Xikita nochi

Tlen kiualika

Tokni Joseph Rutherford uan oksekimej tokniuan ijkuak oyajkej Europa.

1920: yopanok cien xiuitl

1920: yopanok cien xiuitl

KANAJ itech 1920 ialtepe Jehová otetlapouiaya ika miak pakilistli. Texto tlen okitekitiltijkej xiuitl 1920 okijtouaya: “Nochikaualis uan notlakuikal ye JAH” (Sal. 118:14, Reina-Valera, 1909).

Jehová okinyolchika nonmej tokniuan. Achto okatkaj 225 precursores pero ijkuakon omochijkej 350. Non xiuitl kanaj 8,000 tokniuan yikin opejki kititlanij keski horas otetlapouijkej uan Jehová okinteochi.

OTETLAPOUIJKEJ IKA MIAK PAKILISTLI

Tokni Rutherford okinyekanayaj tokniuan tlen omomachtiayaj Biblia. Itech 21 de marzo 1920 okitemakak se tlamachtil tlen omotokayoti: “Miakej tlen axkan katej amo ixpoliuiskej”. Tokniuan miakej okinyolejkej ma kikakitij non tlamachtil. Okitlanejkej se kali kanin okichiuayaj teatros ompa Nueva York uan okixejxelojkej kanaj 320,000 (trescientos veinte mil) amamej.

Itech se periódico okitematiltijkej tlamachtil: “Miakej tlen axkan katej amo ixpoliuiskej”.

Sapanoua miakej omonechikojkej, oyajkej kanaj cinco mil. Kali sapanoua otenki uan kanaj siete mil omokajkej kiauak. Nin revista ika inglés okijto: “Amo keman ijkon omonechikouayaj akinmej momachtiaj Biblia”.

Miakej okinmixmatkej ijkuak okijtojkej motemakaskia se tlamachtil tlen itoka: “Miakej tlen axkan katej amo ixpoliuiskej”. Tokniuan amo okimatiayaj ok omonekiaya miakej kintlapouiskej pero oyolpakiayaj. Se tokni tlen omotokayotiaya Ida Olmstead tlen opejki monechikouaj itech xiuitl 1902, okijto: “Otikmatiayaj toTajtsin Dios nochtin kinteochiuas, ik non, nochtin otikintlapouijkej tlen kichiuas”.

OKINCHIJCHIJKEJ AMATLAJKUILOLMEJ

Tokniuan okinekiayaj ma kinmajxili amatlajkuilolmej, ik non, opejki kichijchiuaj ompa Betel. Okikojkej nochi tepostli tlen omonekiaya uan okitlalijkej itech se kali tlen okitlanejkej. Kali okatka Brooklyn, Nueva York itech avenida Myrtle número 35, ik kanin okatka Betel.

Itech enero 1920 tokniuan Leo Pelle uan Walter Kessler opejki tlapaleuiaj ompa Betel. Walter okijto: “Ijkuak otiajsitoj akin otlayekanaya ompa imprenta otechilui: ‘Ok poliui se hora uan tlajko para titlakuatiuij’. Ik non, otechilui ma tikintlejkoltitij cajas tlen okatka tlakxitlan”.

Leo okijto tlen opanok: “Mostlatika otikchipajkej nochi tepamitl. Otikchipajkej porque okatka sapanoua tlasokio. Kuali otimomachilijkej ijkuak otitlachipajkej porque otikmatiayaj otiktekichiuilijtokaj toTeko”.

Prensa kanin okichijchiuayaj revista The Watch Tower.

Amo miak tonal opanok uan okichijchijtokaj revista tlen omotokayotiaya The Watch Tower (La Torre del Vigía). Itech prensa okinchijchijkej sesenta mil revistas 1 de febrero de 1920. Itlanpa kali okipiayaj se cuarto uan ompa okitlalijkej se prensa tlen okitokayotiayaj Acorazado. Noijki okichijchiuayaj revista The Golden Age, tlen axkan tiktokayotiaj ¡Ma titlachixtokan! Achto revista tlen ompa okichijchijkej ye 14 de abril de 1920. Jehová okinteochi tokniuan porque sapanoua okitekichiuilijkej.

“Otikmatiayaj otiktekichiuiliayaj toTeko”.

“MA TIYETOKAN IKA YOLSEUILISTLI”

Itekipanojkauan Jehová oksepa opejki tetlapouiaj uan oyolpakiayaj yetoskej iuan tokniuan. Kanaj 1917 hasta 1919 sekimej ayakmo omomachtijkej porque okipixkej ouijkayotl. ¿Tlen kinpaleuiskia?

Revista The Watch Tower 1 de abril de 1920 okipiaya tlamachtil “Ma tiyetokan ika yolseuilistli”. Ompa okijtouaya: “Tikmatij [...] akinmej moyekanaj ika iespíritu toteko [...] kinekij kilkauaskej tlen opanok [...] uan san sekan yetoskej iuan tokniuan ken yetoskiaj san se”.

Miakej okichijkej tlen ompa okijtouayaj: “Timoyolkokouaj se xiuitl amo otitetlapouijkej uan oksekimej kema ijkon okichijkej. [...] Ayakmo tiknekij ijkon tikchiuaskej”. Ijkuak nonmej tokniuan oksepa opejki tetlapouiaj, omonekiaya miakej kintlapouiskej.

OKIXEJXELOJKEJ AMOCHTLI EL MISTERIO TERMINADO

Itech 21 de junio 1920 akinmej omomachtiayaj Biblia opejki kixexelouaj amochtli The Finished Mystery (El misterio terminado). Nin amochtli opouiaya itech chikome amochmej tlen opouiayaj itech Estudios de las Escrituras. Tokniuan okintlatijkej amochmej ijkuak ayakmo okinkauilijkej ma kintekitiltikan itech 1918.

Okinyolejkej precursores uan nochtin tokniuan para kixexeloskiaj non amochtli. Se amatlajkuilol okijto: “Nochtin akinmej yomoapolaktijkej uelis tlapaleuiskej ika miak pakilistli. Nochtin moneki kijtoskej: ‘Nikxexeloua’ El misterio terminado”. Tokni Edmund Hooper okijto ijkuakon yikin opejki tetlapouia tekalijtik. Noijki okijto omonekiayaj okachi tetlapouiskej.

OKSEPA OPEJKI TETLAPOUIAJ OMPA EUROPA

Ijkuak okatka Guerra Mundial amo ueli omotlapouiayaj iuan tokniuan tlen ochantiayaj itech okseki altepemej, ik non, tokni Rutherford okinyolchika uan okijto ken tetlapouiskiaj. Ik non, 12 de agosto de 1920 tokni Rutherford uan ok naui tokniuan oyajkej Gran Bretaña, Europa continental uan Oriente Medio.

Tokni Rutherford ijkuak oyajki Egipto.

Ompa Gran Bretaña tokniuan okichijkej eyi uejueyij nechikolmej uan 12 nechikolmej. Omonechikojkej kanaj cincuenta mil. Nin revista okijto: “Tokniuan sapanoua omoyolchikajkej, sapanoua omotlasojtlayaj uan san sekan okitekichiuiliayaj Jehová uan miakej ayakmo omoyolkokojkej”. Ompa París tokni Rutherford oksepa okitemakak tlamachtil: “Miakej tlen axkan katej amo ixpoliuiskej”. Sapanoua miakej omonechikojkej. Ijkuak otlanki tlamachtil kanaj trescientos okinekiayaj okachi kimatiskej tlen kijtoua Biblia.

Amatl kanin okijtouaya kitemakaskiaj se tlamachtil ompa Royal Albert Hall, Londres.

Opanok seki semanas uan oyajkej Atenas, Cairo uan Jerusalén. Para kinpaleuiskiaj akinmej okinekiayaj okachi kimatiskej Tokni Rutherford okijto ma kintlalikan amatlajkuilolmej ompa Ramala, ik Jerusalén. Omokopki Europa uan okitlali Oficina de Europa Central, ompa kinchijchiuaskiaj amatlajkuilolmej.

OKITEMATILTIJKEJ TLEN AMO KUALI OPANOK

Revista número 27 de The Golden Age okichijchijkej itech septiembre 1920. Non revista miak ipati porque okijto itech 1918 okintlajyouiltijkej akinmej omomachtiayaj Biblia. Ik non, tokniuan sapanoua okitekitiltijkej prensa Acorazado porque okichijchijkej kanaj naui millones revistas.

Foto ijkuak okitsakej Emma Martin.

Akinmej okitlajtoltijkej okimatkej tlen okipanok tokni Emma Martin, se precursora tlen ochantiaya San Bernardino (California Estados Unidos). 17 de marzo 1918 ye uan tokniuan Edward Hamm, Edward Sonnenburg uan Ernest Stevens, omonechikojkej iuan akinmej omomachtiayaj Biblia.

Se tlakatl omonechiko pero amo omomachtito Biblia. Satepan ye okijto: “Tekiua onechnauati inmiuan ma nimonechiko para nikmatis tlen ye okinekiaya”. Uan okimakakej tlen okinekiaya, amochtli El misterio terminado. Amo miak tonal opanok okikitskijkej tokni Martin uan eyi tokniuan. Okintlajtlakoltijkej porque tekiuajkej okijtojkej tokniuan amo okitlakamatkej se tlanauatil uan okixejxelojkej se amochtli tlen amo omonekiaya kitemakaskej.

Okintlajtlakoltijkej nonmej naui tokniuan uan okintsakej eyi xiuitl. Okintsakuatoj 17 de mayo 1920 ijkuak ayakmo ueli omopaleuijkej. Pero itlaj opanok.

20 de junio 1920 ompa San Francisco, itech se ueyi nechikol tokni Rutherford okijto tlen okipanok. Akinmej ompa okatkaj okualankej porque okintlajyouiltijkej tokniuan. Ik non, okititlanilijkej se amatl akin otlanauatiaya Estados Unidos. Itech amatl okijkuilojkej: “Amo kuali okichijkej ijkuak okitlajtlakoltijkej [...] Emma Martin [...] porque okijtojkej amo okitlakamatki se tlanauatil. [...] Amo kuali tlen okichijkej [...] tekiuajkej porque [...] okitlalilijkej se trampa [...] Emma Martin [...] uan satepan okitlajtlakoltijkej uan okitsakej”.

Mostlatika tekiua Woodrow Wilson okijto ayakmo ma tsaktokan tokni Emma Martin uan tokniuan Hamm, Sonnenburg uan Stevens. San niman okinkixtijkej.

Ijkuak yitlamiskia 1920 oyolpakiayaj akinmej omomachtiayaj Biblia. Tokniuan okipiayaj miak tekitl uan okachi okitematiltijkej san iTekiuajkayo toTajtsin Dios kiyektlalis nochi tlen techtlajyouiltia (Mat. 24:14). Uan 1921 okachi uelis tetlapouiskiaj.