1. ¿Tlen otlapanok itech Jerusalén itech xiuitl 66? (Xikita tlaixkopinal tlen ika peua tlamachtil.)

ITECH xiuitl 66, se tlakatl akin okinyekanaya soldados romanos tlen omotokayotiaya Floro, okichteki miak tomin itech iteokali Jerusalén. Judíos sapanoa okualankej uan okinmiktijkej miakej soldados romanos uan okixnamikej Roma. Kanaj eyi metstli satepan, tekiua romano Cestio Galo okiyaualo altepetl ika 30,000 soldados. Miakej judíos omotlatijkej itech teokali. Pero san niman soldados ompa oajsitoj. Akinmej ompa ochantiayaj sapanoa omomojtijkej. Tla tejuatsin ompa tiyetoskia, ¿tlen tikmachiliskia?

2. 1) Ijkuak akinmej okichiuayaj ken Cristo kitaskiaj yokiyaualojkej Jerusalén, ¿tlen omonekiaya kichiuaskiaj? 2) ¿Ken okiskej itech altepetl?

² Miak xiuitl achto, Jesús okinmilui imachtijkauan: “Ijkuak nonkinmitaskeh n soldadojteh yokiyayawalojkeh n Jerusalén, ijkuakó kuali xikmatikah ya kixijxitiniskeh. Ijkuakó, akimeh yetoskeh Judea, macholokah kan tepemeh; iwa akimeh yetoskeh Jerusalén noiwa makisakah, iwa akimeh yetoskeh intlala amo mamokopakah Jerusalén” (Lucas 21:20, 21). Pero ken nochi altepetl okiyaualojkej,  ¿ken uelis kisaskiaj? Jesús okijto amo niman kipojpoloskiaj altepetl noso soldados kisaskiaj (Mateo 24:22). Uan non tlen opanok. Amo momati tleka, pero romanos okiskej itech Jerusalén. Uan ijkuakon akinmej okichiuayaj ken Cristo ocholojkej uan oyajkej itech tepemej. * Itech xiuitl 70, romanos omokuepkej Jerusalén, uan itech non tonal okipojpolojkej altepetl. Pero nochtin akinmej okitlakamatkej Jesús omomakixtijkej.

3. 1) ¿Tlen tlamantli san niman tikitaskej? 2) ¿Tlen timomachtiskej axkan?

³ Ayakmo miak poliui uan oksepa ijkon tlamochiuas. ¿Tlen panos? “Weyi tlaijyowílistli” san niman peuas. Ijkuak Jesús okinmilui imachtijkauan tlen panoskia itech Jerusalén uan tlen omonekiaya kichiuaskiaj, noijki otlajtojtoka itech ninmej tonalmej (Mateo 24:3, 21, 29). Itech achto siglo, akinmej okichiuayaj ken Cristo omomakixtijkej ijkuak okipojpolojkej Jerusalén. Itech ninmej tonalmej, “senmiaktikeh tlaltikpaktlakah” momakixtiskej ijkuak kipojpoloskej nochi tlen kiyekantok Satanás (xiktlajtolti Apocalipsis 7:9, 13, 14). Tla tiknekij timomakixtiskej, miak ipati ma tikajsikamatikan tlen kijtoa Biblia panos satepan. Axkan timomachtiskej tlen panos satepan uan tlen monekis tikchiuaskej.

4. ¿Ken peuas ueyi tlajyouilistli?

⁴ Ueyi tlajyouilistli peuas ijkuak kitlajtlamiskej nochi tlaneltokalismej tlen amo melauak. Biblia kitokayotia nochi tlaneltokalismej tlen amo melauak: “N weyi Babilonia ye n tena de nochteh n siwameh non momekatijtinemih” (Apocalipsis 17:5-7). ¿Tleka kineskayotia ika se siuatl tlen momekatia? Pampa nochtin teopixkej akinmej kiyekana tlaneltokalismej tlen amo melauak, amo yolmelajkej inauak Dios. Yejuan amo kipaleuiaj iTekiuajkayo Jesús, san kinpaleuiaj tekiuajkej itech nin Tlaltikpak. Noijki, amo kiseliaj tlamachtilmej itech Biblia pampa san yejuan kinekij tlanauatiskej. Yejuan amo kuali kiueyichiuaj toTajtsin Dios, amo kichiuaj ken tlapejpenalmej (2 Corintios 11:2; Santiago 1:27; Apocalipsis 14:4). Pero ¿akin kitlajtlamis tlaneltokalismej tlen amo melauak? Biblia kijtoa “yolkatl chichiltik non okimpiaya [...] májtlaktli ikuakuanwah”. Nin yolkatl kineskayotia Naciones Unidas, uan majtlaktli kuakojmej kineskayotiaj nochtin tekiuajkej tlen iuan tekitij. Biblia kijtoa Jehová kichiuas ma kipojpolokan nochi tlaneltokalismej tlen amo melauak (xiktlajtolti Apocalipsis 17:3, 16-18).

5, 6. ¿Tleka tikmatij ijkuak tlaneltokalismej tlen amo melauak kitlajtlamiskej amo mikiskej nochtin akinmej intech pouij?

⁵ Ijkuak kipojpoloskej tlaneltokalismej tlen amo melauak, ¿mikiskej nochtin akinmej intech pouij? Amo. ¿Ken tikmatij? Pampa Biblia kijtoa sekimej tlayekankej teopixkej ok yoltoskej pero kijtoskej amo keman okatkaj itech tlaneltokalistli tlen amo melauak. Non tlen okijto teotlajtojki Zacarías: “‘Ne amo niteotlajtojki. Ne nitlakatl tlen tlatoka, pampa se tlakatl onechko ijkuak  onikatka nitelpochtli’. Uan tla ikaj kitlajtlanis: ¿Tleka otimokoko itech moajkoluan? Ye tlanankilis: ‘Onechkokojkej itech inkalijtik noyolikniuan’” (Zacarías 13:4-6).

⁶ ¿Tlen kipanos ialtepe toTajtsin Dios ijkuak kinteuiskej tlaneltokalismej tlen amo melauak? Jesús okijto: “Iwa tla nonteh tonatijmeh amo motsikitsintiliskiah, amaka yolitoskia, pero Dios kintsikitsintilis nonteh tonatijmeh por akimeh Ye yokinmopejpeni” (Mateo 24:22). Ijkuak okatkaj akinmej achto okichiuayaj ken Cristo, Jehová okichi amo san niman ma kipojpolokan altepetl Jerusalén. Uan ijkon tlapejpenalmej ocholojkej. Axkan ijkon tlapanos. Jehová amo kinkauilis tekiuajkej ma kinmixpolokan tlapejpenalmej. Pampa kimaluis ialtepe, Jehová kiketsaltis tlen ika peuas ueyi tlajyouilistli. Ijkuakon san seki kauitl yetos yolseuilistli.

7, 8.  1) Ijkuak tlamis kintlajtlamiskej tlaneltokalismej tlen amo melauak, ¿tlen monekis tikchiuaskej? 2) Itech non kauitl, ¿tleka amo tiyetoskej ken oksekimej tlaltikpaktlakamej?

⁷ Ijkuak ayakmo yetoskej tlaneltokalismej tlen amo melauak monekis tikteititiskej kox melauak tiktlasojtlaj toTajtsin Dios. Miakej tlaltikpaktlakamej kinekiskej mopaleuiskej “intsalko n wejweyijtikeh temeh” kijtosneki nochi tlen axkan kiyekana Tlaltikpak (Apocalipsis 6:15-17). Pero tejuan timopaleuiskej itech Jehová. ¿Miakej tlaltikpaktlakamej mochiuaskej itekipanojkauan Jehová? Amo. Ijkuak soldados romanos okiskej itech Jerusalén amo miakej judíos omochijkej imachtijkauan Cristo. Akinmej okichiuayaj ken Cristo san yejuan okitlakamatkej Jesús uan okiskej itech altepetl. Noijki ijkon tlapanos, ijkuak tlamis tlen ika peuas tlajyouilistli, amo miakej mochiuaskej imachtijkauan Cristo. Itech non tonal monekis tikteititiskej melauak tiktlasojtlaj Jehová uan tikinpaleuiaj tlapejpenalmej (Mateo 25:34-40).

⁸ ¿Uan tlen panos itech non kauitl? Amo kuali tikmatij. Pero uelis yetos oui tonemilis uan uelis tikpoloskej miak tlamantli. Itech Jerusalén nochtin akinmej okichiuaya ken Cristo okikajtejkej inkalijtik uan opanokej miak ouijkayotl pampa uelis yoltoskiaj (Marcos 13:15-18). Ik non, ma timotlajtlanikan: “¿Kuali nikmatok ayakmo nikpias miak tlamantli tlen axkan nikpia? ¿Nikchiuas tlen monekis pampa niyetos niyolmelajki iixpan Jehová?”. Xikilnamiki, itech non tonal san tejuan tikueyichiuaskej Jehová, maski san tlen techpanos, ijkon ken okichi Daniel (Daniel 6:10, 11).

9, 10. 1) ¿Tlen tlajtolmej titetlapouiskej itech ueyi tlajyouilistli? 2) Ijkuak akinmej techkokoliaj kikakiskej ninmej tlajtolmej tlen sapanoa chikauak, ¿ken tlanankiliskej?

⁹ Itech ueyi tlajyouilistli, ayakmo titetlapouiskej  “kuali tlajtolmej itech Tekiuajkayotl”, pampa ijkuakon yoajsik kauitl pampa “nochi tlamis” (Mateo 24:14). Ijkuakon titetlapouiskej ika miak yolchikaualistli tlajtolmej tlen amo kinpaktis miakej tlaltikpaktlakamej. Uelis tikijtoskej yoajsiko kauitl pampa pojpoliuis nochi tlen kiyekana Satanás. Biblia kijtoa tlaltikpaktlakamej kitaskej nin tetlapouilistli ijkon ken yetoskia ueyi tesiuitl uan kiuijuikaltiskej toTajtsin Dios (Apocalipsis 16:21).

¹⁰ Ijkuak akinmej techkokoliaj kikakiskej ninmej tlajtolmej tlen sapanoa chikauak, ¿ken tlanankiliskej? Teotlajtojki Ezequiel okijto tlen mokuayejyekoskej miakej uejueyij altepemej tlen itech Biblia kintokayotia Gog de Magog: “Nikalakis itech tlali kanin amo ikaj tlamaluia. Niuits kanin katej nochtin akinmej kuali katej, tlen kipiaj yolseuilistli, nochtin yejuan chantij kanin amo onka tepamitl, teposmej noso kaltlatsakuilmej tlen kinmaluia”. Ijkon ken okijto teotlajtojki Ezequiel, Gog kinekis kinpojpolos itlakeualuan toTajtsin Dios uan kinkixtilis nochi tlen kipiaj, pampa ye kinmitas ken “se altepetl tlen okiski itech altepemej, se tlen kinechikoa tlamantli tlen miak ipati uan tlalmej, tlen chantij itlajkotia Tlaltikpak” (Ezequiel 38:10-12). Itlakeualuan toTajtsin Dios yetoskej “itlajkotia Tlaltikpak”, kijtosneki nochtin kitaskej yejuan amo ken oksekimej tlaltikpaktlakamej. Gog kinekis kinmixpolos tlapejpenalmej uan nochtin akinmej kinpaleuiaj.

11. 1) ¿Tlen moneki tikmatiskej itech ken panos nochi tlamantli itech ueyi tlajyouilistli? 2) Ijkuak akinmej kikokoliaj toTajtsin Dios kitaskej “neskáyolteh” itech iluikak, ¿tlen kimachiliskej?

¹¹ ¿Tlen panos satepan? Biblia kijtoa panos miak tlamantli, pero amo kijtoa tlen achto panos uan tlen satepan. Uelis san itech se tonal mochiuas miak tlamantli. Ijkuak Jesús otlajto itech itlamian nochi tlen kiyekana Satanás, okijto: “Motaskeh neskáyolteh itech tonati, itech metsi iwa itech sítlalteh; iwa itech n tlaltíkpaktli n tlakah san moixtlapololtijtoskeh iwa momojtiskeh ijkuak ijkuyukas n weyi atl iwa n amemélolteh. N tlakah tlawelmomojtiskeh ijkuak kajsikamatiskeh tlan panos itech nin tlaltíkpaktli; porke asta n chikawálisteh non kateh ilwikak bibiokaskeh. Ijkuakó nechitaskeh Ne Non onimochi ni tlakatl, niwaltemotiwits itech se mextli ika noweletilis iwa ika se weyi tláwili” (Lucas 21:25-27; xiktlajtolti Marcos 13:24-26). ¿Tlen kijtosneki ninmej “neskáyolteh”? ¿Yetos itlaj tlen tikitaskej iluikak? Uelis kema. Pero moneki timochiaskej pampa tikitaskej uan tikmatiskej. Maski ayamo tikmatij tlen yetos, kuali tikmatij nochtin akinmej kikokoliaj toTajtsin Dios, sapanoa momojtiskej ijkuak kitaskej.

12, 13. 1) ¿Tlen kichiuas Jesús ijkuak uits ‘ika weletilis iwa ika se weyi tláwili’? 2) ¿Tlen kichiuaskej itlakeualuan toTajtsin Dios?

¹² ¿Tlen kichiuas Jesús ijkuak uits ‘ika weletilis iwa ika se weyi tláwili’? Kinteochiuas nochtin akinmej yolmelajkej  uan kinmixpolos nochtin akinmej amo yolmelajkej (Mateo 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30). ¿Ken kichiuas? Ye okijto: “Ijkuak Ne Non onimochi ni tlakatl niwalmuikas ika nomawistilis iwan nochteh noangelwah, ijkuakó nimoyayantis ika nochi nomawistilis. Iwa nochteh n tlaltikpaktlakah moololoskeh noyakapa, iwa Ne nikinxexelos ijkó kemi se tlájpixki kinxexeloa n ichkameh iwa n tentsomeh. Nikintlalis n ichkameh ik noyekma iwa n tentsomeh ik noopochma” (Mateo 25:31-33). Nin kijtosneki toTeko Jesús kinmixkomakas nochtin tlaltikpaktlakamej. Tla kita se tlaltikpaktlakatl amo okatka yolmelajki, kitlalis kanin katej “tentsomeh” uan sepa kixpolos. Pero tla kita se tlaltikpaktlakatl okatka yolmelajki, kitlalis kanin katej “ichkameh” uan yoltos nochipa (Mateo 25:46).

¹³ Biblia kijtoa ijkuak akinmej yetoskej ken “tentsomeh” kimatiskej kinmixpoloskej, “mawiskeh” (Mateo 24:30). ¿Uan tlen kichiuaskej tlapejpenalmej uan oksekimej itlakeualuan toTajtsin Dios? Kichiuaskej tlen okijto Jesús: “Ijkuak pewas ijkó tlamochiwas, ximoyolchikawakah iwa xiajkotlachiakah porke san nima nomechmakixtikih” (Lucas 21:28).

14, 15. 1) ¿Tlen panos ijkuak Gog de Magog peuas kinekis kinmixpolos itekipanojkauan Jehová? 2) ¿Tlen kijtosneki “makinmoololokih non Ne onikinpéjpenki”?

¹⁴ ¿Tlen panos satepan ijkuak Gog de Magog peuas kinekis kipojpolos ialtepe  Jehová? Biblia kijtoa itech Jesús: “Nikwalintitlanis noangelwah makinmoololokih non Ne onikinpéjpenki de n nawi ejekameh itech nin tlaltíkpaktli asta n ilwikak” (Marcos 13:27; Mateo 24:31). ¿Kijtosneki ijkuakon kijtoskej akinmej tlapejpenalmej? Amo. ¿Noso kijtosneki tlapejpenalmej tlen ok katej itech Tlaltikpak ijkuakon sepa kinpejpenaskej? Amo, Pampa achto ajsis ueyi tlajyouilistli sepa kinpejpenaskej (Mateo 13:37, 38; Apocalipsis 7:1-4). Ik non, ¿tlen kijtosneki ijkuak Jesús okijto “makinmoololokih non Ne onikinpéjpenki”? Kijtosneki Jesús kinteochiuas tlapejpenalmej tlen ok katej nikan Tlaltikpak uan kinuikas iluikak (1 Tesalonicenses 4:15-17; Apocalipsis 14:1). Nin panos satepan ijkuak Gog de Magog peuas kinekis kipojpolos ialtepe Jehová (Ezequiel 38:11). Ijkuakon mochiuas tlen okijto Jesús: “Ijkuakó non yolchipawakeh, tsotlaniskeh kemi n tonati ompa kan tlanawatia Totajtsi” (Mateo 13:43). *

¹⁵ Miakej tlaltikpaktlakamej kineltokaj tikitaskej Jesús ijkuak uits pampa tlanauatis nikan itech Tlaltikpak uan ye kinuikas tlapejpenalmej iluikak ika intlalnakayo. ¿Melauak ijkon kinpanos tlapejpenalmej tlen ok katej itech Tlaltikpak? Amo, pampa Biblia tlamachtia ijkuak mokuepas Jesús amo tikitaskej. Kijtoa: “Niwits ipan mextli de ilwikak” uan noijki “motas itech ilwikak noneskayo Ne Non onimochi nitlakatl” (Mateo 24:30). Uan Biblia noijki kijtoa ‘nakayo iwan esso mach weletis kitlaxkatiliskeh kan ilwikak’. Ik non, ¿ken kinuikaskej iluikak tlapejpenalmej tlen ok katej Tlaltikpak? Biblia kijtoa ‘Dios kinpatilis inkuerpo. Totokatijkak, kemi ijkuak se ixkuejkueyoni, ijkuak mokakis n saiksemi tlapítsali” (xiktlajtolti 1 Corintios 15:50-53). * (Xikita tlajtoli tlen kiualika tlakxitlan.) Tlapejpenalmej yolmelajkej tlen ok yetoskej Tlaltikpak san niman kinuikaskej iluikak ken espíritus.

16, 17. ¿Tlen moneki mochiuas achto “monamiktis n Ichkatsi”?

¹⁶ San niman ijkuak nochtin tlapejpenalmej yetoskej itech iluikak, ¿yiuelis “monamiktis n Ichkatsi”? (Apocalipsis 19:9.) Ayamo. Achto moneki panos okse tlamantli. Ma tikilnamikikan Gog kitlajyouiltis ialtepe Jehová ijkuak ok yetoskej tlapejpenalmej itech Tlaltikpak (Ezequiel 38:16). ¿Tlen tikchiuaskej ijkuak peuas techtlajyouiltis Gog? Biblia techiluia: “Amo moneki nanmoteuiskej itech nin neteuilistli. Ximoyekketokan, san ximokajtokan uan xikitakan ken namechmakixtis Jehová”. Uan noijki kijtoa: “Amo ximajmauikan nion xiuiuiyokakan” (2 Crónicas 20:17). Ken yotimomachtijkej, ijkuak Gog peuas techtlajyouiltis, tlapejpenalmej tlen ok yetoskej nikan Tlaltikpak kinuikaskej iluikak. ¿Tlen panos satepan? Apocalipsis 17:14 kijtoa nochtin akinmej kikokoliaj ialtepe toTajtsin Dios “motekilmakaskeh iwan Ichkatsi, pero  n Ichkatsi kintlanis. N Ichkatsi kintlanis porke Ye n okachi Weyijkatitok iwa Ye n tekowa non okachi Weletini de nochteh n tlanawatijkeh. Iwan Toteko yetoskeh nochteh itlaneltokawah [tlapejpenalmej] porke nochipa kitlakita”. Nin techmachtia Jesús uan 144,000 tekiuajkej itech iluikak kimakixtiskej ialtepe toTajtsin Dios tlen kajki nikan Tlaltikpak.

¹⁷ Tlen mochiuas itech Armagedón kiueyichiuas itoka Jehová tlen chipauak (Apocalipsis 16:16). Akinmej yetoskej ken “tentsomeh” kinmixpoloskej. Ijkon ayakmo yetos tlen amo kuali, uan sapanoa miakej tlaltikpaktlakamej momakixtiskej. Ijkuakon yiuelis “monamiktis n Ichkatsi”, ijkon ken kijtoa kanin tlami amochtli Apocalipsis (Apocalipsis 21:1-4). * (Xikita tlajtoli tlen kiualika tlakxitlan.) Jehová kintlasojtlas uan kinmakas miak tlamantli kuali akinmej mokauaskej itech Tlaltikpak. Ik non, ¡sapanoa tikneki ma uiki non tonal! (xiktlajtolti 2 Pedro 3:13.)

18. ¿Tlen moneki ma tikchiuakan?

¹⁸ Axkan ken kuali tikmatij tlen panos satepan, ¿tlen moneki ma tikchiuakan? Tlatitlanil Pedro techiluia kuali ma timokuayejyekokan ken tikpiaj tonemilis. Moneki ma yeto chipauak tonemilis, ma tiktlasojtlakan toTajtsin Dios uan ma tiyetokan tiyolmelajkej, noijki amo ma tikilkauakan “iueyi tonal Jehová” ayamo uejka kajki. Tlatitlanil Pedro noijki okijto: “Notlasojikniwah, ijkuak nonmochiah nochi ni matlamochiwa, xikchiwakah nochi tlan kuali para Dios manomechajsiki ika yolsewílistli iwa non yolchipawakeh” (2 Pedro 3:11, 12, 14). Ik non, ma tikueyichiuakan Jehová pero amo ma timokajkalakikan itech tlaneltokalistli tlen amo melauak, uan nochipa ma tikpaleuikan tekiua tlen techmaka yolseuilistli, Jesucristo.