Onineski itech xiuitl 1926 itech altepetsintli Crooksville, itech Ohio, Estados Unidos. Ne onikinpiaya chikome nokniuan. Notatajuan amo okachi otlaneltokayaj itech toTajtsin Dios, pero otechiluiayaj ma tiakan teopan. Ne onimonechikoaya uan tlaneltokalistli tlen itoka Metodista. Ijkuak onikpiaya 14 xiuitl, itech non teopan onechmakakej se tetliokolil, pampa nochi domingos itech non xiuitl onimonechiko.

Ijkuakon, se siuatl tlen noijki ochantiaya kanin otichantiayaj opejki kitlapouia nonantsin itech Biblia. Nin siuatl omotokayotiaya Margaret Walker. Se tonal oniknekiaya inmiuan nimokauas, pero nonantsin onechilui ma nikisa, pampa amo nikinkauiliskia kuali ma momachtikan. Pero onimochijchika pampa nikkakiskia tlen omotlapouiayaj. Seki kauitl satepan Margaret onechilui kox onikmatiaya tlen itoka toTajtsin Dios. Ne onikilui tinochtin tikmatij toTajtsin Dios itoka Dios. Ye onechilui ma niktemo itech noBiblia Salmo 83:18. Ijkuakon onikmatki toTajtsin Dios itoka Jehová. Onimotlalo uan onikintemoto noyolikniuan. Onikinmilui tla okinekiayaj kimatiskej tlen itoka toTajtsin Dios, itech inBiblia ma kitemokan Salmo 83:18. Uelis tikijtoskej ijkuakon opejki nitetlapouia.

Satepan opejki nimomachtia Biblia, uan itech xiuitl 1941 onimoapolakti. Satepan onechiluijkej ma nikyekana Tlamachtil ika Biblia itech Tlanechikol. Onikilui nonantsin uan nokniuan touan ma monechikokan uan opejki timonechikoaj. Pero notajtsin amo okinek.

Yolik itech tlanechikol opejkej nechmakaj okachi tekitl. Ne onikinpiaya miakej amatlajkuilolmej tlen kinchijchiuaj iTlaixpantijkauan Jehová. Se tonal notajtsin onechilui ma nikinkixti nochtin amochmej uan onechilui ma nio. Uan ijkon onikchi. Ijkuakon onichantito itech se altepetsintli tlen itoka Zanesville, tlen amo uejka omokauaya. Onimochijchikauaya pampa nochipa nikintlajpaloti nonantsin uan nokniuan pampa amo ma mosotlauakan.

Notajtsin omochijchikauaya pampa nonantsin ayakmo ma monechiko. Ualeua ijkuak nonantsin yoyajtoka pampa monechikos, notajtsin okitilanaya pampa oksepa ma mokuepa kalijtik. Pero ye okisaya itech okse puerta uan ijkon oyaya nechikol. Ne onikilui amo ma  motekipacho, pampa se tonal notajtsin mosotlauaskia. Satepan notajtsin ayakmo okitlajyouiltiaya, uan nonantsin okachi omonechikoaya.

Ijkuak opejki Tlamachtil pampa Akinmej Tetlapouiaj itech xiuitl 1943, opejki nikintlapouia itech tlanechikol pero san tlapoualismej tlen amo okachi ouejkauayaj. Nochi tlen onechiluiayaj satepan onikintlapouiaya sapanoa onechpaleui pampa okachi kuali ma nikintlapoui.

Itech xiuitl 1944, ijkuak omochijtoka Segunda Guerra Mundial, onechiluijkej ma nimoijkuilo pampa ma nimochiua soldado. Onia kanin okatkaj miakej soldados itech altepetl Columbus, Ohio. Ompa onechchiuilijkej seki exámenes pampa kitaskej kox itlaj onechkokoaya uan satepan omonekiaya nikinmijkuilos seki amamej. Pero onikinmilui amo nimochiuaskia soldado. Onechiluijkej uelis niaskia nokalijtik, pero seki tonalmej satepan se policía oajsito nokalijtik uan onechtsakej.

Ome semanas satepan onechuikakej iixpan se juez. Juez okijto tla ye kipejpenaskia tlen nechchiuiliskej ye kichiuaskia ma nechtsakuakan uan amo keman ma nechkixtikan. Onechilui kox oniknekiaya itlaj nikiluis. Onikilui: “Kema. Ne niktekichiuilia toTajtsin Dios. Nitetlapouia inkaltempa tlaltikpaktlakamej uan miakej yonikintlapoui itech kuali tlajtolmej itech Tekiuajkayotl”. * (Xikita tlajtoli tlen kiualika tlakxitlan). Ijkuakon juez okinmilui akinmej noijki nechixkomakaskiaj: “Namejuan nikan amo nankatej pampa nankijtoskej kox nin telpochtli kitekichiuilia toTajtsin Dios noso amo. Namejuan nankijtoskej kox kema noso amo kineki mochiuas soldado”. Kanaj tlajko hora satepan okijtojkej ne onikchi itlaj amo kuali. Juez okijto makuili xiuitl nechtsakuaskiaj itech altepetl Ashland, Kentucky.

Achto ome semanas onechtsakuatoj itech altepetl Columbus. Achto tonal amo onikiski kanin onitsaktoka. Ompa oniktlatlaujti Jehová uan onikilui amo nitlaxikoskia makuili xiuitl nitsaktoskia uan amo onikmatiaya tlen nikchiuaskia.

Mostlatika akinmej otlamaluiayaj onechkauilijkej ma nikisa uan amo ma nitsakto. Oninejnenki kanin okatka se tlakatl tlen noijki ompa okitsakej uan tlen okatka uejkapantik uan okipiaya miak chikaualistli. Otitlachixtokaj itech se ventana. Ye onechilui: “Tlakatsintli, ¿tleka omitstsakej?”. Onikilui ne niiTlaixpantijka Jehová. Uan okijto: “¿Tleka nikan tika?”. Onikilui tiiTlaixpantijkauan Jehová amo timomiktiaj nion tiauij guerras. Onechilui: “Yejuan san kintsakuaj akinmej kinmiktiaj oksekimej. Pero te nikan omitstsakej pampa amo ikaj tikneki tikmiktis. ¿Non tlamantli kuali?”. Onikilui: “Amo, amo kuali”.

Non tlakatl omotokayotiaya Paul. Onechilui 15 xiuitl okitsakej itech okse telpiloyan. Ompa okintlajtolti seki amatlajkuilolmej tlen tikinchijchiuaj. Ijkuak ijkon onechilui, oniktlatlaujti Jehová ma nechpaleui nin tlakatl. Ijkuakon Paul onechilui: “Tla ikaj kineki  itlaj mitschiuilis, san xitsajtsi. Ne nikitas tlen nikchiuilis”. Ijkuak ompa onikatka iuan 50 tlaltikpaktlakamej tlen ompa otsaktokaj amo onitlajyoui.

Satepan onechuikakej itech telpiloyan itech altepetl Ashland. Ompa onikinmixma oksekimej tokniuan tlen chikauak intlaneltokilis uan tlen noijki okintsakej. Yejuan otechpaleuijkej pampa kuali ma timouikakan iuan Jehová. Nochi semanas otechiluiayaj ma tiktlajtoltikan seki Biblia, uan satepan otikinchiuayaj seki tlajtlanilmej itech Biblia. Otikatkaj kanin okintlalijkej miakej camas itempa non cuarto. Se tokni okiyektlaliaya ken titetlapouiskiaj. Ye onechiluiaya: “Robison, te tikintlapouis akinmej kochij itech ninmej camas. Ximochijchikaua tikintlapouis akinmej ompa kochij, uan san niman xikchiua”. Ijkon otimoyektlaliayaj pampa titetlapouiskej.

Guerra otlanki itech xiuitl 1945, pero onechkixtijkej seki metstli satepan. Onechtekipachoayaj nokalchanejkauan, pampa notajtsin onechilui tla uelis kichiuaskia ayakmo ma niyeto, ye uelis kichiuaskia oksekimej nokalchanejkauan ayakmo ma momachtikan Biblia. Pero ijkuak onechkixtijkej onikitak itlaj tlen onechtlajtlachialti. Maski notajtsin ayamo okinekiaya momachtis, chikome nokalchanejkauan yomonechikojtokaj uan se nouelti yomoapolakti.

Itech xiuitl 1950 opejki guerra iuan altepetl Corea. Ken ueyi altepetl Estados Unidos noijki okatka itech non guerra, oksepa onechiluijkej ma nimoijkuilo pampa ma nimochiua soldado itech altepetl Columbus. Ijkuak okitakej nochi tlen uelis nikchiuaskia, se akin okinyekanaya soldados onechilui ne akin okachi kuali nikchiua tekitl. Onikilui non melauak kuali, pero ne amo nitekitiskia ken soldado. Satepan onikilui tlen kijtoa 2 Timoteo 2:3 kanin kijtoa: “Axkan ne niisoldado Cristo”. Seki segundos amo itlaj okijto, pero satepan onechilui uelis niaskia nokalijtik.

Seki tonalmej satepan otiajkej se ueyi nechikol itech altepetl Cincinnati, Ohio. Ompa onia itech nechikol pampa akinmej kinekij tekitiskej itech Betel. Itech non nechikol tokni Milton Henschel okijto itech Betel omonekiayaj tokniuan akinmej kinekij tekitiskej chikauak pampa iTekiuajkayo toTajtsin Dios. Onikijkuilo se amatl uan satepan onechiluijkej uelis ompa nitekitis. Opejki nitekiti itech Betel itech altepetl Brooklyn itech metstli agosto xiuitl 1954, uan axkan ok ompa nitekiti.

Itech kali Betel nochipa nikpia miak tekitl. Miak xiuitl onitekitik kanin kinchijchiuaj amatlajkuilolmej, oficinas uan onikinyektlaliaya teposmej. Noijki itech altepetl Nueva York onitekitik itech Kalmej kanin mochiuaj uejueyij Nechikolmej.

Nechpaktia nochi tlen techmakaj Betel, ken ijkuak kualkan tiktlajtoltiaj se tlaxelol uan tlamachtil ika revista Akin Tetlapouijtok. Noijki niyolpaki nitetlapouis iuan tokniuan itech tlanechikol. Nin se tlamantli tlen  nochtin kalchanejkej moneki kichiuaskej. Tetajmej uan inkoneuan moneki mojmostla ma kitlajtoltikan tlaxelol pampa non tonal, moneki nochi semanas Kiueyichiuaskej Jehová ken Kalchanejke, moneki ma tlanankilikan itech nechikolmej uan ma tetlapouikan ika yolpakilistli. Tla ijkon kichiuaskej uelis kuali mouikaskej iuan Jehová.

Itech Betel nikinpia miakej noyolikniuan uan noijki itech tlanechikol. Sekimej tlapejpenalmej tlen axkan yikatej iluikak. Oksekimej mokauaskej Tlaltikpak. Pero tinochtin akinmej tiktekichiuiliaj Jehová titlajtlakolejkej, uan noijki akinmej titekitij Betel. Ik non, tla ualeua nimokualania iuan se tokni, nimochijchikaua pampa san niman kuali ma timouikakan. Nimokuayejyekoa itech tlen kijtoa Mateo 5:23, 24, kanin techiluia ken uelis tikyektlaliskej se ouijkayotl. Ualeua ouijkayotl moyektlalia tla tikijtoaj “xinechtlapojpolui”, maski ualeua oui tikijtoskej.

Ken yonikokoxkatik noso yoniueuejtik axkan ayakmo okachi ueli nitetlapouia inkalijtik tlaltikpaktlakamej. Pero amo nimosotlaua. Amo okachi nikmati tlajtoli chino, pero nechpaktia nikintlapouis chinos tlen nikinmajsi itech ojtli, ik non, onimomachti chino mandarín. Kuali tekitl nikchiua, ik non, ualeua nikintemaka 30 noso 40 revistas.

Noijki oksepa yonimotlapoui iuan ikaj tlen chanti itech ueyi altepetl China. ¿Ken onikchi? Se tonal, se ichpokatsin tlen okintemakatoka seki amatsitsintin itech tlen okinemakayaj onechitak uan onechixuetskili. Ne noijki onikixuetskili uan onikmakak revista Akin Tetlapouijtok uan ¡Despertad! ika tlajtoli chino. Nin ichpokatsin okinseli uan onechilui itoka Katie. Ijkuakon opejki nouan motlapouia ijkuak onechitaya itech ojtli. Ne onikmachti tlen intoka seki tlakilolmej uan kilmej ika notlajtol. Uan noijki onikyekilui seki tlaxelolmej itech Biblia uan onikmakak amochtli ¿Tlen melauak tlamachtia Biblia? Pero seki semanas satepan ayakmo onikitak.

Seki metstli satepan onikmakak se revista okse ichpokatsin tlen oneski itech ueyi altepetl China tlen noijki okintemakatoka amatsitsintin. Ijkuak oksepa onikitak onechmakak se número de teléfono uan onechilui: “Xitlanotsa itech altepetl China”. Ne onikilui amo ikaj onikixmatiaya itech non ueyi altepetl. Pero onechilui ma nitlanotsa. Onitlanotski. Ijkuakon onikkak ikaj onechnankili uan okijto: “Panolti, ne niKatie. Axkan nichanti itech ueyi altepetl China”. Ye onechyekilui ichpochtli tlen onechmakak inúmero okatka iikni. Uan onechilui ma nikmachti iikni nochi tlen kuali ijkon ken ye onikmachti. Onikilui nimochijchikauaskia, uan oniktlasojkamatili pampa onechilui kanin okatka. Seki kauitl satepan onimotlapoui iuan iikni. Axkan ayakmo nikmati kanin katej. Pero nikneki okachi ma kimatikan itech Jehová.

Yikipia 73 xiuitl niktekichiuilijtok Jehová. Uan niktlasojkamatilia pampa ijkuak onechtsakej onechpaleui ma nitlaxiko uan amo ma nikkaua. Nokniuan onechiluijkej omochijchikajkej miak ijkuak okitakej ne ok oniktekichiuiliaya Jehová maski notajtsin onechtlajyouiltiaya. Seki kauitl satepan, nonantsin uan chikuase nokniuan omoapolaktijkej. Uan noijki notajtsin okipatlak tlen omokuayejyekoaya uan seki uelta touan omonechiko, pampa satepan omikik.

Tla toTajtsin Dios kineki, akinmej sapanoa nikintlasojtla oksepa nikinmitas itech Xochitlali. Sapanoa kualtsin yetos ijkuak tinochtin nochipa tiktekichiuiliskej Jehová. * (Xikita tlajtoli tlen kiualika tlakxitlan).