesyo” (tejuan tiktalilijkej cursivas). ¿Yekmelauj katka nejon copa yankuik netenkaualis? Amo. Ika tajtol copa, Jesús ika tajtojtoya tein kipiaya taijtik: vino. ¿Uan toni kiixnextia vino? Iesyo tein yaya kitoyauati.
12 Itech amatajkuilol tein kijkuiloj Marcos tikajsij nejin itajtoluan Jesús: “Nejin kijtosneki ‘noesyo tein ika peua netenkaualis’, tein toyauiti ininka miakej” (Mar. 14:24, TNM). Iesyo Jesús toyauiskia “ininka miakej uan ijkon kintapojpoluiskej inintajtakoluan” (Mat. 26:28, TNM). Yejua ika vino chichiltik kiixnextia iesyo Jesús kemej taltikpaknenkej. Ika iesyo Jesús ueli techmakixtiaj, porin “techtapojpolui[a]j ya de nochi totajtakoluan” (xikonixtajtolti Efesios 1:7).
Tatitanilmej tayikej vino tein kiixnextiaya iesyo Jesús tein kipeualtia netenkaualis, tein yaya kitoyauati (Xikonita párrafo 11 uan 12)
KENIUJ MOELNAMIKI IMIKILIS CRISTO
13. ¿Keniuj moelnamiki imikilis Cristo?
13 Komo tejuatsin yekinika tionmosentilis iniuan itaixpantijkauan Jiova keman moelnamikis imikilis Jesús, ¿toni tikonitas ompa? Nechikol xa mochiuas kampa nochin kuali yetoskej uan kampa tachipaujkan. Xa kitaliskej seki xochit tein takualtsintilis, sayoj ke amo kitaliskej tel miak taman nion moitas kemej se iluit. Se tayekankej akin kuali tamachtia kimelauas tein Biblia kijtoua ika nejon talnamikilis kemej amo ouij se kiajsikamatis uan ika poujkaitalis. Kinpaleuis nochin maj kiajsikamatikan uan maj kipatiuitakan tein Cristo kichiuak: kitemakak inemilis kemej taxtauil uan ijkon tejuan uelis tinemiskej (xikonixtajtolti Romanos 5:8-10). Uan no, kimelauas ke Biblia kinmaka ome taman nechialis akin kichiuaj kemej Cristo.
14. ¿Katiyejua ome taman nechialis momelaua itech Talnamikilis?
14 Se taman nechialis kiseliskej amo miakej akin kichiuaj kemej Cristo, kemej tatitanilmej akin amo keman kikaujkej Dios: yejuan tekiuajtiskej iuan Cristo ompa iluikak (Luc. 12:32; 22:19, 20; Apoc. 14:1). Okse yejua tein kichiaj kiseliskej okachi miakej akin kichiuaj kemej Cristo uan amo kikauaj Dios: kipiaskej nemilis nochipaya nikan taltikpak tein mochiuas se xochital. Ijkuak mochiuas itanejnekilis Dios nikan taltikpak kemej mochiua ompa iluikak, se taman tein itatojtokakauan Cristo uejkaujya tajtantokej (Mat. 6:10). Biblia kimelaua keniuj tel kualtsin nemiskej nochipaya (Is. 11:6-9; 35:5, 6; 65:21-23).
15, 16. ¿Toni mochiua ika pan itech iTakualis toTekotsin?
15 Satepan ke akin kitemakas tanojnots kimelauas nejin ome nechialis, kijtos ke uelisya mochiuas tein Jesús kinnauatij itatitaniluan. Kemej achto tikijtojkejya, mokuis ome ixneskayomej: pan tein amo kipia tein ika xokoyas uan vino chichiltik. Nejin xa kintaliskej itech se mesa tein yetos inakastan tanojnotskej. Yejua kiixtajtoltis itech Biblia tein Jesús kijtoj uan kichiuak keman kipeualtij nejin talnamikilis. Kemej neskayot, amatajkuilol Mateo kijtoua: “Jesús kikuik se pan uan, satepan ke kijtoj se tatiochiualis, kitapanak uan, keman kinmakak imomachtijkauan, kijtoj: ‘Xikuikan uan xikuakan. Nejin kijtosneki nonakayo’” (Mat. 26:26, TNM). Jesús kitapanak pan tein amo kipiaya tein ika xokoyas uan kinpanoltilij itatitaniluan akin kiyoualojtoyaj. No ijkon, keman moelnamikis imikilis Jesús itech tonal 14 metsti abril, tejuatsin tikonitas platos kampa yetos pan tein amo kipia tein ika xokoyas tein kitajtapankej.
16 Moixejekos kanachi platos monekis uan ijkon uelis se kinpanoltilis pan nochin akin moajsiskej kemej amo se uejkauas. Sayoj mopanoltis uan amo mochiuas okseki taman. Yekinika mochiuas se netataujtil tein amo ueyak uan ompa sejse kinpanoltiliskej platos, kemej moitas ke okachi kuali. Sayoj sekin oso nion akin kikuas pan, kemej panok itech Talnamikilis tein mochiuak itech xiuit 2013.
17. ¿Keniuj mochiuas ijkon kemej kichiuak Jesús keman mopanoltis vino?
17 Satepan, tanojnotskej ika tajtos tein Jesús kichiuak ika vino: “[Jesús] kikuik se copa uan, keman kitasojkamatik, kinmakak yejuan uan kijtoj: ‘Xitayikan nannochin; porin nejin kijtosneki “noesyo tein ika peua netenkaualis”, tein toyauiti ininka miakej uan ijkon kintapojpoluiskej inintajtakoluan’” (Mat. 26:27, 28, TNM). Ijkon kemej kichiuak Jesús, mochiuas okse netataujtil uan satepan kinpanoltiliskej copas ika vino chichiltik akin ompa moajsiskej.
18. ¿Keyej motelneki tiyetoskej keman moelnamikis imikilis Jesús maski amo miakej oso nion akin kikuas pan uan tayis vino?
18 Ijkon kemej tanauatij Jesús, sayoj akin iuan tekiuajtiskej ompa iluikak uelis kikuaskej pan uan tayiskej vino keman kinpanoltiliskej (xikonixtajtolti Lucas 22:28-30; 2 Tim. 4:18). Nejon kijtosneki ke tel miakej akin ompa moajsiskej sayoj kiitaskej ika poujkaitalis tein mochiujtos. Maski ijkon, kiitaj ke motelneki yetoskej ompa, porin ijkon kinextiaj ke kitasojkamatij inemilis Jesús tein kitemakak. Keman mochiujtos Talnamikilis uelis tanemiliskej itech tatiochiualismej tein kinualkuilia inemilis Jesús tein kitemakak. Kichiaj pouiskej iniuan “uel miak tagayot” akin makisaskej keman panos okachi ueyi tajyouilis. Mochiuaskej itekitikauan Jiova akin “moyolchipauke ika esyotsin de Yejuatsin ten tamati keme ichkatsin, ijkon keme kuak se kipaka tilma uan pochinia” (Apoc. 7:9, 14-17).
19. ¿Toni uelis tikchiuaskej achto ke mochiuas iTakualis toTekotsin uan ijkon uelis techpaleuis?
19 ¿Toni tikchiuaskej tiitaixpantijkauan Jiova noyampa taltikpak achto ke tiyaskej nejon nechikol tein motelneki? Seki semana achto peuas tikinyoleuaskej nochin taltikpakneminij akin tiueliskej maj touan monechikokan. Uan no, seki tonalmej achto peuas tikixtajtoltiskej itech Biblia kampa ika tajtoua tein Jesús kichiuak uan tein panok itech nejon tonalmej itech xiuit 33. Tikchiuaskej tein monekis uan ijkon amo titapoloskej. Uan timochikauaskej tiajsiskej achto ke peuas nekuikatil uan mochiuas netataujtil, porin ijkon uelis tikinseliskej akin tikinyoleujkej uan amo timopolouiliskej nion teyi tein moijtos itech tanojnots. Nochin akin ompa tiyetoskej, tipouiskej itech nechikol oso yekinika ompa timosentiliskej, techtelpaleuis komo tikitaj itech toBiblia keman moixtajtoltis tajkuilolmej. Uan tein okachi moneki, keman ompa tiyetoskej tiknextiskej ke tiktasojkamatij ika nochi toyolo inemilis Jesús tein kitemakak uan tiktakamatij tein tanauatij: “Xiksentokakan xikchiuakan nejin uan ika xinechelnamikikan” (1 Cor. 11:24, TNM).
^ párr. 9 Se takat motelmachtijkej kayot Alemania akin itokay Heinrich Meyer kijtoj: “Kemej kiitayaj ke inakayo Jesús ajsitoyaok (kisentokaya yoltoya) uan ke iesyo ayamo kitoyauaya, akin ompa moajsiaj [tatitanilmej] amo kinemilijkej [...] ke tein kikuajtoyaj uan tayitoyaj yekmelauj katka inakayo uan iesyo toTekotsin. [Yejua ika,] Jesús amo kinekia kiteajsikamatiltis okse taman ika tajtolmej tein kikuik tein amo ouijkej”.
