Nimoskaltij ompakauin itech xolal Puerto Limón, kampa ika kisa tonaltsin ompa Costa Rica. Notatuan kipiakej chikueyi ininkoneuan uan nejua nikatka chikometika. Sayoj ke nopopaj momikilij keman nikpiaya chikueyi xiuit, yejua ika nomomaj iselti techiskaltij.

Keman katka ninojnel semi nikuelitaya nimauiltis, yejua ika nochipa niktayekanaltij béisbol. Keman katka nitelpoch, nipouik iniuan seki mauiltianij akin amo kintaxtauiayaj. Ijkuak nikpiaya kemej 20 xiujmej uan ompa nimauiltiaya, se akin kintemouaya yankuikej mauiltianij nechyoleuak maj nimauilti iniuan sekin akin kemaj kintaxtauiayaj ompa Nicaragua. Sayoj ke, itech nejon tonalmej nomomaj semi mokokouaya uan kemej nejua nikyekpiaya, amo niknekik nimokaltalitiuj Nicaragua. Yejua ika amo nikselij tayoleualis. Satepan, okse akin kintemouaya yankuikej mauiltianij nechyoleuak maj nimauiltiti béisbol iniuan sekin mauiltianij akin kiixnextiayaj altepet Costa Rica, nejin mauiltianij kinixpejpenkej itech seki mauiltianij akin amo kintaxtauiayaj. Uan axkan kemaj nikselij tayoleualis. Nipouik iniuan nejon mauiltianij akin kiixnextiayaj nejon altepet itech xiuit 1949 hasta 1952 uan miakpa nimauiltij ompa Cuba, México uan Nicaragua. Nejua niktsakuiliaya pelota uan kuali nikchiuaya. Keman nimoajsik itech 17 neauiltilismej nion sepa nitapoloj. Semi nikuelitaya nikakis keman nochin kijtouayaj notokay.

Tetayokoltij nikijtos ke peuak niauilnemi. Maski nikpiaya novia, nochipa nikisaya iniuan okseki siuamej. No semi nitauanaya. Se tonal, semi nimouintij uan mostika keman niijsak senkis amo nikmatik keniuj niajsik nokalijtik. Uan no, nimauiltiaya dominó ika tomin uan nikouaya lotería.

Itech nejon tonalmej nomomaj mochiuak itaixpantijkauj Jiova. Yejua kitemoj maj nechyolnotsani tein kineltokaya, sayoj ke ijkuak amo uelik porin sayoj nitanemiliaya itech neauiltilis. Komo nimauiltijtoya, amo nimayanaya maski monekiaya nitakuas. Sayoj nitanemilijtoya itech neauiltilis, béisbol okachi niktayekanaltiaya itech nonemilis.

Sayoj ke keman nikpiaya 29 xiujmej, nimotelkokoj keman niknekia nikmatsakuilis pelota keman timauiltijtoyaj. Nipajtik,  sayoj ke amo niksentokakok nimauiltij iniuan mauiltianij akin kitaniaj tomin. Maski ijkon, nikinmachtiaya oksekin keniuj okachi kuali mauiltiskej béisbol ompakauin kampa ninemia.

Itech xiuit 1957, niyajki itech se ueyi nechikol tein kipiaj itaixpantijkauan Jiova tein mochiuak kampa nejua nimauiltijka béisbol. Ijkuak nitokotsyetoya iniuan akin ompa moajsiaj, nikmoujkaitak keniuj yejuan semi tapoujkaitayaj, amo ijkon kichiuayaj akin yayaj kiitatij béisbol. Tein nikitak itech nejon ueyi nechikol nechyololinij maj nimomachti Biblia iniuan itaixpantijkauan Jiova uan maj niyouj nechikolmej.

Nochi tein nimomachtiaya itech Biblia semi nikmoujkaitaya. Se taman, yejua ke Jesús kijtojka ke itatojtokakauan kiteixmatiltiskiaj kuali tanauatilmej ika iTekiuajyo Dios noyampa taltikpak itech itamian tonalmej (Mateo 24:14). No nimomachtij ke akin yekmelauj kichiuaj kemej Cristo kiteixmatiltiaj iTajtol Dios uan amo kichiaj maj kintaxtauikan. Jesús kijtoj: “Ijkon keme Dios namechtayokolij ya [...] amo teyi xikintopaluikan” (Mateo 10:8).

Ijkon kemej nimomachtiaya Biblia, nikitaya ox itaixpantijkauan Jiova kichiuayaj tein kijtouaj. Nikmoujkaitaya keniuj mochikauayaj kiteixmatiltiskej kuali tanauatilmej ika iTekiuajyo Dios noyampa taltikpak. Nikitak ke yejuan kiuelitayaj kinpaleuiskej oksekin ijkon kemej Jesús kinmachtij itatojtokakauan. Yejua ika keman nikixtajtoltij Marcos 10:21 kampa Jesús kijtoua: “Xiuiki nouan uan xinechtoktili”, niknekik nimochiuas itaixpantijkauj Jiova.

Sayoj ke, nechouijmakak nikauas seki taman. Miak xiujmej, sejse semana nimauiltiaya lotería ika se tapoual tein niknemiliaya ke nechpaleuiskia maj nitatani. Sayoj ke itech Biblia nimomachtij ke Dios amo kinselia akin kiueyichiuaj “dios tein kijtouaj kitemaka Kuali Suerte” nion akin xijxikuimej (Isaías 65:11; Colosenses 3:5). Yejua ika, nikixtalij amo nimauiltisok. Yekinika domingo satepan ke amo nikouakok lotería, ¡tapoual tein nochipa nikouaya tatanik! Nechkejkelojkej porin amo nimauiltijka nejon semana uan miakpa nechiluijkej maj oksepa nimauilti, sayoj ke amo nikchiuak. Amo oksepa nimauiltijok ika tomin.

Itech nejon tonal keman nimoauij itech se ueyi nechikol tein kipiaj itaixpantijkauan Jiova moyejyekoj “yankuik talnamikilis” tein peuak nikpia kemej itatojtokakauj Cristo (Efesios 4:24). Ijkuak tapoyaujtoyaya keman nimokepak itech hotel kampa nimokaujtoya, akin katka nonovia nechchixtoya kaltenoj. Yejua nechiluij: “Xiuiki Sammy, maj timoyolpaktikan”. Niman niknankilij: “¡Amo!”. Nikelnamiktij ke axkan nimonejnemiltiaya kemej Biblia kijtoua (1 Corintios 6:18). Yejua kijtoj: “¡¿Toni?!”. Yejua kinextij ke tein Biblia kijtoua ika auilnemilis amo motelnekia uan miakpa nechiluij maj oksepa iuan nikisani. Sayoj ke nikalakik itech nocuarto uan kuali nitatsakuak. Axkan semi niyolpaki nikijtos ke ijkuak nimochiuak itaixpantijkauj Jiova itech xiuit 1958 uan hasta axkan amo keman nikchiuaniok tein achto nikchiuaya.

Komo niknekiskia niktetapouis nochi tatiochiualismej tein nikseliani porin nikchiua tein Biblia kijtoua, monekiskia nikijkuilos se amaix. Axkan nikinpia akin yekmelauj kuali iniuan nimouika, nikmati toni nikchiuas ika nonemilis uan yekmelauj niyolpaki.

Nikuelitaok nimauiltis béisbol, sayoj ke amo niktayekanaltiaok. Ika neauiltilis miakej nechixmatkej uan niktanik tomin, sayoj ke nejon amo uejkaua. Tein kemaj uejkauas nochipaya yejua nokuali uikalis iuan Dios uan iniuan nokniuan akin kichiuaj kemej Cristo. Biblia kijtoua: “Taltikpak panotiuj, uan no itanejnekilis, sayoj ke akin kichiua itanejnekilis Dios mokaua sennochipaya” (1 Juan 2:17, TNM). Axkan niktayekanaltia okse taman: niktekitilis Jiova uan nipouis itech ixolal.