1, 2. ¿Tlen moneki tikitaskej ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej?

XIMOKUAYEJYEKO tejuatsin tikkuas se tlakilotl uelik, pero tikita yipalantok. ¿Tlen tikchiuas? Uelis tikkuas nochi maski yipalantok, tiktlamotlas noso tiktekilis tlen yipalantok uan tikkuas tlen kuali. ¿Tlen tikpejpenaskia?

² Noijki ijkon, tlen ika timoyolpaktiaj ken se tlakilotl. Ualeua ijkuak tiknekij timoyolpaktiskej, tikitaj miak tlamantli tlen onka itech ninmej tonalmej sokio noso ken palantoskia. Ik non, ¿tlen tikchiuaskej? Sekimej tlaltikpaktlakamej kitoloaj noso kiseliaj nochi tlen ika moyolpaktiaj uan amo kitaj kox kuali noso amo. Oksekimej sepa amo itlaj ika moyolpaktiaj pampa amo moijtlakoskej. Uan oksekimej kuali kipejpenaj tlen ika moyolpaktiskej pampa amo moijtlakoskej, ik non, moyolpaktiaj san ika tlen chipauak. ¿Tlen moneki tikpejpenaskej tla tiknekij tiyetoskej itech itlasojtlalis toTajtsin Dios?

3. ¿Tlen timomachtiskej axkan?

³ Okachi miakej tikpejpenaj tlen saiktlami ijkuilitok tlen yotikitakej. Tikajsikamatij moneki timoyolpaktiskej itech seki tlamantli, pero san tikpejpenaj tlen chipauak. Ik non, moneki tikitaskej tlen chipauak uan tlen amo. Achto, ma tikitakan tlen tikpejpenaj pampa ika timoyolpaktiskej uelis kichiuas kuali noso amo kuali ma tikueyichiuakan Jehová.

4. Pampa yotimotemakakej itech Jehová, ¿ken moneki tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej?

⁴ Amo yiuejkika, se tokni tlen yokokoxkatik noso youeuejtik tlen omoapolakti itech xiuitl 1946 okijto: “Nimochijchikaua pampa niyetos ijkuak kinmakaj tlanojnotsalistli akinmej moapolaktiskej, uan kuali nikkaki ken yetoskia ne nimoapolaktis”. Uan noijki kijtoa tleka ijkon kichiua: “Nikilnamiktos yonimoapolakti nechpaleuia pampa nochipa niyetos niyolmelajki”. Uelis tejuatsin noijki ijkon timomachilia. Mitsyolchikaua ijkuak tikilnamiki otikilui Jehová tiktekichiuilis itech nochi moyolilis (xiktlajtolti Eclesiastés 5:4). Ik non, timokuayejyekos ijkuak otimotemakak itech Jehová, kipatlas ken tikita tetlapouilistli uan noijki okseki tlamantli itech monemilis, ken tlen ika timoyolpaktia. Tlatitlanil Pablo okintlajkuilili akinmej okichiuayaj ken Cristo itech non tonalmej: “Tla nontlakuah, noso nonkonih, noso itla ok se nonkichiwah, nochi xikchiwakah para nonkiweyijkachiwaskeh n Totajtsi Dios” (1 Corintios 10:31).

5. ¿Ken techpaleuia Levítico 22:18-20 ma tikajsikamatikan tlen technejmachtia Romanos 12:1?

⁵ Nochi tlen tikchiuaj itech tonemilis kipia tlen kitas itech ken tikueyichiuaj Jehová. Ijkuak Pablo  okintlajkuilili akinmej ochantiayaj Roma, okitekitilti se tlajtoli pampa kinyolchikauas, okinmilui: “Nokniwah, nomechtlatlaujtia ika iteiknomatilis Dios, ximotemaktikah nomejwah nomonewiah kemi se tlamíktili non yolitok, chipawak ijkó kemi Ye kipaktia” (Romanos 12:1). Tikmakaskej totlalnakayo kijtosneki timotemakaskej ika nochi tokuayejyekolis, ika nochi toyolo uan ika nochi tochikaualis. Uan nochi nin tiktekitiltiaj pampa tikueyichiuaskej Jehová (Marcos 12:30). Pablo kijtoa tiktekichiuiliaj toTajtsin Dios ika nochi toyolilis ken se “tlamíktili”, noso timotemakaj itech. Nin tlajtoli itlaj technejmachtia. Pampa Tlanauatil tlen okijkuilo Moisés okijtoaya tla ikaj okitemakaya se yolkatl tlen mokokoa, toTajtsin Dios amo okiseliaya (Levítico 22:18-20). Noijki ijkon, akin kichiua ken Cristo tla amo chipauak kiueyichiua toTajtsin Dios, ye amo kiselis. ¿Ken uelis ijkon panos?

6, 7. Akin kichiua ken Cristo, ¿ken uelis kisokiotis itlalnakayo, uan tlen uelis kipanos?

⁶ Pablo okinmilui akinmej okichiuayaj ken Cristo tlen ochantiayaj Roma: “Amo xiktemakakah nomokuerpo itech tlajtlákoli para kichiwas tlan amokuali”. Noijki okinmilui ‘makipojpolokah nochi tlajtlákoli tlan inkuerpo kichijtinemi’ (Romanos 6:12-14; 8:13). Achto otlajto itech seki neskayomej tlen “tokuerpo kichijtinemi”. Pampa tlaltikpaktlakamej tlajtlakolchiuaj okijkuilo: “Intlajtol tentok ika tlan amo kuali iwa tlan teyolkoko”. “Ika inmikxiwah motleloah para temiktiskeh.” “Iwa amo kilnamikih kox moneki se makiimakajsi Dios.” (Romanos 3:13-18.) * Akinmej kichiuaj ken Cristo uelis kisokiotiskej ‘inkuerpo’ noso itlaj itech intlalnakayo ijkuak kichiuaj se tlajtlakoli. Se neskayotl, tla se tokni san ik kichiua kimauisoa tlen sokio, ken pornografía noso ijkuak sapanoa temomojti  moteuiaj, ‘kitemakatok [iixtololouan] itech tlajtlákoli’ uan kisokiotia nochi itlalnakayo. Ik non, toTajtsin Dios amo kiselis ken se “tlamíktili” nochi tlen ika tikueyichiuaj, tla amo chipauak (Deuteronomio 15:21; 1 Pedro 1:14-16; 2 Pedro 3:11). Sapanoa tlajyouis pampa moyolpaktia ika tlen sokio.

⁷ Nin kiteititia tlen tikpejpenaj akinmej tikchiuaj ken Cristo uelis techijtlakos. Ik non, moneki kuali tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej pampa amo kisokiotis ken tikueyichiuaj toTajtsin Dios. Axkan, ma tikitakan ken uelis tikmatiskej tlen chipauak uan tlen sokio.

8, 9. 1) ¿Tlen ome tlamantli onka tlen ika timoyolpaktiskej? 2) ¿Tlen tlamauisolmej tikinmixtopeuaj, uan tleka?

⁸ Akinmej tikchiuaj ken Cristo, tikajsikamatij onka ome tlamantli tlen ika timoyolpaktiaj. Se, tlen sepa moneki tikixtopeuaskej, uan okse, tlen moneki tikitaskej kox kuali noso amo. Ma tikitakan achto tlamantli: tlen sepa moneki tikixtopeuaskej akinmej tikchiuaj ken Cristo.

⁹ Itech tlamachtil 1 otikitakej seki tlamauisolmej tlen Biblia technauatia amo ma tikitakan. Se neskayotl, amo tikitaj itech Internet, televisión noso películas tlen kipiaj naualotl, pornografía, auilnemilistli uan nochi tlen techyoleua ma tikchiuakan tlen amo kuali. Nochi tlen kipiaj ninmej tlamauisolmej kiteititiaj amo kitlakaitaj principios bíblicos noso itlanauatiluan toTajtsin Dios, ik non, akinmej tikchiuaj ken Cristo moneki tikixtopeuaskej (Hechos 15:28, 29; 1 Corintios 6:9, 10; Apocalipsis 21:8). Pampa tikinmixtopeuaj tlamauisolmej tlen sokiojkej, tikititiaj Jehová melauak ‘tiktlawelitah nochi tlan amokuali’, uan noijki ‘tikawah tlan amokuali iwa tikchiwah tlan kuali’. Ijkon  tikteititiaj ‘tikpiah [...] totlaneltokalis chipawak’ (Romanos 12:9; 1 Pedro 3:11; 1 Timoteo 1:5).

10. ¿Tlen mokuayejyekoaj sekimej itech tlamauisolmej, uan tleka uelis kinmijtlakos?

¹⁰ Sekimej mokuayejyekoaj uelis kimauisoskej tlen amo kuali uan amo kinmijtlakos. Yejuan moiluiaj: “Maski san tlen nikmauisos, amo keman nikchiuas non tlamantli”. Akinmej ijkon mokuayejyekoaj mokajkayauaj uan moouijtiliaj (xiktlajtolti Jeremías 17:9). Tla tikmauisoaj itlaj tlen Jehová kikokolia, ¿tikteititiaj melauak ‘tiktlawelitakah nochi tlan amokuali’? Tla nochipa tikmauisoaj tlen amo kuali, totlalnamikilis tlakuauis (Salmo 119:70; 1 Timoteo 4:1, 2). Tla ijkon tikchiuaj, uelis titlajtlakolchiuaskej uan tikitaskej kuali kajki tlajtlakoli tlen oksekimej kichiuaj.

11. ¿Ken kiteititia Gálatas 6:7 tlen uelis techpanos ika tlen tikmauisoaj?

¹¹ Melauak ijkon panotok itech ninmej tonalmej. Sekimej tlen kichiuaj ken Cristo auilnemij pampa nochipa kimauisoaj tlen sokio. Ijkuak tlajyouiaj kajsikamatij ninmej tlajtolmej: “Nochteh kipixkah tlan kitookah” (Gálatas 6:7). Amo tiknekij ijkon titlajyouiskej. Tla tikpiaj itech tokuayejyekol tlen chipauak, tiyolpakiskej pampa tikpiaskej chipauak tonemilis (xikita recuadro “ ¿Tlen nikpejpenas pampa ika nimoyolpaktis?”).

12. ¿Tlen techititiaj Romanos 14:12 ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej, uan tlen techpaleuis kuali tikpejpenaskej?

¹² Axkan ma tikitakan okse tlamantli tlen iTlajtol toTajtsin Dios amo kijtoa kox kuali nion kijtoa kox kiselia tlen ika tiknekij timoyolpaktiskej. Akinmej tikchiuaj ken Cristo, moneki tikpejpenaskej tlen tikmauisoskej uan tiktemoskej san tlen chipauak (xiktlajtolti Romanos 14:12). Ik non, ¿tlen techpaleuis ijkuak monekis itlaj tikpejpenaskej?  Itech Biblia tikinmajsij principios noso tlamachtilmej tlen okachi inpati tlen kiteititiaj ken mokuayejyekoa Jehová. Ik non, moneki ma timoyekanakan ika principios bíblicos pampa uelis ‘tikajsikamatiskeh tlan Dios kimonekiltia matikchiwakah’ itech nochi tlamantli, ken ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej (Efesios 5:17).

13. ¿Tlen techpaleuis amo ma timoyolpaktikan ika tlen Jehová amo kipaktia?

¹³ Ken tikmatij, amo nochtin akinmej kichiuaj ken Cristo  yokimachtijkej intlalnamikilis pampa kimatiskej tlen kuali uan tlen amo kuali (Filipenses 1:9). Noijki, tikajsikamatij tlatlamantli techpaktia tlen ika timoyolpaktiskej. Uan amo uelis tikchiaskej san se tlamantli ma kipejpenakan oksekimej. Ik non, tikauaj principios bíblicos ma kiyekana totlalnamikilis uan toyolo, uan okachi timochijchikauaskej pampa amo timoyolpaktiskej ika tlen amo kipaktia Jehová (Salmo 119:11, 129; 1 Pedro 2:16).

14. 1) ¿Tlen okse tlamantli moneki ma tikitakan ijkuak tikpejpenaj tlen ika timoyolpaktiskej? 2) ¿Tlen techpaleuis ma tikitakan okachi ipati tiktekichiuiliskej Jehová itech tonemilis?

¹⁴ Onka okse tlamantli tlen moneki ma tikitakan ijkuak tikpejpenaj tlen ika timoyolpaktiaj: kauitl tlen tiktekitiltiaj. Ken yotikitakej, tlen tikpejpenaj kiteititia kox kuali tlen ika timoyolpaktiaj, pero kauitl tlen tiktekitiltiaj kiteititis tlen okachi tikpatioitaj. Pampa akinmej kichiuaj ken Cristo, okachi ipati kitekichiuiliskej Jehová (xiktlajtolti Mateo 6:33). Ik non, ¿tlen mitspaleuis pampa tikitas okachi ipati tiktekichiuilis Jehová itech monemilis? Tlatitlanil Pablo okijto: “Ximotlachilikah kenijki nonnentinemih. Amo xinemikah kemi non amitla kinekih kajsikamatiskeh, yej xiyeknemikah kemi non ya kixmatih itlajtol Dios. Yika xikintiotilikah n tonatijmeh” (Efesios 5:15, 16). Ik non, tla tiktlaliaj keski kauitl timoyolpaktiskej, techpaleuis okachi timajxiliskej tikchiuaskej “tlan okachi kuali” noso tlen okachi ipati. Nin tlen okachi techpaleuis pampa chikauak ma yeto totlaneltokilis (Filipenses 1:10).

15. ¿Tleka moneki timomaluiskej ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej?

¹⁵ Noijki moneki timomaluiskej ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej. ¿Tlen kijtosneki nin? Ma titlajtokan oksepa itech tlakilotl. Pampa amo tikkuas tlen yipalantok, moneki tiktekilis tepitsin tlen kuali. Noijki ijkon, moneki timomaluiskej ijkuak tikpejpenaskej tlen ika  timoyolpaktiskej. Akinmej tikchiuaj ken Cristo, amo timoyolpaktiaj ika tlen amo kitlakaitaj principios bíblicos nion ika tlen amo chipauak, noso tlen uelis techijtlakos (Proverbios 4:25-27). Tiktlakamatiskej iTlajtol toTajtsin Dios techpaleuis ijkon tikchiuaskej.

16. 1) ¿Ken tikteititiaj noijki tikitaj ken Jehová kita seki tlamantli? 2) ¿Ken uelis timoyekanaskej ika principios bíblicos itech tonemilis?

¹⁶ Akinmej tikchiuaj ken Cristo, achto moneki tikmatiskej ken kita Jehová tlen ika tiknekij timoyolpaktiskej. Biblia techiluia katli itlanauatiluan Jehová uan ken mokuayejyekoa. Se neskayotl, ueyi tekiua Salomón okijto seki tlamantli tlen Jehová kikokolia: “Se nenepil tlen tekajkayaua, uan imauan akin kinokia ieso akin amo itlaj itlajtlakol, se yolotl tlen kichiua tlen amo kuali, ikximej tlen motlaloaj pampa kichiuaskej tlen amo kuali” (Proverbios 6:16-19). ¿Ken techpaleuia tikmatiskej ken kita Jehová nin tlamantli? Tlatitlanil Pedro okijto: ‘Matikawakah tlan amokuali iwa matikchiwakah tlan kuali’ (1 Pedro 3:11). Tlen tikpejpenaj pampa ika timoyolpaktiskej kiteititia kox melauak tikkokoliaj tlen Jehová kikokolia (Gálatas 5:19-21). Ma tikilnamiktokan, tlen tikchiuaj ijkuak tikatej toselti noso inmixpan oksekimej, kiteititis tlen tikpiaj itech toyolo  (Salmo 11:4; 16:8). Ik non, tla melauak tiknekij tikteititiskej itech tonemilis tlen Jehová kipaktia itech nin tlamantli, moneki nochipa itlaj ma tikpejpenakan ijkon ken kijtoaj principios bíblicos. Uan ijkon tikchiuaskej mojmostla itech tonemilis (2 Corintios 3:18).

17. Ijkuak tikpejpenaskej tlen tikmauisoskej, ¿tlen moneki timotlajtlaniskej?

¹⁷ ¿Tlen okachi techpaleuis pampa timokuayejyekoskej ken Jehová ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej? Ma timotlajtlanikan: “¿Nechpaleuis okachi kuali ma nimouika iuan toTajtsin Dios?”. Se neskayotl, achto tikitaskej se película, ma timotlajtlanikan: “¿Uelis kijtlakos notlalnamikilis tlen nikmauisos?”. Ma tikitakan seki principios bíblicos tlen uelis techpaleuiskej itech nin tlamantli.

18, 19. 1) ¿Ken uelis techpaleuis principio bíblico tlen kajki itech Filipenses 4:8 ma tikpejpenakan tlen ika timoyolpaktiskej? 2) ¿Tlen okseki principios bíblicos uelis techpaleuiskej kuali ma tikpejpenakan tlen ika timoyolpaktiskej? (Xikita nota.)

¹⁸ Se principio bíblico tlen miak ipati kajki itech Filipenses 4:8, kijtoa: “Nochipa xikpixtokah itech nomotlamachilis tlan milák, tlan kipia nonkitlakitaskeh, tlan mijmilaktik, tlan chipawak, tlan teyolpakti iwa tlan moneki se kiyektenewas. Xikilnamikikah nochi tlan kuali iwa tlan moneki se kuali kiyektenewas”. Itech nin tlaxelol Pablo amo otlajto itech tlen ika timoyolpaktiaj, okachi kuali, okijto moneki timokuayejyekoskej itech tlen toTajtsin Dios kiyolpaktia (Salmo 19:14). Ik non, tlen okijkuilo Pablo uelis tiktekitiltiskej ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej. ¿Ken uelis techpaleuis?

¹⁹ Ma timotlajtlanikan: “Ijkuak nikpejpena películas, videojuegos, tlakuikali uan okseki tlamantli tlen ika nimoyolpaktia, ¿kichiua ma nikpia itech nokuayejyekol nochi ‘tlan chipawak’?”. Tla chipauak uan techyolpaktia, tikmatiskej melauak kuali tlen otikpejpenkej. Pero tla non tlamauisol tlen tikitaj, kichiua ma timokuayejyekokan tlen  sokio, uelis tikijtoskej palantok (Mateo 12:33; Marcos 7:20-23). ¿Tleka ijkon tikijtoaj? Pampa ijkuak timokuayejyekoaj itech tlamantli tlen sokio, ayakmo tikpiaj yolseuilistli, kijtlakos totlalnamikilis tlen yotikmachtijkej ika itlanauatiluan Biblia uan ayakmo uelis timouikaskej iuan toTajtsin Dios (Efesios 5:5; 1 Timoteo 1:5, 19). Pampa tlen ika timoyolpaktiaj uelis techijtlakos, ik non, moneki ma tikixtopeuakan (Romanos 12:2). * Ma tikchiuakan ken salmista akin okitlatlaujti Jehová: “Xikchiua noixtololouan ma tlachiakan oksekan pampa amo ma kitakan tlen amo itlaj ipati” (Salmo 119:37).

20, 21. ¿Ken uelis tiktlakamatiskej 1 Corintios 10:23, 24 ijkuak tikpejpenaskej tlen ika timoyolpaktiskej?

²⁰ Pablo noijki okijto okse principio bíblico tlen techpaleuis ijkuak moneki tikpejpenaskej tlen tikchiuaskej. Okijto: “Weletis tikchiwaskeh san tlan tejwah tiknekiskeh pero amo techpalewis para okachi mamochikawa totlaneltokalis. Amaka mamotekipacho tlan ye kineki kichiwas, yej noiwa mamotekipacho kenomi kinyolchikawas oksikimeh” (1 Corintios 10:23, 24). ¿Ken techpaleuia nin principio bíblico ma tikpejpenakan tlen ika timoyolpaktiskej? Moneki timotlajtlaniskej: “¿Ken kitaskej oksekimej tlen ika nimoyolpaktia?”.

²¹ Uelis totlalnamikilis techiluis “weletis tikchiwaskeh”, noso kuali kajki tlen ika tiknekij timoyolpaktiskej. Pero tla tikitaj intlalnamikilis oksekimej amo chikauak pampa amo kuali kitaj non, ayakmo ma tikchiuakan non tlamantli. ¿Tleka? Pampa ken okijto Pablo, amo tiknekij ‘tikinkojkoskeh intlayejyekolis tokniwah’ nion ‘titlajtlakolchiwaskeh  inawak Cristo’. Ma tiktlakamatikan nin tlen technejmachtia: “Amitla xikchiwakah non ika nonkintoktiskeh matlajtlakolchiwakah” (1 Corintios 8:12; 10:32). Akinmej melauak tikchiuaj ken Cristo, tiktlakamatij tlen okijto Pablo, amo itlaj tikchiuaj maski “weletis tikchiwaskeh”, pampa amo ikaj kipaleuia ma ‘kichikawa itlaneltokalis’ (Romanos 14:1; 15:1).

22. Akinmej tikchiuaj ken Cristo, ¿tleka moneki tikajsikamatiskej oksekimej tlatlamantli mokuayejyekoaj?

²² Onka okse tlamantli tlen moneki tikilnamiktoskej ijkuak timotekipachoaj itech tokniuan. Akinmej totlalnamikilis amo chikauak amo tikinchiualtiskej tokniuan ma kitakan ken tejuan tikitaj tlen ika timoyolpaktiaj. Tla ijkon tikchiuaskej, yetoskia ken ijkuak tikuikaj tocarro uan tiknekij nochtin ijkon ma kiuikakan incarro ken tejuan tiknekij. Amo kuali ijkon tiknekiskej ma kichiuakan oksekimej. Pampa tikintlasojtlaj tokniuan, moneki tikintlakaitaskej akinmej amo chikauak intlalnamikilis pampa amo mokuayejyekoaj ken tejuan, tla tlen kichiuaj kiteititiaj moyekanaj ika principios bíblicos. Ijkon ‘nochteh techixmatiskeh [...] titeajsikamatkeh’ (Filipenses 4:5; Eclesiastés 7:16).

23. ¿Ken uelis tikpejpenaskej pampa ma yeto chipauak tlen ika timoyolpaktiskej?

²³ Ik non, ¿ken uelis tikmatiskej kox chipauak tlen ika timoyolpaktiaj? Moneki tikinmixtopeuaskej nochi tlamauisolmej tlen kiteititiaj miak tlamantli tlen pitsotik, ken auilnemilistli, itlaj tlen kixnamiki iTlajtol toTajtsin Dios. Maski Biblia amo nochi techiluia tlen kuali noso amo kuali, moneki ma timoyekanakan ika principios bíblicos. Ma tikixtopeuakan nochi tlamantli tlen uelis kijtlakos totlalnamikilis uan amo ma timoyolpaktikan ika tlen uelis kijtlakos intlalnamikilis tokniuan. Ma timochijchikauakan pampa tikueyichiuaskej uan tiyetoskej iuan tokalchanejkauan itech itlasojtlalis toTajtsin Dios.