¿Tlen opanok satepan? Achto namechiluis tleka opejki okachi niktekichiuilia Jehová.

Onineski 1942 itech se isla caribeña ompa Curazao. Notajtsin oneski Surinam pero otekipanoto Curazao. Notajtsin omoapolakti ijkuak ayamo oninesiaya, ye achto omochi iTlaixpantijka Jehová ompa Curazao. a Nochi semanas otechmachtiaya, otikatkaj makuili tiknimej pero ualeua amo otechpaktiayaj timomachtiskej. Ijkuak onikpiaya 14 xiuitl, notajtsin okijto tichantiskiaj Surinam para tikmaluiskej tositsin porque yokipiaya miak xiuitl.

Ompa Surinam opejki nimouika iuan sekimej telpochmej tlen okitekichiuiliayaj Jehová ken precursores regulares. Oyolpakiayaj ijkuak okijtouayaj ken otetlapouiayaj. Ijkuak otlamiaya nechikol, tejuan otimotlapouiayaj ken techpaleuia Biblia ualeua ijkon otikchiuayaj ijkuak otikinmitayaj sitlalimej, non onechpaleui para maniktekichiuili Jehová. Onimoapolakti ijkuak onikpiaya 16 xiuitl uan ijkuak onikpiaya 18 xiuitl opejki nitlapaleuia ken precursor regular.

Ijkuak onikatka precursor regular onimomachti miak tlamantli tlen onechpaleui okachi kuali maniktekichiuili Jehová. Onikitak tleka moneki matikinmachtikan oksekimej tokniuan para okachi matlapaleuikan. Sapanoua onechpaleui se tokni tlen omotokayotiaya Willem van Seijl. b Ye onechpaleui para okachi kuali nitlapaleuis kanin otimonechikouayaj. Pero amo onimokuayejyekouaya  ken uelis nechpaleuiskia tlen onechmachti. Ijkuak opanok se xiuitl, opejki nitlapaleuia ken precursor especial satepan onikinpaleui sekimej grupos tlen okatkaj kanin kuajyo ompa Surinam. ¡Sapanoua onechpaleui tlen onechmachtijkej tokniuan! Ikinon axkan nimochijchikaua nikinmachtis oksekimej para okachi kuali makitekichiuilikan Jehová.

Noijki onimomachti amo moneki niktemos miak tlamantli pero moneki nimoyektlalis para kuali nikchiuas seki tlamantli. Ijkuak opeuaya metstli ne iuan okse precursor otikitayaj tlen omonekiaya tikkouaskej. Ijkuakon se oyaya tlakouati hasta kanin okatka ueyi altepetl. Omonekiaya timoyektlaliskej para nochi tlen otikkouayaj matechajxili nochi metstli. Porque tla itlaj amo otechajxiliayaj amo uelis tikkouaskiaj kanin kuajyo. Ijkuak onikatka nitelpochtli onimomachti amo moneki niktemos miak tlamantli pero moneki nimoyektlalis para nikchiuas seki tlamantli tlen okachi ipati, non onechpaleui para kuali niktekichiuilis Jehová.

Noijki onikitak okachi kuali matikintlapouikan oksekimej ika intlajtol. Ijkuak onimoskalti onimomachti holandés, inglés, papiamento uan tlajtoli surinamés tlen noijki moixmati ken sranan uan miakej otlapouayaj non tlajtoli ompa Surinam. Ijkuak onikatka kanin kuajyo onikitak okachi kuali techkaki akinmej tikintlapouiaj tla tikchiuaj ika intlajtol. Oui onimomachti saramacano porque oui onikitak nitlajtos ken akinmej ompa chantij. Pero niyolpaki onimomachti porque yonikinpaleui miakej makixmatikan Jehová.

Miak uelta onimotlapololti. Se tonal ijkuak onikmachtiaya ika Biblia se siuatl tlen otlapouayaj saramacano oniktlajtlani ken omomachiliayaj porque okikokouaya itlalax. Pero ye okajsikamatki oniktlajtlanijtoka kox kipiaskia se ikonetsin, amo okipakti tlen oniktlajtlani. Maski miak uelta onimotlapololti onimochijchika nikinmachtis ika intlajtol akinmej onikintlapouiayaj.

Itech 1970 onimochi tlayekanki itech circuito. Non xiuitl onikintlajpaloto miakej tokniuan tlen ochantiayaj kanin kuajyo uan onikpanolti tlamachtil tlen itoka “Visitando la central mundial de los Testigos de Jehová” uan okipiayaj fotos. Para uelis tikintlajpalotiuij tokniuan otiayaj itech se lancha. Otikuikayaj generador eléctrico, gasolina, lámparas uan okseki tlamantli para tikinmititiskej fotos. Nochi non otikuikayaj ijkuak otinejnemiayaj hasta tiajsitiuij kanin okatkaj tokniuan. Nikilnamiki miakej okinpaktiayaj tlen otikinmachtiayaj uan omotlasojkamatiayaj. Onechpaktiaya nikinpaleuis akinmej yolkualmej makixmatikan Jehová uan ialtepe. Maski oui tlen  otikchijkej Jehová sapanoua otechteochi porque otiktekichiuilijkej.

Oniyolpakiaya niktekichiuilijtos Jehová noselti itech circuito pero oniknekiaya nimonamiktis. Ikinon onikilui Jehová manechpaleui manikajsi nosiua tlen makipakti tetlapouis kanin kuajyo. Opanok se xiuitl uan opejki nikixmati Ethel, ye okatka precursora especial uan okipaktiaya san kanin tetlapouis. Ethel okipaktiaya tlen okichi apóstol Pablo uan okinekiaya tetlapouis ijkon ken ye. Otimonamiktijkej septiembre 1971 uan ok titlapaleuiaj itech circuito.

Ijkuak omoskalti Ethel amo okipiayaj miak tlamantli. Ikinon amo oui okitak tetlapouis kanin kuajyo. Amo otikuikakej miak tlamantli ijkuak otikintlajpaloto tokniuan kanin kuajyo. Otitlapakayaj uan otimaltiayaj itech aueyatl, otimomatkej tikkuaskej tlen tokniuan okikuayaj ken iguanas uan michimej, ijkuak amo otikpiayaj platos, otitlakuayaj ipan xiuitl tlen kitemaka xochijkuali uan ijkuak amo otikinpiayaj cucharas san ijkon otitlakuayaj. Ethel uan ne yotechpaleui san sekan tiktekichiuiliaj Jehová porque tikatej ken “se mekatl tlen kipia eyi ichtli amo uelis san niman kotonis” (Ecl. 4:12). ¡Sapanoua tiyolpakij porque yotechpanok miak tlamantli kualtsin!

Se tonal ijkuak otimokopkej otikintlajpalotoj tokniuan tlen okatkaj kanin kuajyo, otechpanok tlen yonamechtlapoui. Ijkuak lancha okalak kanin okachi chikauak motlelojtok atl, tepitsin oapolaki pero san niman opankiski. Pero lancha oatemik ikinon otiktlamotlakej tlen okipiayaj ollas, ijkon ueli otikkixtijkej atl.

 Amo otikpiayaj tlen tikkuaskej porque otiktlamotlakej totlakual ikinon ijkuak otiayaj itech aueyatl otiknekiayaj tikinkitskiskej michimej. Pero amitlaj otikkitskijkej, ijkuakon otiktlatlaujtijkej Jehová matechpaleui para tikpiaskiaj tlen tikkuaskiaj. Ijkuak otitlankej se tokni okikitski se michin uan otechajxili para titlakuaskej nochtin.

Ethel uan ne tikpiaskiaj se tokonetsin, ijkuakon yotitlapaleuijtoka makuili xiuitl itech circuito. Maski oniyolpakik ijkuak onikmatki, amo otikmatiayaj kox ok titlapaleuiskiaj itech circuito. Ethel uan ne ok otiknekiayaj tiktekichiuiliskej Jehová. Itech 1976 oneski achto tokone Ethniël, opanok ome xiuitl uan tlajko uan oneski Giovanni.

Tokniuan tlen okatkaj Surinam omonekiaya makinpaleuikan ikinon otechyolejkej ok matitlapaleuikan itech circuito. Ijkuak tokoneuan okatkaj chokotsitsintin amo miakej tlanechikolmej otikintlajpalouayaj. Non otechkauiliayaj itech circuito matikintlajpalokan tokniuan ome semanas itech se metstli uan noijki otimochiuayaj precursores. Ethel uan nokoneuan otikintlajpalouayaj tokniuan akinmej amo uejka ochantiayaj pero yejuan amo nouan oyayaj ijkuak onikintlajpalouaya tokniuan tlen ochantiayaj kanin kuajyo.

Tla oniknekiaya nikchiuas nochi tlen moneki, omonekiaya kuali nimoyektlalis. Nochi semanas onimomachtiaya iuan nofamilia. Ijkuak onikintlajpalouaya tokniuan tlen ochantiayaj kuajyo, Ethel omomachtiaya inmiuan totelpochuan. Otimoyolpaktiayaj inmiuan tofamilia, otimauiltiayaj uan amo uejka otiayaj tipaxialotiuij. Hasta yiyouak onimoyektlaliaya porque oniknekiaya niktekichiuilijtos Jehová ken ye kineki. Ethel okichiuaya ken kijtoua Proverbios 31:15, ye omeuaya kualkan para san sekan titlakuaskiaj uan uelis tiktlajtoltiskiaj texto tlen motlajtoltia mojmostla, satepan tokoneuan oyayaj escuela. Sapanoua niktlasojkamatilia nosiua porque yonechpaleui maniktekichiuili Jehová.

Otimochijchikajkej otikinmachtijkej tokoneuan makitlasojtlakan Jehová uan makipatioitakan kitechiuiliskej. Otiknekiayaj  yejuan inselti makipejpenakan kitekichiuiliskej Jehová. Nochipa otikintlapouiayaj ken otiyolpakiayaj tiktekichiuiliskej Jehová uan maski ualeua otitlajyouijkej Jehová nochipa otechpaleui. Noijki otikinpaleuijkej mamouikakan inmiuan tokniuan tlen okipatioitayaj kitekichiuiliskej Jehová.

Jehová nochipa otechpaleui matikpiakan tlen ika timopanoltiskej. Nochipa onikinpaleui nofamilia para amitlaj makinpolo. Onimomachti ken nikmaluis notomin, ijkuak onitetlapouiaya kanin kuajyo, onikatka precursor uan ayamo onimonamiktiaya. Pero maski otimochijchikauayaj tikmaluiskej totomin ualeua amo otechajxiliayaj. Kuali nikmatok ijkuak ijkon otechpanok, Jehová otechpaleui. Ijkuak omochi guerra ompa Surinam itlamian 1980 uan ijkuak opejki 1990, Jehová sapanoua otechmalui uan otechpaleui matikpiakan tlen ika timopanoltiskej (Mat. 6:32).

Jehová nochipa yotechpaleui matikpiakan tlen moneki uan matiyolpakikan tiktekichiuiliskej. Ye otechteochi ijkuak otechmakak tokoneuan uan tiyolpakij otikinpaleuijkej makitekichiuilikan uan noijki yejuan okipejpenkej ijkon kichiuaskej. Ethniël uan Giovanni omomachtitoj tlamachtil para akinmej kichiuaj ken Cristo. Axkan yejuan tlapaleuiaj ompa Betel tlen kajki Surinam.

Ethel uan ne tiktekichiuiliaj Jehová ken precursores especiales maski yitikpiaj miak xiuitl. Ayamo nikmati niajkuis pero niyolpaki ijkuak nikilnamiki ken nochipa yoniktekichiuili Jehová.