¿Ikaj okichijchi nochi tlen onka?
¿Tejuatsin katli tikijtoskia ijkon opanok?
TEJUAN...
TOSELTI OTINESKEJ
IKAJ OTECHCHIJCHI
Xamo timokuayejyekouaj ixtlamatkej kijtoskej toselti otineskej uan akinmej kipiaj inreligión kijtoskej ikaj otechchijchi.
Pero amo nochtin ijkon mokuayejyekouaj.
Miakej tlen okachi momachtiaj uan ixtlamatkej amo kineltokaj toselti otineskej.
Matikitakan tlen mokuayejyekoua Gerard Hertel tlen tlamachtia Entomología uan ye okimachtijkej toselti otineskej itech universidad. Ye okijto: “Ijkuak otikchiuayaj exámenes onitlanankiliaya tlen okinekiayaj akinmej onechmachtiayaj pero ne amo onikneltokaya tlen onechmachtiayaj”.
¿Tleka sekimej ixtlamatkej amo kineltokaj toselti otineskej? Matikinmitakan ome tlajtlanilmej tlen ixtlamatkej amo uelij kinnankiliaj uan ijkon tikmatiskej tleka ijkon mokuayejyekouaj. ¿Ikaj okichijchi nochi tlen onka? ¿Kanin ouala nochi tlen yoltok?
¿Ikaj okichijchi nochi tlen onka?
SEKIMEJ KIJTOUAJ: Nochi tlen onka omochi itech seki tlamantli tlen amo yoltok.
¿TLEKA AMO NOCHTIN IJKON MOKUAYEJYEKOUAJ? Axkan ixtlamatkej kimatij ken chijchitok nochi tlen yoltok pero amo kajsikamatij tleka yoltok. Seki tlamantli tlen amo yoltok amo chijchitok ken se célula tlen yoltok.
Ixtlamatkej san kijtouaj miak tlamantli ken uelis okatka tlaltikpak yimiak xiuitl. Tlatlamantli mokuayejyekouaj kanin ouala nochi tlen onka. Sekimej mokuayejyekouaj otoponki se tepetl uan ijkon omochi nochi tlen onka uan oksekimej kijtouaj opejki ijtik mar. Noijki oksekimej kijtouaj nochi tlen kichiua itlaj mayolto oneski itech okseki planetas uan oajsiko tlaltikpak itech meteoritos. Pero amo kijtoua ken opejki yolilistli uan san kijtouaj oksekan ouala.
Sekimej ixtlamatkej mokuayejyekouaj yiuejkika okatka seki moléculas tlen okichi mayolto nochi tlen axkan tikixmatij. Non kijtosneki nonmej moléculas omochijkej itech seki tlamantli tlen amo yoltok uan ijkon omomiaktilijkej. Pero ixtlamatkej amo kinmajsij nonmej moléculas nion uelij kinchijchiuaj.
Tetlajtlachialti ken mochijchiua nochi tlen onka. Células kipiaj nochi tlen moneki para kichijchiuaskej seki tlamantli. Sekimej ixtlamatkej kijtouaj célula chijchitok ken se computadora uan ken chijchitok yetoskia ken se programa tlen kichiua matekipano non computadora. Pero akinmej kijtouaj iselti omochijchi amo kijtouaj kanin ouala.
Proteínas kipaleuiaj célula kuali matekipano. Se proteína kipia kanaj 100 aminoácidos tlen amo moliniaj. Para kuali tekipanoskej moneki san sekan yetoskej uan amo moliniskej. Ikinon sekimej ixtlamatkej kijtouaj amo uelis iselti mochijchiuas se molécula. Se ixtlamatki itoka Paul Davies okijkuilo: “Se célula para kuali tekipanos moneki kipias miak tlatlamantli proteínas ikinon amo uelis tikijtoskej san iselti omochijchi”.
IKINON UELIS TIKIJTOSKEJ: Ixtlamatkej miak xiuitl yomomachtijkej uan yokitakej amitlaj uelis mochijchiuas tla amo uits itech itlaj tlen yoltok.
¿Kanin ouala nochi tlen yoltok?
SEKIMEJ KIJTOUAJ: Nochi tlen onka uits itech se tlamantli tlen oyoltoka uan ijkon omochijchita okseki tlamantli uan tejuan noijki ijkon otineskej. Non kijtosneki san iselti omochijchita uan iselti omoskalti.
¿TLEKA AMO NOCHTIN IJKON MOKUAYEJYEKOUAJ? Seki células okachi kipiaj miak tlamantli uan okseki amo. Se amochtli itoka Britannica Online Encyclopedia kijtoua células tlen amo okachi kipiaj miak tlamantli mokopaj para kipiaskej miak tlamantli. Non “okse tlamantli tlen amo kajsikamatij akinmej kijtouaj nochi tlen onka san iselti omochijchi ijkon ken amo kajsikamatij kox ikaj otechchijchi”.
Ixtlamatkej yokitakej se célula kipia miak moléculas tlen ajsitokej. Nonmej moléculas chijchitokej ika proteínas uan mosepanpaleuiaj para kichiuaskej miak tlamantli. Nonmej moléculas kiuikaj tlen moneki itech tocuerpo para matikpiakan chikaualistli uan kinyektlaliaj células. Non kipaleuia tocuerpo makichiua tlen moneki. ¿Kijtosneki nonmej moléculas san inselti omochijchijkej uan inselti omoskaltijkej? Miakej amo ijkon kineltokaj.
Yolkamej uan tejuan peua timoskaltiaj itech se óvulo. Ijtik embrión, momiaktiliaj células uan sejse grupo peua kichijchiua sejse parte tocuerpo. Akinmej kijtouaj san iselti omochijchi nochi tlen onka, amo kajsikamatij ken células “kimatij” kanin tekipanoskej uan ken “kimatij” tlen kichiuaskej itech tocuerpo.
Axkan moajsikamati tla se yolkatl mopatla hasta mochiuas okse yolkatl moneki mopatlaskej moléculas ijtik se célula. Pero ixtlamatkej amo ueli kiteititiaj kox células ueli “mopapatlaj”. Ikinon ¿uelis timokuayejyekoskej yolkamej tlen axkan tikinmixmatij san inselti omochijchitajkej uan inselti omoskaltijkej? Michael Behe tlen tlamachtia Biología okijto miakej akinmej momachtiaj “motlajtlachialtiaj porque yolkamej chijchitokej sapanoua oui pero amo kajsikamatij tleka ijkon chijchitokej tla amikaj okinchijchi”.
Tejuan tikmatij tlen panotok uan tlen techpanoua, tikmatij timokuayejyekoskej, tikajsikamatij seki tlamantli, techpaktia tiktemakaskej tlen tikpiaj, techpaktia tikinpaleuiskej oksekimej uan tikmatij tlen kuali uan tlen amo. Akinmej kijtouaj san iselti omochijchi uan omoskalti nochi tlen onka amo kajsikamatij tleka tiuelij tikchiuaj nochi non tlamantli.
IKINON UELIS TIKIJTOSKEJ: Miakej kineltokaj iselti omochijchi nochi tlen onka pero oksekimej amo ijkon kineltokaj.
Matikitakan nin tlamantli tlen uelis techpaleuis
Sekimej ixtlamatkej tlen yomomachtijkej uan yotlatemojkej okajsikamatkej ikaj otechchijchi. Ijkon okajsikamatki Antony Flew tlen tlamachtia filosofía uan achto amo okineltokaya kox okatka toTajtsin Dios. Ye okipatlak tlen omokuayejyekouaya ijkuak okajsikamatki ken ochijchitokaj nochi tlen yoltok uan ken monauatia nochi tlen onka. Ye okilnamik tlen okijtojkej sekimej ixtlamatkej uan okijkuilo: “Moneki tikseliskej nochi tlen kiteititia ikaj otlachijchi maski amo techpaktiskia”. Tlen omomachti yokipaleui makineltoka ikaj otlachijchi.
Gerard Hertel tlen achto otimotlapouijkej noijki ijkon opejki mokuayejyekoua. Maski omomachti miak uan tlamachtia Entomología, ye okijto: “Amitlaj onikajsik tlen kiteititia toselti otineskej. Ijkuak onikitak sapanoua kualtsin chijchitok nochi tlen yoltok, onechpaleui manikneltoka ikaj otlachijchi uan otlayektlali”.
Ijkon ken akin kualtsin tlachijchiua ueli tikixmatij ijkuak tikitaj tlen okichijchi, ijkon okipanok Gerard, ye okixmatki akin nochi otlachijchi ijkuak okitak tlen onka. Pero noijki opejki momachtia Biblia tlen miakej kineltokaj toTajtsin Dios okichijchi (2 Timoteo 3:16). Ompa okajsikamatki akin otechchijchi uan ken moyektlalis nochi tlen axkan panotok. Non okipaleui makineltoka Biblia okichijchi ikaj akin sapanoua ixtlamatki.
Gerard okajsikamatki moneki matimomachtikan tlen kijtoua Biblia. Ikinon timitsyoleuaj ximomachti Biblia.