1. (1) ¿Ken omomachtiaya tokni Russell uan oksekimej tokniuan? (2) ¿Ken okinpaleui tlen okichijkej?

YIKIPIA kanaj cien xiuitl tokni Russell uan oksekimej tokniuan opejki monechikouaj uan okitayaj tlen tlamachtia Biblia ijkuak kijtoua akin Jehová, akin Jesucristo, tlen kijtosneki mikilistli uan tlen kijtosneki otechmakixtijkej. Amo oui omomachtiayaj. Achto se tokni itlaj otlajtlaniaya uan satepan okintlajtoltiayaj textos tlen omouikaya iuan tlen okinekiayaj kimatiskej. Satepan okijkuilouayaj tlen okajsikamatiayaj. Jehová okinpaleui tokniuan ma kajsikamatikan miak tlamantli tlen tlamachtia Biblia uan axkan tejuan tikpatioitaj.

2. ¿Tleka ualeua amo kuali tikajsikamatij tlen kijtosneki se profecía?

² Tokniuan san niman okajsikamatkej amo san se tlamantli kijtosneki tikmatiskej tlen tlamachtia Biblia uan tlen kijtosneki se profecía. ¿Tleka okachi oui tikajsikamatiskej se profecía? Achto, ualeua okachi totoka tikajsikamatij se profecía ijkuak mochijtok noso yomochi. Ome, moneki tikmatiskej tlen kijtouaj textos tlen achto uan satepan ijkuilitokej tla tiknekij tikajsikamatiskej se profecía. Amo kuali tikajsikamatiskej tla san tikitaskej se texto. Nesi ijkon opanok ika se profecía tlen kipia amochtli Joel. Axkan timomachtiskej uan tikitaskej tleka moneki tikpatlaskej tlen otikneltokayaj.

3, 4. ¿Ken otikajsikamatiayaj profecía tlen ijkuilitok itech Joel 2:7-9?

³ (Xiktlajtolti Joel 2:7-9). Joel okijto miakej chapulimej kixpoloskiaj altepetl Israel. Ninmej chapulimej kinpiaj  intlanuan ken se león uan inkamachal ken se león uan nochi okikuajkej (Joel 1:4, 6). Miak xiuitl otikajsikamatiayaj nin profecía okineskayotiaya itekipanojkauan Jehová. Ijkon otikneltokayaj porque titetlapouiaj uan amitlaj tikkauaj ma techtsakuili ijkon ken chapulimej nochi kikuaj. Otimokuayejyekouayaj ijkuak titetlapouiaj tikinkuejsouaj akinmej pouij itech religiones tlen san tlakajkayauaj. *

⁴ Ijkon otikajsikamatiayaj porque san otikitayaj tlen kijtoua Joel 2:7-9. Pero yotikitakej tlen kijtouaj okseki textos uan moneki tikpatlaskej ken otikajsikamatiayaj non profecía. ¿Tleka? Ma tikitakan naui tlamantli.

5, 6. (1) ¿Tlen timotlajtlaniaj ijkuak timomachtiaj tlen kijtoua Joel 2:20? (2) ¿Tlen timotlajtlaniaj ijkuak timomachtiaj tlen kijtoua Joel 2:25?

⁵ Achto ma tikitakan tlen techiluia Jehová itech Joel 2:20: “Akin uits norte [kijtosneki chapulimej] uejka nikuikas uan amo namouan yetos”. Tla chapulimej kineskayotiskiaj iTlaixpantijkauan Jehová akinmej tetlapouiaj uan tlamachtiaj ken Jesús otlanauati, ¿tleka kijtoua uejka kinuikas? (Ezeq. 33:7-9; Mat. 28:19, 20). ToTajtsin Dios amo uelis uejka kinuikas itekipanojkauan tlen amo keman kikauaj. Moajsikamati uejka kinuikas akinmej kinkokoliaj itekipanojkauan.

⁶ Ome, ma tikitakan tlen kijtoua Joel 2:25: “Namechteochiuas porque miak xiuitl onamechtlakuali chapuli tlen kinpia iajasuan, chapuli tlen amo kinpia iajasuan, chapuli tlen tlakua miak uan chapuli tlen nochi kikua porque ne onamechintitlanili”. Ompa tikitaj toTajtsin Dios okijto kinteochiuas akinmej okintlakualijkej chapulimej. Tla chapulimej kinneskayotiskiaj iTlaixpantijkauan Jehová, ¿tleka kijtoua tetlajyouiltiskiaj ijkuak tetlapouiaj? Ijkuak titetlapouiaj tikinpaleuiaj oksekimej ma moyolkopakan uan ma momakixtikan (Ezeq. 33:8, 19). ¡Non se tlateochiualistli!

7. ¿Tleka miak ipati tlajtoli “satepan” tlen kijtoua Joel 2:28, 29?

⁷ (Xiktlajtolti Joel 2:28, 29). Eyi, ma tikitakan ken opanotia nin profecía. Jehová okijto: “Satepan niktlalis noespíritu”, nin kijtosneki ijkuak chapulimej yotlanki okichijkej tlen omonekiaya. Tla chapulimej kinneskayotiaj itekipanojkauan toTajtsin Dios, ¿tleka kijtoua inpan kitlalis iespíritu ijkuak tlamis tetlapouiskej? Yejuan yotetlapouijkej miak xiuitl maski tekiuajkej amo kinkauiliaj uan maski oksekimej amo kinpaktia. Pero amo uelis tetlapouiskiaj tla toTajtsin Dios amo kinmakaskia iespíritu santo.

8. ¿Akinmej kineskayotiaj chapulimej tlen kijtoua Apocalipsis 9:1-11? (Xikita ixko revista).

⁸ (Xiktlajtolti Apocalipsis 9:1-11). Ma tikitakan tlamantli naui. Achto otikijtouayaj chapulimej okineskayotiayaj ijkuak titetlapouiaj porque itech Apocalipsis onka se profecía tlen noijki ijkon kijtoua. Ompa kijtoua chapulimej tlachixtokej ken tlakamej uan ipan “intsonteko okiwikayah kemi se korona de oro” (Apoc. 9:7). Ninmej chapulimej  okintlajyouiltiayaj “akimeh amo kipiah ixneskayo Dios itech inmixkuak”, nin kijtosneki akinmej kikokoliaj toTajtsin Dios. Ijkon okichiuayaj kanaj makuili metstli porque chapulimej yoltokej kanaj makuili metstli (Apoc. 9:4, 5). Tlen kijtoua Apocalipsis kineskayotia tlapejpenalmej porque yejuan tetlapouiaj tlen kinpanos akinmej amo kineltokaj toTajtsin Dios uan miakej amo kinpaktia tlen kikakij.

9. ¿Tleka tikijtouaj seki tlamantli tlen moijtoua itech Joel amo mouika iuan tlen okitak Juan?

⁹ Seki tlamantli tlen kijtoua Apocalipsis mouika iuan tlen kijtoua Joel. Pero seki tlamantli amo iuan mouika. Ma tikitakan tleka ijkon tikijtouaj. Profecía tlen moijtoua itech Joel, kijtoua chapulimej okikuajkej nochi xiuitl. Pero tlatitlanil Juan okitak chapulimej “okinnawatijkeh amo makikuajkuakah n xiwitl non onka ipan tlaltíkpaktli” (Joel 1:4, 6, 7; Apoc. 9:4). Chapulimej tlen okinmitak Joel oualayaj ik norte pero tlen okinmitak Juan okatkaj kanin “sentlawejkatlantik” (Joel 2:20; Apoc. 9:2, 3). Profecía tlen moijtoua itech Joel, kijtoua Jehová uejka kinuikas chapulimej. Pero Apocalipsis kijtoua chapulimej okichijkej tlen okinnauatijkej. Biblia amo kanaj kijtoua Jehová amo kinselia chapulimej tlen moijtoua  itech Apocalipsis (xikita recuadro “ Profecías tlen tlajtouaj itech chapulimej pero amo san se tlamantli kijtosneki”).

10. Xikijto ken tikmatij ualeua Biblia san se tlamantli kitekitiltia ijkuak kineskayotia miak tlamantli.

¹⁰ Nochi tlen yotikitakej techititia amo san se tlamantli kijtosneki tlen kijtoua amochtli Joel uan tlen kijtoua Apocalipsis. Nin amo techtlajtlachialtia porque ualeua Biblia san se tlamantli kitekitiltia ijkuak kineskayotia miak tlamantli. Ma tikitakan tleka ijkon tikijtouaj. Apocalipsis 5:5 kijtoua Jesús yetoskia ken se “lío non iwejkaixwi n Judá” pero 1 Pedro 5:8 kijtoua “amokualitlakatl kitemojtinemi akin kixpolos, kemi yaskia se lío”. Axkan okse tlamantli tikajsikamatij profecía tlen ijkuilitok itech amochtli Joel. Ik non, moneki tikpatlaskej tlen otikneltokayaj. Ma tikitakan tleka ijkon tikijtouaj.

11. ¿Ken techpaleuia Joel 1:6 uan 2:1, 8, 11 ma tikajsikamatikan akinmej kineskayotiaj chapulimej?

¹¹ Otimomachtijkej okseki versículos tlen tlajtouaj itech profecía tlen moajsi itech amochtli Joel uan otikajsikamatkej profeta okijto soldados tlateuiskiaj (Joel 1:6; 2:1, 8, 11). Jehová okijto kinnauatiskia soldados tlen ochantiayaj Babilonia ma kintlajyouiltikan israelitas tlen amo otetlakamatiayaj (Joel 2:25). Kijtoua ninmej soldados ualaskiaj ik “norte” uan ijkon kimoaxkatiskiaj altepetl Israel (Joel 2:20). Ninmej soldados yetoskiaj ken chapulimej tlen kuali omoyektlalijkej. Joel okijto ninmej soldados: “Sejse tlakatl yaui itech iojui. [...] Kimoaxkatiaj altepetl uan motlalouaj ipan tepamitl. Tlejkoj ipan kalmej uan kalakij itech ventanas ken ichtekej” (Joel 2:8, 9). ¿Timokuayejyekouaj tlen okichiuayaj? San kanin okatkaj soldados uan amikaj uelis motlatiskia nion choloskia.

12. ¿Ken omochi profecía tlen ijkuilitok itech amochtli Joel?

¹² Soldados tlen oualayaj Babilonia okatkaj ken chapulimej uan okimoaxkatijkej Jerusalén itech xiuitl 607 achto itech xiuitl se. Biblia kijtoua tekiua tlen otlanauatiaya Babilonia uan isoldados: “Okinmiktijkej telpokamej [...]. Amo okinmiknomatkej telpokamej, ichpokamej, akinmej yokipiayaj miak xiuitl nion akinmej amo chikauakej. ToTajtsin Dios okinkauili nochi ma kimoaxkatikan”. Noijki kijtoua: “Okitlati ikalijtik toTajtsin Dios, okitlamotlak tepamitl tlen okiyaualouaya Jerusalén, okintlati torres uan okipojpolo nochi tlen miak ipati” (2 Crón. 36:17, 19). Soldados tlen oualayaj Babilonia okipojpolojkej altepetl uan akinmej ik ompa opanouayaj okijtouayaj: “Tlauaki, amo katej tlakamej nion yolkamej uan yokinmaktilijkej caldeos” (Jer. 32:43).

13. ¿Tlen kijtosneki tlen kijtoua Jeremías 16:16, 18?

¹³ Opanok doscientos xiuitl ijkuak Joel okijto nin profecía uan Jehová okilui Jeremías ma kijkuilo tlen okachi panoskia. Okijkuilo soldados kintemoskiaj israelitas tlen amo otetlakamatiayaj uan nochtin kinkitskiskiaj. Jeremías 16:16, 18 kijtoua Jehová “kinnotsas miakej tlen michkitskiaj uan yejuan namechkitskiskej. Satepan nikinnotsas miakej tlen kinkitskiaj yolkamej uan yejuan namechkitskitiuij kanin tepeyo uan kanin tepexio”. Noijki kijtoua:  “Nikintlajyouiltis porque okichijkej tlen amo kuali uan otlajtlakolchijkej”. Israelitas tlen amo otetlakamatkej amo uelis motlatiskiaj ijtik kuajyo nion itempa aueyatl uan soldados kinmajsiskiaj.

14. ¿Keman omochi tlen kijtoua Joel 2:28, 29?

¹⁴ Joel okijkuilo tlen kitokaskiaj itech tlali oksepa tlakiskia (Joel 2:23-26). Satepan Jehová kitematiltiskia miak tlamantli uan miakej kiseliskiaj. Jehová okijto: “Niktlalis noespíritu ipan nochtin uan motelpokauan uan moichpokauan kijtoskej tlen panos satepan [...]. Niktitlanis noespíritu ipan nochtin notlakeualuan” (Joel 2:28, 29). ¿Keman omochi tlen okijto Joel? Amo omochi ijkuak israelitas okiskej Babilonia uan oyajkej inmialtepe. Nin omochi itech Pentecostés xiuitl 33. ¿Ken tikmatij?

15. Ijkon ken kijtoua Hechos 2:16, 17, ¿tlen okipatlak Pedro ijkuak okijto Joel 2:28 uan tlen techititia?

¹⁵ Pedro okijkuilo tlen opanok itech Pentecostés xiuitl 33 mouika iuan tlen kijtoua Joel 2:28, 29. Ijkuakon opanok itlaj tetlajtlachialti. Kanaj las nueve kualkan, toTajtsin Dios okitlali espíritu santo ipan sekimej tokniuan. Yejuan opejki kijtouaj tlen toTajtsin Dios yokichi ika tlatlamantli tlajtoli (Hech. 2:11). Pedro okintekitilti okseki tlajtolmej ijkuak okijto profecía tlen ijkuilitok itech amochtli Joel (xiktlajtolti Hechos 2:16, 17). Pedro ayakmo okijto “satepan” uan Jehová okipaleui ma kijto “sa iksemi tonatijmeh”. Ijkuak yikipojpoloskiaj Jerusalén uan iteokal toTajtsin Dios, kitlaliskia iespíritu santo ipan  “nochteh n tlaltikpaktlakah”. Nin kiteititia opanok miak xiuitl uan omochi tlen okijkuilo Joel.

16. (1) ¿Ken okinpaleui tokniuan iespíritu santo toTajtsin Dios itech achto siglo? (2) Axkan, ¿ken techpaleuia?

¹⁶ Tokniuan tlen okatkaj achto siglo okachi opejki tetlapouiaj ijkuak toTajtsin Dios okinmakak iespíritu santo. Ik non, kanaj itech xiuitl 61 ijkuak Pablo okintlajkuilili tokniuan tlen ochantiayaj Colosas, okijto: “Kualitlájtoli motetlapowijtok itech nochi n tlaltíkpaktli” (Col. 1:23). Nin kijtosneki otetlapouijkej itech nochi altepemej tlen ijkuakon okatkaj. Axkan noijki toTajtsin Dios techpaleuia ika iespíritu santo ma titetlapouikan “asta kan tlami n tlaltíkpaktli” (Hech. 13:47; xikita recuadro “ Niktlalis noespíritu”).

17. ¿Ken tikajsikamatij axkan tlen kijtosneki chapulimej tlen ijkuilitok itech amochtli Joel?

¹⁷ ¿Tlen otikpatlakej? Axkan okachi kuali tikajsikamatij profecía tlen moijtoua itech Joel 2:7-9. Ninmej versículos amo kijtosnekij ijkuak titetlapouiaj. Nin kijtosneki ijkuak soldados tlen ochantiayaj Babilonia okimoaxkatijkej Jerusalén itech xiuitl 607 achto itech xiuitl se.

18. ¿Tlen amo otikpatlakej?

¹⁸ ¿Tlen amo otikpatlakej? TiiTlaixpantijkauan Jehová tiktekitiltiaj miak tlamantli uan ijkon titetlapouiaj ipan nochi tlaltikpak (Mat. 24:14). Nion se tekiua uelis kichiuas ayakmo ma titetlapouikan. Jehová nochipa techpaleuia ma tiktematiltikan iTekiuajkayo. Tikiluiaj Jehová ma techpaleui ma tikinmajsikamatikan profecías tlen katej itech iTlajtol uan tikmatij ajsis tonal ‘techmatiltis nochi tlan milák’ (Juan 16:13).