Notatajuan okiskej Estonia ijkuak opanotoka Segunda Guerra Mundial uan ochantitoj Alemania kanin onineski. Satepan otiajkej Canadá uan otichantitoj ik Ottawa itech se kali tlen okitenexuijkej, ompa okinmiskaltiayaj kaxtilmej. Amo otikpiayaj tlen ika timopanoltiskej pero otikpiayaj teksistli noso totoltetl tlen otikkuayaj.

Se tonal iTlaixpantijkauan Jehová okitlajtoltilijkej nonantsin Apocalipsis 21:3, 4. Tlen okikak oajsik itech iyolo uan opejki choka. Nonantsin uan notajtsin opejkej momachtiaj Biblia uan satepan omoapolaktijkej.

Notatajuan amo okachi okimatiayaj inglés pero okineltokakej tlen omomachtiayaj. Notajtsin nochi youak otekipanouaya itech altepetl Sudbury kanin okipatiltiayaj níquel ompa Ontario. Pero sábados omochijchikauaya techuikas matitetlapouitij ne uan nokni Sylvia. Nochi semanas onimomachtiaya iuan nofamilia revista Akin Tetlapouijtok. Nonantsin uan notajtsin onechpaleuijkej maniktlasojtla toTajtsin Dios. Ikinon itech 1956 onimotemakak ixpan Jehová ijkuak onikpiaya majtlaktli xiuitl. Notatajuan sapanoua okitlasojtlayaj Jehová uan non nechpaleuia nochipa maniktekichiuili.

Ijkuak otlanki onimomachti secundaria, ayakmo oniktekichiuili Jehová ika nochi noyolo. Onimokuayejyekouaya tla nimochiuaskia precursor, amo nikpiaskia tomin para niaskia oksekan nipaxialoti. Onechpaktiaya nitekipanos itech se radio kanin oniktlaliaya tlatsotsonali. Pero ualeua amo onimonechikouaya porque onitekipanouaya yiyouak. Noijki onimouikaya inmiuan akinmej amo okitekichiuiliayaj Jehová. Pero satepan onikpatlak tlen onikchijtoka porque onikilnamik tlen onimomachti itech Biblia.

Satepan onichantito Oshawa, Ontario. Ompa onikinmixmatki Ray Norman, ikni tlen omotokayotiaya Lesli uan oksekimej precursores. Yejuan okiteititijkej onechtlasojtlaya. Ne onikinmitak yejuan oyolpakiayaj uan non onechpaleui manimokuayejyeko tlen nikchiuas. Noijki onechpaleuijkej manimochiua precursor uan itech septiembre 1966 onimochi precursor. Ne sapanoua oniyolpakiaya pero satepan omopatlak seki tlamantli.

Ijkuak ok onimomachtijtoka secundaria oniktemiti se solicitud para nitlapaleuiti Betel tlen kajki  Toronto ompa Canadá. Satepan ijkuak onitlapaleuijtoka ken precursor, onechyolejkej manitlapaleuiti Betel naui xiuitl. Pero onimomojtiaya nias Betel porque onechpaktiaya Lesli uan onimokuayejyekouaya ayakmo nikitas. Onikilui Jehová ken onimomachiliaya uan onikijto nias Betel pero onimoyolkoko porque onikajte Lesli.

Ijkuak oniajsito Betel opejki nitlapaleuia kanin tlapakaj uan satepan opejki nitlapaleuia ken secretario. Satepan Lesli opejki tlapaleuia ken precursora especial ompa Gatineau altepetl Quebec. Onimokuayejyekouaya tlen okichijtoka Lesli uan onikijtouaya kox kuali tlen ne onikpejpenki. Satepan ikni Lesli tlen omotokayotiaya Ray okiyolejkej matlapaleuiti Betel uan san sekan opejki tichantij. Ijkon oksepa opejki nimouika iuan Lesli uan 27 de febrero 1971 otimonamiktijkej ijkuak otlanki nitlapaleuia Betel.

Satepan otechtitlankej matitlapaleuitij itech se tlanechikol kanin tlajtouaj francés ompa Quebec. Opanok seki xiuitl uan onechiluijkej manitlapaleui ken tlayekanki itech circuito. Onimokuayejyekouaya amo uelis nitlapaleuiskia porque san onikpiaya 28 xiuitl. Pero onechyolchika tlen kijtoua Jeremías 1:7, 8. Noijki onimotekipachouaya kox uelis titlapaleuiskiaj porque Lesli okipanok miak accidentes uan amo ueli okochiaya. Pero ye onechilui: “Moneki tikyejyekoskej tikchiuaskej tlen Jehová techiluia matikchiuakan”. Satepan onikseli nitlapaleuis ken tlayekanki itech circuito uan onitlapaleui iuan Lesli 17 xiuitl.

Onikpiaya miak tekitl ijkuak onitlapaleuiaya ken tlayekanki itech circuito uan ualeua amo onimajxiliaya niyetos iuan Lesli. Pero se lunes kualkan ikaj otetlajpalo kanin otimokauayaj. Ijkuak onitlatlapoto amikaj onikitak, ompa okatka san se chikiuitl uan okipiaya se mantel, tlakilotl, queso, pan, vino, copas uan se amatl tlen okijtouaya: “Xikuika mosiua mapaxialoti”. Non tonal kualtsin otonaya pero ne omonekiaya nimomachtis ikinon onikilui nosiua amo ueli tiaskiaj. Ye onechajsikamatki pero tepitsin omoyolkoko. Ijkuak onimomachtijtoka opejki nimokuayejyekoua kox kuali tlen onikchi uan onikilnamik tlen kijtoua Efesios 5:25, 28. Onikasijkamatki ika nonmej versículos Jehová onechilnamikti moneki nikajsikamatis tlen kimachilia nosiua. Satepan onimotlatlaujti uan onikilui nosiua matipaxialotij. Ye sapanoua oyolpakik uan otiajkej itech se aueyatl. Ompa otitlakuajkej uan san sekan otiyolpakej. Ijkuak otiajsitoj kanin otimokauayaj ok ueli onimomachti.

Tejuan otikintlajpalojkej miakej circuitos, desde Columbia Británica hasta Terranova  uan otiyolpakej ijkuak ijkon otikchijkej. Onikinmixmatki miakej altepemej ijkon ken oniknekiaya nikchiuas ijkuak onikatka nichokotsin. Achto onimokuayejyekouaya nias nimomachtiti Galaad pero amo oniknekiaya nitlapaleuiti itech okse altepetl. Onimokuayejyekouaya akinmej oyayaj momachtitiuij Galaad okatkaj sapanoua inpati pero ne amo ijkon onimomachiliaya. Noijki onimomojtiaya tla nechtitlaniskiaj África porque itech seki altepemej okatka kokolistli uan guerras. Ne sapanoua oniyolpakiaya kanin onitlapaleuijtoka.

Xiuitl 1992 itech seki altepemej tlen opouiayaj Unión Soviética okinkauilijkej tokniuan matetlapouikan uan mamonechikokan. Ikinon otechiluijkej kox otiknekiayaj titlapaleuitiuij Estonia ken misioneros. Otikiluijkej Jehová matechpaleui porque amo otikmatiayaj kox techiluiskiaj ompa matitlapaleuitij. Oksepa otikijtojkej: “Moneki tikyejyekoskej tikchiuaskej tlen Jehová techiluia matikchiuakan”. Satepan otikijtojkej tiaskiaj uan oniyolpakik porque amo tiaskiaj África.

San niman opejki timomachtiaj tlajtoli estonio. Seki metstli satepan onechyolejkej manitlapaleui ken tlayekanki itech circuito. Omonekiaya tikintlajpalotiuij kanaj 46 nechikolmej uan miakej grupos itech altepetl Estonia, Letonia, Lituania uan noijki Kaliningrado tlen poui Rusia. Ikinon omonekiaya timomachtiskej tlajtoli letón, lituano uan ruso. Otikitayaj oui timomachtiskej nonmej tlajtolmej pero tokniuan sapanoua otechpaleuiayaj uan otechyolchikauayaj. Itech 1999 okichijchijkej se kali Betel ompa Estonia uan onechiluijkej manitlayekana inmiuan tokniuan Toomas Edur, Lembit Reile uan Tommi Kauko.

Otikinmixmatkej miakej tokniuan tlen okinuikakej Siberia. Yejuan otlajyouijkej kanin otsaktokaj uan amo okatkaj iuan infamilia pero amo san omoyolkokojtokaj. Yejuan okinpaktiaya tetlapouiskej uan nochipa oyolpakiayaj. Tlen okichijkej tokniuan otechmachti uelis titlaxikoskej uan tiyolpakiskej maski titlajyouiskej.

Satepan Lesli opejki sapanoua sotlaua porque miak xiuitl yotitlapaleuijtokaj uan amo okachi otimoseuiayaj. Amo otikmatiayaj Lesli okipiaya se kokolistli tlen itoka fibromialgia. Ikinon otimokuayejyekojkej timokopaskiaj Canadá. Ijkuakon otechyolejkej matikselikan ompa Patterson Nueva York tlamachtil tlen kinmakaj akinmej tlayekanaj Betel. Ne onimokuayejyeko amo uelis tiaskiaj pero otiktlatlaujtijkej Jehová uan satepan otimomachtitoj. Ye sapanoua okiteochi tlen otikchijkej. Noijki Lesli opejki yaui iuan se tepajti ijkuak otimomachtijtokaj. Non otechpaleui matiktekichiuilikan Jehová ijkon ken achto otikchiuayaj.

Itech 2008 se youak ijkuak otikatkaj Estonia, onechnotskej tokniuan tlen katej Betel ompa Warwick uan onechiluijkej kox uelis tiaskiaj titlapaleuitiuij altepetl República Democrática del Congo.  Amo onikmatiaya tlen nikijtos uan okinekiayaj mostlatika matikinmiluikan kox uelis tiaskiaj. Amitlaj onikilui Lesli para ueliskia kochiskia. Pero ne nochi youak onikilui Jehová tleka onechtekipachouaya nias África.

Mostlatika onikilui Lesli tlen onechiluijkej uan otikijtojkej: “Jehová kineki matiakan África. Ye techpaleuis uan tiyolpakiskej maski amo titlaixmatij”. Yotikpiayaj 16 xiuitl otitlapaleuijtokaj Estonia pero satepan otiajkej altepetl Kinsasa. Betel okatka kualtsin, tlaxochio uan kuali otimomachiliayaj ompa otikatkaj. Ijkuak otiajsitoj itech tocuarto, Lesli san niman okitlali se tarjeta tlen okiuikak ijkuak otikiskej Canadá. Ompa okijtouaya: “Xiyolpaki kanin tiyetos”. Tejuan otiyolpakiayaj porque otikinmixmatkej tokniuan, otitlamachtiayaj uan otitlapaleuiayaj ken misioneros. Satepan noijki otechtitlankej matitetlajpalotij itech okseki kalmej Betel tlen okatkaj itech 13 altepemej ompa África. Ijkon otikitakej nochtin altepemej kuajkualtsitsintin. Otiktlasojkamatilijkej Jehová porque otechtitlankej África uan ayakmo onimomojti.

Ijkuak otikatkaj altepetl Kinsasa otechmakayaj tlakuali tlen amo keman otikkuayaj, ken okuilimej. Pero otikkuayaj porque otikinmitayaj tokniuan okinpaktiaya uan tejuan noijki otechpakti.

Itech seki altepemej omoteuiayaj uan okintlajyouiltiayaj siuamej uan konemej. Ikinon tejuan otikinpaleuijkej uan otikinyolchikajkej ika Biblia. Miakej tokniuan amo okipiayaj tlen kikuaskej. Pero otechyolchikauayaj porque yejuan okitlasojtlayaj Jehová, okipaleuiayaj ialtepe uan okineltokayaj kinyolitiskej akinmej yoixpolikej. Tlen okichijkej tokniuan otechpaleui okachi matitlaneltokakan uan matimokuayejyekokan tleka tiktekichiuiliaj Jehová. Sekimej tokniuan ayakmo okipiayaj kanin chantiskej uan okipolojkej tlen okitokakej. Tlen okinpanok onechpaleui manikilnamikto tlen tikpiaj uelis san niman tikpoloskej pero okachi ipati matimouikakan iuan Jehová. Tokniuan amo san omotekipachojtokaj maski otlajyouiayaj. Tlen yejuan okichiuayaj otechpaleui matiyetokan tiyolchikauakej uan matitlaxikokan maski titlajyouiaj noso timokokouaj.

Satepan otechiluijkej matitlapaleuitij Betel tlen kajki Hong Kong. Amo keman otimokuayejyekojkej ompa tichantiskiaj. Pero otikmatiayaj Jehová techpaleuiskia porque ye yotechpaleuijka kanin otiktekichiuiliayaj. Ikinon itech 2013 otimoyolkokojkej porque otikinkajtejkej toyolikniuan ompa África uan amo otikmatiayaj tlen panoskia satepan.

Ijkuak otiajkej Hong Kong otikitakej oui, porque ompa ochantiayaj miakej tlen tlatlamantli inmialtepe uan omonekiaya timomachtiskej chino cantonés. Pero tokniuan kuali otechselijkej uan otechpakti tlen ompa okikuayaj. Akinmej otlapaleuiayaj Betel okipiayaj miak tekitl pero noijki omonekiaya kitlaxtlauaskej miak tlamantli uan okatka patio. Ikinon tokniuan tlen pouij itech Cuerpo Gobernante okijtojkej kinemakaskiaj seki tlamantli uan oksekan kichijchiuaskiaj Betel. Itech 2015 otiajkej Corea del Sur uan hasta axkan ompa titlapaleuijtokej pero tikitaj oui timomachtiskej okse tlajtoli. Techyolchikaua ijkuak tokniuan techiluiaj okachi kuali titlajtouaj coreano maski tikitaj oui.

Ualeua tikitaj oui timouikaskej inmiuan oksekimej. Pero yotikitakej tla tejuan achto tikinnotsaj tokniuan, amo oui inmiuan timouikaskej. Jehová kuali otechchijchi ikinon yotikitakej uelis timouikaskej inmiuan nochtin tokniuan. Noijki uelis tikintlasojtlaskej uan tikinpiaskej miakej toyolikniuan (2 Cor. 6:11).

Yotikitakej moneki tikinseliskej oksekimej ijkon ken Jehová kinselia. Noijki yotikitakej ye techtlasojtla uan techyekana. Ijkuak otimoyolkokouayaj noso otikitayaj oui timouikaskej inmiuan oksekimej, otikintlajtoltiayaj tarjetas noso cartas tlen otechmakayaj toyolikniuan. Jehová technankilia ijkuak tiktlatlaujtiaj uan techyolchikaua ijkuak timotekipachouaj.

Lesli uan ne yotikitakej moneki timajxiliskej san sekan tiyetoskej maski tikpiaj miak tekitl. Noijki yotikitakej techpaleuia tla tiuetskaj ijkuak timotlapololtia uan okachi ijkuak timomachtiaj okse tlajtoli. Nochi youak timokuayejyekouaj tlen okachi otechpakti non tonal uan tiktlasojkamatiliaj Jehová.

Amo keman onimokuayejyeko niyetoskia misionero noso nichantiskia itech okseki altepemej. Pero yonikitak Jehová nochipa techpaleuia uan non nechpaleuia maniyolpaki. Nimokuayejyekoua ijkon ken profeta Jeremías ijkuak okijto Jehová okikajkaya (Jer. 20:7). Ye yotechmakak miak tlamantli tlen amo otikchiayaj uan sapanoua yotechteochi. Yonechkauili manitlaixmatiti itech okseki altepemej uan manio itech avión ijkon ken oniknekiaya nikchiuas ijkuak onikatka nichokotsin. Yotikintlajpalotoj tokniuan tlen katej Betel itech makuili continentes. Noijki niktlasojkamatilia miak Lesli porque ye nochipa nechpaleuia uan kichiua ika nochi iyolo.

Nochipa tikilnamikij akin tiktekichiuiliaj uan tleka ijkon tikchiuaj. Jehová yotechteochi miak uan non techititia ken kinteochiuas itekipanojkauan satepan (Sal. 145:16).