Xikita nochi

Tlen kiualika

TLAMACHTIL 2

“Nanyetoskej notestigos”

“Nanyetoskej notestigos”

Jesús okinmachti iapóstoles ken tlayekanaskiaj ijkuak tetlapouiskiaj

Omokixti itech Hechos 1:1-26

1-3. ¿Tlen opanok ijkuak Jesús ok okatka inuan apóstoles uan tlen timotlajtlaniaj?

 APÓSTOLES okinpanok miak tlamantli saiktlami semanas. Achto okinyolkoko ijkuak okimiktijkej Jesús pero sapanoua oyolpakej ijkuak okiyolitijkej. Ijkuakon kanaj 40 tonalmej Jesús miak uelta okinmonextili uan okinnauati tlen kichiuaskej uan okinyolchika. Nochtin apóstoles oyolpakiayaj iuan Jesús uan amo okinekiayaj makinkajteua. Pero ayakmo inuan yetoskia.

2 Apóstoles okatkaj iuan Jesús itech tepetl Olivos uan yejuan kuali okikaktokaj tlen ye okinmiluiaya. Pero nochi san niman opanotikiski. Ijkuak otlanki inuan omotlapoui, okinmajkok imauan, okinteochi uan opejki tlejko iluikak. Apóstoles okitayaj Jesús ijkuak oyajki iluikak uan satepan ayakmo okitakej porque se mixtli okipacho (Luc. 24:50; Hech. 1:9, 10).

3 Ijkuakon, ¿tlen kichiuaskiaj apóstoles porque Jesús oyajki iluikak? Yejuan kichiuaskiaj tekitl tlen Jesús okipeualti. ¿Ken okinyektlali Jesús uan tlen okichijkej? ¿Tleka tejuan noijki moneki tikmatiskej? Techyolchikauas tlen timomachtiskej itech Hechos capítulo 1.

“Okinmititi” miak tlamantli tlen melauak (Hechos 1:1-5)

4. ¿Ken okipeualti Lucas libro Hechos?

4 Lucas okipeualti Hechos ijkon ken okipeualti iEvangelio. Opejki kitlajkuililia se tlakatl itoka Teófilo. a Satepan okojpaui tlen okijkuilo kanin tlami iEvangelio uan nin kiteititia nonmej ome libros mouikaj ika tlen kijtouaj. Pero itech libro Hechos kipia tlatlamantli tlajtoli uan kijtoua okseki tlamantli tlen amo ijkuilitok itech iEvangelio.

5. ¿Tlen kinpaleuiskia discípulos okachi matlaneltokakan?

5 Hechos 1:3 kijtoua Jesús okinmonextili idiscípulos uan “okinmititi ye melauak oyoltoka”. ‘Tepajti Lucas tlen okitlasojtlayaj’ san ye okijkuilo tlajtoli griego tlen motlajtolkopa ken “okinmititi ye melauak oyoltoka” (Col. 4:14). Non tlajtoli oijkuilitoka itech inlibros tepajtijkej uan okiteititiaya itlaj melauak opanok. Ijkon okiteititi Jesús oyoltoka. Ualeua okinmonextili se noso ome uan ualeua okinmonextili nochtin apóstoles. Noijki se tonal okinmonextili kanaj 500 idiscípulos (1 Cor. 15:3-6). ¡Nochi non tlamantli okinpaleui okachi matlaneltokakan!

6. ¿Tleka tikijtouaj moneki tikmatiskej tlen techpaleuia matitlaneltokakan?

6 Axkan tejuan titlaneltokaj porque okachi tikpiaj miak tlamantli tlen techmachtia tlen melauak. ¿Onka seki tlamantli tlen kiteititia Jesús melauak okatka nikan tlaltikpak, topatka okimiktijkej uan noijki okiyolitijkej? Kema. ITlajtol toTajtsin Dios kijtoua miakej okitakej tlen opanok uan amo moneki tikitaskej okseki tlamantli. Okachi titlaneltokaskej tla timomachtiaj uan tiktlatlaujtiaj Jehová. Noijki matikiluikan matechpaleui matikajsikamatikan tlen tiktlajtoltiaj. Matikilnamiktokan tlen techpaleuia matitlaneltokakan. Ikinon moneki titlaneltokaskej tla tiknekij nochipa tiyoltoskej (Juan 3:16).

7. ¿Ken uelis tikchiuaskej ijkon ken Jesús okichi ijkuak titetlapouiaj?

7 Hechos noijki kijtoua Jesús miak uelta okintlapoui idiscípulos tlen kijtosneki iTekiuajkayo toTajtsin Dios. Ye okinyekilui profecías kanin kijtouaj Mesías tlajyouiskia uan ixpoliuiskia (Luc. 24:13-32, 46, 47). Noijki okinyekilui tlen kichiuaskia Mesías. Okinmilui tlen kijtosneki iTekiuajkayo toTajtsin Dios porque ye kiyekanaskia non tekiuajkayotl. Jesús nochipa okijtouaya tlen kichiuas iTekiuajkayo toTajtsin Dios ijkuak otetlapouiaya. Tejuan noijki moneki tikchiuaskej ijkon ken ye okichi (Mat. 24:14; Luc. 4:43).

Moneki motetlapouis “ipan nochi tlaltikpak” (Hechos 1:6-12)

8. ¿Tlen ome tlamantli amo okajsikamatiayaj apóstoles?

8 Apóstoles saiktlami omotlapouijkej iuan Jesús ijkuak okatkaj itech tepetl Olivos. Yejuan okinekiayaj okachi kimatiskej ikinon okitlajtlanijkej Jesús: “ToTeko, ¿axkan tikyektlalis tekiuajkayotl itech altepetl Israel?” (Hech. 1:6). Ijkuak ijkon okitlajtlanijkej okiteititijkej amo okajsikamatiayaj ome tlamantli: Se, yejuan okineltokayaj iTekiuajkayo toTajtsin Dios oksepa yetoskia ompa Israel. Ome, okichiayaj iTekiuajkayo toTajtsin Dios san niman matlanauati porque yejuan okijtojkej: “Axkan tikyektlalis tekiuajkayotl”. ¿Ken okinpaleui Jesús amo ijkon mamokuayejyekokan?

9. ¿Ken okinpaleui Jesús iapóstoles uan tlen techmachtia tlen okinmilui?

9 Jesús kuali okimatiaya satepan kajsikamatiskiaj achto tlamantli ikinon amo okinyekilui. Opanok majtlaktli tonal uan discípulos okitakej ken opejki se yankuik altepetl tlen itoka Israel tlen iaxka toTajtsin Dios. Ijkuakon altepetl Israel ayakmo yetoskia ialtepe toTajtsin Dios. Pero Jesús okinyekilui okse tlamantli tlen amo kuali okajsikamatiayaj. Ye ika tlasojtlalistli okinmilnamikti: “Namejuan amo moneki nankimatiskej tlen hora noso keman porque san toTajtsin Dios kinamiki kijtos” (Hech. 1:7). San Jehová kinamiki kijtos keman mochiuas tlen ye kineki. Ijkuak yikimiktiskiaj Jesús, okijto ye amo okimatiaya tlen “tonal uan hora” tlamis tlen amo kuali. “San toTajtsin kimati” keman ijkon panos (Mat. 24:36). Non techmachtia amo san matechtekipachojto keman tlamis tlen amo kuali porque san toTajtsin Dios kimati.

10. ¿Ken uelis tikchiuaskej ijkon ken apóstoles uan tleka?

10 Pero amo san niman matikinteneuakan apóstoles. Yejuan otlaneltokayaj uan okatkaj yolyamankej porque okiselijkej tlen Jesús okinmilui. Noijki amo kuali okajsikamatiayaj miak tlamantli pero okinekiayaj okachi kimatiskej tlen panoskia. Jesús miak uelta okinmilui ‘mamotlachilijtokan’ (Mat. 24:42; 25:13; 26:41). Yejuan melauak omotlachilijtokan porque okinekiayaj kitaskej tlen kichiuaskia Jehová. Tejuan noijki matimotlachilijtokan ijkon ken okichijkej apóstoles. Axkan okachi moneki ijkon tikchiuaskej porque tikatej “itlamian tonalmej” (2 Tim. 3:1-5).

11, 12. (1) ¿Tlen okinnauati Jesús makichiuakan idiscípulos? (2) ¿Tleka Jesús achto otlajto itech espíritu santo ijkuak idiscípulos yikinnauatiskia matetlapouikan?

11 Apóstoles omonekiaya itlaj kilnamiktoskej. Jesús okinmilnamikti: “Nankipiaskej chikaualistli ijkuak nankiseliskej espíritu santo. Nanyetoskej notestigos ompa Jerusalén, Judea, Samaria uan ipan nochi tlaltikpak” (Hech. 1:8). Nin kiteititia okachi uejka kitematiltiskiaj Cristo okiyolitijkej. Achto omonekiaya kitematiltiskej ompa Jerusalén kanin okimiktijkej Jesús. Satepan noijki kitematiltiskiaj ompa Judea, Samaria uan itech okseki altepemej tlen okachi uejka okatkaj.

12 Jesús okinmilnamikti idiscípulos kiseliskiaj iespíritu santo toTajtsin Dios uan non kinpaleuiskia makichiuakan tlen okinnauati. Itech Hechos ijkuilitok kanaj 40 veces tlajtoli “espíritu santo”. Nin libro techititia moneki techpaleuis espíritu santo para tikchiuaskej tlen Jehová kineki. Axkan okachi moneki matechpaleui, ikinon nochipa matikiluikan toTajtsin Dios matechpaleui (Luc. 11:13).

13. ¿Hasta kanin moneki titetlapouiskej uan tleka moneki tiyolpakiskej ijkuak ijkon tikchiuaj?

13 Tokniuan tlen okatkaj achto siglo san otetlapouijkej itech seki altepemej ijkuak kijtoua “ipan nochi tlaltikpak”. Pero axkan katej okachi miakej altepemej kanin moneki titetlapouiskej. Itech tlamachtil se otikitakej tejuan otikijtojkej titetlapouiskej ijkon ken otechnauatijkej. Ijkon tikchiuaj porque toTajtsin Dios kineki nochtin makimatikan tlen kichiuas iTekiuajkayo (1 Tim. 2:3, 4). ¿Tejuatsin tiyolpaki ijkuak titetlapouia para miakej mamomakixtikan? Sapanoua tiyolpakij ijkuak titetlapouiaj. Jehová techyolchikaua matitetlapouikan. Libro Hechos techmachtis ken titetlapouiskej uan miak tlamantli tlen techpaleuis matiyolpakikan ijkuak titetlapouiaj.

14, 15. (1) ¿Ken okijtojkej ángeles ualmokopaskia Cristo uan tlen kijtosneki? (Noijki xikita nota). (2) ¿Tleka tikijtouaj Jesús oualmokopki ijkon ken ijkuak oyajki iluikak?

14 Yotikijtojkej 11 apóstoles okitakej ijkuak Jesús oyaya iluikak uan satepan ayakmo okitakej porque se mixtli okipacho. Ijkuakon ome ángeles okinmonextilijkej uan okinmiluijkej: “Tlakamej tlen nanuitsej Galilea, ¿tleka nantlachixtokej iluikak? Jesús tlen namouan okatka, toTajtsin Dios yokiuikak iluikak. Satepan uits ijkon ken onankitakej oyajki iluikak” (Hech. 1:11). Miakej religiones tlamachtiaj Jesús oksepa uits ijkon ken achto okipiaya icuerpo, pero ¿ijkon okijtojkej ángeles? Amo. ¿Tleka ijkon tikijtouaj?

15 Ángeles amo okijtojkej oksepa ualmokopaskia ijkon ken achto okipiaya icuerpo. Ye ualmokopaskia ijkon ken ijkuak oyajki iluikak. b ¿Ken oyajki iluikak? Ye ayakmo omotaya ijkuak ángeles omotlapouijkej inuan apóstoles. San sekimej tlakamej okitakej ijkuak Jesús oyajki iluikak uan okajsito iTajtsin. Nin kijtosneki ualmokopaskia ijkon ken ijkuak oyajki iluikak uan ijkon yopanok. Tikajsikamatij nin tlamantli san akinmej timouikaj iuan toTajtsin Dios. Yitikmatij Jesús kiyekana iTekiuajkayo toTajtsin Dios (Luc. 17:20). Ikinon moneki tikajsikamatiskej tlen kiteititia Jesús yinika kajki. Noijki moneki tikinyekiluiskej oksekimej tleka san niman moneki kitekichiuiliskej toTajtsin Dios, porque satepan ayakmo uelis kichiuaskej.

“Techmatilti akin otikpejpenki” (Hechos 1:13-26)

16. Ijkon ken kijtoua Hechos 1:13, 14, ¿ken omonechikouayaj achto siglo?

16 Apóstoles “opakiayaj ijkuak omokopkej Jerusalén” (Luc. 24:52). ¿Tlen kichiuaskiaj ijkuak okikakej tlen Jesús okinmilui? Matikitakan tlen kijtoua Hechos 1:13, 14 porque ompa techiluia ken omonechikouayaj achto siglo. Ompa kijtoua omonechikojkej “itech cuarto tlen okatka tlakpak”. Akinmej ochantiayaj Palestina inkaluan okipiayaj se cuarto tlakpak uan otlejkouayaj itech escalera tlen okatka kiauak. Xamo okatkaj ikalijtik imama Marcos tlen moijtoua itech Hechos 12:12. Xamo amo okipiaya miak tlamantli kanin omonechikouayaj. Pero ¿akinmej ompa omonechikojkej uan tlen okichijkej?

17. ¿Tlen techmachtia tlen okichi imama Jesús?

17 Apóstoles omonechikouayaj inuan oksekimej tlakamej uan “sekimej siuamej”. Noijki inuan omonechikouaya imama Jesús. Itech Hechos saiktlami moijtoua itoka imama Jesús. Melauak kualtsin tlen okichi porque ye okitekichiuili toTajtsin Dios inuan tokniuan, okatka yolyamanki uan amo keman omoueyinekiaya. Xamo sapanoua omoyolchika ijkuak okinmitak naui ikoneuan noijki omonechikouayaj. Ijkuak Jesús ok okatka nikan tlaltikpak, itlakpaikniuan amo okineltokayaj tlen ye otlamachtiaya. Pero okiselijkej itlamachtil ijkuak oixpoliuik uan toTajtsin Dios okiyoliti (Mat. 13:55; Juan 7:5; 1 Cor. 15:7).

18. ¿Tleka miak ipati matimonechikokan?

18 ¿Tleka omonechikouayaj discípulos? Hechos 1:14 kijtoua: “Nochtin yejuan san sekan omotlatlaujtiayaj”. Miak ipati matimonechikokan porque ijkon tikueyichiuaj toTajtsin Dios. Noijki timosepanyolchikauaj, timomachtiaj uan techyektlapouiaj. Ijkon tikchiuaj porque tiknekij tikueyichiuaskej Jehová. Ye sapanoua yolpaki ijkuak tiktlatlaujtiaj uan tiktlakuikiliaj porque non techpaleuia. Miak ipati ijkuak timonechikouaj porque timosepanyolchikauaj. Ikinon nochipa matimonechikokan (Heb. 10:24, 25).

19. ¿Tlen techmachtia Jehová ijkuak ok okikauili Pedro matlapaleui?

19 Akinmej okichiuayaj ken Cristo omonekiaya itlaj kipejpenaskej. Nin kinpaleuiskia okachi kuali makichiuakan seki tlamantli uan Pedro okinyekanki (Hech. 1:15-26). Matikilnamikikan ye okijto seki semanas achto amo okixmatiaya Jesús pero Jehová ok okikauili matlapaleui (Mar. 14:72). Non sapanoua techyolseuia. Tejuan tinochtin titlajtlakolejkej ikinon moneki matechilnamiktikan Jehová yolkuali uan techtlapojpoluia ijkuak timoyolkopaj ika nochi toyolo (Sal. 86:5).

20. ¿Tleka omonekiaya kipatkayotiskiaj Judas?

20 Pedro okajsikamatki omonekiaya kitemoskej akin kipatkayotiskia Judas porque ye okitemakti Jesús. Pero ¿akin kipatkayotiskia? Omonekiaya yetos se tlen onemiaya iuan Jesús ijkuak otetlapouiaya uan okitak ijkuak okiyolitijkej (Hech. 1:21, 22). Nin mouika iuan tlen okijto Jesús: “Namejuan tlen nouan nankatej, nanmotlaliskej ipan 12 tronos uan nankinmixkomakaskej 12 ifamilias Israel” (Mat. 19:28). Nesi Jehová okinekiaya 12 apóstoles tlen otetlapouiayaj iuan Jesús mayetokan “12 temej”, para kitlakxilijtoskiaj yankuik altepetl Jerusalén (Apoc. 21:2, 14). ToTajtsin Dios okipaleui Pedro makajsikamati nin profecía kipanoskia Judas: “Ikaj ipatka matlayekana” (Sal. 109:8).

21. ¿Tlen techmachtia tlen okichijkej apóstoles?

21 ¿Ken okipejpenkej akin kipatkayotiskia Judas? Omotlatlankej (Prov. 16:33). Yiuejkika ijkon okichiuayaj ijkuak itlaj okipejpenayaj pero itech Hechos saiktlami kijtoua ijkon okichijkej. Ayakmo ijkon okichijkej ijkuak okiselijkej espíritu santo. ¿Tleka omotlatlankej non tonal? Apóstoles okitlatlaujtijkej toTajtsin Dios: “Jehová, tejuatsin tikmati tlen kipiaj nochtin inyolipan. Nikan katej ome tlakamej uan techmatilti akin otikpejpenki” (Hech. 1:23, 24). Yejuan okinekiayaj Jehová makipejpena akin kipatkayotiskia Judas. ¿Akin okipejpenkej para mapoui inuan 12 apóstoles? Jehová okipejpenki Matías uan xamo ye noijki otetlapouito ijkuak Jesús okintitlanki 70 discípulos (Hech. 6:2). c

22, 23. ¿Tleka moneki matikselikan matechyekanakan tlayekankej uan matikchiuakan tlen techiluiaj?

22 Non techilnamiktia ialtepe toTajtsin Dios miak ipati nochi kuali makichiua. Axkan noijki kinpejpenaj tokniuan makinyekanakan tlanechikolmej. Ijkuak ijkon kichiuaj, tlayekankej achto kitaj kox kichiuaj tlen kijtoua Biblia uan kitlatlaujtiaj toTajtsin Dios makinyekana ika iespíritu santo. Ijkon tikmatij tlayekankej okinpejpenkej ika espíritu santo. Ikinon tikseliaj matechyekanakan uan tikchiuaj tlen techiluiaj. Ijkon tikteititiaj tinochtin titlapaleuiaj kanin timonechikouaj (Heb. 13:17).

Matikselikan matechyekanakan tlayekankej uan matikchiuakan tlen techiluiaj.

23 Yotikitakej discípulos sapanoua omoyolchikajkej ijkuak toTajtsin Dios okiyoliti Jesús uan noijki ijkuak iuan okatkaj. Noijki omoyolchikajkej ijkuak okitakej ken okachi kuali kitekichiuiliskiaj toTajtsin Dios. Yejuan kuali omoyektlalijkej uan ijkon uelis kiseliskiaj tlen satepan panoskia. Non tikitaskej itech okse tlamachtil.

a Ijkuak Lucas okijkuilo iEvangelio, okijkuilo “tejuatsin” ijkuak okitlajpalo Teófilo. Xamo non tlakatl oueyititoka uan ayamo otlaneltokaya (Luc. 1:3). Pero itech Hechos san okijkuilo “Teófilo”. Sekimej ixtlamatkej kijtouaj Teófilo opejki tlaneltoka ijkuak okitlajtolti Evangelio tlen okijkuilo Lucas. Ikinon, Lucas ayakmo okilui “tejuatsin”. Ijkuakon opejki kinotsa ken ikni porque yotlaneltokaya.

b Nin versículo kipia tlajtoli griego trópos uan kijtosneki ‘ijkon ken oyajki iluikak’. Pero amo kipia tlajtoli morfḗ tlen kijtosneki ‘ijkon ken achto okipiaya icuerpo’.

c Satepan Pablo okipejpenkej mayeto apóstol “innauak akinmej amo judíos” pero amo keman opouik inuan 12 apóstoles (Rom. 11:13; 1 Cor. 15:4-8). Ye amo keman opouik inuan 12 apóstoles porque amo otetlapoui iuan Jesús.